Tinariwen, Bombino @ Θέατρο Λυκαβηττού, 19/09/24

Η κατάσταση μύριζε την τελευταία συναυλία των Swans. Εδώ είχαμε μια βροχερή Πέμπτη στην οι ουρανοί είχαν ανοίξει το μεσημέρι στην Αθήνα και είχαν ρίξει καρεκλοπόδαρα για τόση ώρα, ώστε να δημιουργηθεί ζήτημα στο αν θα πραγματοποιηθεί η συναυλία. Αυτό καταλάβαμε ότι είχε συμβεί όταν φτάνοντας στην είσοδο του Θεάτρου Λυκαβηττού λίγο πριν την προγραμματισμένη ώρα έναρξης, οι πόρτες δεν είχαν ακόμα καν ανοίξει. Αυτό τελικά έγινε μία ώρα αργότερα από το κανονικό και υπομονετικά αλλά ταυτόχρονα και σβέλτα αρχίσαμε όλοι να μπαίνουμε και να παίρνουμε τις θέσεις μας.

Από την πρώτη στιγμή που περπατήσαμε μέσα στο θέατρο, εντύπωση έκανε το στήσιμο της σκηνής. Η κανονική σκηνή του θεάτρου ήταν άδεια και αχρησιμοποίητη και η τέντα της ήταν κατεβασμένη όσο δεν πάει. Στον χώρο της πλατείας, μπροστά ακριβώς από τις κερκίδες, είχε στηθεί μια μικρή σκηνή και τέσσερεις συστοιχίες ηχείων που ήταν στραμμένες προς την εξέδρα. Ο εξοπλισμός (ενισχυτές, όργανα, φώτα και οτιδήποτε άλλο) ήταν τακτοποιημένα στριμωγμένος και περίμενε υπομονετικά όπως όλοι μας

Με περίπου μισή ώρα καθυστέρηση, ο Bombino με τη μπάντα του ξεμύτισαν χειροκροτούμενοι. Σε μια εμφάνιση που κράτησε σχεδόν μία ώρα, ο Βέρβερος bluesman και οι συνοδοί του μας ζέσταναν όμορφα με το δεξιοτεχνικό παίξιμό τους και τη συνοχή τους ως συγκρότημα. Λίγο μετά τη μέση του set τους ξεκίνησαν ένα πολύ ωραίο blues τζαμάρισμα το οποίο ευχαριστήθηκε πολύς κόσμος, κρίνοντας από τις ιαχές και τη μεγάλη συμμετοχή.

Η φάση ήταν ότι ο μικρός χώρος μεταξύ κερκίδων και σκηνής ήταν γεμάτος από ενθουσιασμένο κόσμο που κουνιόταν και χόρευε στους ρυθμούς του Bombino. Η μπάντα ήταν τετραμελής και κατάφεραν σχετικά εύκολα να κερδίσουν όσους ήμασταν εκεί από την αρχή. Η επικοινωνία γινόταν κατά βάση στα γαλλικά και μου έκανε μια μικρή εντύπωση ότι ήταν πολλοί οι άνθρωποι από το κοινό που φάνηκαν να τα καταλαβαίνουν.

Στο διάλειμμα, η ασφάλεια του χώρου έδειξε όλους τους όρθιους και τους έστειλε σε καθίσματα. Έτσι, ελάχιστα λεπτά πριν τις 10 το βράδυ που βγήκαν στη σκηνή οι Tinariwen υπό τους ήχους του φρεκότατου "Azawad", αντιμετώπισαν ένα κοινό που ήταν (απρόθυμα) καθήμενο μεν, σε αναμμένα κάρβουνα, δε. Όλοι περίμεναν πώς και πώς την ευκαιρία να σηκωθούνε και να πάνε μπροστά στη σκηνή για να ευχαριστηθούνε περισσότερο και από κοντύτερα τη συναυλία. Τα ηλεκτρικά blues των Tinariwen το μόνο που έκαναν ήταν να επιτείνουν αυτό το διάχυτο αίσθημα.

Όλη αυτή η αγωνία και αναμονή κράτησε περίπου είκοσι λεπτά. Κάπου μετά το "Nànnuflày" (το οποίο έχουν πει με τον Lanegan – ναι, μέχρι και με αυτούς είχε τραγουδήσει) εκεί ήταν που ο κόσμος άρχισε να κατεβαίνει από τις κερκίδες και να γεμίζει τον χώρο μπροστά από τη σκηνή. Οι ίδιοι οι Tinariwen προέτρεψαν σε αυτό, καλώντας ουσιαστικά τους θεατές να πλησιάσουν και να συμμετέχουν πιο ενεργά στη συναυλία μέσω της φυσικής εγγύτητας. Καθώς ελαχιστοποιήθηκαν οι αποστάσεις μεταξύ μουσικών και θεατών, αισθανόσουν περισσότερο ότι βίωνες παρά ότι παρακολουθούσες τη συναυλία.

Οι Tinariwen είναι μια κολλεκτίβα μουσικών. Υπάρχουν ορισμένα ιδρυτικά μέλη που έφτιαξαν τη μπάντα πριν από 40 χρόνια, αλλά και μέλη που παίζουν στους δίσκους και περιοδεύουν μαζί τους. Δεν ακολουθούν όλα τα μέλη όλες τις περιοδείες. Ο Ibrahim Ag Alhabib μπορεί να μην ήταν στον Λυκαβηττό, από ιδρυτικά μέλη όμως ήταν επί σκηνής και ηγήθηκαν τόσο ο Alhassane Ag Touhami με την ήρεμη δύναμή του, όσο και ο ξεσηκωτικός Abdallah Ag Alhousseyni. Περιττό να πούμε ότι τα συνθήματα υπέρ της Παλαιστίνης έδιναν κι έπαιρναν από τότε που η πλατεία γέμισε με κόσμο.

Βέβαια, όσο κι αν ακουστεί γκρίνια, δεν μπορώ να μην πω ότι όσοι είχαν κλείσει τα αριθμημένα εισιτήριά τους στις δυο-τρεις πρώτες σειρές, πρακτικά ακυρώθηκαν και δεν μπορούσαν να δούνε τη συναυλία καθιστοί. Παρ’ όλα αυτά, η πλειοψηφία έδειχνε να συμμετέχει με την ψυχή της και να ζει τις στιγμές. Αυτοί οι Τουαρέγκ έδειχναν από τη σκηνή ότι μπορούν να παίξουν με τις ηλεκτρικές τους κιθάρες και με τα παραδοσιακά τους κρουστά όργανα ένα ethnic αμάλγαμα μουσικής που να μας φέρνει στο μυαλό την έρημο, τον τόπο καταγωγής τους (Μάλι/Αλγερία), αλλά και τις πολιτικές τους τοποθετήσεις.

Οι Tinariwen με τη μουσική τους και με τη συνολική σκηνική τους παρουσία κατάφεραν να μας ταξιδέψουν στα δικά τους μέρη, στις δικές τους πατρίδες, στις δικές τους ζωές. Βρίσκω ότι δεν είναι πολύ εύκολο κάτι τέτοιο να αποτυπωθεί με λόγια, αλλά παρακολουθήσαμε ένα πάντρεμα των blues και rock κιθαριστικών ηρώων με την έρημο Σαχάρα, ένα αποτέλεσμα που μπορεί να χαρακτηριστεί ως αυθεντικότατο desert rock, αν το καλοσκεφτεί κανείς. Ο Bombino ξαναέκανε την εμφάνισή του στο εορταστικό encore, όπου όλοι ήμασταν όρθιοι και έπαιξε μαζί τους τα "Sastanàqqàm" και "Chaghaybou".

Τελικά η συναυλία των Tinariwen κατέληξε μια μεγάλη γιορτή, μια ένωση ανθρώπων και πολιτισμών. Με μόνο αστερίσκο αυτό που ανέφερα παραπάνω για τις θέσεις, οπαδοί και μουσικοί έγιναν «ένα», σεβόμενοι ο ένας τον χώρο του άλλου και τηρώντας τα όρια που διαχωρίζουν ένα πολιτιστικό γεγονός από μία χάβρα. Οι Tinariwen ήρθαν, παρέδωσαν την ψυχή τους, έπαιξαν τις δικές τους εκδοχές του blues και του rock και αποχώρησαν με την ταπεινότητα που χαρακτηρίζει τη φυλή τους, αφήνοντας πίσω τους ένα πλήθος που τους ευχαριστήθηκε και που τους αποθέωσε.

Αυτοί οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι, που έχουν περάσει δια πυρός και σιδήρου στη ζωή τους για να κάνουν την Τέχνη τους, μου φαίνονται κάτι σαν Απόστολοι της Μουσικής.

Φωτογραφίες: Παντελής Κουρέλης