Tinariwen: «Είμαστε καλλιτέχνες, όχι πολιτικοί ή πολεμιστές!»

Οι Tinariwen είναι εκπρόσωποι της μουσικής του λαού των Τουαρέγκ που έχουν φτιάξει μια δική τους εκδοχή των μπλουζ και την παρουσιάζουν στον κόσμο εδώ και πάνω από σαράντα χρόνια. Με ένα μεταβαλλόμενο line-up που όμως περιστρέφεται γύρω από συγκεκριμένους ανθρώπους, αυτοί οι πραγματικοί desert μουσικοί, έρχονται από τα βάθη της ερήμου Σαχάρας, μεταξύ Μάλι και Αλγερίας, για μια ακόμη φορά στην Αθήνα για να μας φέρουν λίγη από τη σκόνη τους.

Οι συγκρούσεις, οι δυστυχίες, οι πόλεμοι, οι δυσκολίες δεν έχουν καταφέρει να τους σταματήσουν ούτε από το να κάνουν αυτό που αγαπάνε, ούτε από το να προσπαθούν να αφυπνίσουν τον Δυτικό κόσμο για το τι συμβαίνει πίσω στην πατρίδα τους. Οι ιδιότυποι αυτοί περιπλανώμενοι μπλουζίστες της Σαχάρας συνδυάζουν πετυχημένα την παραδοσιακή αφρικανική και αραβική μουσική με το blues, τη folk, την country και τη rock. Όσοι πιστοί όποιου από αυτά τα παρακλάδια της μουσικής, ας μην τους χάσετε.

Έχουμε την τιμή να σας καλωσορίσουμε στο rocking.gr. Περιοδεύετε ήδη εδώ και έναν χρόνο από την κυκλοφορία του "Amatssou". Πώς πάει η περιοδεία μέχρι στιγμής; Σας έχει φέρει σε νέα μέρη για πρώτη φορά;

Εμείς ευχαριστούμε που μας φιλοξενείτε! Η περιοδεία πηγαίνει πολύ καλά. Είναι εκπληκτικό να βλέπεις ανθρώπους από διάφορα μέρη του κόσμου να αναγνωρίζουν τα τραγούδια σου, ακόμα και τα νεότερα. Ύστερα από την κυκλοφορία του "Amatssou" έχουμε βρεθεί στη Μέση Ανατολή, στην Ασία, στην Ωκεανία, στη Βόρεια Αμερική και τώρα έχει έρθει η σειρά της Ευρώπης... Ήταν αρκετά έντονο όλο αυτό, αλλά μας αρέσει ακόμα! Αμέσως μετά το σόου της Αθήνας θα πάμε στην Τιφλίδα για να παίξουμε για πρώτη φορά στη Γεωργία.

Γνωρίζουμε ότι το συγκρότημα έχει μερικά βασικά μέλη και κάποιους μουσικούς που περιοδεύουν, οι οποίοι μπορεί να αλλάζουν σε κάθε περιοδεία. Πώς αποφασίζετε κάθε φορά το line-up της περιοδείας και πόσο δύσκολη είναι η προετοιμασία;

Οι Tinariwen ήταν πάντοτε ένα συγκρότημα με μια εναλλασσόμενη σύνθεση τραγουδοποιών και περιοδευόντων μουσικών. Από την αρχή του συγκροτήματος είχαμε πολλές γενιές ανθρώπων που πηγαινοέρχονταν για διάφορους λόγους. Από τις τάξεις των Tinariwen έχουν περάσει ακόμα και τραγουδίστριες ή επιπλέον κιθαρίστες και περκασσιονίστες. Δυστυχώς πριν από τρία χρόνια χάσαμε ένα ιδρυτικό μας μέλος, τον Mohamed Ag Itlale, που ήταν γνωστός και ως Japonais. Αλλά όλο αυτό είναι απλώς το διήγημα του συγκροτήματός μας. Οι περιοδείες είναι απλώς ένα κεφάλαιο του συγκροτήματος, το οποίο μάλιστα μπορεί να έχει πολύ μεγάλες προκλήσεις για εμάς. Ένας από τους λόγους είναι οι διάφορες πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες έκδοσης βίζας, αλλά ο κυριότερος είναι θέματα ασφάλειας που σχετίζονται με τις συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις στην πατρίδα μας.

Οι περιοδείες έχουν πολύ μεγάλες προκλήσεις για εμάς λόγω των διαδικασιών έκδοσης βίζας, αλλά κυρίως λόγω των συνεχιζόμενων ένοπλων συγκρούσεων στην πατρίδα μας

Στις συναυλίες σας υπάρχει έντονο ένα αίσθημα εορτασμού της ελευθερίας, ακόμα και με τον κόσμο να μην καταλαβαίνει τα λόγια των τραγουδιών σας. Πώς εξηγείτε αυτό το φαινόμενο, αυτή την παγκόσμια κοινότητα γύρω από τους Tinariwen που μοιράζεται τις ίδιες ιδέες, τα ίδια «πιστεύω», όσο μακριά κι αν βρίσκονται από την πατρίδα σας στην Αφρική;

Το κοινό των Tinariwen είναι πολύ ευρύ. Το αποτελούν άνθρωποι από διαφορετικές ηλικίες, από διαφορετικούς πολιτισμούς, από διαφορετικές πεποιθήσεις, που μας ακολουθούν για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Ορισμένοι γνωρίζουν για τους αγώνες μας, άλλοι είναι παρόντες μόνο για να διασκεδάσουν και να χορέψουν. Παρ’ όλο που μερικοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν για τους στίχους μας, νομίζω ότι τα grooves μας είναι καθολικά και ο κόσμος μπορεί να νιώσει την οργανική δύναμη του ήχου μας.

Συχνά σας αναφέρουν ως «μουσική Τουαρέγκ». Ποιες είναι οι επιρροές πίσω από αυτή τη μουσική των Τουαρέγκ;

Είμαστε μεν Τουαρέγκ που κάνουμε μουσική, αλλά υπάρχουν διαφορετικά είδη μουσικής Τουαρέγκ. Τη μουσική που παίζουμε εμείς συγκεκριμένα, κάποιοι την αποκαλούν Assouf. Οι επιρροές μας είναι κυρίως τα παραδοσιακά, νομαδικά στυλ μουσικής που συνδέονται με συγκεκριμένα όργανα όπως το tinde και το imzad, αλλά έχουμε επηρεαστεί επίσης και από το blues, την country και το rock ‘n’ roll.

Αισθάνεστε επηρεασμένοι από δυτικούς καλλιτέχνες και αν ναι, από ποιούς;

Robert Johnson, R.L. Burnside, Mark Knopfler...

Νιώθετε κατά κάποιον τρόπο ως πρεσβευτές της κουλτούρας των Τουαρέγκ; Πιστεύετε ότι μέσα από τη μουσική σας οι άνθρωποι σε διάφορες χώρες μπορεί να ευαισθητοποιούνται περισσότερο για πολιτικά ζητήματα της πατρίδας σας; Η μουσική σας έκανε τους ανθρώπους στη Δύση να βοηθήσουν τους Τουαρέγκ;

Υποθέτω ότι η παγκόσμια αναγνώριση μας έχει δώσει κάποιο καθεστώς, κάποια υπόσταση που νομίζω ότι βοηθά στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι Τουαρέγκ τα τελευταία εξήντα χρόνια. Δυστυχώς όμως, υπάρχουν ακόμη τόσα πολλά να κάνουμε... Τα πράγματα έχουν επιβαρυνθεί πάρα πολύ από τότε που κατέφτασε η Wagner (σ.σ. ρωσική ιδιωτική στρατιωτική ομάδα) στο Μάλι.

Στον υπέροχο δίσκο σας "Amatssou" παρατηρήσαμε κάποια στοιχεία αμερικάνικης country μουσικής. Ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο, θα λέγατε σας εμπνέει το να ενσωματώσετε νέα στοιχεία από διαφορετικές κουλτούρες και στυλ στη μουσική σας;

Ορισμένα στυλ από άλλες κουλτούρες θεωρούμε ότι μπορούν να συνδυάζονται ιδιαίτερα καλά με τη μουσική μας, όπως ας πούμε ένα μεγάλο μέρος κιθαριστκής μουσικής που προέρχεται από την Αμερική και την Αγγλία. Βέβαια, υπάρχει ακόμα μεγάλη πληθώρα συμπράξεων της μουσικής μας που μπορούμε να σκεφτούμε, όπως για παράδειγμα με την ινδική μουσική ή με το φλαμένκο.

Βρίσκετε ομοιότητες μεταξύ της μουσικής των Τουαρέγκ και της μουσικής μπλουζ;

Το Assouf που σου ανέφερα νωρίτερα, είναι ουσιαστικά μια δική μας εκδοχή των μπλουζ.

Είμαστε ευγνώμονες που πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες έχουν εκφράσει τον θαυμασμό τους για τη μουσική μας, ακόμα κι αν πολλούς από αυτούς δεν τους γνωρίζουμε

Η λέξη «εξέγερση» φαίνεται να σας ακολουθεί σε κάθε περιγραφή. Τι νιώθετε περισσότερο, επαναστάτες ή καλλιτέχνες;

Εμείς είμαστε καλλιτέχνες, δεν είμαστε ούτε πολιτικοί, ούτε πολεμιστές!

Ανοίξατε το δρόμο ώστε πολλά συγκροτήματα που παίζουν «μπλουζ από τη Σαχάρα» να έχουν επιτυχία σε Ευρώπη και Αμερική. Πιστεύεις ότι ξεκινήσατε ένα ρεύμα, μια τάση;

Ναι, η αλήθεια είναι ότι εμείς ήμασταν οι εμπνευστές του «Tuareg blues» στη δεκαετία του '80. Τα τραγούδια των Tinariwen άρχισαν να «κυκλοφορούν» χάρη στις κασέτες που ενέπνευσαν νεότερες γενιές μουσικών Τουαρέγκ που έμαθαν να παίζουν μουσική διασκευάζοντας τα τραγούδια μας. Τώρα κάποιοι δυτικοί καλλιτέχνες εμπνέονται από τη μουσική μας!

Πώς νιώθετε που πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες έχουν εκφράσει τον θαυμασμό τους για τη μουσική σας;

Ευγνώμωνες προφανώς, αλλά πολλούς από αυτούς τους καλλιτέχνες ομολογώ ότι δεν τους γνωρίζουμε!

Υπάρχουν Δυτικοί καλλιτέχνες με τους οποίους θα θέλατε να συνεργαστείτε;

Θα έλεγα ότι κάτι τέτοιο δεν είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας αυτή τη στιγμή.

Έχετε αρχίσει να δουλεύετε σε νέο δίσκο;

Έχουμε μια κυκλοφορία που έρχεται στο τέλος του έτους. Θα ακούσετε περισσότερα για αυτήν τον επόμενο μήνα!

Έχοντας πίσω σας μια θεαματική καριέρα 40+ ετών, ποιες στιγμές θεωρείτε ότι είναι οι πιο καθοριστικές, οι πιο σημαντικές για τους Tinariwen;

Χωρίς δεύτερη σκέψη, θα έλεγα την παράστασή μας στο Festival in the Desert στο βόρειο Μάλι το 2001! (σ.σ. ήταν το πρώτο τέτοιο φεστιβάλ στη Βόρεια Αφρική και το 2001 ήταν η πρώτη χρονιά που έγινε, οι Tinariwen κατά κάποιον τρόπο το ίδρυσαν)

Σας ευχαριστούμε πολύ και ελπίζουμε να απολαύσουμε όλοι μαζί μια υπέροχη μουσική εμπειρία στην Αθήνα!

Tanmirt!

Οι Tinariwen εμφανίζονται στις 19 Σεπτεμβρίου στο Αμφιθέατρο Λυκαβηττού στην Αθήνα. Εισιτήρια εδώ.