Candlemass, Temor @ Fuzz Club, 02/11/24

Είναι δεκάδες πλέον οι συγκυρίες όπου οι ακρογωνιαίοι λίθοι του doom metal Candlemass έχουν επισκεφθεί τη χώρα μας, και φαίνεται πως δεν πρόκειται σύντομα αυτή η σχέση αγάπης να ραγίσει. Τι κι αν τους είδαμε στη χώρα μας μόλις πέρυσι σε μία συναυλία "uno reverse card" ως συγκρότημα που πλαισίωνε την εμφάνιση των Ghost - σε αντιδιαστολή με την ιστορική τότε εμφάνιση τους το 2011 και τα πρώτα δείγματα της οριστικής τελικά, επιστροφής του Johan Längqvist όπου τους είδαμε σε ανάποδους ρόλους, σίγουρα δεν μας έφτασε. Προσωπικά μάλιστα, πρόλαβα και να τους παρακολουθήσω ελάχιστα λίγους μήνες πριν στην Τσεχία στα πλαίσια του Brutal Assault και είπα στον εαυτό μου, ε όχι, θέλω την πλήρη εμπειρία. Δεν αργούσε λοιπόν η στιγμή μιας ακόμη επιστροφής, αφού οι Αθηναίοι τήρησαν το ραντεβού τους με τους Candlemass και όπως φάνηκε από πολύ νωρίς, πολλοί άνθρωποι βρέθηκαν εκεί για να τιμήσουν άλλη μία φορά την πολυετή αυτή σχέση.

Στο ρόλο της εισαγωγής, οι νεοσύστατοι μεν αλλά μουσικοί με πολλή εμπειρία δε, Temor, που φέτος κυκλοφόρησαν τον πρώτο τους δίσκο υπό τον τίτλο "My Sorrow's Rage". Η περίπτωση των Temor είναι από αυτές τις οποίες που παρόλο το συγκρότημα δεν είναι το ίδιο ιδιαίτερα γνωστό, τα μέλη που το αποτελούν γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν για να οδηγηθούν στη συγγραφή καλής μουσικής αλλά και τον τρόπο για να ανταπεξέλθουν πάνω στο σανίδι. Το ιδιαίτερο μελωδικό black τους που αξιοποιεί μάλιστα την παρουσία του τσελίστα τους – που δεν περιορίζεται σε αυτό αλλά χρησιμοποιεί και χαλδορόφωνο – ηχεί σίγουρα καλοδουλεμένο και έτοιμο να δημιουργήσει εντυπώσεις. Στην πραγματικότητα βέβαια, ο ήχος τους δυσκόλεψε κάπως τα σχέδια, από τη στιγμή που στις πρώτες στιγμές της βραδιάς το εν λόγω έγχορδο δεν το ακούγαμε πολύ καλά. Υπήρξαν μάλιστα και κάποια τεχνικά προβλήματα, τα οποία όμως έπειτα από την επίλυσή τους, οδήγησαν στο να «καθαρίσει» σημαντικά ο ήχος με αποτέλεσμα να μπορούμε πλέον να ακροαστούμε τους Temor όπως τους άξιζε εφόσον πολλά κομμάτια τους χρίζουν ιδιαίτερης προσοχής με τους λεπτούς ήχους που χρησιμοποιούν και φυσικά το καταπληκτικό λαρύγγι που διαθέτουν.

Οι Temor προσπάθησαν και απέδωσαν πραγματικά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και δείχνοντας ότι έχουν άνεση πάνω στη σκηνή. Σε αυτό το σημείο βέβαια θα πω ότι δεν είμαι απολυτα σίγουρη, κάτι που δεν βαραίνει βέβαια το συγκρότημα το ίδιο, ότι δεν είμαι απόλυτα σίγουρη κατά πόσο ο ενεργητικός και πραγματικά αξιοπρόσεκτος ήχος τους αλλά και οι γρήγορες ταχύτητές τους ταίριαζαν στο να προετοιμάσουν την αργόσυρτη ατμόσφαιρα των Candlemass που θα ακολουθούσαν, αυτό περισσότερο βέβαια αποτελεί τροφή για σκέψη. Μακάρι οι Temor να βρουν τη θέση τους και σε άλλες μεγάλες συναυλίες όπου ηχητικά θα ταιριάζουν ακόμη περισσότερο ώστε να κερδίσουν κι άλλους ακροατές – ακούστε οπωσδήποτε αν είστε περίεργοι το "Damnation".

Με ακρίβεια δευτερολέπτου, το μισάωρο που θα μεσολαβούσε μεταξύ των δύο εμφανίσεων πέρασε γρήγορα και ήδη στις εννέα και μισή, οι Candlemass βρέθηκαν στη σκηνή κι εμείς «μαγεμένοι» από τον ύμνο του "Bewitched", τους υποδεχτήκαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το πέρασμα από την πρώιμη δισκογραφία των Candlemass συνεχίζεται με τα "Dark Are The Veils Of Death", "Mirror Mirror" και "Dark Reflections", με το κοινό να τραγουδά με την ψυχή του. Ακόμη περισσότερη ψυχη στο τραγούδι βέβαια, έδειξε χωρίς καμία αμφιβολία ο Johan Längqvist ο οποίος παρά τα χρόνια που περνούν, δείχνει αξιοσημείωτη σταθερότητα στην ικανότητά του να παραδίδει πολύ δύσκολα φωνητικά, ιδιαίτερα όσον αφορά τα συγκεκριμένα κομμάτια που δεν είχαν γραφτεί εξ αρχής για εκείνον.

Ο Leif Edling, αδιαμφισβήτητος οδηγός των Candlemass κι ευτυχώς πλέον κατά πως φαίνεται, σταθερός και υγιής, δίνει το ρυθμό με το μπάσο του για να προχωρήσει το όχημα της θείας λειτουργίας στον πρώτο εκπρόσωπο του κεντρικού ήρωα της βραδιάς "Epicus, Doomicus, Metallicus", φυσικά το "Under The Oak". Διαπιστώνει κανείς τον κρυστάλλινο ήχο της βραδιάς βέβαια όταν αφήνει τον εαυτό του να παρασυρθεί από τις κιθάρες – ειδικά οι διαχρονικές μελωδίες του Lars Johansson ακούγονται στεντόρειες, χωρίς όμως και την συμβολή του Mats Björkman κάτι σίγουρα θα έλειπε. Το "Bells Of Acheron" δεσπόζει θαυμαστό, είναι όμως το "Crystal Ball" που εκκινεί τη σημαντική στιγμή που ο κόσμος αρχίζει να τραγουδάει πια τους στίχους χωρίς να χάνει λέξη. Μια μυσταγωγική εμπειρία σίγουρα είναι αυτές οι κλασσικές πλέον συνθέσεις που για σαράντα σχεδόν χρόνια οικοδομούν ακλόνητα τον πρώτο δίσκο αλλά και τις πρόσφατες συναυλιακές δράσεις των Candlemass.

Κάπου εκεί βέβαια φαίνεται πως κάτι πρόδωσε για λίγο τον αψεγάδιαστο ήχο αφού για μερικά λεπτά κάτι έπρεπε να διορθωθεί με τον Johan να προσπαθεί να μας εξηγήσει τι συμβαίνει. Ευτυχώς δεν φάνηκε να ήταν κάποιο πρόβλημα που δεν λύθηκε απευθείας. Ακόμη περισσότερο ευτυχές το γεγονός ότι το κομμάτι που ακολούθησε ήταν το "Sweet Evil Sun" από τον πιο πρόσφατο δίσκο του συγκροτήματος, οπότε καθώς έχει προλάβει να αγαπηθεί καθαρά λόγω χρόνου λιγότερο από τα υπόλοιπα, μας έβαλε λίγο πιο ομαλά πάλι πίσω στο κλίμα. Αναπόφευκτη κορύφωση μιας συναυλίας των Candlemass με τη συγκεκριμένη σύνθεση βέβαια αποτελεί το ίσως πιο σημαντικό doom metal κομμάτι που γράφτηκε ποτέ, "A Sorcerer's Pledge". Ορίζοντας τι είναι ένα ολόκληρο ιδίωμα, το οκτάλεπτο έπος των Candlemass απλώθηκε σαν κατάρα στο χώρο του Fuzz και τραγουδήθηκε από του καθενός το στόμα. Είναι συγκινητικό να κάνεις ένα βήμα πίσω και να βλέπεις πως υπάρχουν κομμάτια που θα ξεπεράσουν εμάς κι αυτούς, και σίγουρα το "A Sorcerer's Pledge" με όχημα την αγάπη του κόσμου προς αυτό, χωρίς να υπολογίζει χώρο και χρόνο όπως ακριβώς στην ιστορία του, κάποτε θα τραγουδιέται ως σκοπός από γενιές χιλιετιών αργότερα, φτάνοντας και ξεπερνώντας τη μαθουσάλεια ηλικία του πρωταγωνιστή του.Για λίγο οι Candlemass αποχωρούν, μα υπό επευφημίες επιστρέφουν γρήγορα για ένα καταιγιστικό εικοσάλεπτο το οποίο απαρτίζουν τα "The Well Of Souls", "Demon's Gate" και φυσικά το "Solitude", με εμάς να αφιερωνόμαστε στο sing along – "earth to earth, ashes to ashes, and dust to dust". Ένα συγκρότημα σε με πλήρη σεβασμό απέναντι στη δουλειά την οποία μπορεί να προσεγγίσει, την ηλικία αλλά και το κοινό του, έδωσε το καλύτερο που μπορούσε σε κόσμο που το αγαπά και το έδειξε με κάθε τρόπο, με ήχο αντάξιο του βεληνεκούς του.

Βέβαια ενώ η συναυλία ήταν εξαιρετική, πρέπει να σχολιαστούν και μερικά θέματα που αποτέλεσαν πεδίο συζήτησης. Αρχικά το γεγονός ότι τελευταία λάμπει δια της απουσίας του από τα setlist των Candlemass το "At The Gallows End" που από πολύ κόσμο λείπει. Μιλώντας βέβαια για setlist, το γεγονός ότι η συναυλία παρουσιάστηκε να έχει ως συστατικό της στοιχείο ένα «setlist που θα μείνει στην ιστορία» ενώ δεν είχε κάποια ιδιαίτερη διαφορά από τις τυπικές επιλογές των Candlemass όσα χρόνια εμφανίζονται με τη συγκεκριμένη σύνθεση, ήταν κάπως παράξενο. Έπειτα, είναι και το ζήτημα αναλογίας τιμής εισιτηρίου και διάρκειας μιας συναυλίας. Μπορώ σίγουρα να ξεχωρίσω πως άλλες διάρκειες έχω απαίτηση να δω από είδη μουσικής εξουθενωτικά και άλλα από μουσικές μακρές και αργόσυρτες. Σίγουρα οι Candlemass κουβαλούν πλέον αρκετά χρόνια στην πλάτη τους κι αυτό ενδέχεται να κοστίζει στο για πόσα λεπτά δύνανται να βρίσκονται σε ακμαία απόδοση, ωστόσο όταν αναμένω κάποια συναυλία doom συγκροτήματος με ξεχωριστό setlist, το μυαλό μου κλίνει κάπου περισσότερο κοντά στο δίωρο και σε κομμάτια που δε βλέπω συχνά και όχι σε μία ώρα και ένα τέταρτο κλασσικών. Όχι πως όλες αυτές οι σκέψεις είναι στοιχεία που μειώνουν την ουσιαστική ποιότητα της συναυλίας που παρακολουθήσαμε, σίγουρα όμως δεν πέρασαν απαρατήρητα ως δεδομένα. Όταν όμως γνωρίζεις ότι έχεις να αντιμετωπίσεις μια σταθερή απόδοση που συμπεριλαμβάνει κομμάτια που λατρεύεις, είναι αδιαμφισβήτητο πως κάθε φορά, θα βρισκόμαστε εκεί στο πλευρό των Σουηδών που έστησαν τα θεμέλια για μια μουσική που λατρεύουμε. Κοιτάμε λοιπόν τη μαγική μας σφαίρα για να μας δείξει πότε θα είναι η ελπίζουμε σύντομη, επόμενη φορά.

Φωτογραφίες: Κώστας Κονταράκης