Fire! Orchestra

Έχω καταθέσει πολλές φορές την αγάπη και τον κριτικό μου θαυμασμό για το τρίο Fire! των Mats Gustafsson (σαξόφωνο, electronics), Johan Berthling (μπάσο) και Andreas Werliin (τύμπανα), καθώς και για την εκτεταμένη τους μορφή ως Fire! Orchestra. Με δεδομένο ότι θεωρώ το "Arrival" του 2019 ένα από τα κορυφαία contemporary έργα της προηγούμενης δεκαετίας - κι έχοντας κατά νου ότι το "Actions" που ακολούθησε ήταν απλώς ένας φόρος τιμής στο έργο του Penderecki - η αναμονή μου για το επόμενο τους βήμα ήταν τεράστια. Επιτέλους, τέσσερα χρόνια μετά, το "Echoes" είναι εδώ και οι διαθέσεις του είναι κυκλώπειες! Με αυτή την λέξη αναφέρομαι τόσο στον αριθμό των μουσικών (η μεγαλύτερη σύνθεση που είχαν ποτέ, συνολικά 43 μέλη!) αλλά και στην διάρκεια του "Echoes": δυο ώρες μουσικής, σε διπλό cd - και τριπλό βινύλιο!

Καταλαβαίνω ότι ο όγκος του εγχειρήματος είναι τέτοιος που σε κάποιους θα μπορούσε να φανεί υπερβολικός. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι ο Gustafsson είναι τρομερά έμπειρος bandleader και γνωρίζει πως να δώσει χώρο και ανάσες σε όλο το μουσικό σύνολο και τις ενορχηστρώσεις. Πολύ σημαντική δουλειά έκανε εμφανώς και ο Jim O' Rourke στην μίξη, κατά συνέπεια το "Echoes" ακούγεται φυσικό και οργανικό καθόλη την διάρκεια του και παρά το μέγεθος της ορχήστρας. Πρόκειται για ένα ηχητικό κι αισθητικό κομψοτέχνημα. Σε αυτό φυσικά βοηθάει και η υφολογική ποικιλία που πάντα χαρακτηρίζει τους Fire! Orchestra, καθώς ταξιδεύουν από την jazz και την κλασική μουσική, στο rock και το noise πειραματισμό.

Βέβαια, αυτή την φορά, τα πράγματα έχουν λιγότερες γωνίες κι εκκεντρικούς free jazz πειραματισμούς. Ο Gustafsson γίνεται τόσο ακραίος στους θορυβώδεις του πειραματισμούς με τα αμέτρητα άλλα projects του που, μάλλον, επιλέγει να κρατάει για την Ορχήστρα το πιο μελωδικό και φινετσάτο του υλικό. Μεγάλο μέρος του "Echoes" βασίζεται σε αρχοντικά θέματα και ήπιους, μετρημένους αυτοσχεδιασμούς. Δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα από το ανωτάτης αισθητικής "ECHOES: I See Your Eye, part 1" που ανοίγει το άλμπουμ, στο οποίο το σχεδόν ψυχεδελικό groove των Berthling/Werliin μαζί με το πιάνο, υποβάλλουν και επιβάλλουν την διάθεση.

Η δομή του άλμπουμ είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Υπάρχουν συνολικά 14 tracks, με τα μισά εξ αυτών να έχουν διάρκεια άνω των 10 λεπτών και ν' αποτελούν την θεματική ενότητα "Echoes". Οι άλλες μισές είναι μικρότερες συνθέσεις που συγκεντρώνουν και τα περισσότερα πειραματικά στοιχεία. Τα επτά "Echoes" είναι όλα μεγαλεπήβολα και θαυμάσια και βασίζονται, ως επί το πλείστον, στα επαναληπτικά ρυθμικά grooves και στα σταδιακά χτισίματα και solo από την Ορχήστρα. Αυτά είναι ο σκελετός και η ουσία του άλμπουμ κι εδώ πρέπει να αναζητηθούν και οι καλύτερες στιγμές του.

Μια μεγάλη διαφορά από το "Arrival" είναι ότι το υλικό δεν είναι πια εστιασμένο στις φωνές των Wallentin/Jernberg. Για μεγάλη μου λύπη, η Jernberg μάλιστα λείπει εντελώς. Στις δυο ώρες του "Echoes" υπάρχουν μόνο τέσσερις φωνητικές παρουσίες, είναι όμως όλες μία και μία: Η Mariam Wallentin στολίζει με την υπνωτική της ερμηνεία το "ECHOES: To Gather It All. Once." Ο David Sandström - ναι, ο ντράμερ των Refused! - swing-άρει απειλητικά στο "ECHOES: Lost Eyes In Dying Hand". Ο Tomas Öberg προσθέτει την πινελιά του στο διονυσιακό "ECHOES: Cala Boca Menino". Και ο τεράστιος Joe McPhee, ένας πραγματικός jazz θρύλος, κοσμεί το άλμπουμ με το σαξόφωνο του και με την εξαιρετικά σατιρική φωνητική του παρουσία στο "ECHOES: I See Your Eye, part 2" που κλείνει το άλμπουμ σε θριαμβευτικούς τόνους. Το συγκεκριμένο τραγούδι μοιάζει σαν να γιορτάζει μια ολόκληρη εποχή - την εποχή των μεγάλων finger wigglers - και να την σφραγίζει.

Χωρίς πολλές αναλύσεις, οι Fire! Orchestra παραδίδουν ένα ακόμα θαυμάσιο άλμπουμ εξόχως ποιοτικής και περιπετειώδους contemporary μουσικής, με τρόπο που ελάχιστες άλλες ορχήστρες στον κόσμο μπορούν. Το "Echoes" είναι μια πραγματικά επική κατασκευή που δεν κρύβει τα συναισθηματικά σοκ του "Arrival" αλλά βασίζεται περισσότερο στον τεράστιο μουσικό του πλούτο. Μέσα από μια απίθανη ηχητική ποικιλία, ενώνει στυλ, ηχοχρώματα κι εποχές σε ένα συνεκτικό μα και φαντασμαγορικό αποτέλεσμα, προεκτείνοντας πολλά από τα όρια του τί μπορεί να κάνει ένα σύγχρονο μουσικό σύνολο. Μια πραγματικά προτεινόμενη μουσική εμπειρία!

Rune Grammofon