Myrkur

Δεν έχω κρύψει το γεγονός ότι όταν εμφανίστηκε στο προσκήνιο η Myrkur (aka Amalie Bruun), ένιωσα ιδιαίτερη αντιπάθεια. Δεν είχα τόσο πρόβλημα με τον συνδυασμό λευκό φόρεμα-βουνοκορφή-κέτσαπ στο σαγόνι, όσο με το ότι αυτό ήταν, υποτίθεται, νεωτεριστικό black metal και, o tempora o mores, κάτω από το λογότυπο της Relapse! Με τον καιρό μαλάκωσα λίγο και οι ακροάσεις αποκάλυψαν και καλά στοιχεία, η αντιστροφή του κλίματος όμως επήλθε όταν έμαθα ότι αποφάσισε να ασχοληθεί εκτεταμένα με τη Nordic folk στο project του "Folkesange". Λίγους μήνες μετά, στο αξέχαστο Roadburn 2019, είχα την ευκαιρία μαζί με τον αγαπημένο συνάδελφο Αντώνη Μαρίνη να απολαύσω το "Folkesange" ζωντανά. Οι δύο συνονόματοι συμφωνήσαμε ότι πρόκειται για θαυμάσια δουλειά (δίνοντας της μια θέση και σε αυτό το κοινό μας αφιέρωμα) και ότι η Myrkur βρίσκεται σε έναν πολύ πιο ταιριαστό για εκείνην χώρο. Η στροφή ολοκληρώθηκε και στο σήμερα, είμαι φίλος της μουσικής της.

Το "Folkesange" άλμπουμ λοιπόν, αποτελεί μια συλλογή από (ως επί το πλείστον) παραδοσιακά τραγούδια της Σκανδιναβίας, σκοπούς που η ίδια η Amalie Bruun θυμάται να χρωματίζουν την παιδική της ηλικία. Το υλικό έχει υποστεί την ιδιαίτερη της φροντίδα και αξίζει να σημειωθεί ότι η Amalie παίζει τα περισσότερα όργανα μόνη της, με κυριότερα τη νυκτή άρπα, τη μάντολα, το βιολί και το πιάνο. Παρά τις σχετικά μινιμαλιστικές ενορχηστρώσεις, το άλμπουμ έχει ακριβώς την ηχητική πυκνότητα που του ταιριάζει, υποβοηθούμενο από τα πλούσια reverb της παραγωγής του Christopher Juul των Heilung. Θετικό στοιχείο: η ακρόαση θυμίζει πολύ τη live εμπειρία του "Folkesange" και τις, αλά καθεδρικού ναού, αντηχήσεις του. Αρνητικό στοιχείο: πέραν της μικρής συγγένειας με τον ήχο των Heilung, ως συνέπεια της παραγωγής έρχεται μια επιπρόσθετη γυαλάδα. Η αληθινή folk είναι τραχιά και δεν σηκώνει γυαλάδες, όμως, για να είμαι δίκαιος, υπάρχει λόγος γι αυτό και τον εξηγώ αμέσως.

Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό και από το εξώφυλλο, η προσέγγιση της Myrkur προς το folk υλικό της διαπνέεται από έντονα στοιχεία Ρομαντισμού. Το συγκεκριμένο κίνημα μας άφησε πολλά καλλιτεχνικά αριστουργήματα, καλό είναι όμως να μην ξεχνάμε ότι πίσω από την ανάδειξη του συναισθήματος κρύβονταν και οι εθνικές ανατάσεις, οι ιδέες του Herder και υπόνοιες ανωτερότητας. Το "Folkesange" ηχητικά κι αισθητικά στοχεύει στην ίδια εξιδανίκευση, στοιχείο που από μόνο του θα έκανε έναν folk πιουρίστα να το απορρίψει ως «τουριστικό», υπερβολικά τετραγωνισμένο και καλογυαλισμένο, άρα και ως μη-γνήσιο. Ο ρομαντισμός της Myrkur θεωρώ πάντως πως βασίζεται καθαρά στη θέρμη της δικής της νοσταλγίας και, εν τέλει, στη φυσιογνωμία της πολύ όμορφης φωνής της.

Αν αγνοήσουμε όμως τα πολλά θεωρητικά - και καλά θα κάνουμε - το "Folkesange" θα αφήσει μια ολόγλυκια γεύση και, χωρίς καμία υπερβολή, δεν υπάρχει ούτε μία μελωδία μέσα του (όσο τετραγωνισμένη κι αν είναι) που να ηχεί παράταιρη ή υπερβολική. Για την ακρίβεια, όλα τα τραγούδια του άλμπουμ είναι πάρα πολύ όμορφα, γενναιόδωρα σε μελωδίες και εικόνες, και δεν μπορείς παρά να βυθιστείς στα πορφυρά τους ηχοχρώματα. Είναι ένα άλμπουμ που μέσα του δεν χωράνε σκοτάδια, ένα άλμπουμ που περισσότερο δοξάζει τον ερχομό του ήλιου, παρά την απουσία του. Ακόμα και το "Leaves of Yggdrasil" (σύνθεση της Amalie) είναι αρκούντως πειστικό, παρά το γεγονός ότι ουρλιάζει από μακριά πως δεν είναι παραδοσιακό.

Κανένα τραγούδι δεν υπολείπεται, υπάρχουν όμως και μερικές πραγματικά ξεχωριστές στιγμές: η κρυφή ένταση του "Ramund", το Hardanger βιολί που εμφανίζεται στο "Svea" και το "Gammelkaring", το εξαιρετικό "Ella" και το "House Carpenter" - αγαπημένη μου στιγμή στο άλμπουμ - όπου, αν και η εκτέλεση του δεν φτάνει το μεγαλείο εκείνης της Joan Baez, είναι αρκετό για να αποδείξει ότι η Myrkur μπορεί να τα βγάλει πέρα και στην Appalachian folk-σκωτσέζικη μπαλάντα. Μια Myrkur που γενικώς τα καταφέρνει πάρα πολύ καλά, έχοντας μεγαλύτερη φωνητική κι εκφραστική ποικιλομορφία από ότι την είχαμε αρχικά ικανή.

Περισσότερο με τη δύναμη της αγάπης και της νοσταλγίας παρά με γνήσια παγανιστικό πνεύμα, το "Folkesange" είναι ένας δίσκος που έχει μια καλή θέση στον σύγχρονο κόσμο και για τον οποίο η Amalie Bruun μπορεί να είναι περήφανη. Είναι ένα προσωπικό της πνευματικό ταξίδι που, με όπλο το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά, καταλήγει να μας αφορά, παρά το ότι δεν έχει τη γυμνή αλήθεια της folk ή το άγριο συναίσθημα των Wardruna/Heilung. Ακροβατεί ανάμεσα στη Nordic, τη διεθνή και την προσωπική θεώρηση αλλά ακόμα κι ο πιουρίστας οφείλει να παραδεχτεί ότι αυτή η κοπέλα από τη Δανία έκανε μια έξοχη δουλειά. Η στροφή ολοκληρώθηκε, σήμερα είμαστε φίλοι.