Συνέντευξη: Steven Wilson

Λίγες μέρες μετά τη σύντομη εμφάνιση του στο Club 22, ως special guest του Aviv Geffen, το Rocking.gr συνάντησε τον ιθύνοντα νου των Porcupine Tree στο ξενοδοχείο όπου διέμενε. Περισσότερο κεφάτος απ' όσο περιμέναμε, μας μίλησε για τον πρώτο του solo δίσκο, "Insurgentes", καθώς και για τη μουσική σκηνή γενικότερα.

Όσον αφορά το νέο σου σόλο άλμπουμ, είδα στο blog σου πως μερικοί στο ebay πωλούσαν τις περιορισμένες εκδόσεις του δίσκου μέχρι και 1000€ και αναρωτιόμουν κατά πόσο σχεδιάζεις να κάνεις κάτι για το bonus cd.
Στη χειρότερη περίπτωση θα είναι διαθέσιμο ως επίσημο ψηφιακό download, αλλά ίσως και να κυκλοφορήσει ως ξεχωριστό ep, δεν είναι σίγουρο ακόμα. Είναι πολύ ατυχές αυτό που συνέβη και νομίζω πως το κυριότερο πρόβλημα είναι το βιβλίο, το οποίο ζητείται από πολλούς και, εν αντιθέσει με τη μουσική, δε μπορεί να το «κατεβάσει» κανείς από το internet.



Όντας της παλαιάς σχολής, μ' αρέσει να ακούω μουσική από το cd. Όμως έχω μερικά κομμάτια/albums των Porcupine Tree στον υπολογιστή σε μορφή mp3, όπως το "Futile", το "Drown With Me" και το "Recordings", τα οποία δε μπορώ να βρω πουθενά. Όλα αυτά τα κομμάτια σχεδιάζεις να τα μαζέψεις κάποια στιγμή και να τα κυκλοφορήσεις μαζί με άλλο ακυκλοφόρητο υλικό;
Το "Recordings" θα επανακυκλοφορήσει πιθανότατα του χρόνου. Και ίσως τα υπόλοιπα κομμάτια, όπως το "Futile", κυκλοφορήσουν κάποια στιγμή ως "Recordings Vol 2".

Θα υπήρχε πρόβλημα αν προσέθετες τα κομμάτια του bonus δίσκου σε κάποια κυκλοφορία των Porcupine Tree και γιατί;
Ποτέ δε θα αναμίγνυα τα δύο projects, καθότι πρώτον τα solo κομμάτια μου δεν αποδίδονται από τους Porcupine Tree και δεύτερον το στιλ τους είναι πολύ διαφορετικό.

Η μουσική όχι και τόσο... Παραδείγματος χάριν το "Venemos Para Las Hadas".
Ναι, αλλά αναφέρεσαι στα bonus tracks. Τα έχεις ακούσει αυτά τα κομμάτια;

Ναι, το "Collecting Space".
Εκτός απ' αυτό...

Το "Puncture Wound" επίσης έχει αναφορές σε Porcupine Tree. Θυμίζει λίγο και το "Forest" των Cure.
Ναι, από εκεί προήλθε. Το είχα διασκευάσει αρχικά και από αυτήν την εκδοχή ανέπτυξα στη συνέχεια το "Puntcure Wound", γι' αυτό και μοιράζονται ορισμένα χαρακτηριστικά.

Προηγουμένως είπες πως δε μπλέκεις τη solo δουλειά σου με τους Porcupine tree. Τι τα ξεχωρίζει αυτά τα δύο, τι κάνει τους Porcupine Tree κάτι παραπάνω από ένα ακόμα project σου;
Δεν είναι μόνο ένας παράγοντας: Πρώτον, η σόλο δουλειά μου εμπεριέχει μουσικά συστατικά τα οποία γνωρίζω πως δε θα μπορούσαν ποτέ να συμπεριληφθούν σε δίσκο των Porcupine Tree. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι πως η μπάντα, στην περίπτωση των Porcupine Tree, είναι ένα σύνολο τεσσάρων ατόμων, καθένα από τα οποία έχει τη δική του μουσική προσωπικότητα, αισθητική και έμπνευση. Οπότε μπορείτε να το φανταστείτε ως τέσσερις κύκλους οι οποίοι τέμνονται σε ένα συγκεκριμένο χωρίο. Αυτό το χωρίο είναι ο ήχος των Porcupine Tree. Και ξέρω πως θα πείτε «μα εσύ γράφεις όλα τα κομμάτια» και είναι μια δίκαιη ένσταση. Αλλά ποτέ δε θα ανάγκαζα τους Porcupine Tree να παίξουν κάτι που δε θα τους εκφράζει. Ίσως να το απέδιδαν πολύ καλά, όμως δε θα το απολάμβαναν. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για μένα απ' το να είμαι στη σκηνή και να παίζω ένα κομμάτι που μισούν όλοι από πίσω μου. Υπάρχουν κάποια στοιχεία σ' αυτόν το δίσκο (σ.σ.: "Insurgentes"), όπως η χρήση θορύβου και drones, και κάποιες στιγμές, όπως π.χ. στο "Get All You Deserve", το οποίο ενώ ξεκινά πολύ ήρεμα, σταδιακά εξελίσσεται σε έναν καταιγισμό θορύβου. Αυτό δε θα μπορούσα να το κάνω ποτέ με τους Porcupine Tree.
Δεύτερον, κάτι πολύ χαρακτηριστικό του καινούριου δίσκου είναι πως, ίσως με την εξαίρεση του "No Twilight Within The Courts Of The Sun", δεν υπάρχει κάτι πολύ τεχνικό μουσικά. Όλα τα άλλα κομμάτια είναι πολύ απλά, κανείς δεν κάνει κάτι «έξυπνο». Αλλά στους Porcupine Tree δε θα μπορούσα να βάλω ποτέ τον Gavin (ντράμερ) να παίξει κάτι παρόμοιο, αφού εκ φύσεως παίζει τεχνικά πράγματα. Σ' αυτόν το δίσκο έχω πλήρη έλεγχο και αποφάσισα πως δε θέλω τίποτα «έξυπνο», θέλω να παίξω απλούς ρυθμούς. Το οποίο επίσης είναι κάτι πολύ διαφορετικό σε σχέση με τους Porcupine Tree, στους οποίους ακούς συνεχώς καλή μουσική ικανότητα, ίσως όχι από μένα, αλλά ειδικά απ' τον Gavin.

Αλλά για παράδειγμα το "Pure Narcotic" και το "Piano Lessons" είναι «απλή» μουσική...
Ναι, ίσως σε σχέση με τους Dream Theater να μην είναι απίστευτα τεχνικά, αλλά τουλάχιστον σε σχέση με τη solo δουλειά μου οι Porcupine Tree είναι σίγουρα πιο απαιτητικοί από τεχνικής πλευράς. Η αποκλειστικά δική μου μουσική έχει να κάνει με την «υφή» και τον ήχο. Και ιδίως ο τελευταίος δίσκος πιστεύω πως δε μπορεί να καταταγεί σε μουσικά είδη, δε μπορείς να πεις τι είδους μουσική είναι. Αν μου πείτε πως είναι progressive rock, πιστεύω πως κάνετε λάθος.

Τα noise και drone στοιχεία του δίσκου, τα οποία χρησιμοποιείς κυρίως στο τέλος των κομματιών, δίνουν μια αίσθηση συνέχειας στο δίσκο, σχεδόν τον κάνουν να μοιάζει με concept album. Είναι;
Όχι, δεν είναι. Αλλά μουσικά τα κομμάτια είναι διατεταγμένα με πολύ λογικό τρόπο. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να περιγράψεις τη μουσική του δίσκου. Π.χ. δεν έχει καθόλου metal στοιχεία και αντ' αυτών βρίσκεις drones και βαρείς ήχους κιθάρας. Είναι θορυβώδης, αλλά όχι με τη metal έννοια του όρου. Συνδυάζει κομμάτια με πιάνο και κομμάτια με ακραίους industrial ήχους. Οπότε για μένα ο συγκεκριμένος δίσκος, συγκριτικά με κάθε άλλο μου δίσκο και με τους Porcupine Tree, δεν επιδέχεται κατηγοριοποίησης. Και ενώ μου αρέσει αυτό το χαρακτηριστικό του, ταυτόχρονα κινδυνεύει να μειώσει τις πωλήσεις του.



Όσον αφορά ορισμένα συγκροτήματα που σου αρέσουν, σε είδα στο Hellfest με μπλουζάκι Sunn O))) και ως οπαδός είμαι περίεργος ποια άλλα συγκροτήματα ακραίου ήχου σου αρέσουν και ποια στοιχεία της μουσικής τους είναι αυτά που σου κινούν το ενδιαφέρον.
Στην ακραία μουσική για μένα πρωταρχικό ρόλο έχει η υφή του ήχου. Ας το εξηγήσω λίγο καλύτερα: Υπάρχουν συγκροτήματα, όπως οι Dillinger Escape Plan, τα οποία, αν και θαυμάζω πολύ, δε μου αρέσουν ιδιαίτερα, διότι τα βρίσκω υπερβολικά τεχνικά. Αντίθετα, οι Meshuggah μ' αρέσουν πολύ. επειδή, ενώ παίζουν περίπλοκους ρυθμούς, ταυτόχρονα ο ήχος τους είναι πολύ δυνατός, σκληρός και groovy. Οι δύο κιθαρίστες παίζουν τελείως διαφορετικά θέματα, ο ντράμερ παίζει με διαφορετικό μέτρημα σε μπότα και ταμπούρο, αλλά μέσω της επανάληψης και της ισχύος φτιάχνουν μια μοναδική ηχητική υφή. Γι αυτό μ' αρέσει και η noise/drone μουσική, επειδή μπορείς να βυθιστείς μέσα της. Το ίδιο ισχύει και για τον Burzum, ο οποίος είναι πιο κοντά στους Joy Division, παρά στους Metallica. Είναι υπερβολικά σκοτεινή, υπερβολικά goth μουσική, που αποδίδεται από κάποιον που δεν είναι μουσικός. Είναι απαίσιος κιθαρίστας και ντράμερ, αλλά υπάρχει κάτι πολύ δυνατό στην υφή της μουσικής του, κάτι άρρωστο, αλλά με ευχάριστο τρόπο. Και αποκομίζω το ίδιο συναίσθημα από το "Filosofem" του Burzum και από το "Closer" των Joy Division. Κάποια κομμάτια από το πρώιμο υλικό των Cure είναι μόλις 17". Μ' αρέσει αυτή η υφή και ο ήχος. Ίσως δεν είναι τόσο εύκολο να εξηγήσω ακριβώς γιατί μου αρέσει κάτι, αλλά σίγουρα μ' αρέσει μια ισχυρή προσωπικότητα. Δεν αντέχω όλους αυτούς που προσπαθούν να αντιγράψουν τον Burzum ή τους Joy Division.

Όσον αφορά τους στίχους (κυρίως στους Porcupine Tree), σε τι βαθμό σκιαγραφούν τον εαυτό σου;
Κάθε δίσκος των Porcupine Tree τείνει να έχει μια συγκεκριμένη θεματολογία. Παραδείγματος χάριν το "Lightbulb Sun" ασχολείται με ένα χωρισμό, το "Stupid Dream" με το πως ήταν να είσαι μουσικός εκείνη την εποχή, οπότε κάθε φορά γράφω στίχους ανάλογα με τη φάση στην οποία βρίσκομαι εκείνη την περίοδο.

Πώς μεταφέρεις τα συναισθήματά σου στους δίσκους σου; Έχω παρατηρήσει πως κατά κάποιον τρόπο μεταγγίζεις τη θλίψη από τη ζωή σου στη μουσική.
Σίγουρα. Αν θεωρήσεις πως καθένας έχει μια θετική και μια αρνητική πλευρά και ενέργεια, θετικά και αρνητικά συναισθήματα, εγώ τείνω να βάζω την αρνητική ενέργεια στη μουσική μου. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ποτέ δεν καταφέρνω να βάλω και τη θετική ενέργεια. Ανέκαθεν με προσέλκυε περισσότερο η πιο σκοτεινή μουσική. Με έχουν ρωτήσει για τους στίχους στον τελευταίο μου δίσκο και για μένα περιγράφονται ως η ποίηση της μελαγχολίας. Δε σημαίνουν απαραίτητα κάτι, είναι η χρήση λέξεων για τη δημιουργία μιας συγκεκριμένης υφής. Είναι ένα είδος εξορκισμού της αρνητικής μου πλευράς και οι άνθρωποι εκπλήσσονται όταν με γνωρίζουν, γιατί, έχοντας ακούσει δίσκους όπως το "Insurgentes" και το "Fear Of A Blank Planet", νομίζουν πως είμαι ένα μίζερο ον. Π.χ. και οι μουσικοί της metal σκηνής είναι πάντα τα πιο γλυκά άτομα. Εντάξει, ίσως όχι πάντα... Ο Burzum δεν είναι γλυκός.

Θα μπορούσες να επιλέξεις κάποιον από τους δίσκους σου ως τον καλύτερό σου ή έστω ως τον αγαπημένο σου;
Θα ακουστεί cliché, αλλά ισχύει: Όποιον μουσικό κι αν ρωτήσεις, θα σου πει πως η πιο πρόσφατη δουλειά του είναι και η αγαπημένη του. Και αν το σκεφτείς, είναι απολύτως λογικό, διότι αν αλλάζεις συνεχώς ως άνθρωπος, η μουσική που γράφεις μια δεδομένη στιγμή είναι αυτή που σε αντιπροσωπεύει ως άνθρωπο. Σίγουρα είμαι υπερήφανος για τις προηγούμενες κυκλοφορίες μου, αλλά μου φαίνεται σα να συντέθηκαν από κάποιον άλλον. Αν τις ακούσω τώρα, θα σκεφτώ αμέσως τι θα άλλαζα αν τις ξαναέγραφα σήμερα. Σε εσάς πιθανότητα δε θα άρεσαν οι νέες εκδοχές των κομματιών, αλλά εγώ σίγουρα θα τις προτιμούσα. Και γι' αυτό την τρέχουσα περίοδο θεωρώ το "Insurgentes" ως το απώγειό μου, επειδή, όπως προείπα, πιστεύω πως απ' όλους μου τους δίσκους είναι αυτός που είναι περισσότερο ανεπίδεκτος κατηγοριοποίησης.

Κάθε φορά που συνθέτεις ένα δίσκο, προσπαθείς να φτιάξεις κάτι διαφορετικό;
Ναι, προσπαθώ. Π.χ. ο πρώτος δίσκος με τους Porcupine Tree, "On The Sunday Of Life", είναι πολύ διαφορετικός σε σχέση με το "The Sky Moves Sideways". Είναι σα ν' ακούς άλλο συγκρότημα. Και μετά, από το "The Sky Moves Sideways" στο "Stupid Dream" υπάρχει μια τεράστια εξέλιξη. Το ίδιο και ανάμεσα στο "Stupid Dream" και το "In Absentia". Και αυτό είναι το νόημα της εξέλιξης: Σταδιακές αλλαγές, όχι αλλαγή του ήχου απ' τη μια μέρα στην άλλη.

Αναφορικά με τον καινούριο δίσκο, σχεδιάζεις κάποια περιοδεία για την προώθηση του;
Αυτή τη στιγμή δεν έχω κάτι τέτοιο στα σχέδιά μου, πράγμα όμως που δεν αποκλείει την πιθανότητα να συμβεί κάποια στιγμή. Με τρομάζει πάντως η προοπτική να παίξω το "Insurgentes" ζωντανά, καθότι περιλαμβάνονται σημεία με 6 στρώματα κιθάρας, ορχήστρα, noise, guest μουσικούς και γενικά θα είναι πολύ δύσκολο να αποδοθεί καλά. Δεν το σκέφτομαι αυτή τη στιγμή, αλλά δεν το απορρίπτω γενικά.

Από τι χαρακτηρίζεται ένας καλός τραγουδιστής;
Πιστεύω πως ο καλός τραγουδιστής χαρακτηρίζεται από προσωπικότητα, τόσο απλά. Π.χ. αν παρακολουθήσετε X-Factor (σ.σ.: talent show για τραγουδιστές), θα δείτε μια παρέλαση τεχνικά άψογων τραγουδιστών που ακούγονται σα να έπρεπε να εμφανίζονται σε κρουαζιερόπλοια. Ο Ian Curtis μετά βίας έπιανε νότες, ο Morrissey πολύ συχνά φαλτσάρει... Χαρακτήρας, χάρισμα, προσωπικότητα.

Έχεις χαρακτηριστική φωνή, αλλά δε θεωρείς τον εαυτό σου τραγουδιστή...
Όλα είναι σχετικά. Αν συγκρίνω τον εαυτό μου με τον Jeff Buckley, δεν είμαι τραγουδιστής. Αλλά αν συγκριθώ με τον Morrissey ή τον Jim Morrison μπορεί να μην είμαι σπουδαίος από τεχνικής πλευράς, αλλά γνωρίζω πως έχω μία αρκετά μοναδική ποιότητα φωνής και είμαι ευγνώμων γι' αυτό.

Όσον αφορά την οικογένειά σου, αναρωτιέμαι πόσο υποστηρικτική ήταν με την επιλογή σου να ασχοληθείς επαγγελματικά με τη μουσική από μικρή ηλικία.
Νομίζω μπορείς να προβλέψεις την απάντηση... Κάθε παιδί που θέλει ν' ασχοληθεί με τη μουσική τα έχει περάσει αυτά. Στην αρχή ήταν πολύ ανήσυχοι, προσπάθησαν να με αποθαρρύνουν, λέγοντας μου πως είναι μια πολύ δύσκολη βιομηχανία, αλλά όταν άρχισα και είχα επιτυχία, δε μπορούσαν να είναι πιο ευτυχισμένοι.

Πώς σε επηρέασε αυτό ως μουσικό;
Δε με επηρέασε, διότι κάθε μουσικός περνάει τα ίδια με τους γονείς του. Κι εγώ αν είχα παιδιά, θα έλεγα τα ίδια. Η μουσική βιομηχανία είναι πολύ σκληρή, είναι πολύ δύσκολο να γνωρίσεις επιτυχία και να κερδίσεις χρήματα. Κάνε κάτι άλλο καλύτερα. Αλλά αν ερωτευτείς τη μουσική, δεν έχεις επιλογή. Είναι στο αίμα σου, δεν είναι κάτι που μπορείς ν' αρνηθείς.



Σ' έχω δει να παίζεις live ως headliner πάνω από ονόματα όπως Arthur Lee και Van Der Graaf Generator, συγκροτήματα με καριέρες δεκαετιών στις πλάτες τους. Πώς νιώθεις να παίζεις μετά από τόσο επιτυχημένα ονόματα;
Νιώθω απίστευτα. Αυτά είναι συγκροτήματα που άκουγα μεγαλώνοντας και τώρα π.χ. κάνω το remix των δίσκων των King Crimson για surround ήχο. Οι King Crimson ήταν, μαζί με τους Led Zeppelin και τους Pink Floyd, τα τρία αγαπημένα μου συγκροτήματα που με έκαναν να θέλω κι εγώ να γίνω μουσικός.

Κατά κάποιον τρόπο νομίζω πως οι Pink Floyd ακόμα βρίσκονται στο πίσω μέρος του μυαλού των Porcupine Tree.
Υπάρχει διάχυτη μια αίσθηση πως όλα έχουν πλέον παιχτεί. Αλλά σκέψου πως το "Quadrophenia" των Who αναφέρεται σε παιδιά με ψυχολογικά προβλήματα που σταδιακά αποσυντίθενται. 6 χρόνια αργότερα κυκλοφορεί το "The Wall", που πραγματεύεται τα ίδια θέματα. Οπότε μπορείς να πεις πως όλα έχουν παιχτεί, αλλά αν έχεις αρκετά δυνατή προσωπικότητα προσπαθείς να δημιουργήσεις κάτι με το δικό σου τρόπο. Κι εγώ αναγνωρίζω σε κομμάτια μου επιρροές από Floyd και Zeppelin, οι οποίες γίνονται ασυνείδητα και όταν τα ξανακούω μετά από καιρό καταλαβαίνω από πού εμπνεύστηκα κάποια μέρη. Π.χ. άκουσα το ομότιτλο κομμάτι από το "Deadwing" τις προάλλες και σκέφτηκα πόσο προφανής είναι η ομοιότητα με το "Achille's Last Stand" των Led Zeppelin.

Οι Fates Warning σου ζήτησαν να επιμεληθείς την παραγωγή του "Disconnected" και οι Ayreon σε κάλεσαν αρκετές φορές να συμμετάσχεις ως guest στους τελευταίους δίσκους. Με τι κριτήρια επιλέγεις αν θα συνεργαστείς ή όχι;
Με το κατά πόσο μου αρέσει η δουλειά τους. Αν μου αρέσει το συγκρότημα, συνεργάζομαι μαζί του. Και δε θέλω να φανεί άσχημα αυτό στους αναγνώστες: Τρέφω τεράστια εκτίμηση γι' αυτούς τους καλλιτέχνες. Αλλά π.χ. δε μου άρεσαν οι Fates Warning, ο ήχος και ο τραγουδιστής τους, ο Arjen από τους Ayreon είναι εκπληκτικός μουσικός, απλά δε μου αρέσουν οι δίσκοι του. Απλά δεν είναι το στιλ μουσικής μου, όπως συμβαίνει και με τους Dream Theater.

Θα συμμετάσχεις ποτέ στο project των Portnoy, Akerfeldt;
Ελπίζω να συμβεί κάποια μέρα. Κι εγώ κι ο Mikael είμαστε πολύ απασχολημένοι, ο Portnoy ετοιμάζει καινούριο δίσκο για τους Dream Theater... Κάποια μέρα.

Πότε θα δούμε τους Porcupine Tree στην Ελλάδα;
Σίγουρα στην επόμενη περιοδεία. Ήταν να έρθουμε τον περασμένο Οκτώβρη, αλλά υπήρξε πρόβλημα με το διοργανωτή.

Έχεις κάτι τελευταίο να πεις στους αναγνώστες;
Ακούστε το solo δίσκο μου, γιατί είναι ό,τι καλύτερο έχω κάνει. Και ενώ δεν είναι εύκολη ακρόαση, σε ανταμοίβει στο τέλος.