«10»: Οι δίσκοι που επηρέασαν περισσότερο τους Enslaved

Στις 10 Μαΐου στην Αθήνα, και την επομένη στη Θεσσαλονίκη, θα παρακολουθήσουμε για πρώτη φορά στη συναυλιακή ιστορία της χώρας μας, μια από τις σπουδαιότερες μπάντες του ακραίου ήχου. Οι Enslaved, είναι ένα συγκρότημα, που στις σχεδόν τρεις δεκαετίες ύπαρξής του, κατάφερε να αναδειχθεί και να καθιερωθεί σε μια σκηνή, της οποίας όχι μόνο υπήρξαν σημαντικό μέλος, αλλά επιπλέον της επέκτειναν τα ηχητικά σύνορα. Επιτυγχάνοντας αβίαστα να διατηρούνται μέσα στο πνεύμα του ήχου που εκπροσωπούσαν, συνδυάζουν διαρκώς τις επιρροές τους και ετερόκλητα στοιχεία, εξερευνώντας νέα τοπία.

Όταν λοιπόν ζητείται από τον ιθύνοντα νου, Ivar Bjørnson, στα πλαίσια των εμφανίσεών τους, να επιλέξει δέκα δίσκους σταθμούς στη διαμόρφωση της ηχητικής ταυτότητας του συγκροτήματος, το αποτέλεσμα είναι εν μέρει αναμενόμενο. Οι κυκλοφορίες που παρατίθενται, και αναλύονται γλαφυρά, με τυχαία σειρά (όπως δήλωσε ο ίδιος δεν υπάρχει συγκεκριμένη ιεράρχηση) παρακάτω, μπορούν να διαχωριστούν στις progressive και στις πιο extreme (περίπου) εκπροσωπώντας έτσι όλες τις ηχητικές πτυχές της μπάντας. Αν όμως κάποιος προσπεράσει τους τυπικούς διαχωρισμούς, και δει την ιστορία του σκληρού ήχου από απόσταση, θα συμφωνήσει πως έκαστη, ήταν σταθμός και σημείο εκκίνησης νέων οριζόντων.

1

Bathory
"Hammerheart" (1990)

Αυτή ήταν η πρώτη μας συνάντηση με τη μίξη της Σκανδιναβικής κουλτούρας/ μυστικισμού/ φιλοσοφίας και του είδους της μουσικής που θέλαμε να παίξουμε. Ήταν ένας από τους πρώτους δίσκους βινυλίου που αγόρασα με δικά μου χρήματα και πραγματικά χτύπησε βαθιά μέσα μου από το πρώτο άκουσμα. Η ενέργεια του "From Father To Son", το μεγαλείο του "Shores In Flames" και πάει λέγοντας. Θα πρέπει να είναι ο πρώτος δίσκος που καθόρισε το concept των Enslaved, και κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί, και σε μεγάλο βαθμό την πορεία που πήραν οι ζωές μας έπειτα.

2

Bathory
"Twilight Of The Gods" (1991)

Ενώ το "Hammerheart" ήταν ο καθοριστικός δίσκος, το "Twilight Of The Gods" αναμόρφωσε και ξεκαθάρισε την κατεύθυνση. Τα πιο υποσυνείδητα στοιχεία στη μουσική, καθώς και η κάπως πιο μοντέρνα φιλοσοφική ίσως και ψυχολογική πτυχή του δίσκου, είναι επίσης πάρα πολύ σημαντικά. Έως και αυτήν τη μέρα, δουλεύοντας πάνω στον δέκατο πέμπτο μας δίσκο καθώς μιλάμε, πάντα έχουμε τουλάχιστον ένα riff σε κάθε δίσκο, το οποίο αποκαλούμε "the Bathory - riff". Αποτίνοντας φόρο τιμής εκεί που πρέπει!

3

Mayhem
"De Mysteriiis Dom Sathanas" (1994)

Ο ένας εκ των δυο καθοριστικών δίσκων αυτού που ήταν γνωστό ως "True Norwegian Black Metal". Σήμερα, το "Black Metal" σημαίνει λίγο πολύ τίποτα, τότε όμως σήμαινε για κάποια χρόνια. Ήταν ένα σκοτεινό γοτθικό κάστρο μυστικών, τρόμων, μαύρης μαγείας και γνήσιας τέχνης - με αυτό το συγκεκριμένο δίσκο να ήταν και να είναι διαχρονικά ο θρόνος. Επηρέασε τον κιθαριστικό τόνο, στυλ και ήχο των Enslaved και ακόμη το κάνει θα μπορούσα να πω. Παρουσιάζει επίσης μια κάπως θλιβερή ερώτηση: Γιατί τα νέα black metal albums δεν το πλησιάζουν καν; Θαρρώ πως έχει να κάνει με το σκεπτικό. Ο Euronymous ήταν μέντορας για τους Enslaved, και ο πρώτος εκ των τριών μεγάλων επιρροών μου στην κιθάρα όσον αφορά τον τόνο και το στυλ.

4

Darkthrone
"A Blaze In The Northern Sky" (1992)

Να και ο άλλος καθοριστικός δίσκος για το "True Norwegian Black Metal". Θυμάμαι έως σήμερα πόσο δύσκολο ήταν να πιστέψουμε αυτό που ακούγαμε όταν πρωτοβγήκε, ήταν ένας τόσο νέος και φανταστικός κόσμος! Η παγερή παραγωγή, ο μινιμαλισμός, ο αυτοπεριορισμός του Fenriz στο drumming του, οι στίχοι, οι υπέροχες αναφορές στους προπάτορες από τα 80s. Περιμέναμε στο διάσημο (σ.σ. "infamous") κατάστημα Helvette στο Όσλο τον δίσκο να καταφτάσει, και όταν ο Nocturno Culto μπήκε τρέχοντας με αυτόν. Όλα άλλαξαν έπειτα από αυτόν τον δίσκο.

5

Pink Floyd
"Dark Side Of The Moon" (1973)

Διαχρονικά κλασικός δίσκος. Η παραγωγή είναι ακόμη και σήμερα ένας στόχος προς επίτευξη, 45 χρόνια από την κυκλοφορία του. Αυτό κάτι λέει για τη γνησιότητα και τις ιδιοφυίες πίσω από τον δίσκο. Επιπλέον, ο τρόπος που ολόκληρος ο δίσκος είναι «μονοκόμματος» με τις μεταβάσεις των τραγουδιών, είναι μαγικός. Βγαίνοντας έξω στους δρόμους γύρω από το στούντιο, καλώντας τους ανθρώπους να έρθουν και να συζητήσουν - σαν να τους ρωτάς «που ήσουν στην τελευταία μάχη;» για παράδειγμα. Ο δίσκος αυτός αποτελεί τη μεγαλύτερη διασταύρωση υψηλής τέχνης με μαζική κουλτούρα. O David Gilmour, είναι ο δεύτερος από τις τρεις μεγάλες μου κιθαριστικές επιρροές.

6

King Crimson
"In The Court Of The Crimson King" (1969)

Όταν το 1996-97 μάθαμε για την ύπαρξη αυτού του δίσκου, τα πράγματα άλλαξαν για εμάς, τόσο σαν λάτρεις της μουσικής, όσο και σαν άνθρωποι. Εισαχθήκαμε στο "prog" για τα καλά από εκεί και έπειτα. Εγώ προσωπικά έκανα τατουάζ το σχέδιο από το εσώφυλλο στο αριστερό μου χέρι («το χέρι μου με τα album arts»), μόλις μια εβδομάδα αφού άκουσα τον δίσκο για πρώτη φορά. Θα μπορούσες να πεις πως ήταν αγάπη από το πρώτο άκουσμα. Με το πέρας των ετών, αυτή η μπάντα, και συγκεκριμένα ο ιθύνων νους Robert Fripp έχει γίνει πιο σημαντικός - Η τρίτη μου μεγάλη κιθαριστική επιρροή.

7

Master's Ηammer 
"Ritual" (1991)

Μια μπάντα που σήμαινε πολλά για την εκκίνηση της σκηνής στις αρχές των '90s, αλλά δεν έλαβε ποτέ τις απαραίτητες τιμές ή σεβασμό (κάτι που θαρρώ μπορείς να πεις το ίδιο για την ελληνική σκηνή με τους Rotting Christ, Varathron, Necromantia κλπ). Ειδικά στον ήχο των πρώιμων Enslaved και Immortal, μπορείς να ακούσεις την επιρροή τους. Διάολε, θα έλεγα πως είναι ακόμη επιρροή για τους Enslaved. Τους είδα ζωντανά στο Bergen, τη γενέτειρά μου (στο Beyond The Gates festival) προ διετίας και τι εμπειρία που ήταν. Επίσης κάποιοι από την μπάντα έρχονται όταν παίζουμε ζωντανά στην Τσεχία, μπορείς να φανταστείς την τιμή που νιώθουμε! Απολύτως απαραίτητη μπάντα!

8

Led Zeppelin
"Houses Of The Holy" (1973)

O Grutle (σ.σ. φωνητικά, μπάσο, σύνθεση) εισήλθε στους Enslaved και τη γενικότερη metal σκηνή τέλη του '80/ αρχές του '90, ήδη μεγάλος οπαδός των Led Zeppelin, οπότε ήταν ανέκαθεν παρόντες στις επιρροές των Enslaved. O συνδυασμός καθαρού rock, προοδευτικών επιρροών, πειραματικών αποκλίσεων, folk και μυστικισμού κάνουν τους Led Zeppelin μια από τις πραγματικά υπέρτατες μπάντες για εμάς. Η ιδέα "larger than life" προσωπικοτήτων που συναποτελούν το όλον και αλληλεξαρτώνται μεταξύ τους αποτελεί μεγάλη έμπνευση. Το να καλλιεργείς τον ατομισμό την ίδια στιγμή που το συγκρότημα αποτελεί την πιο σπουδαία ύπαρξη, είναι ακριβώς αυτό το οποίο κάνει σπουδαία τη μουσική!

9

Genesis
"Nursery Cryme" (1971)

Ένα απολύτως επικό άλμπουμ από ίσως την μπάντα του κλασικού prog που παρήγαγε τα πιο μελωδικά και όμορφα αριστουργήματα (ενώ οι King Crimson ήταν οι άρχοντες του ενοχλητικού και του θλιβερού - κάτι σαν το Ying και το Yang του prog). Το τραγούδι "Seven Stones" μπορεί να κάνει τον καθένα να δακρύσει με την τρομερή και την καθηλωτική του ομορφιά. Απλά άκου όλες τις συνθέσεις. Ο Peter Gabriel εκτελεί τα καλύτερα δυνατά φωνητικά και ο Peter Hackett παραδίδει πέραν των προσδοκιών (σ.σ. "above and beyond"). Οι Genesis άλλαξαν την οπτική μου περί δυναμικών αρκετά με αυτόν τον δίσκο, νομίζω πως έφτασα να καταλάβω πως διαφορετικές ατμόσφαιρες και καταστάσεις σκέψης μπορούσαν να επιτευχθούν με διαφορετικά μέσα. Η επιθετικότητα δεν είναι απλά γρήγορα και σκληρά, η χαρά δεν είναι μόνο ενεργητική και δυνατή, κ.ο.κ. Συγκεκριμένα λατρεύω τη remastered επανέκδοση του δίσκου, που περιλαμβάνεται στη συλλογή «1970-75» του 2008.

10

Motorhead
"Ace Of Spades" (1980)

Με όλη την ατμόσφαιρα, τη μελωδία και τις περίεργες επιρροές, θα έπρεπε να υπάρχει μια ώθηση να προχωρήσει το όλο πράγμα μπροστά, αλλιώς καταλήγουμε ένα μάτσο κλαψιάρικα Mellotron - riff χα χα! Δεν είμαστε! Αυτός είναι ο λόγος που εγώ και ο Grutle έχουμε τατουάζ Motorhead στο μπράτσο μας (μαζί με τους τράγους των Bathory!): Oι Motorhead είναι οι θεοί του μοντέρνου rock ‘n’ roll και του ωμού hard rock. Τα ασταμάτητα riff συνδυασμένα με την ασυγκράτητη και ασυμβίβαστη ώθηση αποτελούν ένα εξίσου σημαντικό μέρος της ραχοκοκαλιάς μας. Επίσης, η φιλοσοφία του Lemmy είναι κάτι να θυμάται κανείς: Μείνε αληθινός, ζήσε τη ζωή σου αληθινός στις αξίες σου και ποτέ μην παραδόσεις τη σημαία του rock 'n' roll. Ugh!