Οι δίσκοι που κράτησαν την πίστη μου στο progressive rock/metal

Το Footnotes βρίσκεται υπό την επήρεια των Caligula’s Horse και κάνει μια υποκειμενικότατη αναδρομή δίχως ουδεμία συνάφεια

Από τον Μάνο Πατεράκη, 11/05/2018 @ 11:22

Καλησπέρα, καλησπέρα. Θυμάστε μια στήλη που είχαμε εδώ δα, στο Rocking.gr; Μια στήλη όπου ενίοτε κάναμε μικρές καταθέσεις ψυχής, λέγαμε με στόμφο τις καφενειακές μας απόψεις ως γενικές αλήθειες κα ως επί το πλείστον βγάζαμε τη μουσική νερντίλα μας και μιλούσαμε για τον εαυτό μας σε πρώτο πληθυντικό; Όχι ε; Για όσους θέλουν να θυμηθούν και για τους no-lifers που ψάχνουν κάτι τυχαίο να διαβάσουν για να φύγει ένα βαρετό βράδυ (σας ζηλεύω), κάντε μια αναδρομή από τα αρχειακά Footnotes...

Επιστρέφοντας, λοιπόν, και αναβιώνοντας τούτα τα χνάρια - για λίγο ή πολύ, ο καιρός θα δείξει - αποφάσισα να κάνω αυτό που κάνω καλύτερα από τον καθένα. Μια λίστα δίχως καμία λογική, καμία συνοχή, καμία πρακτική αξία. Αυτήν τη φορά, μάλιστα, δίχως καν κάποια κρυφή σύνδεση ή κάποιον έμμεσο ειρμό σκέψεων που να ξεκινάει κάπου και να καταλήγει κάπου αλλού.

Μην μακρηγορούμε, λοιπόν. Είτε είναι αυτό που (περίπου) λέμε progressive rock, είτε είναι αυτό που (περίπου) λέμε progressive metal, κάθε χρονιά από το 2007 μέχρι το 2017 είχα μία κυκλοφορία που θεωρούσα μεγάλη. Το συνειδητοποίησα πέρσι, ενώ άκουγα την αλμπουμάρα των Caligula's Horse. Οπότε, πάρτε να ‘χετε. Αν κανείς ενδιαφέρεται να κάνει ράντομ/δίχως συνοχή προσθήκες στα σχόλια ή με απευθείας μήνυμα σε μένα, είστε ευπρόσδεκτοι να εκτεθείτε.

2017: Caligula’s Horse - In Contact

Caligula's Horse - In Contact

Even the words as they flow from the fountain
Just like the sun must be missing the mountain
So give me distance, a sky without tether and
It was the chasm that brought us together
Connect

Δεν θα μπορούσε να λείπει η alt-prog Αυστραλία από αυτήν τη λίστα. Κάποιοι θα πόνταραν τα λεφτά τους στους Karnivool ή ακόμα και τους Arcane ή τους Toehider... Οι Caligula's Horse τους άφησαν όλους πίσω. Μετά από τρεις κυκλοφορίες, βάρυναν τον ήχο τους με riff καθαρού prog metal και πολλά σολαρίσματα, φτάνοντας στο magnum opus τους. Άλμπουμ που μεγαλώνει, φουσκώνει, εκρήγνυται όσο περισσότερο το ακούς -κι εσύ μαζί. Όμως, το καλύτερο κομμάτι του 2017, "Fill My Heart", δεν θέλει πάνω από ένα λεπτό για να σε κατακτήσει. To "In Contact" στιχουργικά είναι χωρισμένο σε τρία κεφάλαια, καθένα από τα οποία καταπιάνεται με έναν καλλιτέχνη σε αναζήτηση έμπνευσης. Ενώ ανατριχιάζω από τις φωνητικές γραμμές του Jim Grey και κοπανιέμαι με τις αρρυθμίες των riffs ενός πανέμορφα γυαλισμένου μοντέρνου prog ήχου, αναρωτιέμαι: Αν η πορεία τους από το 2011 μέχρι σήμερα είναι απλά η αναζήτηση έμπνευσης, ως πού μπορούν να φτάσουν;

2016: Black Peaks - Statues

Black Peaks - Statues

As the suits hang from the ivory towers
Their glass built castles groan under the weight of the world
You’re blinded in the night

Το "Statues" έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία. Έντεκα συνθέσεις που προκαλούν το δέος χάρη στα εξής δύο απλά χαρακτηριστικά, που όταν τα πετυχαίνουμε σε τέτοιο χαρμάνι οφείλουμε να στεκόμαστε κόντρα στον θυελλώδη αέρα του διαδικτυακού καταιγισμού νέων δίσκων: Πάμπολλες πανέμορφες μελωδίες πλαισιωμένες από έναν τεχνικό καμβά δαιδαλωδών μα ουσιωδών ενορχηστρώσεων. Ή μάλλον, για να το αποσυνθέσουμε ακόμα περισσότερο, οργιώδες πάθος και ανατριχιαστικό συναίσθημα. Μαζί. Τα επιπλέον συστατικά που απογειώνουν το αποτέλεσμα, όπως η φανταστική παραγωγή, η γεμάτη άπλετο ταλέντο φωνή του Gardner και το συμπαγές μέσα στην πολυσυλλεκτικότητά του ύφος, είναι απλά οι δορυφόροι του αποτελέσματος. Dillinger Escape Plan, The Ocean, Protest The Hero, Mastodon, Arcane, Rishloo, Oceansize, όλα πρώτες ύλες ενός τρομερού γλυπτού.

2015: The Dear Hunter - Act IV: Rebirth In Reprise

The Dear Hunter - Act IV Rebirth In Reprise

Then I said wait
Are our bodies really piles of dirt?
And is the soul just a metaphor?
I keep my eyes from looking too far up
I fear that there is a heaven above

Μετά την σχεδόν ραδιοφωνική indie αλλαγή πλεύσης του "Migrant", η οποία δεν έλαβε ποτέ την εμπορική αναγνώριση που της άξιζε, οι The Dear Hunter επέστρεψαν στην ιστορία της εξαλογίας των acts. Πιο προοδευτικές και εμπνευσμένες από ποτέ, οι μουσικές του mastermind Casey Crescenzo εμφανίζουν έναν θριαμβευτικό πλούτο και μια έντονη αίσθηση rock opera. Μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο πρωταγωνιστής των acts σφετερίζεται την ταυτότητα του αδερφού του και επιστρέφει για ακόμη μια φορά στην αγαπημένη του Ms. Leading, φτάνοντας όμως στο τέλος της ερωτικής τους διαδρομής. Σε αντίθεση με το λατρεμένο alt-prog, οι The Dear Hunter παίζουν ένα indie-prog, με τις περισσότερες υπέροχες μελωδίες που θα βρεις ποτέ μαζεμένες σε έναν μόνο δίσκο. Σας προκαλώ. Αν υπήρχε κάποια αντικειμενικότητα στην κρίση της αξίας ενός άλμπουμ, το "Rebirth In Reprise" δεν θα μπορούσε να μπει κάτω από το Top 10 της δεκαετίας του, συνολικά.

2014: Rishloo - Living As Ghosts With Buildings As Teeth

Rishloo - Living As Ghosts With Buildings As Teeth

Usher the wind blown into the silos, dead
Treated like cattle while we listen for what's next
Secretly, we'll take its pulse, dropping from the eaves
Tourniquet the pace as the rhythm bleeds

Ο τέταρτος και τελευταίος, μέχρι σήμερα, δίσκος των Rishloo δεν τους έφερε την καταξίωση. Τους έφερε όμως την ποιοτική κορυφή στην μοναχική τους πορεία, κυκλοφορώντας ένα πραγματικό αριστούργημα από όποια μεριά και να το δεις: τεχνική, συναίσθημα, στίχοι, συνθετική πανδαισία. Το "Living As Ghosts With Buildings As Teeth" είναι μια δυστοπική κριτική στη σύγχρονη κοινωνία από ένα συγκρότημα που γεννήθηκε κάποτε ως παιδί των Tool και εξελίχθηκε σε τόσο μα τόσο πολλά περισσότερα. Κάποιοι εκλεκτοί λιγοστοί το τοποθετήσαμε στις συνειδήσεις μας ως ένα από τα καλύτερα άλμπουμ που έχουμε ακούσει. Ωστόσο, παγκοσμίως, η μπάντα από το Seattle κινείται σε ρηχά νερά. Όσο και να μας ξεματιάσει στα ελληνικά (!) στο μαρσβολτικό "The Great Rain Beatle" η γυναίκα του κιθαρίστα David Gillet, τέτοιες μπάντες δεν θα δούμε ποτέ στη χώρα μας. Ειδική μνεία στο ξέσπασμα του "Landmines", μια από τις πιο ανατριχιαστικές στιγμές που έχω ακούσει σε τραγούδι. Έβερ.

2013: Leprous - Coal

Leprous - Coal

Drink a cup of emptiness
Tame the storm in your head
Put a lid on your memories
Fighting darkness, with hollowness

Οι Leprous έχουν λάβει την αναγνώριση που τους αξίζει, καταφέρνοντας να αποκτήσουν σημαντικό στάτους σε ένα είδος όπου, όταν ξεκινάς από το μηδέν, τα τείχη είναι συνήθως απροσπέλαστα. Αν με ρωτήσουν με το πιστόλι στο κρόταφο τον καλύτερο αμιγώς progressive metal δίσκο της τελευταίας δεκαετίας, ο άνθρακας των Νορβηγών είναι το πρώτο διαμάντι που θα μου έρθει στο μυαλό. Είναι μεγάλος δίσκος και τα έχει όλα. Καταρχάς, έχει την σπάνιας ομορφιάς φωνή του Einar Solberg, κρύσταλλο στα καθαρά (δεν θα διστάσει να βγει μπροστά μέχρι και a cappella), μέχρι τα φοβερά άγρια φωνητικά και τις τέλειες χορωδίες. Έπειτα, έχει ένα από τα καλύτερα rhythm section της δεκαετίας με τον Tobias Ørnes Andersen στα ντραμς και τον Rein T. Blomquist στο μπάσο. Θεατρικές συνθέσεις, βαθιά και σκοτεινά συναισθήματα, τόσο βαθιά που φτάνουν στον πυρήνα και δημιουργούν ηφαίστεια εκρήξεων. Σε αυτές τις εκρήξεις στηρίζεται η ένταση που διακατέχει όλο το άλμπουμ. Οι εμφανείς επιρροές παραμένουν οι Opeth, οι Pain Of Salvation και ο Devin Townsend. Ωστόσο, μέσα θα ακούσεις από Muse μέχρι Death - και κάμποσους Conception, αναφορά που, κακώς, σπάνια θα πετύχετε τριγύρω. Οι Leprous ξεκίνησαν σαν την backing band του Ihsahn (είναι κουνιάδος του Solberg) και το "Coal" είναι το αριστούργημα της καριέρας τους.

2012: Änglagård - Viljans öga

Anglagard - Viljans Oga

Once dormant...

Οι Σουηδοί Anglagard σχηματίστηκαν το 1991. Έβγαλαν δύο cult δισκάρες instrumental '70s prog rock το 1992 και το 1994 και έπειτα διαλύθηκαν. Το στάτους τους στα πηγαδάκια των prog ελιτιστών ήταν δυσθεώρητο. Προφανώς, η ύπαρξή τους ήταν γνωστή μονάχα σε όσους είχαν ρουφηχτεί αρκετά από τη δύνη αυτής της μουσικής. Σχεδόν 20 χρόνια μετά, επέστρεψαν αναπάντεχα με νέο άλμπουμ, το τρίτο και τελευταίο τους μέχρι σήμερα... Το "Viljans Oga" στέκεται επάξια πλάι στους δύο κολοσσούς τους. Ο ήχος είναι ο ίδιος, με το φλάουτο της Anna Holmgren να έρχεται λίγο περισσότερο στο προσκήνιο. Κατά τα άλλα, τέσσερις συνθέσεις επικών διαστάσων που προσφέρουν συνολικά 57 λεπτά μουσικής πανδαισίας. Πιάνο, mellotron, synths, φλάουτο, σαξόφωνο, κλαρινέτο, τούμπα, κοντραμπάσο, τσέλο εμπλουτίζουν την κλασική rock ενορχήστρωση. Κανένα κομμάτι δεν πέφτει κάτω από 12 λεπτά, δομικά είναι περισσότερο κλασική μουσική παρά rock. Οι δυσαρμονίες των Van Der Graaf Generator και των King Crimson διαφεντεύουν έναν δίσκο που αν είχε κυκλοφορήσει τις χρυσές εποχές δεν θα είχε τίποτα να ζηλέψει από τα κρυμμένα διαμάντια που χρόνια μετά ανακαλύψαμε.

2011: Arch/Matheos - Sympathetic Resonance

Arch/Matheos - Sympathetic Resonance

Shreds of truth in the sacred stratum
Embroidered with iniquities
By any measure heirloom treasure
Threads of doubt kingdoms fell
This lady she knows all that glitters isn't gold
Her stairway to heaven is a matrix through hell

Η πιο χεβυμεταλλική στιγμή αυτής της λίστας. Ο Jim Matheos είναι ο φυσικός ηγέτης μιας εκ των μεγαλύτερων progressive metal μπαντών όλων των εποχών (Fates Warning) και ο John Arch είναι ο υψίφωνος τραγουδιστής των τριών πρώτων δίσκων τους πίσω στα '80s όταν πλησίαζαν περισσότερο το US Power ύφος. Από όταν έφυγε, το 1986, μέχρι το 2011, με εξαίρεση ένα EP το 2003, ο John Arch δεν είχε ασχοληθεί καθόλου με τη μουσική γενικότερα. Έχοντας αυτό ως δεδομένο και αναλογιζόμενοι τα χρόνια που προστέθηκαν για το άκρως απαιτητικό φωνητικό του στυλ, καθίσταται ακόμα πιο απίστευτο το κρεσέντο που κάνει με τις φωνητικές ακροβασίες του "Sympathetic Resonance", ανεβάζοντας πολλά επίπεδα τα ούτως ή άλλως θεϊκά βαριά riffs του Matheos. Το "Sympathetic Resonance" παραμένει μέχρι σήμερα ό,τι καλύτερο έχει βγάλει ο τεράστιος μουσικός Jim Matheos μετά το "Disconnected" του 2000. Ένα άκρως πολύπλοκο metal, ταυτόχρονα μοντέρνο και παλιακό, που εκατό ακροάσεις μετά θα έχει ακόμα φανταστικά πράγματα να σου αποκαλύψει. Λόγω της διαφορετικότητάς του, είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως αρχικά σχεδιαζόταν να γραφτεί ως δίσκος των Fates Warning.

2010: Crippled Black Phoenix - I, Vigilante

Crippled Black Phoenix - I, Vigilante

I had a terrible vision on last night
I realized before we can approach we must separate
No system brings me down, so I won't let this be
As I sneak over in case our fires collide, medications for old and for wise

Ο προτελευταίος μεγάλος δίσκος των Crippled Black Phoenix. Πριν οι έντονοι τσακωμοί μεταξύ του ιθύνοντα νου, Justin Greaves, και των υπόλοιπων μελών, οι διωγμοί, οι δικαστικές διαμάχες κτλ πάρουν κάτι από τη λάμψη αυτού του υπέροχου συγκροτήματος που έμπλεξε το post-rock των Silver Mt. Zion, τους Pink Floyd, την alt-country και το doom rock με τον τρόπο που σου αγκαλιάζει και σφίγγει την καρδιά. Στο "I, Vigilante" είναι άκρως πολιτικοποιημένοι όπως πάντα, εστιάζοντας στην αιτία των κοινωνικών συμφορών, τη φύση του ανθρώπου. Οι μουσικές των Crippled Black Phoenix δημιουργούν εδώ νοσταλγικές, ασπρόμαυρες αναμνήσεις που περιγράφονται από τη βραχνή, ζεστή φωνή του Matt Simpkin, φτάνοντας στα όρια της spoken word. Με το δευτερόλεπτο που πρωτοακούγονται οι λέξεις "we forgotten who we are" να αποτελεί κάθαρση του άλμπουμ και έναυσμα ταυτόχρονα, οτιδήποτε παρατίθεται τριγύρω του έχει ένα επικό συναίσθημα. Δικαιολογείται, έτσι, περισσότερο από ποτέ ο χαρακτηρισμός που έχουν δώσει οι ίδιοι στα τραγούδια τους. Endtime ballads.

2009: The Protomen - Act II: The Father Of Death

The Protomen - Act II The Father Of Death

There is a city that this darkness can't hide
There are the embers of a fire that's gone out
But I can still feel the heat on my skin
And this mess we're in, where you and I
Maybe you and I
We can light up the night

Αν είχε δημιουργηθεί τη δεκαετία του '70 θα γινόταν rock κολοσσός που θα μνημονευόταν μέχρι τους παρελθοντολαγνικούς μας καιρούς. Οι Protomen έχουν βασίσει όλη τους την ύπαρξη στο κλασικό βιντεοπαιχνίδι Mega Man του θρυλικού πια NES. Μετατρέποντας το σενάριό του σε έναν οργουελικό κόσμο, κυκλοφόρησαν το cult classic ντεμπούτο τους το 2005. Τέσσερα χρόνια μετά, βγήκε το Act II. Ένα κορυφαίο δημιούργημα που λειτουργεί μόνο ως rock opera, με τα εκτενή lyric notes ανάμεσα στους στίχους να είναι απαραίτητο ανάγνωσμα για να πιάσεις την ανατριχιαστική του ουσία. Ως prequel, παρακολουθούμε την πτώση του κόσμου και του Dr. Light, καθώς ο Albert Wily και οι μηχανές που μαζί κατασκεύασαν οδηγούν σε έναν εφιαλτικό θαυμαστό καινούργιο κόσμο. Η απόπειρα του Joe (Protoman) να γκρεμίσει αυτήν την εκδοχή του μεγάλου αδερφού περιγράφεται μέσα από ένα από τα κορυφαία concept album όλων των εποχών. Η μουσική ακολουθάει τη ροή θαρρείς καλύτερα από ό,τι έχεις συναντήσει ποτέ. Οι late '70s μέχρι '80s επιρροές από Meat Loaf, Styx, Queen καλύπτουν πανηγυρικά ένα τεράστιο κενό της μουσικής βιομηχανίας το οποίο κανείς δεν έφτασε ακόμα και σήμερα, που η εητίλα είναι ό,τι πιο cool μπορείς να αντιγράψεις.

2008: Burst - Lazarus Bird

Burst - Lazarus Bird

I don't know where I get it from
I rely so much on expectation
Castles of air amidst this very sober reason
Yes I profess abnegation
But never you mind;
Great hopes, little one, I'll bear your delusion

Ακόμα μια μπαντάρα που δεν είναι πια μαζί μας. Οι Σουηδοί Burst ιδρύθηκαν το 1993 και μας άφησαν χρόνους το 2009, ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του πέμπτου τους δίσκου, το αριστουργηματικού "Lazarus Bird". Ως μουσικοί, έχοντας υπόβαθρο τοποθετημένο στις πιο άγριες των εκφάνσεων του σκληρού ήχου (grindcore/crust), ξεκίνησαν άγρια για να καταλήξουν να έχουν άκρως προοδευτική κατεύθυνση στις τελευταίες τους κυκλοφορίες. Το hardcore συναντά το progressive metal και τις αντισυμβατικές δομές με την jazz αντίληψη των Dillinger Escape Plan. Φωνητικά εναλλασσόμενα brutal-καθαρά, απότομες αλλαγές διάθεσης που εκπλήσσουν και αρκετές από τις πιο όμορφες μελωδίες που ακούσαμε σε άλμπουμ την δεκαετία που μας πέρασε σε έναν καθόλα ισοπεδωτικό δίσκο. Να ξεχωρίσουμε το έπος ονόματι "Cripple God", που σηκώνει την τρίχα κάγκελο με τη στοιχειωτική του αλλαγή. Όλως περιέργως, οι Burst δεν είχαν ποτέ μεγάλη επιτυχία στους metal κύκλους, παρόλο που θα μπορούσαν άνετα να κάνουν τεράστιο όνομα στις πολυπληθείς ορδές λάτρεων Mastodon, Opeth, Isis και τα τοιαύτα. Δεν θα μάθουμε ποτέ το γιατί.

2007: Oceansize - Frames

Oceansize - Frames

That kiss is now a circus show
That big top tent and neon glow
Through spectacles
Of rainbow red
You never feel
Your love 'til it's dead

Δημιουργήθηκαν το 1998 στο Μάντσεστερ και διαλύθηκαν τέσσερα full-length αργότερα, τον Οκτώβριο του 2011, με τη μη-νηφαλιότητα κάποιων μελών να παίζει σημαντικό ρόλο στους εσωτερικούς τριγμούς. Η τρίτη τους δουλειά, "Frames", τους τοποθέτησε στις πρώτες θέσεις του alt-prog κινήματος που βρισκόταν τότε στην κορυφή της ανοδικής του πορείας, ανθίζοντας με δεκάδες πέταλα. Στον απόηχο των κυκλοφοριών των A Perfect Circle και με το post-rock των Mogwai επίσης εμφανέστατη επιρροή, οι συνθέσεις ήταν όλες μακροσκελείς, με αρκετά instrumental μέρη. Τα υπνωτικά περάσματα πολλές φορές μετατρέπονταν σε ξεσπάσματα οργής και αρνητισμού. Μια γενικευμένη δυσκολία των κριτικών να τους κατατάξουν σε μουσικό είδος είναι πάντα γνώρισμα μεγάλων καλλιτέχνων. Ας πούμε πως πλησίαζαν περισσότερο προς ένα γυαλισμένο alternative rock με δαιδαλώδεις ρυθμούς (απόρροια των διαστημικών time signatures του ντράμερ Mark Heron) και κύματα ευφυών μελωδιών του τραγουδιστή Mike Vennart. Όλος ο δίσκος είναι πολυεπίπεδος και βραδυφλεγής. Χρειάζεται αρκετές ακροάσεις για να σου ανοίξει ένα προς ένα τα μυστικά του, παίζοντας σεμιναριακά στο διάκενο μεταξύ μινιμαλισμού και προοδευτικού πλουραλισμού.

*Cover sketch by Connor Maguire

Footnotes

♠ Δεν αφήσαμε το δικό μας αποτύπωμα για τη χρονιά που πέρασε, α; Τα άλμπουμ που το Footnotes έβαλε στο ράφι του ως ΜΕΓΑΛΑ είναι αυτά των (με αλφαβητική σειρά) Caligula's Horse, Father John Misty, Fleet Foxes και Kairon; IRSE!. Και μια ειδική μνεία στην πιο αδικημένη rock δισκάρα της χρονιάς, το "A Keen Eye For The Obvious" των Thulsa Doom. Και τον πιο αδικημένο δίσκο ραγισμένων καρδιών της χρονιάς, το "Bedroom Crimes" του Oren Lavie. Προς αποκατάσταση όλων δηλαδή κιετς.

♠ Εφέτο, μέχρι στιγμής κρατάμε τις doomίζουσες μυσταγωγίες των Messa πάνω απ’ όλα. Έπειτα, το μυστήριο progressive πράγμα που έβγαλαν κάποιοι Akula και μας εξέπληξαν όσο λίγοι. Τον δίσκο που θέλουν τελευταία να βγάλουν οι Grand Magus μα δεν μπορούν. Το άλμπουμ που αισθητικά είναι όπως θέλω να είναι ο καλοκαιρινός μου έρωτας. Τις σχεδόν-μαστοντονίλες των Boss Keloid, την παράξενη μίξη mathcore με blackgaze των Rolo Tomassi, το απαλάχιο παγωμένο country black metal στον διπλό δίσκο των Panopticon κ.ο.κ. Πάρα πολύ μας άρεσαν και οι Judas Priest, ποιος να το περίμενε;

♠ Τελευταία, βλέπουμε ότι ο Wyndorf εξακολουθεί να το κατέχει το άθλημα. Ένα από τα ταλέντα του είναι να πονάει για εμάς με τον πιο αλήτικο τρόπο, παρά τα χρόνια που παρήλθαν. Κάπου στη μέση του φετινού δίσκου των Monster Magnet συναντάμε το "Drowning", τον πιο κουλ ύμνο στην ημι-απόρριψη. Πονάει και αυτή και είναι η μόνη που δημιουργεί ένα τέτοιο why σαν αυτό που ακούγεται εδώ.

  • SHARE
  • TWEET