[7+7]: Μουσικές στον κινηματογράφο, Vol. 2020

Πότε ήταν η τελευταία φορά που οι λέξεις «μεγάλη οθόνη», συνειδητά ή ασυναίσθητα, δεν συνοδεύτηκαν από μία άβολη παύση; Τους τελευταίους μήνες όπως είναι φυσικό επισκεφθήκαμε πολύ λιγότερο απ' όσο θα θέλαμε τα σινεμά. Πολλές κυκλοφορίες αναβλήθηκαν κι άλλες τόσες έμειναν στη μέση. Οι τηλεοράσεις, οι οθόνες και στην καλύτερη οι προτζέκτορες κλήθηκαν να καλύψουν ένα γενναίο κενό. Σε πείσμα των εμποδίων και της μιζέριας είδαμε (και) καινούρια πράγματα, κάμποσα από τα οποία μας χάρισαν (και) σκηνές με όμορφες μελωδίες.

Στο παρελθόν, στα πλαίσια αυτών των μικρών αφιερωμάτων, μέναμε σε ροκ χωράφια. Όχι αυτή τη φορά. Αν η χρήση της μουσικής είναι σωστή, με βάση την αλάνθαστη υποκειμενική κρίση μας, δεν θα χαλάσουμε τις καρδιές μας. Ιδιαίτερη μνεία στο γεμάτο blues "The Devil All The Time", στο πέρασμα των Creux Lies από το άνισο "Last Moment Of Clarity", στις νταρκίλες των Mondo Boys στο "She Dies Tomorrow" και στους απαραίτητους Queen του Sonic. Αμέριστος σεβασμός στην Patty Jenkins που χώρεσε ένα διαφορετικό 1984 από το συνηθισμένο στη δεύτερη Wonder Woman.

Η έξοχη επιστροφή των Alex Winter & Keanu Reeves ως Bill & Ted, παρέα με Samara Weaving, Brigette Lundy-Paine και Tosin Abasi, έμεινε εκτός ως αθέμιτος ανταγωνισμός. Κάτι αντίστοιχο ισχύει για την too-b-movie-to-be-true συνέχεια του "The Babysitter" με τον διακριτικότατο υπότιτλο "Killer Queen". Από την εντελώς ανάποδη, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην πιο drone εμπειρία της χρονιάς, το "Last And First Men" του αείμνηστου Jóhann Jóhannsson με την αφήγηση της Tilda Swinton και τις εικόνες από φουτουριστικά μνημεία πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Η σειρά παρουσίασης είναι αλφαβητική. Οι ταινίες παίχθηκαν στις ελληνικές αίθουσες ή κυκλοφόρησαν σε streaming πλατφόρμες μέσα στη χρονιά που έφυγε. Ακολουθούν μικρά spoiler.

1

The Meters - "Cissy Strut"
στο "Another Round"

Ένα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια της funk ακούγεται δις, αν δεν μας παίζει παιχνίδια η μνήμη, σε μια εκ των κορυφαίων ταινιών της περασμένης χρονιάς. Ένας εκρηκτικός συνδυασμός, το ίδιο εκρηκτική με την απόφαση που πήραν τέσσερις φίλοι: Πώς θα ήταν η συνεχής διατήρηση συγκεκριμένου επιπέδου αλκοόλ στο αίμα τους; Πόσο θα τους βοηθούσε στην αναπτέρωση της κοινωνικής κι επαγγελματικής τους ζωής; Ο ψυχίατρος Finn Skårderud υποστήριζε πως το 0,05 ως αναλογία σε κάνει πιο δημιουργικό και χαλαρό. Λες; Ο Mads Mikkelsen και οι φίλοι του, θα σου θυμίσουν βιωματικές καταστάσεις. Ακόμα κι εκείνες που δεν έχεις εκμυστηρευτεί σε κανέναν.

2

Halsey - "Experiment On Me"
στο "Birds Of Prey (And The Fantabulous Emancipation Of One Harley Quinn)"

Αν νόμιζες ότι μετά τη Wonder Woman στην εισαγωγή και την αποχή της Marvel θα έβγαινε το αφιέρωμα χωρίς υπερήρωες, σκέψου ξανά. Οι Birds Of Prey ήταν το τελευταίο blockbuster που προλάβαμε να χαρούμε σε σκοτεινή αίθουσα πριν τα κλειδώματα, και θα τις στηρίζαμε ακόμα και χωρίς τους επιπλέον πόντους από αυτό. Η Margot Robbie είναι η τέλεια Harley. Η σχέση πάθους της με το σάντουιτς με αυγό είναι βγαλμένη από τη ζωή. Οι χορογραφίες στις σκηνές δράσης βγάζουν μάτια. Το soundtrack παρτάρει και ροκάρει όσο ελάχιστα. Ολόκληρο το πέρασμα από το αστυνομικό τμήμα με Halsey, πυρασφάλειες, χιόνι και "Black Betty" είναι ένα μικρό comic-book-action αριστούργημα.

3

Aphex Twin - "Avril 14th"
στο "Come To Daddy"​

Ο Elijah Wood ήταν, είναι και θα είναι ο Frodo της καρδιάς μας. Γι' αυτό και μόνο έχει κερδίσει την αιώνια αγάπη μας. Το γεγονός ότι μετά την καθιέρωσή του στα σαλόνια του Χόλυγουντ δεν ακολούθησε τον εύκολο δρόμο των στούντιο είναι ένα καλοδεχούμενο μπόνους. Το γούστο του παρομοίως. Στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Νεοζηλανδού Ant Timpson, τον βλέπουμε με απαράδεκτο κούρεμα, ασορτί μουστάκι και βαμμένο νύχι, κι αυτά δε χωράνε καν στα δέκα πιο παράξενα στοιχεία της ταινίας. Το σενάριο πηγαίνει από γέλιο σε δράμα κι από κει σε βίαιες εκρήξεις με μία ανάσα. Οι διαβασμένοι δικαίως θα κάνουν συνειρμούς. Η πληρωμένη (βλ. τίτλος) σεκάνς με υπόκρουση Richard David James δεν απογοητεύει.

4

Marvin Gaye - "What's Going On"
στο "Da 5 Bloods"​

Τέσσερις φορές ο Spike Lee αξιοποίησε τον Marvin Gaye. Με αυτόν ξεκινά και με αυτόν τελειώνει η ταινία, με το “What’s Going On”, να το τραγουδάνε και τα γερασμένα παλικάρια που πρωταγωνιστούν, πριν συνοψίσει στα credits το μήνυμα του Lee. Σοφή η επιλογή, και όχι επειδή εκπροσωπεί ένα από τα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών. Ούτε επειδή είναι ένα protest song που εξυμνεί την αγάπη και την αλληλεγγύη. Ούτε επειδή θυμίζει το μήνυμα του χαρακτήρα του Boseman που αποτελεί την αιχμή του δόρατος, ή τη διαχρονική αποσιώπηση του ρόλου της Μαύρης Κοινότητας στην (αιματηρή) ανοικοδόμηση του αμερικάνικου ονείρου. Αυτή ακριβώς η ονειρική αισθητική, ελαφριά μα συνάμα σοβαρή, συνοψίζει ιδανικά, την υπερφορτωμένη, ριψοκίνδυνη, αλλά πετυχημένη, παρέμβαση του Spike Lee με ένα ακόμη joint. Ο άτιμος έκανε το σωστό, ξανά.

5

El Michels Affair - "Shimmy Shimmy Ya"
στο "The Gentlemen"​

Μετά από ένα διάλειμμα που ξεκίνησε με μονόκλ και κατέληξε σε μεσαιωνικά κάστρα και ιπτάμενα χαλιά, ο Guy Ritchie επέστρεψε στο ύφος που του ταιριάζει. Σε μουντά βρετανικά τοπία, με όπλα, ναρκωτικά και όλο τον υπόκοσμο του νησιού. Η πραγματική επιτυχία βρίσκεται στο ότι δεν έχουμε να κάνουμε με βεβαιασμένο πισωγύρισμα, αλλά με σωστό και τίμιο comeback. Η ισορροπία ανάμεσα σε κωμωδία και περιπέτεια/crime διατηρείται μαεστρικά. Οι ταχύτητες των διαλόγων χτυπάνε αναμενόμενα κόκκινο. Ο Matthew McConaughey και ο Charlie-SAMCRO-για-πάντα-Hunnam είναι εξαιρετικοί. Ο Colin Farrell κάτι παραπάνω. Στο πέρασμα με Wu-Tang το standing ovation μέσα στην αίθουσα ήταν απαραίτητο.

6

The Revolutionaries - "Kunta Kinte Club"
στο "Lovers Rock"​

Θυμάστε τα πάρτι; What a concept. Το "Lovers Rock" κυκλοφόρησε σαν μέρος του "Small Axe", μιας σειράς πέντε (!) ταινιών από τον Steve McQueen. Η ταινία ξεκινάει με το κουβάλημα των ενισχυτών και τελειώνει το επόμενο πρωί. Το ενδιάμεσο; Μια νύχτα σε ένα blues πάρτι μελών της κοινότητας των Δυτικών Ινδιών στο Λονδίνο των early '80s, με πολύ lovers rock, το υποείδος γνωστό και ως ρομαντική πλευρά της reggae και soul. Η ταινία κινείται γύρω από τη μουσική, και - χωρίς να δώσουμε πολλά - υπάρχει παραπάνω από μια σκηνή που το δράμα των πρωταγωνιστών σταματάει επειδή κάποιο τραγούδι ξεκίνησε να παίζει και έπρεπε να πάνε στο dancefloor. Υπάρχει επίσης η 'we want more' στιγμή γιατί καμιά φορά ένα κομμάτι είναι τόσο σημαντικό που πρέπει να παιχτεί δύο φορές.

7

Viola Davis - "Deep Moaning Blues"
στο "Ma Rainey's Black Bottom"

Το πόσο ταλαντούχα είναι η Viola Davis είναι αδιαπραγμάτευτο. Η εκ νέου συνεργασία της με τον Denzel Washington (σε ρόλο παραγωγού αυτή τη φορά) βασισμένη και πάλι σε θεατρικό του August Wilson έπειτα από το "Fences", φέρνει στο προσκήνιο μια μεγάλη μορφή των blues. Τη «Μητέρα Των Μπλουζ» για την ακρίβεια, τη Ma Rainey. Πιο συγκεκριμένα, παρακολουθούμε την προσπάθεια της μπάντας της να ηχογραφήσει ένα τραγούδι εν μέσω συγκρούσεων και καλλιτεχνικών διαφωνιών με μπροστάρη το μακαρίτη Chadwick Boseman. Η αναβίωση των συνθηκών εν έτει 1927 είναι υποδειγματική, όπως και η μεταφορά του θεατρικού στην οθόνη.

8

Trent Reznor & Atticus Ross - "Scenes From Election Night"
στο "Mank"

Το δίδυμο των Reznor και Ross, με κάθε νέα του συνεργασία εξελίσσεται σε προκαθήμενους της εποχής μας στον τομέα των soundtracks. Αυτή τη φορά, εναρμονίστηκαν με τις απαιτήσεις του David Fincher την προσπάθεια του να διορθώσει μια «ιστορική αδικία». Σε περιπτώσεις όπως στο συγκεκριμένο κομμάτι, οι ρυθμικές εναλλαγές εναρμονίζονται με την εξέλιξη χαρακτήρων, με τρόπο που σου μεταδίδει την αγωνία μιας εποχής, ξεχασμένης. Ο Fincher, έχοντας ως Δούρειο Ίππο την ερμηνεία του Gary Oldman, αλλά ως κρυφό όπλο το σενάριο του πατέρα του, αναβιώνει όσα συνέβαιναν κάποτε στο Χόλυγουντ. Αμφιβάλλουμε εάν ο Mankiewicz αδικήθηκε κατάφορα από τον μεγαλομανή Orson Wells, αλλά αποδεχόμενοι την, a priori θέση της ταινίας στο καυτό (;;) ζήτημα που ταλανίζει κριτικούς και ιστορικούς για δεκαετίες, παραδεχόμαστε πως το εμπορικό σινεμά, αλλά και ο Fincher, χρειάζεται περισσότερα "Mank".

9

Khruangbin - "August 10"
στο "Palm Springs"

Αν είχαμε ακολουθήσει την παραδοσιακή (sic) εκδοχή του «+1» στο άρθρο, αυτή είναι η ταινία που θα βρισκόταν στην κορυφή με το αυτοκολλητάκι της Rocking Επιλογής. Η χημεία του Jake P... εχμ, του Andy Samberg και της Cristin Milioti φτάνει και περισσεύει για να γεμίσει την οθόνη με χρώματα. Τα περάσματα του J.K. Simmons κλέβουν την παράσταση. Η προσθήκη ενός και μόνο επιπλέον επιπέδου στη χιλιοφορεμένη ιδέα της ημέρας της μαρμότας κάνει τεράστια διαφορά. Τα διαρκή πισωγυρίσματα, οι σκέψεις και οι απόπειρες διαφυγής χτύπησαν κατευθείαν κέντρο στον στόχο του 2020. Το μπάσιμο με πισίνα, γυαλιά ηλίου, κουτάκι μπύρας και Khruangbin φτιάχνει όλο το κλίμα μέσα σε μερικά καρέ.

10

Ο ήχος (και η έλλειψη ήχου)
στο "Sound Of Metal"​

Ένας ντράμερ χάνει την ακοή του και έρχεται αντιμέτωπος με έναν κόσμο χωρίς ήχο. Τι κάνεις όταν ο κόσμος σου γυρίζει γύρω από τη μουσική και χάνεις τα πάντα σε μια στιγμή; Τρομακτικό thought experiment. Το "Sound Of Metal" δεν έχει καμία σχέση με το horror genre αλλά αν υπήρχε λίστα με τις κινηματογραφικές στιγμές τρόμου της χρονιάς, η εισαγωγή του θα έμπαινε κάπου στην κορυφή. Ο πρωταγωνιστής, χάνοντας έναν κόσμο, ανακαλύπτει έναν νέο σε μια ομάδα κωφών, ενώ προσπαθεί να συνειδητοποιήσει τις νέες συνθήκες της ζωής του. Οι σκηνές με τους Backgammon, τη fictional μπάντα του Riz Ahmed και της Olivia Cooke, έδωσαν ένα noise δείγμα, επηρεασμένο από Pharmakon που μας άφησε να θέλουμε κι άλλο. Ίσως να είναι και η έλλειψη συναυλιών που μιλάει βέβαια. Για ένα επιπλέον gut punch, διαβάστε αυτό.

11

Κώστας Μπέζος - "Κάηκε Ένα Σχολείο"
στο "The Vast Of Night"

Από τις εκείνες περιπτώσεις που το what the fuck? πάει σύννεφο. Τι δουλειά έχει ένα ρεμπέτικο του 1930 σε low budget αμερικάνικη ταινία επιστημονικής φαντασίας του 2020; Αν δεν έχουμε λάθος, ο Κώστας Μπέζος (Α. Κωστής) δεν ακούγεται καθόλου, παρά μόνο το κυρίως θέμα του τραγουδιού με λούπα και μάλιστα σε δυο διαφορετικές σκηνές. Βρισκόμαστε κάπου στα '50s σε μια κωμόπολη του New Mexico, όπου ένας ραδιοφωνικός παραγωγός και μια τηλεφωνήτρια καλούνται να λύσουν το μυστήριο μιας απόκοσμης ραδιοφωνικής συχνότητας. Μια κάμερα που δε λέει να ησυχάσει, μονοπλάνα μεγάλης διάρκειας, εξαιρετικοί διάλογοι κι ένας ρετρό φόρος τιμής, καθιστούν την ταινία ως ένα διαμάντι ενός υποσχόμενου σκηνοθέτη.

12

XTC - "Complicated Game"
στο "Vivarium"​

Ένα νεαρό ζευγάρι αποφασίζει να συζήσει και ξεκινά την αναζήτηση στέγης. Λόγω περιορισμένου μπάτζετ, δοκιμάζουν την τύχη τους σε ένα παράξενο μεσιτικό γραφείο και βρίσκονται σε κάποιο προάστιο με σειρές από πανομοιότυπες μονοκατοικίες και δρόμους βγαλμένους από τα Sims. Κάπου εδώ η λογική φεύγει από το παράθυρο και η κατάσταση παίρνει μια διεστραμμένη σχεδόν-horror τροπή. Η Imogen Poots και ο Jesse Eisenberg κάνουν τρομερό ντουέτο. Οι εναλλαγές συναισθημάτων είναι καλοστημένες. Τα ξεσπάσματα δίνουν έναν λογικό τόνο στη γενικότερη παράνοια. Το σύνολο έχει έναν ειλικρινή indie ευρωπαϊκό αέρα, παραμένοντας στριφνό μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Damned suburbia.

13

Aurora - "Running With The Wolves"
στο "Wolfwalkers"

Η Aurora,ή αλλιώς ό,τι πιο κοντινό υπάρχει στον πλανήτη μας στον χαρακτήρα της Luna Lovegood (εδώ με Wardruna),είναι στην κατηγορία καλλιτεχνών που παρόλο που δεν ανήκει στον ροκ χώρο, είναι τόσο αγαπητή που τα labels ξεπερνιούνται. Δεν μπορούσαμε λοιπόν να παραλείψουμε το "Wolfwalkers", μια περιπέτεια κινουμένων σχεδίων που βρίσκεται ανάμεσα στις πιο όμορφες ταινίες της χρονιάς που έφυγε. Η αιθέρια μουσική της Aurora, συγκεκριμένα το "Running With The Wolves", επανηχογραφημένο σε συνεργασία με τον συνθέτη Bruno Coulais, παντρεύεται άψογα με το κέλτικο σκηνικό σε μια από τις πιο κομβικές σκηνές της ταινίας που περιλαμβάνει, καλά μαντέψατε, λύκους να τρέχουν. Ακολουθεί μαγεία.

14

Nightstalker - "We Belong To The Dead"
στην "Μπαλάντα Της Τρύπιας Καρδιάς"

Το περίμενες από την αρχή, έτσι; Η Μπαλάντα ήταν η απόλυτη κινηματογραφική στιγμή του καλοκαιριού. Η μυρωδιά της επαρχίας έμοιαζε καταδικασμένη να ταιριάξει γάντι με το στήσιμο των θερινών. Από τους γεμάτους ελαττώματα αντιήρωες μέχρι τον διαρκή σχολιασμό της ελληνικής πραγματικότητας, ο Γιάννης Οικονομίδης δεν έκανε την παραμικρή έκπτωση για να παίξει με όρους διαδικτύου. Οι αναφορές στην εγχώρια σκληρή σκηνή είναι προσεγμένες και πανέξυπνα τοποθετημένες. Εκείνο το ημί-λιωμένο μπλουζάκι των Dead Congregation υπάρχει χωμένο ακριβώς σε αυτή την κατάσταση σε κάμποσες ντουλάπες. Η στιγμή στην κουζίνα με τσιτωμένους 'Stalker είναι η φάση που αγαπήσαμε.