Underground Express #5: Ηλιοστάσια και Ετεροτοπίες

"All the world's a stage". Ο μεσαιωνικός στίχος του Shakespeare γίνεται όλο και πιο επίκαιρος σε κάθε περαστικό αιώνα, πάντα όμως πέρα από τα λαμπερά φώτα και τις μεγάλες σκηνές, σε κακοφωτισμένα προβάδικα, σε μικρά υπόγεια και γκαράζ, σε κάθε γωνιά αυτής της τρελής σφαίρας, η μουσικη του αύριο παίζεται ήδη σήμερα.

Το τρένο της φαντασίας μας που βαφτίσαμε Underground Express θα κάνει ένα ταξίδι κάθε μήνα προς κάθε πιθανό και απίθανο προορισμό με μόνο σκοπό να ανακαλύψει μουσικές χωρίς σύνορα και συμβάσεις, ρίχνοντας φευγαλέες ματιές στον πολιτισμό των πόλεων που επισκέπτεται.

Ταξίδι #5: Σίγουρα φταίει το θερινό ηλιοστάσιο. Τα labels κυκλοφορούν τα πιο πολύχρωμα άλμπουμ των roster τους και όλα μοιάζουν να επιδίδονται στο να κυνηγούν τις χίμαιρες του παρελθόντος και τα μυστικά της γης. Το τρένο θα μας πάει σε μακρινές περιοχές για πρώτη φορά, στην καλωδιωμένη Seoul, στις εσχατιές της Ρωσίας και της Ουκρανίας, στα ποτάμια του Καναδά, το βιομηχανικό Βερολίνο και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ θα γράψουμε κι ένα μικρό special για τη μουσική και τα βουνά της Appalachia (Βλ. κεντρική φωτό). Θα θέλαμε να έχουμε ανακαλύψει και κάτι από ακραίο metal (αν μας άφηνε τίποτα και ο κριτικός τυφώνας που ονομάζεται Αποστόλης Ζαμπάρας - διαβάστε τον οπωσδήποτε!) αλλά δεν έχουμε κανένα παράπονο. Αυτόν τον μήνα χανόμαστε στα ξέφωτα!

Στάση 1η: Uzhhorod, Ουκρανία
Καλλιτέχνης: Korzo
Άλμπουμ: Inspire
Είδος: Prog pop/rock
Εταιρεία: Lion Music
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 12-04-2019
Bandcamp
"Greatest" on Youtube

Κυκλοφόρησε δυο μήνες πριν και πήγε να μας ξεφύγει αλλά ευτυχώς το τσακώσαμε. Τρίτο άλμπουμ για αυτούς τους πολύ ιδιαίτερους Ουκρανούς και τα ηχεία μας ξεχείλισαν από γλυκό, μελωδικό rock προοδευτικών διαθέσεων. Όχι τυπικά prog, παρόλα αυτά το "Inspire" διαθέτει ευγένεια, καλλιέργεια και μια έκδηλη θετικότητα στις όμορφες συνθέσεις του. Σε κάνα-δυο tracks ο ήχος προσεγγίζει λίγο πιο heavy περιοχές αλλά το ίδιο κάνει αντίστοιχα σε άλλα τραγούδια που δανείζεται από indie ή και από pop επιρροές. Συνολικά πολύ ισορροπημένο, συναισθηματικό, πανέμορφο. Ειδική αναφορά στα μοναδικά φωνητικά του Jacob Moses και στις ανδρόγυνες "μαύρες" επιρροές του.

• Η πόλη Uzhhorod, παλιότερα γνωστή ως Ungvar, βρίσκεται στο δυτικότερο σημείο της χώρας κοντά στη Σλοβακία και την Πολωνία, έχει γνωρίσει πολλές διαφορετικές κτήσεις και είναι χτισμένη γύρω από τον ποταμό Uzh.

• Ο Ιούνιος ήταν ένας πολύ «ουκρανικός» μήνας αφού μας απασχόλησαν επίσης πολύ και οι Motanka.

• Στο αλκοόλ λέμε πάντα ΝΑΙ. Η περιοχή παράγει τα καλύτερα κρασιά της χώρας και πολλοί ψαγμένοι λάτρεις του οίνου επισκέπτονται το οινοποιείο Chizay. Φέρτε κανένα μπουκάλι, σύντροφοι!

• Οι περισσότεροι πήραμε πρόσφατα μια πικρή γεύση της χώρας μέσω της φανταστικής σειράς "Chernobyl". Πόσοι προσέξατε ότι τη μουσική υπογράφει η Hildur Gudnadottir που θαυμάσαμε πρόσφατα στη δισκάρα των Sunn O)));

• Βγες από το τρένο διαβασμένος: rock live δεν νομίζω να βρεις, στην κόκκινη-ροζ Synagogue της πόλης όμως θα ακούσεις το πιο εντυπωσιακό Όργανο στην Ουκρανία.

Στάση 2η: Winnipeg, Καναδάς
Καλλιτέχνης: Dizzy Mystics
Άλμπουμ: Wanderlost
Είδος: Hard rock/Prog
Εταιρεία: Self-released
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 03-05-2019
Bandcamp
"Diamond Duller" on Youtube

Εντυπωσιακό, πλουμιστό, καρά-τεχνικό hard rock που παρά τον ξεκάθαρα prog και περιπετειώδη χαρακτήρα του παραμένει στον πυρήνα του κλασικό good fun rock. Παρέλαση από χειμαρρώδη κιθαριστικά μέρη μπλεγμένα με funky, ψυχεδελικά, bluegrass κι ότι άλλο βάζει ο νους περάσματα, το "Wanderlost" είναι ένα χαρούμενο alternative ταξίδι σε διάφορες εκφάνσεις του rock, τεχνικού ή μη. Στα συν του ότι δεν το παρακάνει στη «σχιζοφρένεια» αλλά κυρίως το ότι δεν «πουλάει» βαριά κουλτούρα. Θα έλεγα ότι είναι πιο κοντά σε μια μίξη μελωδικών Rush με Primus. Δεν σε κάνει να θες να το δοκιμάσεις;

• Η πόλη Winnipeg είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Manitoba και η περιοχή ονομάζεται επίσης The Forks. Μάλλον είμαι βαρεμένος με τη fantasy λογοτεχνία γιατί αυτό μου φέρνει στο νου κάποιον Tolkien/Martin χάρτη..

• Σοβαρά τώρα, είναι η πατρίδα του Neil Young. Σε ευχαριστούμε Winnipeg.

• Επίσης σοβαρά, το όνομα της πόλης ενέπνευσε τον Winnie the pooh!

• Βγες από το τρένο διαβασμένος: η πόλη έχει μεγάλη παράδοση στη μουσική και στα φεστιβάλ, χάσαμε το Jazz Festival του Ιουνίου αλλά μπορείς να απολαύσεις το ονομαστό Winnipeg Folk Festival. Θα ζηλέψουμε αν πετύχεις κάπου τους θεούληδες The Duhks - άντε, θα βγάλετε κανένα δίσκο; Πάνε 5 χρόνια...

Στάση 3η: Berlin, Γερμανία
Καλλιτέχνης: Vordemfall
Άλμπουμ: Gravity Problems
Είδος: Industrial rock
Εταιρεία: Slowing Records
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 24-05-2019
Bandcamp
"Smile" Official Video

Αν υπάρχει μια πόλη που έχει δικαίωμα να αντιμετωπίζει το λαμαρινένιο noise rock ως τοπικό προϊόν της, αυτή είναι το Βερολίνο. Αυτό παραδίδουν και οι Vordemfall και είναι μάλλον από τους καλύτερους θιασώτες του είδους για αυτήν τη γενιά. Τα πράγματα δεν είναι και τόσο θορυβώδη πάντως. Καρδιά του όλου οργανισμού είναι ένα κολοσσιαίο μπάσο που θα κάνει τον Alexander Hacke περήφανο, έξυπνα ρομποτικά grooves και ράθυμα alternative φωνητικά. Πιστό στο όραμα των Einsturzende Neubauten, του λείπει συγκριτικά το συνθετικό βάθος, του περισσεύει όμως παικτική τσαχπινιά. Ωραία, κρύα παραγωγή, σηκώνει και πλουσιότερη ενορχήστρωση στο μέλλον.

• Πάρα πολλοί από εσάς θα έχετε πάει στη μητρόπολη που ονομάζεται Βερολίνο. Για εμένα, το πρώτο προσκύνημα πρέπει να γίνεται στην πλατεία Berlin Alexanderplatz που ενέπνευσε το ομώνυμο βιβλίο του Alfred Doblin και συνεπώς το κινηματογραφικό αριστούργημα του Fassbinder…

• Πολύ αξιόλογο και μυστηριακό black metal από τους Γερμανούς Temple Koludra στο "Seven! Sirens! To a Lost Archetype" - υποψήφιος τίτλος άλμπουμ της χρονιάς; Επίσης, αυτήν τη στιγμή η στήλη εξερευνεί το post-hardcore των Live Wire, με πολλές υποσχέσεις και προσδοκίες.

• Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από το κίνημα Bauhaus και υπάρχουν σχετικές εκθέσεις σε όλην την πόλη.

• Βγες από το τρένο διαβασμένος: μην σκέφτεσαι μόνο ηλεκτρικές κιθάρες. Να πας στο Classic Open Air στις πλατείες της πόλης και να συνοδεύσεις την μπύρα σου με κλασική μουσική!

 Στάση 4η: Seoul, Νότια Κορέα 
Καλλιτέχνης: Jambinai
Άλμπουμ: ONDA
Είδος:  Post/Experimental 
Εταιρεία: Bella Union
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 07-06-2019
Bandcamp
"Sawtooth" On Youtube

Είναι γνωστό βέβαια ότι οι διαχωριστικές ανάμεσα στο τί είναι underground και τί όχι είναι πολύ λεπτές και οι Jambinai πολύ πιθανόν σύντομα να μη θεωρούνται υπόγειο όνομα, με το πρώτο τους ευρωπαϊκό tour να είναι προ των πυλών. Το "ONDA" κερδίζει την προσοχή κι εξαιρετικές κριτικές από πολύ κόσμο και το δικαιούται 100%. Παράξενος, τραχύς ήχος, ξεσπάει συχνά σε ένα post γεμάτο με τις αλά MONO ψηλές συχνότητες που σπάνε ηχεία αλλά είναι πάντα "συμμαζεμένο" και μελωδικό. Ταυτόχρονα, έγχορδα και πνευστά φέρνουν στο προσκήνιο ήχους, κλίμακες και ηχοχρώματα της μακρινής Ανατολής με φινετσάτο και ποτέ φολκλόρ τρόπο. Φοβερός δίσκος, εξαιρετική νέα μπάντα και, παρά τον σκληρό ανταγωνισμό (βλέπε την επόμενη στάση) θα τον ξεχωρίσουμε ως Δίσκο του Μήνα για τη στήλη μας.

• Με 10 εκατομμύρια πληθυσμό, η Seoul είναι από τις μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη. Είναι επίσης από τις πιο ανεπτυγμένες τεχνολογικά, πρόσφατα ανακηρύχτηκε ως «η πιο καλωδιωμένη πόλη του κόσμου». Το ποτάμι που τη διαπερνάει ονομάζεται Han.

• Είχα μια σπάνια ευκαιρία να αποδείξω την αξία μου αλλά απέτυχα οικτρά: δεν έχω καμία μπάντα να σας προτείνω από τη Νότια Κορέα. (Σκύβει κεφάλι, δακρύζει)

• Σε μια διαβολική σύμπτωση, η Seoul είναι αδελφοποιημένη πόλη με την Αθήνα που ακολουθεί! Ίσως επειδή φιλοξένησαν και οι δύο Ολυμπιακούς αγώνες. Αξέχαστα τα νύχια της Florence Griffith Joyner.

• Βγες από το τρένο διαβασμένος: νομίζω κανείς δεν θα έχανε το Sinchon Water Gun Festival όπου η πόλη μετατρέπεται σε πεδίο μάχης με νεροπίστολα και το Water Bombs Festival με τους καλύτερους dance dj να παίζουν ενώ στο κοινό προσγειώνονται βόμβες νερού. Άχαστο.

Στάση 5η: Αθήνα, Ελλάδα
Καλλιτέχνης: Anna Linardou
Άλμπουμ: Heterotopia
Είδος: World/Experimental
Εταιρεία: Underflow Records
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 20-06-2019
Bandcamp

Η συνάντηση με την Ετεροτοπία της Άννας Λινάρδου είναι από τις πιο ευχάριστες και απρόσμενες μουσικές εκπλήξεις της χρονιάς! Με όπλο την εκπληκτική της φωνή - που έχει ήδη εμπειρία στο μεγάλο σχολείο του Χατζιδάκι αλλά και σε πιο «δικά» μας χωράφια - σκαρώνει ένα αλά Loreena μαγικό ταξίδι σε όλον τον κόσμο, ενώ η μουσική που τη συνοδεύει εξερευνεί εναλλακτικές, πειραματικές και ambient ενορχηστρώσεις. Ταυτόχρονα παραδοσιακή και contemporary, η Ετεροτοπία ψιθυρίζει μυστικά και χαρίζει συγκινήσεις. Από τα ρεμπέτικα στον Λίβανο και από το Κουρδιστάν στα βουνά της Appalachia (το "Little Sparrow" είναι από τα ομορφότερα πράγματα που θ' ακούσεις φέτος), αυτό εδώ είναι ένα ταξίδι που αγάπησα από την πρώτη στιγμή - και όχι μόνο επειδή μοιράζεται τις ίδιες αξίες με τη μικρή μας στήλη!

• «Ταξιδεύοντας» με το Underground Express σε τόσες πόλεις, επιβεβαιώνεται αυτό που υποπτευόμασταν: η μόνη πόλη που έχει μπαζώσει το ποτάμι της είναι φυσικά η μαγευτική μας Αθήνα.

• Τα δικά μας χωράφια που προαναφέρθηκαν είναι τα θαυμάσια project των Luup και Vault Of Blossomed Ropes που επίσης συμμετέχει η Άννα.

• Πριν συμπληρωθεί χρόνος από το μεγαλειώδες "NNULL", οι Sans Corps κυκλοφορούν σύντομα το δεύτερο άλμπουμ τους κι εμείς αναμένουμε με αγωνία. Ίσως η αγαπημένη μας ελληνική μπάντα, μαζί με τους Need και τους Ruined Families. Ααα, μην ξεχάσω: η Underflow records αποδεικνύεται απίστευτη εταιρεία.

• Κατέβα από το τρένο διαβασμένος: φοβερό το φετινό συναυλιακό καλοκαίρι στην Αθήνα, να με συμπαθάτε όμως τον εκπατρισμένο, περισσότερο θα πρότεινα για τον Ιούλιο να πιεις cocktail από τον Κώστα στο Match Point (κοντά στο Πολυτεχνείο), να ακούσεις τις μουσικάρες της Φωτεινής στο Strange Fruit (Άνω Πατήσια) και να φας σουβλάκια στο Καλοψημένο!

 Στάση 6η: Arkhangelsk, Ρωσία 
Καλλιτέχνης: Moon Far Away
Άλμπουμ: Athanor Eurasia
Είδος:  Neo-folk 
Εταιρεία: Prophecy Productions
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 28-06-2019
Bandcamp
"Polia Vy, Polia" Official Video

Ένα άλμπουμ απόλυτα ταιριαστό στο λυκαυγές της ισημερίας και τις ηλεκτρισμένες νύχτες του καλοκαιριού, το "Athanor Eurasia" θα σταθεί κοντά σου, οικείο και αινιγματικό ταυτόχρονα. Επιθυμεί να ενώσει ανατολική, ρωσική και δυτική παράδοση και χρωματίζει το κάδρο με γοητευτικές για εμάς αποχρώσεις από την άγνωστη βόρεια Ασία. Το μουσικό κομμάτι με τα ακουστικά όργανα ακούγεται οικείο, το φωνητικό μέρος επιφυλάσσει όμως εκπλήξεις με «σοβαρές» ανδρικές φωνές αλλά και γιαγιάδες που τραγουδούν παραδοσιακά, θυμίζοντας λίγο τις ατμόσφαιρες του Θανάση (ένας είναι ο Θανάσης!). Τολμηρό, ακαδημαϊκό αλλά και γλυκύτατο δημιούργημα από τους Moon Far Away σε έναν δίσκο που όλα μοιάζουν πιθανά.

• Η πόλη Arkhangelsk βρίσκεται στο βόρειο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ρωσίας, έχει περίπου 400.000 κατοίκους και κλίμα αρκτικό. Αποτελεί μέρος της ευρύτερης περιοχής για την οποία Ρώσοι και Νορβηγοί τσακώνονται εδώ και 1000 χρόνια...

• Μην ξεχνιόμαστε, μιλάμε για Ρωσία. Η πόλη δείχνει πανέμορφη κι είναι φυσικά γεμάτη μουσεία, φοβερά κτίρια και φιλαρμονικές ορχήστρες.

• Μόλις κυκλοφόρησε το πολύ ενδιαφέρον folk/black metal άλμπουμ "Vakor" των Intothecrypt, όσοι πιστοί προσέλθετε.

• Βγες από το τρένο διαβασμένος: αν σου αρέσει η Ιστορία, να επισκεφτείς οπωσδήποτε το Small Korela Wooden Architecture and Folk Art Museum, εκεί θα δεις μερικά από τα πιο εντυπωσιακά ξύλινα κτίρια του Βορρά!

Αντί άλλης στάσης...

Appalachian Mountains: Η κρυμμένη κιβωτός της αμερικάνικης μουσικής

Παίρνοντας την αφορμή από τη φανταστική επανεκτέλεση του "Little Sparrow" από την Άννα Λινάρδου, είναι μια υπέροχη ευκαιρία να επισκεφτούμε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μουσικά περιοχές του πλανήτη.

Αυτό που ονομάζεται Appalachia είναι μια εκτεταμένη περιοχή στις Ανατολικές Η.Π.Α που εκτείνεται από τη Georgia ως τα νότια της Νέας Υόρκης, μια ευρύτατη έκταση που καταλαμβάνει μέρος αρκετών πολιτειών. Σχεδόν κατά μήκος αυτής της έκτασης απλώνονται σε μια μεγάλη ευθεία οι μεγάλοι όγκοι των Appalachian Mountains, τεράστιες, πανέμορφες, σχεδόν παρθένες ορεινές περιοχές. Η περιοχή αναγνωρίστηκε τον 19^ο αιώνα και κάπου εκεί ξεκίνησε να χτίζει τη χρυσή της μουσική παράδοση.

Η ιστορία της και οι τοπικοί θρύλοι θυμίζουν αρκετά τους ελληνικούς μύθους των κλεφτών και αρματολών και το δημοτικό τραγούδι. Εκατοντάδες ορεινά χωριά, φτωχοί κάτοικοι κι απλοϊκός τρόπος ζωής αλλά και διαβόητες παρανομίες ορίζουν το πλαίσιο της δύσκολης ζωής στην Appalachia. Όπως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, οι μετανάστες και οι εργάτες από διάφορα μέρη της γης έφεραν μαζί τις μουσικές τους, μουσικές που επεξεργάστηκαν σε ένα περιβάλλον μακριά από τις παρεμβολές του «επίσημου» πολιτισμού.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Appalachia είναι η πατρίδα της bluegrass και της old country μουσικής, όπως η Νέα Ορλεάνη είναι η πατρίδα της jazz. Στις αρχές του 20^ου αιώνα, οι τοπικοί μουσικοί επεξεργάστηκαν δύο παραδόσεις: την αγγλική και σκωτσέζικη μπαλάντα με βάση την κιθάρα και το ιρλανδικό τραγούδι με βάση το βιολί. Ήταν εδώ λοιπόν που κατά κύριο λόγο το Ευρωπαϊκό τραγούδι ρίζωσε και μετεξελίχθηκε σε αμερικάνικο. Ταυτόχρονα οι αφρό-αμερικανοί κουβαλούσαν τα δικά τους blues και κατά μήκος των βουνών στήθηκε ένα γιγάντιο μουσικό χωνευτήρι.

Το σύμβολο της Appalachia είναι το πεντάχορδο banjo και το Appalachian dulcimer («καθιστή» εκδοχή του ευρωπαϊκού), όργανα τα οποία όχι μόνο δεν ξεχάστηκαν αλλά παρουσιάζουν και αυξανόμενη ζήτηση/έρευνα στα χρόνια μας. Οι μουσικοί της περιοχής μελετώνται σήμερα όπως αντίστοιχα οι δικοί μας ρεμπέτες και η σύγχρονη λαογραφία και μουσικολογία ανακαλύπτει συνεχώς νέους πολιτιστικούς θησαυρούς. Ευνόησε φυσικά πολύ το γεγονός ότι η τοπική μουσική παρέμεινε «αμόλυντη» από την επιρροή των αστικών κέντρων.

Μπορώ εκ πείρας να πω ότι οι traditional μουσικοί από όλον τον κόσμο έχουν δυο περιοχές σαν τη Μέκκα: την Ιρλανδία και την Appalachia. Κάθε trad μουσικός ονειρεύεται αυτά τα δύο ταξίδια. Κι αν στην Ιρλανδία η μουσική είναι εύκολα προσβάσιμη, στην Appalachia πρέπει να κάτσεις καιρό, να αναζητήσεις τα πιο μυστικά sessions στα πιο μακρινά χωριά, να χαθείς στα βουνά και να τζαμάρεις με παππούδες και γιαγιάδες. Όποιος το έκανε όμως, έχει να καυχιέται ότι η ανταμοιβή είναι τεράστια, σαν να πίνεις νερό από την πηγή της σύγχρονης δυτικής μουσικής.

Εύχομαι να μπορέσουμε μια μέρα να βρεθούμε εκεί!