Zbigniew Preisner: «Tο πρωτότυπο είναι πάντα καλύτερο»

Ο Zbigniew Preisner είναι σαφώς ένας πολύ σημαντικός συνθέτης κι έχει γράψει με τη μουσική του τη δική του ιστορία στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, έχοντας στο ενεργητικό του πάνω από πενήντα soundtrack, αρκετά βραβεία και συνεργασίες με πολύ μεγάλα ονόματα της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Φυσικά, η μουσική που έγραψε για τις ταινίες του Kieslowski αποτελούν μάλλον και τη σημαντικότερη κληρονομιά του, σε μια πλούσια και πολυποίκιλη καριέρα.

Το "Man Of God" της Yelena Popovic είναι μια ταινία που σήκωσε πολύ κουβέντα, θετική και αρνητική, το soundtrack όμως που συνέθεσε ο Preisner είναι γεμάτο με τις αρετές του Πολωνού δημιουργού. Έχοντας το "Man Of God" σαν αφορμή, εκμεταλλευτήκαμε την ευκαιρία για μια σύντομη συζήτηση μαζί του. Οι απαντήσεις του, σύντομες μα εύγλωττες, φανερώνουν έναν άνθρωπο γνήσιο, ειλικρινή κι αισθαντικό, ακριβώς όπως και η μουσική του.

Είναι τιμή μας να σας φιλοξενούμε στο Rocking.gr! Η ταινία "Man Of God" έχει κυκλοφορήσει εδώ και κάποιο διάστημα κι ενώ οι κριτικές είναι μοιρασμένες, όλοι συμφωνούν ότι η μουσική σας επένδυση είναι υψηλής ποιότητας. Πως προέκυψε η συνεργασία σας με τη Yelena Popovic;

Από την αρχή της διαδικασίας, η συνεργασία με τη Yelena ήταν απλά τέλεια. Όλα ξεκίνησαν με το να μου στείλει το σενάριο και στη συνέχεια συναντηθήκαμε αρκετές φορές και κάναμε πολλές συζητήσεις πάνω στο τι θέλαμε ακριβώς να επιτύχουμε.

H μουσική δεν έπρεπε να είναι σύνθετη, ήθελα να είναι ειλικρινής και συνετή, όπως ακριβώς ήταν κι ο Νεκτάριος

Νομίζω ότι η μουσική προσπαθεί να αποδώσει ένα υπερβατικό συναίσθημα με minimal μέσα. Ποιες ήταν οι προκλήσεις στο να περιγραφεί μουσικά η ζωή του Νεκταρίου και γενικά η ορθόδοξη θρησκευτικότητα;

Συνέθεσα τη μουσική έχοντας στο μυαλό μου ένα συγκεκριμένο άτομο. Όταν ήταν ακόμα εν ζωή, κανείς δεν περίμενε ότι θα γίνει άγιος. Ήθελα να χρησιμοποιήσω το ελληνικό παραδοσιακό όργανο κανονάκι και μια βυζαντινή χορωδία. Ήξερα επίσης ότι η μουσική δεν έπρεπε να είναι σύνθετη, ήθελα να είναι ειλικρινής και συνετή, όπως ακριβώς ήταν κι ο Νεκτάριος σαν άνθρωπος. Από τη δική μου οπτική, αυτή είναι η μουσική της ψυχής του Νεκταρίου.

Τα ανατολικά και βυζαντινά μουσικά στοιχεία είναι προσεκτικά τοποθετημένα κι έχουν συντεθεί με σεβασμό. Σας ενδιαφέρει γενικώς η Βυζαντινή μουσική;

Πάντα με ενδιέφερε η βυζαντινή μουσική κι οι βυζαντινές χορωδίες αλλά δεν είχε παρουσιαστεί η ευκαιρία να χρησιμοποιήσω κάποια σε ηχογράφηση. Η ευκαιρία ήρθε με το "Man Of God". Και σίγουρα, θα ήθελα να συνεργαστώ ξανά με τον Μαέστρο της Ψαλτικής Τέχνης, ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία. Το ίδιο ισχύει και για τον Πάνο Δημητρακόπουλο.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη Lisa Gerrard; Σας αρέσει να συνεργάζεστε με έναn δημοφιλή καλλιτέχνη όπως η Lisa, σε ένα μη-κινηματογραφικό μουσικό περιβάλλον;

Γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, είμαστε φίλοι. Πέραν των ταινιών για τις οποίες ενίοτε συνεργαζόμαστε, ηχογραφήσαμε μαζί το άλμπουμ "Diaries Of Hope" το 2013, κάνοντας πρεμιέρα στο Λονδίνο. Πριν δύο χρόνια, κυκλοφορήσαμε το άλμπουμ "Melodies Of My Youth". Καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον χωρίς να χρησιμοποιούμε λέξεις. Συχνά, εγώ ηχογραφώ στην Πολωνία κι εκείνη ηχογραφεί τα φωνητικά της στην Αυστραλία, αυτό συνέβη και για το "Man Of God".

Το όνειρο μου είναι να συνθέσω μια όπερα κι έχω στο μυαλό μου ένα ελληνικό θέμα

Έχοντας συνθέσει τη μουσική για τόσες ταινίες, σας προκαλεί ακόμα; Πόσο διαφορετική είναι η διαδικασία κάθε φορά;

Μου αρέσει ακόμα να συνθέτω για ταινίες διότι μαθαίνω ιστορίες που πιθανόν δεν θα είχα ποτέ την ευκαιρία να μάθω γι αυτές, καθώς και διότι γνωρίζω σπουδαίους ανθρώπους στη δουλειά μου. Φυσικά, συνθέτω λιγότερο τελευταία αλλά δεν έχω παράπονο, έχω χρόνο να σκέφτομαι για το μέλλον. Το όνειρο μου είναι να συνθέσω μια όπερα κι έχω στο μυαλό μου ένα ελληνικό θέμα.

Τι πιστεύετε για το ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο σκηνοθετών που δεν χρησιμοποιούν πρωτότυπη μουσική για τις ταινίες τους;

Νομίζω ότι το πρωτότυπο είναι πάντα καλύτερο, εμείς πρέπει να δημιουργούμε έναν κινηματογραφικό κόσμο. Ξέρω ότι μουσική που προϋπάρχει χρησιμοποιείται συχνά σε ταινίες και καμιά φορά λειτουργεί καλά αλλά δεν είμαι οπαδός αυτής της σκέψης. Η μουσική είναι σημαντικό κομμάτι μιας ταινίας, συνεπώς μια πρωτότυπη μουσική μπορεί να το βοηθήσει πολύ.

Υπάρχουν σύγχρονοι κινηματογραφικοί συνθέτες που εκτιμάτε τη δουλειά τους;

Αυτοί που εκτιμώ είναι κοντά στην ηλικία μου. Μου αρέσουν οι Michael Nyman, Arvo Part, Philip Glass, μου αρέσουν επίσης αυτά που φτιάχνει ο Danny Elfman. Θαυμάζω επίσης αυτό που δημιούργησαν η Lisa Gerrard κι ο Hans Zimmer για το "Gladiator".

Ποιοι συνθέτες σας επηρέασαν περισσότερο ως δημιουργό;

Οι δάσκαλοι του επαγγέλματος μας ήταν ο Nino Rota κι ο Ennio Morricone. Και αυτοί είναι οι συνθέτες που επηρέασαν περισσότερο τη δουλειά μου, αλλά η επιρροή τους δεν ήταν μουσική. Τους θαύμασα για τη σιωπή που χρησιμοποίησαν.

Alfred Hitchcock και Bernard Herrmann, Federico Fellini και Nino Rota, Ennio Morricone και Sergio Leone, Akiro Kurosawa και Fumio Hayasaka. Το δικό σας όνομα είναι στενά συνδεδεμένο με του Krzysztof Kieślowski. Σε ποιο βαθμό αυτή η συνεργασία όρισε το έργο σας;

Μια ταινία αποτελείται από πολλά στοιχεία, η μουσική είναι μόνο ένα από αυτά. Όσο πιο στενή είναι η επικοινωνία με τον σκηνοθέτη, τόσο καλύτερη βγαίνει κι η μουσική. Με τον Kieslowski κάναμε 17 ταινίες μαζί, εμπιστευόμασταν ο ένας τον άλλον και επικοινωνούσαμε στο ίδιο μήκος κύματος. Το αποτέλεσμα μπορείτε να το δείτε και να το ακούσετε.

Oι σκηνοθέτες της γενιάς μου είτε πεθαίνουν είτε σταματούν να γυρίζουν ταινίες

Υπάρχει κάποιος σκηνοθέτης με τον οποίο θα θέλατε να συνεργαστείτε στο μέλλoν;

Νιώθω καλλιτεχνικά ολοκληρωμένος. Δυστυχώς οι σκηνοθέτες της γενιάς μου είτε πεθαίνουν είτε σταματούν να γυρίζουν ταινίες. Μoυ αρέσει πολύ όμως η συνεργασία με τον Fernando Trueba. Ελπίζω να συνεργαστώ ξανά με τη Yelena και με τον Jonas Matzow Gulbrandsen του "Valley Of Shadows". Είμαι σίγουρος πως θα επιστρέψει, με εξίσου ενδιαφέρον σινεμά.

Πώς επηρέασε η πανδημία την καθημερινότητα σας; Αποτέλεσε ευκαιρία για ξεκούραση ή δουλέψατε περισσότερο;

Είχα Covid στη διάρκεια του δεύτερου κύματος αλλά η πανδημία μου επέτρεψε να ρίξω τους ρυθμούς μου. Έκανα δουλειές όπως το να βάφω σκεπές, να φροντίζω τον κήπο και να ανακαινίζω. Μπορώ να πω εύκολα ότι αισθάνομαι αναγεννημένος. Η ζωή μου θα είναι διαφορετική μετά την πανδημία, απ’ ότι ήταν πριν. Απολαμβάνω κάθε ελεύθερη στιγμή.

Ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σας κι ευχόμαστε κάθε επιτυχία στο μέλλον.

Ευχαριστώ πολύ!