The Mothers Of Invention

Freak Out!

Verve (1966)
Από τον Κώστα Σακκαλή, 23/05/2010
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;
Υπάρχει μουσική περίεργη, μουσική αστεία, μουσική κουλτούρας και μουσική παιδική. Μουσική για το φαγητό, για το ασανσέρ, για σεξ ή για χορό. Και μετά υπάρχει η μουσική του Frank Zappa. Και αυτό είναι ένα τελείως διαφορετικό θέμα.

Όλα ξεκίνησαν το 1966 με ένα τόλμημα. Ένας διπλός δίσκος! Μπορεί εν έτει 2010 αυτό να μην ακούγεται φοβερό αλλά, την εποχή που το άλμπουμ ετοιμαζόταν, όχι μόνο δεν είχε υπάρξει ξανά ντεμπούτο άλμπουμ που να το δοκιμάσει, αλλά και ο πρώτος ροκ διπλός δίσκος της Iστορίας δεν είχε κυκλοφορήσει ακόμα (το "Blonde On Blonde" του Dylan κυκλοφόρησε μόλις δύο μήνες πριν την κυκλοφορία του "Freak Out!"). Το ανυπόταχτο πνεύμα του Zappa και της παρέας του έκανε τα πάντα αντισυμβατικά. Και αν τα ανεστραμμένα χρώματα της solarised φωτογραφίας του εξωφύλλου και ο τίτλος του δίσκου συγχωρούνται λόγω της εποχής (στα μέσα των 60s τα πάντα επιτρέπονταν) τι μπορεί να πει κανείς για τον τρόπο που επιτίθεται στους πάντες και τα πάντα, ακόμα και στους ίδιους τους (πιθανούς) ακροατές του (μία τακτική που θα τελειοποιήσει στο έτερο αριστούργημά του "We’re Only In It For The Money" όπου περνάει τη χίπικη κουλτούρα από πριονοκορδέλα); Αποτέλεσμα; Πλήρης εμπορική και κριτική αποτυχία αφού κανείς δεν μπορούσε να συλλάβει το τι ακριβώς συνέβαινε στα αυλάκια των δύο βινυλίων. Μερικά χρόνια και αρκετά αριστουργήματα αργότερα, ο δίσκος αυτός θα πάρει τη θέση που του αξίζει στα καλύτερα δημιουργήματα του Frank Zappa – και αυτό από μόνο του λέει πολλά.

Ο θείος Frank όμως δεν είναι μόνος του. Στα πρώτα του αυτά βήματα οι τρελοί που βρέθηκαν να πλαισιώσουν τη φωνή και την κιθάρα του ήταν οι  Jimmy Carl Black στα τύμπανα, Ray Collins στη φυσαρμόνικα και τα κρουστά, Elliot Ingber να μοιράζεται τα κιθαριστικά μέρη και Roy Estrada στο μπάσο, ενώ λίγο ως πολύ όλοι έβαζαν το χέρι τους στα φωνητικά με προεξέχοντες τον Ray Collins και, φυσικά, τον Zappa. Όλοι τους τεχνικά άρτιοι μουσικοί, αρχικά ονομάστηκαν σκέτο The Mothers ως αργκό του «motherfuckers» πριν συναντήσουν την κάθετη αντίρρηση της τότε εταιρίας τους και το μετατρέψουν στο όνομα που τους έμεινε.

Τι δημιουργούν οι παραπάνω στα περίπου 60 λεπτά με τα οποία συστήθηκαν στον κόσμο; Παίζουν ό,τι τους έρχεται και προσβάλουν όποιον προλαβαίνουν. Η αθώα ψυχεδελική ποπ του "Motherly Love" προβοκάρει εσκεμμένα με το θέμα της, το avant garde "Help, I’m A Rock" επιτίθεται στον Elvis Presley πριν ακόμα αυτός γίνει εύκολος στόχος, το πρώιμο δείγμα του Ζαππισμού "Hungry Freaks, Daddy" με το φοβερό fuzz σόλο της κιθάρας επιτίθεται στο μικροαστισμό, το garage "Trouble Every Day" κάνει το ίδιο στην αδιαφορία μπροστά στις κοινωνικές αναταραχές και η ψυχεδέλεια του "Who Are The Brain Police" στην κρατική εξουσία. Η εμμονή του Zappa με το doo-wop που θα τον ακολουθήσει σχεδόν σε κάθε βήμα του φανερώνεται εδώ με το "Go Cry On Somebody Else’s Shoulder", το οποίο όμως σατιρίζει ακριβώς αυτό το είδος, ενώ η έφεση του και στην απλοϊκότερη μελωδία γεννάει το επιτηδευμένα παιδικά αφελές, μουσικά και στιχουργικά, "Wowie Zowie" και στον αντίποδά του το δωδεκάλεπτο «freak out» "The Return of The Son Of Monster Magnet" σχεδόν δεν αφήνει ίχνος μελωδίας να παρεισφρήσει στο πρωτόγονο, θορυβώδες τοπίο του. Μέσω αυτού μας συστήνεται για πρώτη φορά και ο φανταστικός χαρακτήρας της groupie του συγκροτήματος, Suzy Creamcheese, που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για την μπάντα και στο μέλλον.

Υφολογικά και μουσικά άρτιο, το "Freak Out!" είναι ένα έργο που μόνο τυχαίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Είναι μία σύλληψη ενός ιδιοφυούς μυαλού που είχε πολλά να πει, από αυτά που άλλοι δεν τολμούσαν. Αν ξεχωρίζουν κάποιοι στίχοι που δίνουν το στίγμα σε όλο το δίσκο αυτοί δε θα μπορούσαν να είναι άλλοι από την αποστροφή του "You’re Probably Wondering Why I’m Here": «You're probably wondering why I'm here and so am I … [You] think you're neat, I think your life is incomplete. But maybe that's not for me to say, they only pay me here to play».

Κανείς δεν υποστήριξε ποτέ ότι ο Zappa μάσαγε τα λόγια του.
  • SHARE
  • TWEET