Rock Culture #24: Μιλήσαμε για ζωγραφική και metal εξώφυλλα με τον Μάξιμο Μανώλη

Πριν καν συμπληρώσει τα 30 του χρόνια, ο Αθηναίος ζωγράφος Μάξιμος Μανώλης έχει ήδη διανύσει μια πολύ ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική πορεία. Απόφοιτος της Καλών Τεχνών και ιδιαίτερα δραστήριος και παραγωγικός, ο Μάξιμος είναι ένας δημιουργός που έχει την τύχη να μπορεί να συνδυάζει στη δουλειά του τις δυο μεγάλες του αγάπες: τη ζωγραφική και το extreme metal! Είναι ευρύτερα γνωστός για τη συνεργασία του με τους Rotting Christ, έχει όμως φιλοτεχνήσει εξώφυλλά και για αρκετά ακόμα σχήματα (Thou Art Lord, Serpent Lord, Mass Infection, Nihilism κ.α), συμπλέκοντας την κλασικότροπη τέχνη του με τα πνευματικά οράματα του ακραίου ήχου. Στο επίκεντρο του έργου του βρίσκεται το ανθρώπινο δράμα, ο θάνατος και η αναζήτηση του υπερφυσικού στοιχείου.

Με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν της κλασικής ζωγραφικής και στη διερεύνηση μάλλον της διαχρονικότητας στην τέχνη, παρά στους πειραματισμούς της, ο Μάξιμος Μανώλης ετοιμάζεται για την πρώτη του ατομική έκθεση με τίτλο Beyond Time στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα», από τις 14 ως τις 19 Οκτωβρίου. Όλα τα χρήσιμα στοιχεία για αυτήν την έκθεση μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο. Με αυτήν την αφορμή, τον αναζητήσαμε κι είχαμε μαζί του μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, από τον Caravaggio ως τους Morbid Angel!

Καλώς ήρθες στο Rocking.gr! Αφορμή γι' αυτήν μας τη συζήτηση είναι η πρώτη σου ατομική έκθεση με γενικό τίτλο "Beyond Time". Πριν όμως μιλήσουμε γι αυτήν, θα θέλαμε να μας παρουσιάσεις με λίγα λόγια την καλλιτεχνική σου πορεία ως τώρα και τις πιο σημαντικές της "στάσεις".

Καλησπέρα σας. Αν θα μπορούσα να κάνω μια μικρή αναδρομή στη γενικότερη καλλιτεχνική μου πορεία θα τοποθετούσα ως επίσημη έναρξη την εισαγωγή μου στην κάλων τεχνών. Ωστόσο, από νωρίτερα με είχε κερδίσει η ζωγραφική. Ως φοιτητής μελέτησα πολύ την κλασική τέχνη και από τότε ήρθα σε επαφή με κάποιους αγοραστές για ιδιωτικές συλλογές πινάκων. Βέβαια, το σημείο καμπής υπήρξε η πρώτη μου συνεργασία για εξώφυλλο δίσκων που άνοιξε έναν ακόμα δρόμο για μένα. Άλλωστε, μέχρι σήμερα είναι η κύρια ενασχόληση μου.

Ποια είναι τα συναισθήματα σου για την πρώτη σου ατομική έκθεση και πως αποφάσισες ότι ήρθε η στιγμή για κάτι τέτοιο;

Έχω μεγάλη χαρά που σε έναν πολύ αξιόλογο χώρο θα έχω τη δυνατότητα να παρουσιάσω ένα μεγάλο μέρος των έργων μου. Πρόκειται για κάτι που ήθελα να κάνω γενικότερα, αν και στο παρελθόν έχω λάβει σε συλλογικές εκθέσεις. Βέβαια τώρα το επιτρέπουν τόσο οι κοινωνικές συνθήκες αλλά είναι και η κατάλληλη στιγμή να παρουσιάσω μόνος μου παλιές και νέες δημιουργίες.

Θα συμφωνούσες ότι οι πίνακες ζωγραφικής μπορούν να βιωθούν μόνο "από κοντά" κι ότι μόνο έτσι γίνεται πλήρως κατανοητό το στυλ ενός καλλιτέχνη;

Συμφωνώ απόλυτα. Ένα έργο έχει δημιουργηθεί με συγκεκριμένες διαστάσεις και έχει τη δική του ενέργεια στον χώρο. Δυστυχώς μέσα από μια οθόνη χάνεται το μεγαλύτερος μέρος αυτού. Σε κάθε περίπτωση η τεχνολογία είναι πολύ χρήσιμη για να δείξω τη δουλειά μου αλλά επειδή βιώνω τα έργα αυτά σε φυσικό μέγεθος τολμώ να πω ότι «χάνουν» πολύ διαμεσολαβημένα από ένα κινητό η έναν υπολογιστή.

Γνωρίζουμε ότι στην "Beyond Time" θα εκθέσεις έργα από όλη σου την πορεία, χωρίς να εστιάσεις σε κάποια περίοδο ή θεματική. Πήρες αυτήν την απόφαση για λόγους καλύτερης πρώτης γνωριμίας με το κοινό ή επειδή δεν αισθάνεσαι ότι το έργο σου ανήκει περισσότερο σε κάποια "σχολή";

Κάθε έργο είναι ολόκληρο ένας ξεχωριστός του κόσμος, και η δημιουργία του απαιτεί ακόμα και μήνες για να ολοκληρωθεί. Υπάρχει η κοινή τεχνοτροπία σε όλα μου τα έργα, αλλά θεματολογικά νομίζω ότι πρέπει ο θεατής να τα δει ως αυτόνομα.

Ποιοι καλλιτέχνες και περίοδοι σε έχουν επηρεάσει περισσότερο; Κάπου εδώ να τολμήσω να πω ότι κοιτάζοντας τα έργα σου μέσω διαδικτύου, αποκομίζω σίγουρα μια εντύπωση από Caravaggio.

Ο μεγάλος Καραβάτζο! Ίσως από τους πρώτους «δασκάλους» μου. Έχω τόση μεγάλο θαυμασμό και σεβασμό για τα έργα του που η επιρροή του ήταν και θα είναι καθοριστική. Όσον αφορά σε λοιπές καλλιτεχνικές περιόδους που με έχουν επηρεάσει θα αναφερόμουν στον 17^ο αιώνα γενικότερα. Ξεχωριστά γοητεύομαι και μελετώ ζωγράφους όπως Rubens, Ribera, Caravaggio, Salvator Rosa και πολλούς ακόμα, αλλά και οι μεγάλοι ζωγράφοι της Γαλλίας του 18^ου-19^ου αιώνα, σαν τον Jacques Lois David, Cabanel και Bouguereau, αποτελούν καλλιτεχνική βάση για εμένα.

Το στυλ σου παραπέμπει στην κλασική ζωγραφική και προσωπικά βρίσκω να έχει ένα υψηλό ύφος. Ποια είναι η σχέση σου με την τέχνη από τον 20ο αιώνα έως και σήμερα; Έχεις πειραματιστεί ποτέ με πιο μοντέρνα στυλ;

Πέραν της θεματολογίας θεωρώ ότι σημαντικό ρόλο παίζουν και τα υλικά, η σωστή διαχείρισή τους και ο σεβασμός σε αυτά. Ως εκ τούτου χρησιμοποιώ όσον είναι δυνατόν υλικά των παλαιών ζωγράφων, από τα υφάσματα έως τα χρώματα, τα πινέλα κτλ. Η τέχνη του 20^ου αιώνα με ελάχιστες αλλά σημαντικές εξαιρέσεις δεν με έχει γοητέψει ούτε σαν αισθητική ούτε σαν ουσία. Έχω κάνει και abstract έργα, που είναι πιο προσωπικά και μπορούν να θεωρηθούν ως “studies”. Μάλιστα, σε μερικά έργα που θα εκθέσω έχω και μοντέρνα στοιχεία, αλλά πάντα με την προϋπόθεση να ταιριάζουν στη γενική εικόνα που θέλω.

Ποια είναι τα θέματα (πνευματικά ή φιλοσοφικά) που σε εμπνέουν;

Το πιο ουσιώδες και αναπάντητο θέμα που απασχολεί σχεδόν όλους τους ανθρώπους και εμένα μαζί είναι η έννοια του Θανάτου. To memento mori υπάρχει αρκετά στα έργα μου ως ένα πολύ κομβικό υπαρξιακό ερώτημα. Επίσης, με εμπνέουν συναισθήματα όπως ο φόβος, η οργή, η ένταση, το δράμα κτλ. Όλα αυτά σε συνδυασμό με μελέτη και περίσκεψη γύρω απ’ την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, τον πλατωνισμό, και την ινδική φιλοσοφία και μυθολογία.

Πάμε λίγο και στα μουσικά; Θα ήθελα να μας πεις ποια είναι τα πρώτα εξώφυλλα δίσκων που θυμάσαι να σε μαγεύουν! (Να τολμήσω ξανά να υποθέσω ότι ίσως ήταν και του H.R Giger μέσα σε αυτά;)

Με βεβαιότητα θα έλεγα ότι το ‘’To Mega Therion’’ των Celtic Frost είναι από τα αγαπημένα άλμπουμ μου και μουσικά και ως εξώφυλλο. Επίσης, αγαπημένα μου εξώφυλλα είναι τα πρώτα από Burzum καθώς τρέφω ιδιαίτερο θαυμασμό για τον Kittelsen. Λοιπά ζωγραφικά άλμπουμ που μου αρέσουν είναι και το ‘’Blessed Are the Sick’’ των Morbid Angel.

Έχεις δουλέψει για αρκετά metal εξώφυλλα, με πιο σημαντική συνεργασία σου ίσως αυτήν με τους Rotting Christ. Πως ξεκίνησες να σχεδιάζεις εξώφυλλα και πως προέκυψε η συνεργασία σου με τους RC;

Όλα ξεκίνησαν από μια μπάντα στη Θεσσαλονίκη, τους Mass Infection. Είχα κάνει τότε τον πίνακα με τον άγιο Αντώνιο και τους δαίμονες και οι Mass Infection το ήθελαν για εξώφυλλο. Πιστεύω ταίριαξε απόλυτα στο άλμπουμ ως εξώφυλλο. Μέσω λοιπόν της κοινοποίησης αυτού δίσκου ήρθα σε επαφή με τον Σάκη ο οποίος και μου ζήτησε να κάνω ένα έργο για τους μεγάλους Ροτινγκ.

Συνήθως ακούς τη μουσική ενός δίσκου πριν σχεδιάσεις το εξώφυλλο και αποφασίζεις εσύ το θέμα; Βάλε μας μέσα στην όλη διαδικασία!

Αυτό εξαρτάται απ’ τα συγκροτήματα. Μερικά έχουν μια έτοιμη ιδέα και την προσαρμόζω σε ένα δικό μου ύφος, άλλα θέλουν να δημιουργήσω κάτι από το μηδέν. Και τα δυο έχουν τα θετικά και τα αρνητικά αλλά στο τέλος θέλω το αποτέλεσμα να ικανοποιεί και τα συγκροτήματα και πάνω απ’ όλα εμένα.

Όταν υπάρχει δυνατότητα προτιμώ να ακούω τη μουσική ακόμα κι αν είναι σε ένα demo στάδιο. Εξάλλου δουλεύω πάντα με μουσική, καθώς είναι μεγάλη έμπνευση για μένα.

Όσον αφορά στη δημιουργική διαδικασία αυτό είναι κάτι που παίρνει καιρό. Άλλωστε, είναι αποτέλεσμα ζύμωσης ιδεών και μικρών ή μεγάλων αλλαγών μέχρι το τελικό αποτέλεσμα. Μάλιστα επειδή δεν κάνω τίποτα ψηφιακά και όλα γίνονται στο χέρι, σίγουρα ολόκληρη η διαδικασία έχει έναν ρομαντισμό!

Σε σχέση με το μουσικό κοινό. Πόσο πολύ αναλύουν οι ακροατές ένα εξώφυλλο και πόσο ψάχνουν τους συμβολισμούς του; Ενδιαφέρονται για την αισθητική και την τεχνοτροπία ή αρκούνται μόνο στο θέμα ενός εξωφύλλου;

Εδώ μπορώ να πω ότι είναι καθαρά θέμα προσωπικότητας του καθενός. Αρκετοί ενδεχομένως δεν δίνουν τόση σημασία και θέλουν να ακούσουν μονο τη μουσικη. Άλλοι όντως ερμηνεύουν όλη την εικόνα του δίσκου και πιστεύω αυτό αντανακλά μια πιο συνολική θεώρηση του συνδυασμού των καλλιτεχνικών ειδών. Εφόσον η πρώτη επαφή με ένα άλμπουμ είναι η εικόνα, ένα καλό ή ιδιαίτερο εξώφυλλο μπορεί τραβήξει το βλέμμα και να γεννήσει σε κάποιον την επιθυμία να ακούσει έναν δίσκο που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να μην άκουγε ποτά. Κάθε εξώφυλλο σε προϊδεάζει και σε βάζει σε ένα συγκεκριμένο mood. Εδώ δηλαδή η φράση μην κρίνεις ένα «βιβλίο» από το εξώφυλλο, μπορεί να μην ισχύει πάντα.

Πες μας τα 5 αγαπημένα σου metal εξώφυλλα όλων των εποχών κι έναν δίσκο ή μπάντα που θα σου άρεσε πολύ να ζωγραφίσεις γι αυτόν/ήν. Ποια μπάντα αυτήν τη στιγμή σου γεννάει τις περισσότερες εικόνες;

Όπως είπα και πριν τα ζωγραφικά εξώφυλλα με γοητεύουν πολύ. Είναι τόσο δύσκολο να επιλέξω μονο πέντε αγαπημένα μου metal εξώφυλλα, αλλά τα πρώτα που μου ήρθαν με τυχαία σειρά είναι, "Hvis Lyset Tar Oss" από Burzum, Mgla - "Exercises In Futility", Bathory - "Βlood Fire Death", Κawir - "Αdrasteia", το "For All Tid" από Dimmu Borgir. Μελλοντικά θα ήθελα να συνεργαστώ με τους Behemoth. Τους εκτιμώ τόσο μουσικά όσο και σαν αισθητική.

Τα έργα σου μοιάζουν να έχουν στο επίκεντρο τους τη θρησκευτικότητα/πνευματικότητα. Είναι αυτός ένας λόγος που έχεις κουμπώσει καλά με extreme metal δίσκους; Θα ήθελες να σχεδιάσεις εξώφυλλα και για άλλα ιδιώματα, ίσως κι εκτός metal;

Πιστεύω αυτός είναι ο λόγος που «κούμπωσε» εκεί η δουλειά μου και τα έργα μου. Άλλωστε είναι κιόλας η μουσική που ακούω και εμπνέομαι. Το ταίριασμα της κλασικής ζωγραφικής με τον ακραίο ήχο με γοητεύει. Είμαι ανοιχτός σε όλα τα ήδη μουσικής, και θα ήθελα να δοκιμάσω εξώφυλλα και για άλλα ιδιώματα. Εξάλλου, καμιά φορά τα όρια των διαφορετικών ειδών μουσικής δεν είναι και τόσο ξεκάθαρα. Για παράδειγμα θα έκανα εξώφυλλο ακόμα και για ηλεκτρονική μουσική.

Θεωρείς ότι έχεις πια βρει την προσωπική σου καλλιτεχνική φωνή; Ή ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι πάντα ρευστός και πάντα έτοιμος να αλλάξει;

Πιστεύω έχω βρει μια «γλώσσα» και με αυτήν επικοινωνώ αυτά που θέλω να πω. Σίγουρα είναι μια «γλώσσα» που εμπλουτίζεται και εξελίσσεται. Προσωπικά δεν φοβάμαι τις αλλαγές αλλά κάθε αλλαγή οφείλει να έχει ένα νόημα για να γίνει. Επομένως, όσο μπορώ και εκφράζομαι μέσω αυτού δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει ριζικά.

Θα χαρούμε να μάθουμε τα άμεσα σχέδια σου κι αν ετοιμάζεις άλλες εκθέσεις, συνεργασίες και άλλα εξώφυλλα!

Έχω αρκετές συνεργασίες που τρέχουν αυτόν τον καιρό με έργα που ακόμα επεξεργάζομαι και άλλα που είναι ήδη έτοιμα και περιμένουμε να κοινοποιηθούν!

Σε ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σου κι ευχόμαστε καλή επιτυχία στην έκθεση σου!

Εγώ ευχαριστώ πολύ για τις εξαιρετικές ερωτήσεις! Σας περιμένω!