Radiohead

To "OK Computer" ήρθε σε μία εποχή που το βρετανικό rock έχαιρε υψηλής δημοτικότητας και αναγνώρισης. Παρ' όλα αυτά, οι Radiohead, με τη μέχρι τότε πορεία τους, δεν είχαν δώσει ιδιαίτερα στοιχεία πως μπορούν να φτάσουν σε τέτοια σημεία δημιουργικής απόδοσης. Πολλοί πίστευαν ότι με τις προηγούμενες δουλειές τους, στο ντεμπούτο τους "Pablo Honey" και το "The Bends" που το ακολούθησε, είχαν να κάνουν απλά με άλλη μια μπάντα του είδους και ότι το μόνο που θα είχαν να προσφέρουν στη rock ιστορία θα ήταν μόνο μία λέξη περιορισμένη σε πέντε μόλις γράμματα: C-r-e-e-p. Κακά τα ψέματα, αυτό ήταν το κομμάτι που τους έδωσε το χρίσμα στην επιτυχία, αλλά για καλή μας τύχη δεν αρκέστηκαν μόνο σε αυτό.

Η ηχογράφηση του άλμπουμ έγινε κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της δεκαοκτάχρονης κυριαρχίας των Συντηρητικών στην Αγγλία και εκεί οφείλει μέρος των πολιτικών στοιχείων που περιέχει και τη μικρή χαραμάδα αισιοδοξίας που αφήνει ανοικτή για να μπει λίγο φως, μέσα από το αίσθημα απελπισίας που το διακρίνει. Στιχουργικά ευφυές, χωρίς να είναι επιδεικτικά πνευματώδες ή καυστικό, πολιτικοποιημένο, αλλά όχι στρατευμένο, δίνει μια προηγμένη προσέγγιση της britpop και του βρετανικού rock, από μία σκοπιά εντελώς διαφοροποιημένη και ρηξικέλευθη. Όσο για τη νέα οπτική που παρουσίασαν στη μουσική τους, οι ίδιοι οι Radiohead «δικαιολογήθηκαν» λέγοντας ότι εκείνη την εποχή άκουγαν πειραματική jazz και διάφορα άλλα είδη, που τους βοήθησαν να συνθέσουν αυτό το αριστούργημα. Ίσως και λίγη trip-hop, δειλά, θα συμπλήρωνα.

Πολλοί κριτικοί τότε μιλούσαν για το νέο "Sgt Pepper", άλλοι, περισσότερο ενθουσιώδεις, για το "Dark Side Of The Moon" των '90s και ότι αυτοί οι αχτένιστοι τύποι από την Οξφόρδη ίσως να ήταν η σπίθα που θα αναζωογονούσε ηχητικά το rock στερέωμα. Κατάρα... Πόσο δίκιο είχαν; Αν και δεν αποτελεί «easy-listening» άλμπουμ, έχει μία ιδιαίτερη ικανότητα να αγκιστρώνει τον ακροατή από το πρώτο κιόλας κομμάτι του. To "Airbag", με την κοφτή, ρυθμική καθοδήγηση του Phil Selway από τα drums, εκφράζει τις κλειστοφοβικές ανησυχίες που καταλαμβάνουν τον Thom Yorke, όταν βρίσκεται σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο, αλλά ταυτόχρονα επιδεικνύει με θράσος τη νέα μουσική ταυτότητα του συγκροτήματος, που συνδυάζεται ιδανικά με την πολυπλοκότητα των στίχων. Αρκετά καλό ζέσταμα, λίγο πριν το "Paranoid Android", που δε χαρακτηρίζεται άδικα το "Bohemian Rhapsody" των καιρών μας. Η πρώτη πράξη έρχεται με το ακουστικό μέρος που ακολουθείται από ένα solo του Jonny Greenwood, εμπλουτισμένο με αρκετά εφέ, για να φτάσει στην κορύφωση με τους στίχους «Rain down / Rain down on me...», δια στόματος Yorke, ώσπου οι παρακλήσεις του να βρουν τη λύτρωση σε ένα ακόμα solo του Greenwood. Πανέξυπνα δομημένο κομμάτι, που μαζί με το "Karma Police" γίνονται οι σημαιοφόροι του άλμπουμ. Μόνο και μόνο από τη σύλληψη του όρου των καρμικών δυνάμεων καταστολής υποδηλώνεται ο σκοτεινός χαρακτήρας του εν λόγω τραγουδιού. Αυτό αποδεικνύεται τόσο μουσικά, με τα low-tempo πλήκτρα να έχουν τον κύριο λόγο, όσο και στιχουργικά, με τον ακατάπαυστο χλευασμό της καθημερινότητας του "Fitter Happier", παρανοϊκού ανδροειδούς που έχει καταλήξει να είναι ο σύγχρονος άνθρωπος. Και ύστερα από μία ρομποτική φωνή, στεγνή από συναισθήματα, να διακωμωδεί τη ζωή ή μέρος της που λίγο-πολύ όλοι ζούμε, κι ένα πιο καθαρόαιμο rock "Electioneering", όπου οι Radiohead καταθέτουν το πολιτικό τους μανιφέστο, έρχεται η ηρεμία. Φαινομενικά. Κι αυτό γιατί μπορεί το "No Surprises" να φρενάρει απότομα ρυθμικά και οι κιθάρες να φτάνουν τη χροιά του ξυλοφώνου, αλλά οι επαναστατικές προτροπές δε σταματούν. Για ακόμα λίγο. Λίγο πριν το "Tourist", που κλείνει και το άλμπουμ, με την πρόθεση να ηρεμήσει τον ακροατή και να συνειδητοποιήσει τι συνέβη τα προηγούμενα 50 λεπτά.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι αυτά που κάνουν το "OK Computer" κλασικό και το τοποθετούν ανάμεσα στα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών. Ένα άλμπουμ που αποτέλεσε και αποτελεί μέχρι σήμερα έμπνευση δεκάδων συγκροτημάτων και χαρακτηρίζει τον ήχο του alternative ιδιώματος. Μετά από όλη αυτήν την αναγνώριση που έλαβε και τις διθυραμβικές κριτικές, η φυσική συνέχεια θα ήταν να δημιουργήσουν έναν επάξιο διάδοχο του, που με τόσο προσμονή περίμεναν κοινό και κριτικοί. Ο οποίος δεν ήρθε ποτέ. Ο Thom Yorke αποφάσισε να κοιτάξει κατάματα, με το μισόκλειστο μάτι του, το Διάβολο και να του πει χωρίς κανέναν ενδοιασμό «This is what you get, when you mess with us!», να αλλάξει πορεία και να δημιουργήσει μαζί με τους υπόλοιπους ένα πλέον πειραματικό "Kid A", που σηματοδότησε άλλη μία -και τη μεγαλύτερη- μουσική μεταστροφή τους. Δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσουν για το μέλλον. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάθε τους κίνηση, μουσικά, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον μας.