Ένας Παγκόσμιος Πόλεμος crossover prog υπερβάσεων

Σε ένα παρελθόν που όσο κοντινό φαντάζει, τόσο μακρινό είναι στην πραγματικότητα, οι περιπτώσεις δημιουργών και των έργων τους που παρέμειναν στις σκιές της λησμονιάς φαντάζουν πάμπολλες. Τα γρανάζια της μουσικής βιομηχανίας ανταποκρίνονται κυρίως στη φήμη και το χρήμα, με το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά να μην αρκούν για τη μακροημέρευση των καλλιτεχνών και συγκυρίες να ορίζουν το μέλλον τους. Ωστόσο, με το χρόνο ως αντικειμενικότερο κριτή, τα μουσικά πονήματα των αφανών ηρώων υπάρχουν, περιμένοντας να αποκαλύψουν τη μαγεία τους σε αυτούς που θα τα ανακαλύψουν.

Έτσι, αποδεχόμενοι τη δική μας «διαστροφή» και αναλαμβάνοντας τον ρόλο του ανήσυχου ρέκτη, θα παρουσιάζουμε ανά τακτά (ή και όχι τόσο) χρονικά διαστήματα, μέσω μίας στήλης που διόλου τυχαία επέλεξε να παίξει με τις λέξεις progress και obsession, το έργο ενός δημιουργού από το ευρύτατο φάσμα και την κληρονομιά του progressive rock, που δεν κατάφερε να ξεφύγει ενός cult συλλεκτικού επιπέδου.

Days of progressive past Vol. 70:

Ζώντας για ακόμη μια φορά τα δεινά ενός πολέμου, με μια εκτεταμένη στρατιωτική σύγκρουση να μαίνεται στα εδάφη της Ουκρανίας, τα λόγια περιττεύουν μπροστά στα όσα διαδραματίζονται στα πεδία των μαχών. Δυστυχώς, τέτοιες καταστάσεις φαίνεται να είναι απότοκο της ίδιας της ανθρώπινης φύσης, καθώς η ματαιοδοξία της εξουσίας, οι ιμπεριαλιστικές βλέψεις καθώς και το ατέρμονο κυνήγι συνεχώς μεγαλύτερου κέρδους ωθούν τα κέντρα αποφάσεων να αναγκάζουν τον απλό κόσμο να βιώσει ανείπωτες θηριωδίες, υπό το πρόσχημα ανεδαφικών δικαιολογιών.

Υπό αυτό το πρίσμα, το άλμπουμ με το οποίο καταπιάνεται αυτήν τη φορά η στήλη φαντάζει επίκαιρο όσο ποτέ, παρά τη science fiction θεματική του προσέγγιση (αλλά και την οικουμενική του εμπορική αποδοχή), αφού το έργο στο οποίο βασίζεται καταδεικνύει τον ιμπεριαλιστικό παράγοντα των πολεμικών συγκρούσεων με τρόπο ξεκάθαρο και, εν πολλοίς, επικριτικό. Ο λόγος γίνεται για το "War Of The Worlds" του Jeff Wayne, ένα progressive rock άλμπουμ εμπνευσμένο από την ομότιτλη νουβέλα επιστημονικής φαντασίας του H.G. Wells.

Ο «πόλεμος των κόσμων» και οι ποικίλες αποδόσεις του

Έχοντας δημοσιευθεί πρώτη φορά το 1897 στο βρετανικό Pearson’s Magazine και το αμερικανικό Cosmopolitan, αλλά το 1898 σε κανονική, δερματόδετη μορφή, το "War Of The Worlds" αποτελεί το σημαντικότερο έργο του Herbert George Wells, ενός Βρετανού λογοτέχνη με έντονη γραφή, ο οποίος καταπιάστηκε με θέματα ιστορικού, κοινωνικού αλλά και σατιρικού περιεχομένου. Κατ’ ουσίαν, το έργο αναφερόταν στην εισβολή Αρειανών στη Γη, με σκοπό να εγκαθιδρύσουν μια αποικία τους και στα γήινα εδάφη. Καταπιανόμενο με ζητήματα που αφορούσαν τη φυσική επιλογή, την ανθρώπινη εξέλιξη, την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό, τον κοινωνικό δαρβινισμό, αλλά και την επιστήμη και τη θρησκεία, ο «Πόλεμος των Κόσμων» υπήρξε ένα έργο με ποικίλες προεκτάσεις, το οποίο παρέμεινε επίκαιρο μέχρι και σήμερα.

Βλέποντας αρκετές προσαρμογές του από τη στιγμή που εκδόθηκε μέχρι και σήμερα, αξίζει να σταθούμε σε δύο περιπτώσεις εξ αυτών. Προφανώς όχι στην σινεματική του απόδοση, το 2005, δια χειρός Steven Spielberg και με πρωταγωνιστή τον Tom Cruise (αν και αρκετά αξιόλογη ως προσπάθεια εντός των πλαισίων του Hollywood), αλλά σε δύο ακουστικές αποδόσεις του που έκαναν, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία, σημαντική εντύπωση.

Πρώτη εξ αυτών, η προσαρμογή του για χάρη ενός ραδιοφωνικού προγράμματος της εποχής για το CBS radio, εν έτει 1938, με αφηγητή τον θρυλικό Orson Welles. Εκπέμποντας παραμονές του Halloween εκείνου του έτους, το συγκεκριμένο επεισόδιο της εκπομπής έμεινε στην ιστορία για τον πανικό που προξένησε σε ορισμένο από το πλήθος των ακροατών του, αφού μια μερίδα του ακροατηρίου παρερμήνευσε την αφήγηση ως "breaking news" που αφορούσαν μια πραγματική εισβολή εξωγήινων. Το συγκεκριμένο περιστατικό πήρε έκταση και από τον τύπο της εποχής, προσδίδοντας μια επιπλέον αίγλη στο εν λόγω πρόγραμμα, αφήνοντας στην ιστορία το επεισόδιο αυτό.

Δεύτερη και περισσότερο ταιριαστή στα πλαίσια της στήλης, η απόδοση του υπό τη μορφή soundtrack από τον Jeff Wayne, 40 χρόνια μετά την προαναφερθείσα εκπομπή. Ένας δίσκος που πραγματοποίησε εκατομμύρια πωλήσεις και αποτέλεσε το πιο ξακουστό έργο του Βρετανού συνθέτη, διαθέτοντας μια πληθώρα σημαντικών καλεσμένων και εκτεινόμενο σε 95 λεπτά εντυπωσιακών crossover prog υπερβάσεων.

Jeff Wayne - The War Of The Worlds (CBS, 1978)

Σε στίχους Gary Osborne και αφήγηση από τον σπουδαίο (και με εφτά υποψηφιότητες για το βραβείο Oscar) Richard Burton, το "War Of The Worlds" υπήρξε ένα μεγαλόπνοο, πομπώδες και καθηλωτικό μουσικό έργο. Οι ενορχηστρώσεις του υλικού φαντάζουν υποδειγματικές, με τον - βασικό συνθέτη και παραγωγό - Jeff Wayne να αναλαμβάνει και τα keyboard μέρη, αλλά και ορισμένα backing φωνητικά. Μάλιστα, οι disco πινελιές πάνω στον αναντίρρητα progressive rock καμβά υπήρξαν μια τολμηρή για την εποχή επιλογή, αναλογιζόμενοι τον ενίοτε ασυγκράτητο ελιτισμό των prog ακροατών, ενώ η πληθώρα δημοφιλών καλεσμένων από τον ευρύτερο χώρο της rock αποτελεί από μόνη της έναν ισχυρό πόλο έλξης.

Οι Phil Lynott (Thin Lizzy), Justin Hayward (The Moody Blues), Chris Thompson (Manfred Mann’s Earth Band), David Essex και Julie Covington αποτελούν μονάχα κάποιες από τις εκλεκτές guest συμμετοχές στο δίσκο, οι οποίες και προσέφεραν τη δική τους χαρακτηριστική πινελιά στο όλο εγχείρημα. Προφανώς, δε, η αφηγηματικότητα που επιδεικνύει το άλμπουμ καθώς ρέει από σκηνή σε σκηνή θεωρείται αριστοτεχνική, αν και αυτό επηρεάζει σαφώς την αυτοτέλεια των συνθέσεων. Περισσότερο ως ένα ενιαίο σύνολο παρά ως ένα άλμπουμ επί μέρους κομματιών, το έργο χαρακτηρίζεται από τις ποικιλόμορφες ενορχηστρώσεις που ξετυλίγονται επιβλητικά όσο κυλάει η ροή του, αλλά και από τον διευρυμένο rock opera χαρακτήρα του, με τον Wayne να είχε ήδη από τότε βλέψεις για μια επί σκηνής απόδοση του έργου, με τη μορφή musical…

Τί ακολούθησε;

Στην προκειμένη, αντιλαμβάνεται κανείς πως δεν μιλάμε για κάποιον άσημο δημιουργό ο οποίος χάθηκε στη λήθη του χρόνου, αλλά για έναν δημοφιλή συνθέτη με συνεργασίες σε τεράστια mainstream media (βλέπε BBC, LBC και Fox Sports) και εγχειρήματα που αφορούσαν πολυδάπανες παραγωγές στο West End ήδη από τα μέσα των '60s.

Κατόπιν του εδώ παρουσιαζόμενου άλμπουμ, ο ίδιος συνέχισε σε ρόλο παραγωγού και συνθέτη, να αναλαμβάνει δουλειές για τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες, μεταξύ των οποίων και το "McVicar" του 1980, η περίφημη ταινία των The Who. Από άποψη προσωπικών άλμπουμ, το επόμενο μεγάλο του εγχείρημα θα ήταν το "Spartacus" του 1992, ένας concept δίσκος που αφηγούταν την ιστορία του Σπάρτακου, ο οποίος φιλοξενούσε εντυπωσιακά ονόματα συμμετεχόντων, όπως αυτό του Antony Hopkins, του Fish και της Catherine Zeta-Jones, μεταξύ άλλων. Ένα αν μη τι άλλο ιδιαίτερο εγχείρημα, το οποίο, βέβαια, ουδεμία σχέση είχε ποιοτικά με το "War Of The Worlds".

Σε ό,τι αφορά, δε, το τελευταίο, αξίζει να αναφερθεί η μεγάλη περιοδεία που πραγματοποιήθηκε το 2006 σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ιρλανδία, η οποία και προσέφερε μια εντυπωσιακή οπτικοποίηση του έργου σε μια παραγωγή που επιμελήθηκε ο ίδιος ο Wayne. Με αφορμή τις διάφορες χρονικές επετείους από την πρώτη κυκλοφορία του έργου, πραγματοποιήθηκαν διάφορες ανά τον κόσμο εμφανίσεις, με σημαντική λεπτομέρεια να στέκεται η παρουσία του Liam Neeson ως κεντρικού αφηγητή (στη θέση του Richard Burton) σε διάφορες περιστάσεις εντός των '10s.

YouTube