«A Buyer's Guide»: Nightwish

Once there was a child's dream.

Εξωτερικός χώρος. Νύχτα. Χαμηλός φωτισμός. Χιόνι. Απαλά έγχορδα. Μία όμορφη φωνή για καλωσόρισμα. Έχεις δει την αρχή της περιπέτειας τόσες φορές, ξέρεις ακριβώς τι θα ακολουθήσει, κι όμως δυσκολεύεσαι να αντισταθείς. Κάποιος σοφότερος από εμένα έχει πει ότι όταν δεθείς μία ιστορία, αυτή μένει μαζί σου για πάντα. Ακόμα κι αν ξεχάσεις τα ονόματα των χαρακτήρων ή μερικές λεπτομέρειες. Η ουσία και τα συναισθήματα που σε έκανε να νιώσεις, μένουν ανεξίτηλα μέσα σου. Για όλα τα σχόλια περί νοσταλγίας και τα αντιπαραδείγματα που μπορούν να βρεθούν, πιστεύω ακράδαντα ότι το ίδιο ισχύει για τη μουσική.

Δεν μπορώ να σκεφτώ πολλά σχήματα στον ευρύτερο σκληρό ήχο που να έχουν αποδώσει τα παραπάνω με τόση επιτυχία όσο οι Nightwish. Δεν ήταν οι πρώτοι που έβαλαν αφηγήσεις σηκωμένες, κυριολεκτικά ή μεταφορικά, από βιβλία φαντασίας στις συνθέσεις τους. Το πάντρεμα heavy αισθητικής με κλασικότροπη, ορχηστρική νοοτροπία είχε γίνει πολύ πριν τη δεκαετία του '90. Ο ίδιος ο Tuomas Holopainen δεν έχει προσπαθήσει ποτέ να κρύψει τις επιρροές του, μουσικές ή μη. Η πραγματική επιτυχία βρίσκεται στο ότι δίπλα στο «εύκολο» κομμάτι της απόδρασης από την πραγματικότητα, υπάρχει αρκετό γνήσιο συναίσθημα και περιεχόμενο.

Επιχειρώντας μία ανάγνωση του παρελθόντος, ο διαχωρισμός σε τρεις περιόδους είναι πιθανότατα ό,τι πιο προφανές. Μία για τις ημέρες με την Tarja Turunen, από τα πρώτα βήματα και τις αναφορές στο ευρωπαϊκής κοπής power metal, και γιατί να το κρύψωμεν - κυρίως Stratovarius, μέχρι το πρώτο mainstream breakthrough. Μία για την παράξενα όμορφη εποχή μετά τα μέσα των zeroes ως την αρχή των '10s, όταν με την έλευση της Anette Olzon το όνομά τους εδραιώθηκε για τα καλά. Και, φυσικά, μία για τα τελευταία δέκα χρόνια, που με τη Floor Jansen έχουν καθιερωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας ως ηγέτες του συμφωνικού ιδιώματος.

Ανάμεσα στις ανατροπές, τα χαμόγελα και τα δράματα, μα πάνω από όλα με την ψυχή και τις μουσικές τους, η πορεία των Nightwish μοιάζει σαν ένα υπέροχα τρελό roller coaster. Ή σαν μία από τις σπάνιες περιπτώσεις που με ταλέντο, σκληρή δουλειά και πίστη στο όραμά τους, ένας δημιουργός και μία ομάδα ανθρώπων γύρω του κατάφεραν όχι μόνο να επιζήσουν στο μεταλλικό σύμπαν, αλλά να ξεχωρίσουν και να δημιουργήσουν κάτι καινούριο. Με αφορμή την εμφάνισή τους στο Release Athens Festival, βουτάμε στη δισκογραφία των Φινλανδών κι ετοιμαζόμαστε για μια από τις πιο αναμενόμενες συναυλίες του καλοκαιριού. [Α.Μ.]

Wonder, mystery, wherever my road goes.

Playlist

 

Once
(Nuclear Blast, 2004)

Υπάρχουν στιγμές που οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται όχι μόνο για ένα συγκρότημα, αλλά για ένα ολόκληρο είδος. Στο "Once", το symphonic/gothic metal βρίσκει το νέο εκφραστή του, και μία ολόκληρη νέα γενιά μουσικόφιλων γαλουχείται στο φανταστικό και το οπερατικό. Ακόμη κι αν ζούσες σε καμιά σπηλιά, θα αναγνωρίσεις τα πλήκτρα του "Nemo", ενώ κομμάτια όπως τα "The Siren", "Planet Hell", και "Ghost Love Score" τα αγαπάς με μισό άκουσμα, ως ενσαρκώσεις ενός συγκροτήματος και ενός καλλιτεχνικού οράματος που αγγίζει το απόγειό του. Τη δραματική στροφή που ακολούθησε δεν θα μπορούσαμε να την προβλέψουμε τότε. Ακόμη κι έτσι, όμως, αυτός ο δίσκος έχει σκαλιστεί στο μάρμαρο της μουσικής ιστορίας, για να υπενθυμίζει τι υπήρξε κάποτε. [Μ.Κ.Ο.]

Imaginaerum
(Nuclear Blast, 2011)

Η αστείρευτη λατρεία του Holopainen για το φανταστικό, τα κινηματογραφικά scores, και την καρναβαλίστικη αισθητική αναμείχθηκαν στο καζάνι της έμπνευσής του, χύθηκαν στο καλούπι μίας συνεκτικής ιστορίας (που έγινε και ταινία), για να σφυρηλατηθούν από την θεατρική φωνή της Anette Olzon. Μπορεί να μην είχε τις φωνητικές χορδές της θεοποιημένης Turunen, όμως είχε το εκφραστικό εύρος ώστε να αναδείξει τα ποικίλα θέματα ενός δίσκου πολύμορφου και πολυδιάστατου. Οι Nightwish έφτασαν στο αποκορύφωμα της παραμυθικής αφηγηματικότητάς, ενώ πειραματίστηκαν με τα πιο διαφορετικά ηχοχρώματα. Όπως και στο προηγούμενο πέταγμα κοντά στον ήλιο, όμως, τα φτερά τους έμελλε να λιώσουν, σηματοδοτώντας άλλο ένα τέλος εποχής. [Μ.Κ.Ο.]

 

Oceanborn
(Spinefarm, 1998)

Το δεύτερο άλμπουμ των Nightwish κρίνεται εκ των υστέρων ως το «πραγματικό» ντεμπούτο τους, εκείνος ο δίσκος που τους ξεχώρισε μεμιάς και φανέρωσε με εμφατικό τρόπο τη μαγεία που έκρυβε η μουσική τους. Ναι, το "Oceanborn" είναι τόσο Strato-oriented που θα έκανε υπερήφανο τον Timo Tolkki, οι κιθαριστικές ξυραφιές του Emppu Vuorinen δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα τον power metal περίγυρο της εποχής, ενώ το όραμα του Tuomas Holopainen για πρώτη φορά φαίνεται εντυπωσιακό και πλήρες, έστω και με τη Μούσα της έμπνευσης του ετερόφωτη. Πάνω απ' όλα, στέκεται αυτή η αέρινη ερμηνευτική παρουσία της Tarja Turunen, σαν δαντέλα πάνω σε ατσάλι, να εντείνει με την άγνοια κινδύνου της (ως τραγουδίστρια με λίγη εκούσια σχέση με το heavy metal) και την υπέροχη φωνή της αυτό το ονειρικό ταξίδι προς την αιωνιότητα. [Σ.Κ.]

Dark Passion Play
(Nuclear Blast, 2007)

Πού πηγαίνεις αφού έχεις κατακτήσει την κορυφή; Ανακαλύπτεις και σκαρφαλώνεις την επόμενη, φυσικά! Η σκιά από την αλλαγή του προσώπου πίσω από το μικρόφωνο θα ήταν αδύνατο να μη φανεί. Η επιτυχία βρίσκεται στο ότι το αποτέλεσμα δεν καταδικάζεται από αυτή. Απολύτως λογικά, η προσέγγιση στέκεται ταυτόχρονα τόσο κοντά και τόσο μακριά από το παρελθόν. Οι πιο μελωδικές πτυχές του συγκροτήματος βγαίνουν αισθητά μπροστά. Οι ορχήστρες στέκονται επιβλητικά στην πρώτη γραμμή. Οι folk πινελιές του Troy Donockley λάμπουν. Το σοκ της πρώτης ακρόασης στο άνοιγμα του "The Poet And The Pendulum" παραμένει όσα χρόνια κι αν περάσουν. Ότι το "Escapist" δεν χώρεσε στα εβδομηνταπέντε λεπτά του δίσκου έχει κάμποσα πραγματάκια να πει. [Α.Μ.]

 

Wishmaster
(Spinefarm, 2000)

Δύο χρόνια μετά το "Oceanborn", αρκετά έχουν αλλάξει στην ανερχόμενη φινλανδική μπάντα. Το μουσικό όραμα του Holopainen φαντάζει αναλλοίωτο, αν και αρκετά πιο διευρυμένο πλέον, χάρη στον αέρα αυτοπεποίθησης που έφερε η δημιουργική αρμονία των πρώτων δύο προσπαθειών. Πράγματι, το "WIshmaster" στέκεται ως ένα πιο ολοκληρωμένο μουσικό δημιούργημα από τον προκάτοχο του, το οποίο απομακρύνεται ελαφρώς από το απόλυτο Strato-worshiping, εντείνει τις ατμόσφαιρες και σκοτεινιάζει ελαφρώς περισσότερο. Του λείπει, όμως, η φεγγαρολουσμένη έμπνευση του "Oceanborn", καθώς στερείται ισοϋψών κορυφών με εκείνο, όντας παρόλα αυτά το δεύτερο πιο προτιμητέο άλμπουμ για εκείνη τη μειονότητα ακροατών της μπάντας που τείνει παραπάνω προς το power metal και τη νοσταλγία μιας εποχής που οι ίδιοι δεν ήταν ακόμη ηγετικές φυσιογνωμίες μιας ολόκληρης σκηνής. [Σ.Κ.]

Century Child
(Spinefarm, 2002)

Το άλμπουμ - μεταίχμιο πριν την δικαιωματική εμπορική καταξίωση της μπάντας, στέκεται ακριβώς ως τέτοιο, δείχνοντας τη συνθετική ωρίμανση του Holopainen να πηγαίνει χέρι - χέρι με το προσωπικό ύφος που επιτέλους ήταν διακριτό από τις κυρίαρχες επιρροές τους. Κομβική πρέπει να θεωρείται η προσχώρηση του Marko Hietala (των ιστορικών Tarot) στο σχήμα, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντα του μπάσου και των αντρικών φωνητικών, δημιουργώντας μια συνθήκη 'beauty and the beast'. Η Tarja τραγουδάει σε σαφώς πιο mainstream φόρμες, με συγκεκριμένες οπερατικές κορυφώσεις, το υλικό βρίθει από την πολύπλευρη συμφωνική ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα κυρίαρχα πλήκτρα και τα power metal στοιχεία υποχωρούν μεν, μα υπάρχουν δε εμφανώς, προτού εξαλειφθούν σχεδόν ολοκληρωτικά στα επόμενα χρόνια. Υποτιμημένο άλμπουμ, το "Century Child" βρίσκεται στο σημείο καμπής που οι δύο μουσικοί κόσμοι των Nightwish εμπνεύσεων συγκρούονται, και αυτό το όρισε ως ένα, τρόπον τινά, «μαύρο πρόβατο» της συνολικής τους δισκογραφίας. [Σ.Κ.]

Endless Forms Most Beautiful
(Nuclear Blast, 2015)

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το συγκρότημα δεν θα έπρεπε να έχει τίποτα να αποδείξει με τον όγδοο δίσκο του. Τελικά, ανάμεσα στη φυγή της Olzon και την αποστομωτική παρουσία της Floor Jansen στο σανίδι, οι απαιτήσεις χτύπησαν κόκκινο και το μεγάλο ερώτημα ήταν κατά πόσο η αλλαγή μπορούσε να λειτουργήσει στα πλαίσια νέου υλικού. Κοιτώντας από απόσταση, το σύνολο μοιάζει πιο τραβηγμένο από όσο ίσως χρειαζόταν. Την ίδια στιγμή, η ατμόσφαιρα και οι στιγμές που αφήνουν το στόμα ανοιχτό βρίσκονται ακόμα εδώ. Δίπλα στα ορχηστρικά και τις ηλεκτρικές, τα folk χρώματα κάνουν ακόμα ένα βήμα μπροστά. Το πέρασμα του Richard Dawkins στο "The Greatest Show On Earth" παραμένει μία από τις πιο σουρεάλ στιγμές στον metal μικρόκοσμο. [Α.Μ.]

 

Human II Nature
(Nuclear Blast, 2020)

Με μία επιφανειακή ματιά, εύκολα μπορεί να φανεί σαν το λιγότερο περιπετειώδες άλμπουμ των Nightwish. Λαμβάνοντας υπόψη τον δρόμο μέχρι αυτό το σημείο, δεν θα ήταν να απορείς. Οι παραγωγές είναι πελώριες. Το μικρόφωνο έχει στηθεί δικαιωματικά στο κέντρο της σκηνής, με (σχεδόν όλους) τους προβολείς στραμμένους πάνω του. Οι ιστορίες κουβαλάνε ακόμα τη γλυκύτητα που γνωρίζεις, μαζί με μία δόση ωριμότητας. Ο νυχτερινός ουρανός του "Shoemaker". Η δροσιά από τα παλιά του "Pan". Ο κύκλος γύρω από τη φωτιά στο "How's The Heart". Το προφητικό σκοτάδι του "Endlessness". Έρχεται μετά η μαγεία του "All The Works Of Nature Which Adorn The World" κι ανακαλείς με συνοπτικές. Το να μεγαλώνεις δεν σημαίνει απαραίτητα να ξεθωριάζεις. [Α.Μ.]

 

Angels Fall First
(Spinefarm, 1997)

«Ε δεν θα είστε καλά!» αναφώνησα όταν είδα σε ποια θέση θα βάζαμε το γοητευτικό ντεμπούτο των Nightwish. Με μία συνθετική και παικτική δεινότητα ασυμβάδιστη με την νεότητά τους, οι Φινλανδοί κυκλοφόρησαν ένα δίσκο με περισσότερες ιδέες απ' όσες εντοπίζουμε σε ολόκληρες δισκογραφίες. Ομολογουμένως, βέβαια, πρόκειται για ένα εξεζητημένο demo, κάποιοι στίχοι είναι αδιανόητα cringe (γκουχ-Nymphomaniac Fantasia-γκουχ), και τα διεκπεραιωτικά φωνητικά του Tuomas Holopainen πληγώνουν το τελικό αποτέλεσμα. Δικαιωματικά, άρα, βρίσκεται χαμηλότερα απ' οτιδήποτε το διαδέχτηκε τα επόμενα χρόνια. Όμως, μα την μπασάρα του "Beauty And The Beast", το σόλο του "Tutankhamen", και τις ερμηνείες της δεκαεννιάχρονης (!) Tarja Turunen, αν το χειρότερό σου άλμπουμ ακούγεται έτσι, τότε είσαι φτιαγμένος από το υλικό των μύθων. [Μ.Κ.Ο]

 

End Of An Era
(Nuclear Blast, 2006)

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το μισό μέσα μου ουρλιάζει ότι εδώ θα μπορούσε/έπρεπε να βρίσκεται το "Showtime, Storytime", ήτοι η ζωντανή απεικόνιση του γιατί το σχήμα ξεχωρίζει ανάμεσα στα κορυφαία ονόματα στο σκληρό ήχο του σήμερα αντί για τις δευτερότριτες γραμμές. Για εκείνες τις φορές που στην πρώτη της περιοδεία η Floor όλο ύφος και χαμόγελο διέλυσε κάθε προσδοκία και για το αδιανόητα δεμένο παίξιμο της εξάδας. Για το "Please Learn The Setlist In 48 Hours" και για εκείνη την κορύφωση. Με αυτά σημειωμένα, και χωρίς καν να ληφθεί υπόψη το ιστορικό βάρος της κυκλοφορίας, το άλλο μου μισό ξέρει ότι κλείνοντας τα μάτια, μπορώ να θυμηθώ γραμμή-γραμμή και κίνηση-κίνηση κάθε καρέ του "End Of An Era". Κι αν δεν έχουν μείνει ψυχές στη Hartwall Arena. [Α.Μ.]

A Compilation

A beautiful tale within the tale.

1. Ad Astra
2. Shoemaker
3. The Greatest Show On Earth
4. Storytime
5. I Want My Tears Back
6. Last Ride Of The Day
7. The Poet And The Pendulum
8. Last Of The Wilds
9. The Islander 
10. Dark Chest Of Wonders
11. Nemo
12. Ghost Love Score
13. Ever Dream
14. Wishmaster
15. Deep Silent Complete
16. Gethsemane
17. Sleeping Sun
18. Angels Fall First

Playlist