Wardruna

Η αλήθεια είναι ότι ολόκληρος Ivar Bjørnson το είχε πει στον Αποστόλη πριν τέσσερις μήνες: "το αργοπορημένο νέο άλμπουμ των Wardruna είναι αριστούργημα". Χρειάστηκε κι εμείς να κάνουμε υπομονή για τη διασταύρωση της δήλωσης, αφού η πανδημία μετέθεσε την επίσημη κυκλοφορία του "Kvitravn" για αρκετούς μήνες μετά. Τώρα όμως που επιτέλους το άλμπουμ κατέλαβε το στερεοφωνικό μου, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι θα φτάναμε στις ίδιες διαπιστώσεις και χωρίς το hype.

Αφού όμως αναφέρθηκε, αξίζει να σταθούμε λίγο στην ουσία αυτού του hype. Δεν ξέρω πόσοι το έχουν αντιληφθεί, οι Wardruna όμως έχουν εκατομμύρια views στο YouTube για κάθε νέο τους video. Το 2018 ανέβηκαν στην κορυφή των world charts σε ΗΠΑ και Καναδά. Κι ο ιθύνων νους τους, Einar Selvik, έχει δει τη μουσική του να μπαίνει σε πολλά εκατομμύρια σαλόνια, ως ο ένας εκ των δύο βασικών συνθετών της σειράς "Vikings". Αφού λοιπόν δεν έχει απολύτως τίποτα το «μοδάτο», φτάνουμε επαγωγικά στο συμπέρασμα ότι η μουσική των Wardruna - παραδόξως; - αφορά πολύ κόσμο. Αξίζει να αναρωτηθούμε το γιατί. Είναι ένα άκουσμα που ικανοποιεί τη διαχρονική ανάγκη των ανθρώπων για διαφυγή από την πραγματικότητα; Ή ευθύνεται η παρατεταμένη κρίση αξιών που μας οδηγεί στην επανεξέταση των παλιών;

Ο Einar δηλώνει ανοιχτά ότι το "Kvitravn", όπως και τα προηγούμενα τέσσερα άλμπουμ των Wardruna, δεν αναπαριστά το παλιό αλλά αναζητάει το σημείο ένταξης του (ηχητικά και νοηματικά) σε σύγχρονο context. Ο μουσικός σκελετός του άλμπουμ - στημένος γύρω από μια σειρά μεσαιωνικών οργάνων από διάφορα είδη από άρπες, λύρες και horns - ορθώνεται ως κάτι επίκαιρο, και όχι σαν μια φαντεζί αναβίωση. Ο λόγος γι αυτό είναι φυσικά η βαθιά κατανόηση από τον Einar των δυνατοτήτων της nordic folk ως soundtrack. Ως συνέπεια, το "Kvitravn" δεν πρέπει να «φοβίζει» τον υποψήφιο ακροατή ως βαρύ και τελετουργικό άκουσμα. Δεν απευθύνεται απαραίτητα στον μελετητή της βορειοευρωπαϊκής παράδοσης. Είναι προσιτό, μελωδικό, απόλυτα κατανοητό ως ένας μουσικός δίσκος που δημιουργήθηκε για να παράγει συναισθήματα και εικόνες.

Παράλληλα όμως, ο απαιτητικός folk ακροατής μπορεί να βρει τα ιδεατά του στοιχεία: τη μουσική δραματουργία, την περίτεχνη ενορχήστρωση και το συνθετικό βάθος. Η κατάδυση στο υλικό του "Kvitravn" σημαίνει την κατάδυση σε ένα συνεκτικό δάσος ηχοχρωμάτων και σε ένα μυσταγωγικό, διαλογιστικό beat που το ορίζει σε όλη τη διάρκεια του. Επιπροσθέτως, οι Wardruna αυτήν τη φορά δίνουν ιδιαίτερη βάση και στο φωνητικό κομμάτι. Μια πλειάδα Νορβηγών τραγουδιστών παραδοσιακής μουσικής, προεξέχοντος του Kirsten Bråten Berg, σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές φωνές του Einar και της Lindy Fay-Hella, δημιουργούν ένα εντυπωσιακό πολυφωνικό σκηνικό, πάνω στο οποίο στηρίζεται μεγάλο μέρος του δομικού ενδιαφέροντος του άλμπουμ.

Το γεγονός ότι οι Wardruna αριστεύουν και στις δυο αντίθετες κατευθύνσεις - τη σαουντρακική αλλά και την παραδοσιακή - διπλοκλειδώνει την ποιότητα του "Kvitravn", από όποια πλευρά κι αν το δεις. Ακόμα όμως και αυτοί που αναζητούν τα υψηλά νοήματα σε έναν δίσκο για να τον αγαπήσουν, μόνο παραπονεμένοι δεν θα μείνουν. Το Λευκό Κοράκι ("Kvitravn") είναι ένα έργο που αφιερώνεται πρωτίστως στη μυθολογική, φιλοσοφική και κοινωνική ανάλυση των ζωικών αρχετύπων. Το Κοράκι του "Kvitravn" και του "Munin", ο Λύκος του "Grá" και το Ελάφι του "Kvit Hjort", ταξιδεύουν μέσα στους αιώνες, από τον μεσαιωνικό βορρά στο έργο του Jung, και από εκεί ξύνουν τα νύχια τους στην πόρτα σου το 2021, καλώντας σε να βρεις την απάντηση σου στο ερώτημα "ποια είναι η θέση μου στον κόσμο σου τώρα;". Είναι προφανές ότι όσοι θα άφηναν ανοιχτά ενδεχόμενα σε μια τέτοια ερώτηση, πρέπει να ακούσουν αυτό το άλμπουμ!

Πέραν όμως της τοτεμικής αναζήτησης, οι Wardruna βρίσκουν χώρο και χρόνο να αγναντέψουν τη βόρεια μαγεία, τα πνεύματα αλλά και κοινωνικές δραστηριότητες των προγόνων τους. Λιγότερο φιλοσοφικό από την τριλογία Runaljod, το "Kvitravn" είναι ένα άλμπουμ που επιδιώκει τη σύνδεση με τη φύση, με το παρελθόν και με την ανθρώπινη εμπειρία. Και αν οι Heilung σόκαραν τον κόσμο της nordic folk με την ιστορικότητα τους πριν από δύο χρόνια, οι Wardruna «απαντούν» και διατηρούν τα σκήπτρα, προβάλλοντας το ανόθευτο συναίσθημα.

Η τρομερή ομοιογένεια του άλμπουμ δεν αφήνει πολλά περιθώρια να αναζητήσεις τη μαγεία του σε μεμονωμένες στιγμές, αν και το ότι ανατριχιάζουμε ξανά με το Κοράκι του Odin Μνήμη ("Munin") και το ότι το Κέρας του "Kvit Hjort" στοιχειώνει το μυαλό ακόμα και μετά το τέλος της ακρόασης, είναι δύο στοιχεία που αξίζει να αναφερθούν. Θα μπορούσα να διαμαρτυρηθώ ότι τα 70 λεπτά του "Kvitravn" είναι πολλά. Κάθε μία από τις έντεκα συνθέσεις όμως είναι τόσο άρτια, ηχητικά κι αισθητικά, που κάθε διαμαρτυρία πνίγεται εν τη γενέσει.

Μια φορά στο τόσο, κυκλοφορούν κάποια άλμπουμ που μοιάζουν να ξεφεύγουν από τα όρια των ιδιωμάτων τους και απευθύνονται σε ένα πιο ευρύ κοινό. Με τον ίδιο τρόπο που άλλες εποχές, ένας μουσικόφιλος μπορούσε να έχει ένα καλό άλμπουμ των Dead Can Dance ή της Loreena McKennitt στη δισκοθήκη του, το "Kvitravn" διαθέτει - αναλογικά πάντα - αυτήν την πολύπλευρη οικουμενικότητα. Είναι μια δουλειά που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν (και πώς) μπορεί να ξεπεραστεί από τους Wardruna ή οποιοδήποτε άλλο viking/pagan σχήμα, συνιστώντας τελικά μια κορυφαία πρόταση ενός πολύ συγκεκριμένου (και με αυστηρά όρια) ιδιώματος. Αξίζει να βιωθεί ως τέτοια και αξίζει να παραδοθεί κανείς σε αυτό το κολοσσιαίο nordic soundtrack.