Metallica, Ghost @ Twickenham Stadium, Λονδίνο, 20/06/19

Πώς παίρνεις την απόφαση για ένα καταδρομικό ταξίδι στο Λονδίνο διάρκειας 40 ωρών, αψηφώντας υποχρεώσεις, κούραση και έξοδα; Χρειάζονται λίγη τύχη στο καλεντάρι, επιμονή στον προγραμματισμό, λίγη οικονομία, δυο αδελφικοί φίλοι και οι Metallica.

Κάνοντας skip όλο το κομμάτι που περιλαμβάνει αμάξι, αεροπλάνο, τρένα, junk food και πάλι αμάξι κάπου γύρω στις 17:30 βρισκόμαστε έξω από το τεράστιο Twickenham Stadium που χωράει περίπου 80 χιλ κόσμο όταν λειτουργεί σαν στάδιο, αλλά οι συζητήσεις λένε πως απόψε θα έχει περίπου 90 χιλιάδες ανθρώπους για να δουν τους Metallica...

Εντυπωσιακό νούμερο αδιαμφισβήτητα που σε συνδυασμό με το μέγεθος του σταδίου και το μέγεθος της σκηνής που είχε στηθεί (από τα πιο εντυπωσιακά visual walls που έχω δει ποτέ είναι σίγουρα εκθαμβωτικά. Μόνο που πλέον όσον αφορά στις συναυλίες όχι απλά δεν με ενθουσιάζει η ύπαρξή μου σε έναν χώρο με τόσο κόσμο, αλλά αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα, για μια σειρά από λόγους που έχω πλέον επιβεβαιώσει, έχοντας βρεθεί σε αρκετές παρόμοια πολυπληθείς μουσικές εκδηλώσεις.

Όμως, στην προκειμένη περίπτωση τα πράγματα ήταν λίγο διαφορετικά, καθώς το Golden Circle εισιτήριο που είχαμε στη διάθεσή μας, μας διασφάλιζε ότι θα βρισκόμαστε σε καλή απόσταση από τη σκηνή και οι συνθήκες ανθρώπινες και όντως έτσι αποδείχτηκε στην πράξη. Οι συνθήκες ήταν τέλειες...

...αλλά, αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος. Διότι, όπως παραδέχτηκε ο James Hetfield επί σκηνής κοστίζει πολύ ακριβά να δει κάποιος τους Metallica αυτές τις ημέρες. Το εισιτήριο εκεί μπροστά κόστιζε πάνω από 150 ευρώ, ενώ το απλό εισιτήριο (αρκετά πιο πίσω) δεν ήταν και πολύ φτηνότερο, καθώς κόστιζε πάνω από 100 ευρώ αντίστοιχα. Και στην Αγγλία κλασσικά κάποιοι επιτήδειοι αγόραζαν εισιτήρια έξω από το στάδιο με 20 λίρες. Άραγε πόσο τα πουλούσαν. Ας μην αναλωθούμε σε αυτό το κομμάτι όμως...

Στις 18:15 κι ενώ ακόμα το στάδιο γέμιζε, το εισαγωγικό "Ashes" των Ghost άρχισε να παίζει από τα ηχεία, με το βιτρό των Ghost που είχε στηθεί να μοιάζει μικρό πάνω στην τεράστια σκηνή. Όπως συμβαίνει ΠΑΝΤΑ σε τέτοιες περιπτώσεις, το support σχήμα μιας μπάντας που παίζει σε στάδια πάσχει να ακουστεί αξιοπρεπώς, οπότε για το ότι ο ήχος στο "Rats" ήταν μετριότατος δεν θα βιαστώ να κατηγορήσω τους Ghost. Το ίδιο μέτριος ήταν και στα "Absolution" και "Ritual" πριν σταδιακά αρχίσει να φτιάχνει.

Πάντως, πρέπει να επισημανθεί πως ο Tobias δείχνει πως δεν θέλει να περιορίσει το potential που έχει η μπάντα του αυτή την περίοδο και δεν φείδεται μελών επί σκηνής. Δυο γυναικείες παρουσίες σε πλήκτρα και δεύτερα φωνητικά, ως και τρεις κιθάρες ταυτόχρονα κι ένας πάπας που βγαίνει μόνο για να παίξει ένα σόλο με το σαξόφωνό του αποδεικνύουν πως δεν αρκείται σε ημίμετρα και προηχογραφημένα μέρη.

Κι όσο ο ήχος έστρωνε, τόσο ωραιότερη γινόταν και η κατάσταση. Με ένα σερί από τραγουδάρες, όπως το δυναμικό "From The Pinnacle To The Pit", το εντυπωσιακό "Faith", το πάντα όμορφα στοιχειωτικό "Cirice" και το υπέροχο instrumental "Miasma" οι Ghost μπορεί να μην γέμιζαν τα τεράστια παπούτσια της larger than life σκηνής αλλά έμοιαζαν ακριβώς η μπάντα που θέλαμε να ανοίγει αυτήν τη βραδιά.

Ο Tobias βρήκε μόνο λίγο χρόνο να κάνει το καθιερωμένο χιούμορ του, πειράζοντας το Βρετανικό κοινό, πριν και μετά το "Mummy Dust", αλλά την καλύτερη γεύση μας την άφησαν για το τέλος, όπου πλέον με καλό ήχο χορέψαμε με τις υπέρ-χιτάρες "Dance Macabre" και "Square Hammer".

Προφανώς, οι συνθήκες δεν ήταν οι ευνοϊκότερες για τους Ghost (στις 18:00 το απόγευμα, σε ένα αχανές στάδιο στο οποίο ακόμα προσερχόταν ο κόσμος, με την πλειονότητα να έχει έρθει να δει μόνο Metallica και έχοντας να γεμίσουν μια υπερβολικά μεγάλη σκηνή που χωρίς τα visual μοιάζει άδεια) αλλά τελικά μια χαρά τα κατάφεραν δεδομένων των συνθηκών, ειδικά σε σύγκριση με άλλες μπάντες που είχαν αντίστοιχες ευκαιρίες στο παρελθόν. Μοναδικός πραγματικός αστερίσκος που κρατάω είναι αν ο Tobias μπορεί να ανταπεξέλθει φωνητικά σε κάποια τραγούδια, αλλά ως πανέξυπνος τύπος που είναι έχει επενδύσει σε αρκετή βοήθεια από δεύτερες και τρίτες φωνές και τελικά καλύπτει αυτή την αδυναμία πειστικά.

Φαντάζομαι ότι κι αυτοί πλέον έχουν γίνει αρκετά «αλμυροί» για τα ελληνικά δεδομένα, παρόλα αυτά θεωρώ πως στο πλαίσιο της ευρύτερης συναυλιακής ανάκαμψης που βιώνουμε στη χώρα μας, αξίζει κάποιος να πάρει το ρίσκο και να φέρει και το show των Ghost.

Στις 20:00 που ξεκίνησε να ακούγεται από τα ηχεία το "It’s A Long Way To The Top" των AC/DC (πριν το "The Good, The Bad And The Ugly" για τους αμύητους σε συναυλίες των Metallica) ήταν ακόμα μέρα κανονικότατα, κάτι που κλέβει λίγη από τη μαγεία ενός τέτοιου show. Και καθώς ο Papa Het και η παρέα του εφορμούν στη σκηνή με το "Hardwired", παρόλο που ο ήχο σε σχέση με τους Ghost είναι ν φορές καλύτερος και δυνατότερος, δεν είναι αυτός ο massive ήχος των Metallica που σε παρασέρνει με το βγαίνει από τα ηχεία. Ευτυχώς, σε μια τέτοια παραγωγή όλα διορθώνονται πολύ γρήγορα.

Έτσι, πριν το καταλάβουμε έχουμε γίνει ένα κουβάρι και τραγουδάμε «Fortune, fame, mirror vain» και φυσικά μαζί με ένα ολόκληρο στάδιο παραληρούμε ως άλλες Marianne Faithfull σε ένα από τα ωραιότερα sing along σημεία και σε ένα από τα πιο συναυλιακά και ωραία τραγούδια των Metallica, το - κλασσικό τολμώ να πω πλέον - "The Memory Remains", στο οποίοι έχουν προσαρτήσει κι ένα ωραίο, δυναμικό outro.

Μιας και αναφέρθηκε η λέξη «κλασσικό» η συνέχεια έρχεται με δυο τραγούδια που κανείς (πρώην/ξινισμένος οπαδός που θεωρεί ότι «η μπάντα τελείωσε στο 19.. - βάλε τα ψηφία μόνος σου) δεν θα αρνηθεί ότι αξίζουν αυτόν τον χαρακτηρισμό. Τα "Ride The Lightning" και "Harvester Of Sorrow" αποδεικνύονται ιδανικές επιλογές και πλέον είμαστε in the Metallica zone για τα καλά, ειδικά με το δεύτερο που αποτελεί μια από τις αδυναμίες μου.

Θεωρώ το "The Unforgiven" ένα από τα πέντε καλύτερα τραγούδια ever και πιθανότατα ένα από τα πέντε καλύτερα τραγούδια των Metallica (το ξέρω ότι τα μαθηματικά δεν βγαίνουν αλλά ας μην κολλάμε σε λεπτομέρειες), όμως για να είμαστε ειλικρινείς ο Papa Het πάσχιζε να το ερμηνεύσει όπως του αξίζει. Όχι, πως δεν ήταν καλό, αλλά ένα μέρος της μαγείας χάθηκε κάπου στην πορεία. Αυτός, πάντως που δεν ζορίστηκε ήταν ο Kirk Hammett που μόλις τρία μέτρα μπροστά μας απέδωσε το σόλο πένα και το απολαύσαμε.

Δυναμικό, αλλά και μάλλον αδιάφορο το "Here Comes Revenge" στο οποίο ασχοληθήκαμε κυρίως με την αύρα του James, ο οποίος βρέθηκε να το ερμηνεύει λίγα μέτρα μπροστά μας και μετά μας μίλησε για την Metallica family και ό,τι έχει την καλύτερη δουλειά στον κόσμο βλέποντας όλο αυτόν τον λαό στα πόδια του. Τους υπολογισμούς φαντάζομαι τους αφήνει στον Lars... με τον οποίο προέκυψε μια ασυνεννοησία στο κλείσιμο που θύμισε λίγο το "Broken, Beat And Scarred" στην τελευταία τους συναυλία στην Αθήνα για όσους ήταν εκεί και τον Hetfield να αναρωτιέται πόσο επαγγελματικό είναι αυτό.

Αντιθέτως, το "Moth Into The Flame" είναι ένα γαμάτο τραγούδι που στέκεται ισάξια σε ένα σετ γεμάτο τραγουδάρες του παρελθόντος και αυτό αποδείχθηκε για μια ακόμα φορά, πριν έρθει η σειρά ενός τραγουδιού που ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ξεχωρίζει στο σετ των Metallica: το αργόσυρτο, μεγαλεπήβολο "Sad But True" ακούγεται πάντα υπέρβαρο και είναι ένα σταθερό highlight στις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας.

Εδώ επιτρέψτε μου να αναφερθώ στο τραγούδι που θεωρώ ως το μεγαλύτερο highlight της βραδιάς, το οποίο δεν ήταν άλλο από το "No Leaf Clover". Μια σύνθεση που δεν υπάρχει σε κανένα στούντιο άλμπουμ της μπάντας, παρά μόνο στο "S&M" και πέραν του ότι είναι υπέροχο, αποδόθηκε υπέροχα. Θεωρώ πως έτσι όπως προέκυψαν τα πράγματα, οι Metallica το αδίκησαν μη κυκλοφορώντας ποτέ μια στούντιο εκδοχή του, αλλά η ύπαρξή του έστω και περιστασιακά στο σετ της τρέχουσας περιοδείας αποκαθιστά εν μέρει αυτήν την αδικία.

Από την άλλη, το "St. Anger" είναι ένα άλμπουμ που δεν θεωρώ ότι αδικήθηκε, αντιθέτως η ύπαρξή του (όσο σημαντική κι αν ήταν τη δεδομένη χρονική περίοδο) αδικεί τους Metallica ως κομμάτι της δισκογραφίας τους και ακόμα δυσκολεύομαι να ακούσω πάνω από 2-3 τραγούδια σερί μέσα από αυτό. That being said, το "Frantic" έσπειρε ζωντανά, παιγμένο με κανονικό ήχο και με την προσθήκη ενός μικρού σόλο και πραγματικά ευχαριστήθηκα. Άβυσσος οι προτιμήσεις ενός οπαδού των Metallica.

Ενδιάμεσα των δυο τραγουδιών οι Kirk Hammet και Rob Trujillo έκαναν έναν ακόμα μουσικό χαβαλέ, κατά τον οποίο θεωρητικά διασκεύασαν το "Killers" των Iron Maiden, ως φόρο τιμής που βρισκόντουσαν στο Λονδίνο. Το είπα και την προηγούμενη φορά και θα το ξαναπώ: είναι τόσο πρόχειρο αυτό που κάνουν, που καλύτερα να λείπει από το show. Προτιμώ πέντε λεπτά σόλο μπάσο από τον Trujillo (μας teasαρε και λίγο "Orion"), παρά αυτό το πράγμα. Αλλά πρόκειται μόνο για μια παρένθεση...

Πάμε μια βόλτα στην ιστορία του heavy metal; Όταν τα εντυπωσιακά ασπρόμαυρα βίντεο με τους στρατιώτες γεμίζουν τις οθόνες των video wall και ακούγονται οι πρώτες νότες του "One" απλά καταλαβαίνεις ότι απολαμβάνεις ένα από τα πιο σπουδαία τραγούδια στην ιστορία αυτής της μουσικής. Και αντί να σε αφήσουν να συνέλθεις, σου πετάνε στα καπάκια το "Master Of Puppets" και νιώθεις σαν άμαθος μποξέρ που τρώει το ένα χτύπημα μετά το άλλο. Καλά, δεν παλιώνουν ποτέ αυτά τα τραγούδια;

Τα μαθήματα heavy metal ιστορίας συνεχίζονται με ένα drum kit να ανέρχεται στο μπροστά μέρος της σκηνής, ελάχιστα μπροστά από εκεί που καθόμαστε και τον Lars Ulrich να γίνεται ο frontman που πάντα ήθελε να είναι. Οι άλλοι μαζεύονται γύρω του και κάπως έτσι θα ήταν στημένοι αν έπαιζαν στη σκηνή ενός μικρού, τοπικού venue. Είναι δε τόσο κοντά μας, που ακούμε δυο φορές τα drums: μια όταν τα χτυπάει ο Lars και μια από τα ηχεία (για λίγο ευτυχώς).

Όταν δε από τη φαρέτρα της μπάντας επιλέγεται η τριάδα: "For Whom The Bell Tolls", "Creeping Death" και "Seek And Destroy" τι περιμένει κανείς να γίνει πέραν από χαμούλης. Προσθέστε τα "One" και "Master Of Puppets" που προηγήθηκαν και αναλογιστείτε τι 5αδα σερί παρουσίασαν.

Μετά από το μικρό διάλειμμα που υπήρξε με το τελείωμα του σετ, η βρετανική σημαία κατέκλυσε τα video wall και οι Metallica βγήκαν ξανά στη σκηνή με το πρώτο riff της βραδιάς που δυσκολεύτηκα να αναγνωρίσω. Το "Lords Of Summer" ήρθε απλώς για να χαλάσει ένα setlist που έμοιαζε ως εκείνη την ώρα τέλειο. Το παίζουν πιο thrashy και έχει την πλάκα του, αλλά δεν στέκεται σε ένα set των Metallica.

Φυσικά, για τελείωμα έπρεπε να ικανοποιήσουν την πλειονότητα των παρευρισκόμενων που δεν ήρθαν ούτε για το "Harvester Of Sorrow", ούτε για το "No Leaf Clover", ούτε για το "Frantic", ούτε καν για το "Creeping Death". Ήρθαν για να γεμίζουν με φώτα από τα κινητά τους τον τόπο στο "Nothing Else Matters" και για να τραγουδήσουν δυνατά το "Enter Sandman". Αν εξαιρέσουμε το γεγονός πως για μια ακόμα φορά ο Hetfield στο σόλο του πρώτου είχε αχρείαστα πολύ echo, μια χαρά αποδόθηκαν και τα δυο και το γεγονός ότι έχουν γίνει τόσο κλασσικά δεν αναιρεί το πόσο σπουδαία ήταν. Βέβαια, ήταν εμφανές πως όσο παιζόντουσαν η προτεραιότητα του κοινού είχε αρχίσει να γίνεται το πώς θα φύγουν για να προλάβουν τα τρένα, αλλά στην Αγγλία γνωρίζουν ότι δεν θα αργήσουν λογικά να τους ξαναδούν, οπότε δεν τους καίει και τόσο πολύ.

Συνοψίζοντας λίγο, η γεύση που έμεινε καθώς αποχωρούσαμε από το Twickenham ήταν πως παρά την κούραση και το υψηλός κόστος, οι Metallica μας αποζημίωσαν. Ήταν για μια ακόμα φορά εντυπωσιακοί και τόσο με το παίξιμο, όσο και με τα εντυπωσιακά σκηνικά που είχαν στήσει μας παρέσυραν και ζήσαμε μια ακόμα μεγάλη τους εμφάνιση. Σίγουρα, ο ήχος δεν ήταν στα επίπεδα της περσινής κλειστής περιοδείας, αλλά αυτό είναι κάτι αναμενόμενο όταν μιλάμε για συναυλία σε ένα στάδιο αυτών των διαστάσεων.

Κάθε φορά που βλέπεις ζωντανά τους Metallica είναι εύκολο να καταλάβεις πως ακόμα βρίσκονται στην κορυφή και μπορείς να δεις τους λόγους: τα τραγούδια, η απόδοση, τα σκηνικά, το γεγονός ότι γεμίζουν μια τόσο μεγάλη σκηνή. Αν παραβώ εκ νέου τον κανόνα πως δεν τραβιέμαι ξανά σε συναυλία σε τόσο μεγάλο στάδιο, θα είναι μάλλον και πάλι για τους Metallica. Αυτοί φταίνε...