Tom Waits

«Well they call me William the Pleaser / I sold opium, fireworks and lead / Now I'm telling my troubles to strangers / When the shadows get long I’ll be dead». Έτσι συστηνόταν ο Tom Waits στο ξεκίνημα κάθε συναυλίας του στην «Glitter And Doom» περιοδεία το 2008 και έτσι ξεκινάει το ομώνυμο ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ εγείροντας απευθείας το συνεχές ερώτημα που έθετε πάντοτε η φιγούρα του Tom Waits. Πού σταματά άραγε ο ρόλος, η περσόνα, η παράσταση και πού ξεκινά ο άνθρωπος; Πώς λειτουργεί ένας καλλιτέχνης, μπλέκεται και γίνεται ένα με το δημιούργημά του ή αποστασιοποιημένα μπαίνει εντός και εκτός ρόλου κατά βούληση;

Τέτοια ερωτήματα βεβαίως δεν τίθενται εύκολα από οποιαδήποτε νέα κυκλοφορία στο χώρο της μουσικής αλλά από την άλλη ο Tom Waits ούτε ο οποιοσδήποτε είναι, ούτε προτίμησε ποτέ του τα εύκολα. Και για το λόγο αυτό ακόμα και ένας live δίσκος του αποτελεί είδηση και συγκαταλέγεται στα πιο ενδιαφέροντα ακούσματα της εκάστοτε χρονιάς. Αν μη τι άλλο η ζωντανή εμπειρία του Tom Waits ούτε έχει αποτυπωθεί πολύ
(το οπτικό και ηχητικό ντοκουμέντο"Big Time" του 1988 θεωρείται κατώτερο των προσδοκιών), ούτε και αποτελεί συχνό φαινόμενο αφού οι περιοδείες του είναι πάντοτε επιλεκτικές και σύντομες.

Κάπως έτσι ερχόμαστε στο "Glitter And Doom"όπου, αν και η εικόνα αυτή τη φορά απουσιάζει, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι το κάθε τραγούδι αποτελεί και μία μικρή παράσταση. Μια παράσταση που στέκεται τόσο αυτοτελώς, όσο και σε αγαστή συνεργασία με την προηγούμενη και την επόμενη, δημιουργώντας αλλού ένα κλίμα παρακμής, αλλού σκότους, ενίοτε παράνοιας και διαρκώς συναισθηματικής έντασης που παραμένει πάντοτε γοητευτικό, μυστηριώδες, ελκυστικό.

Αυτό που έχει αναμφισβήτητα κερδίσει μέσα στα χρόνια ο 60χρονος πλέον τραγουδοποιός, είναι τα δημιουργήματά του να εξετάζονται ως ενιαία και αδιαίρετα έργα, μακριά από τους κανόνες της μουσικής βιομηχανίας. Δε θα προκαλέσει λοιπόν μεγάλη έκπληξη σε κανέναν το γεγονός ότι εστιάζει κυρίως στα τελευταία του χρόνια και τις κυκλοφορίες του στην ANTI, ενώ ταυτόχρονα, ακόμα και από αυτή την περίοδο, επιλέγει κομμάτια που δε θεωρούνται απαραίτητα επιτυχίες αλλά τον εξυπηρετούν στο τσίρκο-cabaret show που στήνει.

Με τον κλασικό του τρόπο, άλλοτε κυριολεκτικά φτύνοντας τους στίχους, άλλοτε ψιθυρίζοντας/απαγγέλοντας με τη χαρακτηριστική βραχνή (βραχνότερη από ποτέ) φωνή του και με τις ιστορίες του να ζωντανεύουν μέσα από την ερμηνεία του, δε θα διακρίνει κανείς πολλές διαφορές σε σχέση με τις studio εκτελέσεις παρά μόνο αν εστιάσει στην ενορχήστρωση των εξαιρετικών μουσικών που τον συνοδεύουν. Τι κι αν απουσιάζει ο μεγάλος Marc Ribot από την κιθάρα, ο κ. Omar Torrez κάνει εξαιρετική δουλειά. Επιπλέον, εντείνοντας το οικογενειακό της υπόθεσης που θέλει τη σύζυγο Waits, Kathleen Brennan, να συν-γράφει στίχους και μουσική, βρίσκουμε στο κλαρινέτο και τα κρουστά, αντίστοιχα, τους δύο απόγονους Sullivan και Casey.

Από το ξεκίνημα, όμως, της σταδιοδρομίας του, την εποχή που με μόνο σύμμαχο το πιάνο του διασκέδαζε το κοινό, ο Tom Waits επιστράτευε και το χιούμορ του, όχι μόνο όπως αυτό δινόταν μέσα από τους στίχους του αλλά και υπό τη μορφή μικρών, τύπου stand-up κωμωδίας, λογυδρίων, πάντοτε με μικρές δόσεις ειρωνείας και χαρακτηριστικής απουσίας «πολιτικής ορθότητας». Εδώ οι παρλάτες της εν λόγω περιοδείας έχουν συγκεντρωθεί στο δεύτερο CD υπό τον τίτλο "Tom Tales", αποδίδονται με ελαφρά συνοδεία-σχολιασμό πιάνου και αποδεικνύονται εξαιρετικό άκουσμα και μία ακόμα συνιστώσα της πολύπλευρης αυτής προσωπικότητας που τελικά δεν μπορείς να μη θαυμάσεις.

Το "Glitter And Doom" αποτελεί μία κυκλοφορία που απευθύνεται κατά κύριο λόγο προς όσους αγαπάνε τον Tom Waits προπάντων για τις ιδιαιτερότητές του και έχουν ήδη εντρυφήσει σε ένα βαθμό στο έργο του. Για αυτούς αποτελεί ένα δώρο. Για τους υπόλοιπους είναι ακόμα ένα παράθυρο, ακόμα μία ευκαιρία για μία κλεφτή ματιά προς τον ξεχωριστό του κόσμο.