John Sinclair: «Έκανα αυτό που πίστευα κι αυτό δεν είναι ποτέ μάταιο»

Ο John Sinclair υπήρξε σπουδαία προσωπικότητα από τα 60s που έγινε γνωστός μέχρι και τις ημέρες μας. Παρότι ο κόσμος τον έμαθε κυρίως ως τον manager των MC5, η πολιτική, ακτιβιστική του δράση αναστάτωσε την συντηρητική αμερικανική κοινωνία τότε, κατατάσσοντάς τον σε δημόσιο κίνδυνο, ειδικά μετά τη σύσταση της πολιτικής οργάνωσης των Λευκών Πανθήρων. Ακόμα όμως κι όταν οι εποχές άλλαξαν, ο Sinclair μπορεί να αποσύρθηκε από τη δημοσιότητα (ή για να είμαστε ακριβείς, η δημοσιότητα να αποσύρθηκε από αυτόν) αλλά παρέμεινε δραστήριος ως ποιητής, dj και ακτιβιστής για την απελευθέρωση της χρήσης της μαριχουάνας.

Ο πρόσφατος θάνατός του μας ανάγκασε να ανασύρουμε από το αρχείο μας μία αδημοσίευτη συνέντευξη που κάναμε μαζί του πρόσωπο με πρόσωπο στην πλατεία του Αγίου Παύλου στο Σταθμό Λαρίσης το 2017. Η ηχογράφηση σε υπαίθριο χώρο με τους φυσικούς ήχους της πόλης σε πλήρη ανάπτυξη έκανε την απομαγνητοφώνηση «κόλαση» και εν τέλει η συνέντευξη έμεινε στο συρτάρι.

Μέχρι που τα δυσάρεστα νέα έκαναν τον φόρο τιμής αυτόν επιβεβλημένο και την επιπλέον προσπάθεια να σώσουμε ό,τι γίνεται από τη συνέντευξη, αναγκαία. Την κατά πάσα πιθανότατα μοναδική συνέντευξη που έδωσε ποτέ ο John Sinclair σε ελληνικό μέσο. Καθότι η τυπική δομή ερώτησης-απάντησης δεν είναι εφικτή λόγω των προβλημάτων ήχου, θα προσπαθήσουμε να σταχυολογήσουμε και να ταξινομήσουμε θεματικά τα πιο ενδιαφέροντα και ολοκληρωμένα σημεία από μία συζήτηση που κράτησε πάνω από μία ώρα. Ταυτόχρονα θα αναφερθούμε και σε σημαντικές στιγμές της ζωής του για να προσφέρουμε και το κατάλληλο υπόβαθρο.

Για τους MC5

Το θρυλικό πρωτο-punk σχήμα από το Detroit υπήρξε στη βραχύβια καριέρα του το πιο εκρηκτικό live συγκρότημα ειδικά σε συνδυασμό μουσικής-performance-μηνύματος. Το θρυλικό ντεμπούτο τους "Kick Out The Jams", που είχε τα κότσια να είναι και ζωντανά ηχογραφημένο, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη αυτού. Υπήρξαν ταυτόχρονα η επιτομή του rock ‘n’ roll όσο και η αναχώρησή του από αυτό, αφού δε δίστασαν να βάλουν το θόρυβο και τον αυτοσχεδιασμό γερά μέσα στη μουσική τους, εμπνευσμένοι από την free jazz. Η πολιτική δράση του Sinclair και η λατρεία του για την jazz έκαναν πολλούς να πιστεύουν ότι οι MC5 υπήρξαν όχημα για να εκφραστεί ο ίδιος, όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Να τι μας λέει για το πώς μπλέχτηκε μαζί τους:

«Απλώς μου άρεσαν όταν τους άκουσα. Εκείνη την εποχή αναδύονταν συγκροτήματα διαρκώς από το πουθενά. Και όλο αυτό γινόταν έξω από τη μουσική βιομηχανία, χωρίς την προσοχή της. Η ιδεολογία τους δεν ήρθε από εμένα, προήρθε από τον τραγουδιστή τους, τον Rob Tyner. Όλα αυτά (σ.σ. που ξέρουμε για τους MC5) ήταν δικές του ιδέες, το να γίνουν μία ριζοσπαστική μπάντα. Εντυπωσιάστηκα όταν τις μοιράστηκε μαζί μου. Αλλά όταν τους πρωτοάκουσα ήταν ο ήχος τους που μου άρεσε. Δεν είχαν ακόμα τότε κάποιου είδους show, έπαιζαν με γυρισμένες τις πλάτες τους στο κοινό. Ήταν όλο καθαρά μουσικό. Μου άρεσε αυτό. Ήταν ωμό, δυνατό, έντονο, ήταν ενάντια στο mainstream με κάθε δυνατό τρόπο, οπότε μου άρεσε. Μεγάλωσα ακούγοντας rock ‘n’ roll στα 50s αλλά ήδη τότε άκουγα πλέον jazz, χρειάστηκε να επιστρέψω σε αυτόν τον ήχο. Άκουγα jazz και μετά τους MC5. Την Motown τη θεωρούσα τσιχλόφουσκα. Τώρα βέβαια την εκτιμώ.»

Σχετικά με τη δική του επιρροή πάνω τους:

«Θέλουν να ρίξουν όλο το φταίξιμο σε εμένα. Θα ήθελαν να είναι οι MC5 ένα απλό rock ‘n’ roll συγκρότημα. Να παίρνουν τα λεφτά και να πηγαίνουν σπίτι τους. Όμως δεν ήταν έτσι καθόλου. Εγκατέλειψαν κάποια στιγμή την «επανάσταση» όχι γιατί θέλησαν να βγάλουν λεφτά (όπως κι εγώ πίστεψα κάποια στιγμή) αλλά γιατί ήταν βαθύτατα απογοητευμένοι από το αποτέλεσμα της αφοσίωσής τους στον αγώνα τους. Όχι σε σχέση με την πρόοδο που έκαναν, γιατί έκαναν μεγάλη πρόοδο, αλλά κυρίως λόγω της αντίστασης που αντιμετώπισαν από την Αριστερά. Που δεν τους αγκάλιασε για να γίνει κάτι από κοινού αλλά ήταν εγωιστές, υπήρχαν πισώπλατα μαχαιρώματα κτλ. Οι MC5 το μίσησαν αυτό. Έβαζαν τις ζωές τους σε κίνδυνο για τον κόσμο και αντί να ακούσουν ένα ευχαριστώ, τους επιτίθεντο. Πχ τους έλεγαν «γιατί να πληρωθείτε για μία παράσταση;». Και άλλα χαζά. Οπότε είπανε, τα παρατάμε, θα γίνουμε μία απλή μπάντα που θα κάνει μουσική και θα κυκλοφορεί δίσκους. Αρχικά είχα προσβληθεί κι εγώ από αυτό, ήμουν καθ’ οδόν για τη φυλακή τότε. Και ήμουν εντάξει με το να την πληρώσω εγώ, αφού είχα εκτεθεί, αλλά πίστευα ότι το έκανα ως μέρος κάτι συλλογικού, όχι ως μονάδα. Ως μέρος από κάτι που θα με στηρίξει και ίσως χρησιμοποιήσει τις κακουχίες μου για να ανατρέψει τις ισορροπίες και να αλλάξει κάποια πράγματα.»

Για την φυλάκισή του

To 1969 o Sinclair προσφέρει δύο joints σε μία μυστική αστυνομικό της αμερικανικής δίωξης Ναρκωτικών, εμφανώς στοχοποιημένος για την πολιτική του δράση. Παρότι αρχικά είχε να αντιμετωπίσει και την κατηγορία της εμπορίας ναρκωτικών, τελικά τον καταδικάζουν μόνο για κατοχή και σε δεκαετή φυλάκιση. Η δυσανάλογη ποινή ξεσηκώνει κύμα διαμαρτυρίας και αρκετοί διάσημοι τον υποστηρίζουν και ζητούν την αποφυλάκισή του, με εξέχοντα τον John Lennon που φυσικά γράφει και το περίφημο τραγούδι "John Sinclair" για το λόγο αυτό. Περιβόητο είναι επίσης το περιστατικό στο Woodstock όταν κατά την διάρκεια της εμφάνισης των Who ο Abbie Hoffman, επίσης γνωστός ακτιβιστής και συγγραφέας, ανέβηκε στη σκηνή, άρπαξε το μικρόφωνο και απευθυνόμενος στο κοινό ζήτησε να θυμηθούν την ανάγκη απελευθέρωσης του Sinclair. Η κίνηση αυτή αντιμετωπίστηκε από τον Townsend με ένα γερό χτύπημα με την κιθάρα του στον Hoffman.

Ερωτηθείς αν αυτή η κίνηση τον πείραξε ως έλλειψη υποστήριξης στο πρόσωπό του, είπε:

«Εγώ το βλέπω λίγο διαφορετικά. Σκέψου τον Townsend, έναν εργαζόμενο μουσικό, που παίζει μπροστά στο μεγαλύτερο κοινό της ζωής του και προσπαθεί να τους ευχαριστήσει και βλέπει ξαφνικά έναν μεθυσμένο τύπο on acid, να ανεβαίνει στη σκηνή και να αρπάζει το μικρόφωνο. Κι εγώ θα τον χτύπαγα! Αυτό που έκανε ο Hoffman ήταν ηλιθιότητα. Αν θες να κάνεις κάτι, πας στον μάνατζερ πριν τη συναυλία, συνεννοήσε να βγεις στο διάλειμμα ή κάτι τέτοιο. Αν κάποιος έκανε κάτι ανάλογο την ώρα που έπαιζαν οι MC5 κι εγώ θα του έκοβα τον κώλο! Κι αν δεν το έκανα εγώ, θα το έκανε ο Wayne (σ.σ. Kramer, κιθαρίστας και de facto αρχηγός του συγκροτήματος στην μετέπειτα καριέρα τους). Εκτιμώ τι προσπάθησε να κάνει ο Abbie αλλά ήταν λάθος ο τρόπος και αποδείχθηκε καταστροφικό. Για αυτόν. Εγώ ήμουν ακόμα στη φυλακή έτσι κι αλλιώς.»

Οι δικαστικές περιπέτειές του δεν τελειώνουν εκεί πάντως. Μετά την αποφυλάκισή του στα 2.5 χρόνια τελικά (ως αποτέλεσμα και πολλών δημόσιων διαμαρτυριών και εκδηλώσεων) βρέθηκε εκ νέου κατηγορούμενος αυτή τη φορά ως τρομοκράτης που ανατίναξε ένα κτίριο της CIA στο Michigan. Παρότι αρχικά καταδικάστηκε, η αμερικάνικη κυβέρνηση αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι τον είχε μαγνητοφωνήσει χωρίς να είναι εν γνώσει του και χωρίς ένταλμα, σε μία δίκη που αποτέλεσε ορόσημο και σημαντικό δικαστικό προηγούμενο για τα δικαιώματα των κατηγορούμενων έκτοτε.

Για τις δύο δίκες του, μία απέναντι στην Πολιτεία του Michigan και μία απέναντι στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, δήλωσε:

«Ήταν για παραδειγματισμό αφού εγώ ήμουν ο ακτιβιστής, όχι ακριβώς για εμένα προσωπικά. Αντιπροσώπευα κάτι για αυτούς, μεγαλύτερο από τον εαυτό μου. Η πιο σημαντική συμπαράσταση που είχα ήταν οι αριστεροί δικηγόροι που με υπερασπίστηκαν, ήθελαν κι αυτοί να κερδίσουν το «σύστημα». Τότε υπήρχε κίνημα. Υπήρχαν δικηγόροι που τελείωναν τη Νομική και δεν ήθελαν να γίνουν πλούσιοι, ήθελαν να υπερασπιστούν ανθρώπους που αδικούνταν.»

Η «επανάσταση» στα 60s

Τον ρωτήσαμε για το πολιτικό κίνημα στα 60s στην Αμερική καθώς και αν ήταν κατά βάση πολιτικό ή πολιτισμικό.

«Θα το έλεγα πολιτισμικό αν και για μένα τα πάντα είναι πολιτικά. Δες για παράδειγμα το θέμα με τη μαριχουάνα. Μας έβαζαν στη φυλακή για αυτό. Αυτό είναι όσο πιο πολιτικό γίνεται. Και δεν ήθελαν να έχεις ναρκωτικά γιατί τότε αρχίζεις να μη δέχεσαι και όλες τις μαλακίες που σου λένε.»

«Δε θα έλεγα ότι οι Μαύροι Πάνθηρες είχαν τη βία στις δράσεις τους, θα έλεγα είχαν την αντίσταση. Αν θες να χρησιμοποιήσεις βία θα πρέπει να σκεφτείς ποια θα είναι η συνέπεια. Γιατί όταν μιλάμε για βία προς την άρχουσα τάξη, αυτοί έχουν όλα τα όπλα. Οπότε πού θα πας, τι θα κάνεις;»

«Δεν πιστεύω ότι αν είχε υπάρξει κάποια πιο συγκεκριμένη πολιτική στράτευση σε κάποια αριστερή ιδεολογία τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί με πιο επωφελή τροπή. Το αντίθετο. Γιατί το προσπαθήσαμε και όσο περισσότερο συγκεκριμένοι γινόμασταν στις πολιτικές αναλύσεις μας, τόσο λιγότερο ο κόσμος ενδιαφερόταν. Όσο το κρατούσαμε στο επίπεδο του «να σταματήσει ο πόλεμος και να έχει δουλειά ο κόσμος» μπορούσαν να μας υποστηρίξουν. Όταν όμως αναφέραμε τον Μαρξισμό ή τον Μαοϊσμό, δεν ήθελαν να ακολουθήσουν. Και εν μέρει γιατί οι κομμουνιστές τότε τα κατέστρεψαν αυτά για όλους. Βέβαια κατά τη γνώμη μου, δεν ήταν δικό τους το φταίξιμο. Ο λόγος που η Σοβιετική Ένωση χρειάστηκε να γίνει τόσο κλειστή και με περιορισμούς ήταν γιατί ήταν τρομοκρατημένοι αφού όλος ο υπόλοιπος κόσμος προσπαθούσε να τους εξαφανίσει.»

Για την κατάρρευση του κινήματος και το τι τελικά πέτυχε

«Το κίνημα στα 60s σταμάτησε τον πόλεμο, ανέτρεψε έναν πρόεδρο και πίστεψε ότι αυτό ήταν, νικήσαμε. Κι έτσι πήγαν σπίτια τους και έπιασαν δουλειές, έκαναν οικογένειες. Κι εγώ σκεφτόμουν: μα για αυτό το λόγο το ξεκινήσαμε όλο αυτό, για να μην καταλήξουμε να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Βέβαια έτσι δεν πληρώνεσαι. Όταν κάνεις αυτό που κάνω εγώ, δε βγάζεις λεφτά.»

«Στα 70s, η ηρωίνη κατέστρεψε τα πάντα με την CIA να την εισάγει και να την διανέμει ενώ καλλιεργούνταν για λογαριασμό της στη Νότια Αμερική. Αυτό ακολουθήθηκε από την κοκαΐνη στα 80s. Και τα δύο είχαν συνέπεια να τους εθίσουν σε κάτι που έπαιρνε το μυαλό τους μακριά από ό,τι συνέβαινε στον κόσμο. Ναι, πιστεύω ότι αυτοί (σ.σ η CIA) τα έκαναν όλα αυτά ώστε συστηματικά να διαλύσουν τα πάντα. Κατάφεραν να συνδέσουν τους hippies. όχι με τα μακριά μαλλιά και τη μουσική, αλλά με τα ναρκωτικά, ώστε να τους βάλουν φυλακή.»

«Άλλαξαν κάποια πράγματα αλλά και τι έγινε; Υπήρξε επανάσταση στον τρόπο που ντυνόμαστε αλλά τελικά κι αυτό κατέληξε να είναι μόδα. Υπήρξε επανάσταση στη μουσική που κατέληξε σε μία σιχαμερή μουσική βιομηχανία. Η σεξουαλική επανάσταση κατέληξε στα strip clubs...»

«Δεν το σκέφτομαι ότι πήγε χαμένη κάποια θυσία μου. Έκανα αυτό που πίστευα. Κι αυτό δεν είναι ποτέ μάταιο. Σε κάνει καλύτερο άνθρωπο.»

Για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση σήμερα

«Νιώθω απόλυτα απαισιόδοξος, δε βλέπω καμμία ελπίδα στο εγγύς μέλλον. Νιώθω και τυχερός που με αφήνουν να κυκλοφορώ και να μπορώ να μπω σε ένα αεροπλάνο. Η νέα γενιά σκέφτεται μόνο πώς θα πάρει καινούργιο τηλέφωνο κάθε μήνα. Πώς θα έχουν περισσότερα videogames… Τίποτα καλό δε βλέπω να έρχεται.»

«Στην Αμερική έχουμε τον Trump (σ.σ. η συνέντευξη πραγματοποιείται το 2017). Είναι ένας τύπος που έχει αρχηγό του πολιτικού του γραφείου έναν που πιστεύει στην Κου Κλουξ Κλαν. Αυτό συμβαίνει γιατί τα πάντα ανήκουν στους πλούσιους. Δεν υπάρχει δημοκρατία, οι πλούσιοι έχουν στην ιδιοκτησία τους κάθε τηλεοπτικό σταθμό. Εσείς τουλάχιστον έχετε κάποια Αριστερά, δεν υπάρχει Αριστερά στην Αμερική καθόλου. Ο Bernie Sanders συγκεντρώνει κάποια προσοχή και αρχίζει να χρησιμοποιείται και ο όρος Σοσιαλδημοκράτες πλέον. Πριν από αυτόν είχα να ακούσω τον όρο εδώ και 50 χρόνια. Είμαι περίεργος αν θα τον ακούω και του χρόνου. Ακόμα και άνθρωποι που προέρχονται από την εργατική τάξη ή μαύροι ή μετανάστες, ψηφίζουν Ρεπουμπλικάνους. Είναι ηλίθιοι. Βλέπουν τηλεόραση.»

Για κάποια από τα μουσικά κινήματα που ακολούθησαν τα 60s μέχρι σήμερα.

«Οι punks τι έκαναν; Το μόνο που ήθελαν είναι να είναι τσαντισμένοι, δεν ήθελαν να ρίξουν την κυβέρνηση. Κατηγορούν τους MC5 για το punk, δεν υπήρχε τίποτα punk στους MC5. Ήμασταν απόλυτα σοβαροί όταν λέγαμε ότι θέλουμε να ρίξουμε την κυβέρνηση. Μου άρεσαν τα συγκροτήματα της Epitaph. Οι Rage Against The Machine προσπάθησαν να κάνουν κάτι. Και οι Bad Brains προσπάθησαν να είναι διαφορετικοί. Θέλει τρομερή ενέργεια από ένα άτομο να δημιουργήσει χώρο για τον εαυτό του. Το σύστημα δεν τον αφήνει. Θέλουν να έχουν πολλές παραλλαγές του ίδιου προϊόντος για να το πουλάνε ξανά και ξανά. Κυκλοφόρησε ένα box set του Dylan με κάθε νότα που έπαιξε από κάθε live του στην Αγγλία το 1966. Δεν έχω κάτι εναντίον του, αλλά πραγματικά τι αξία έχει αυτό;»

«Tο hip hop και οι rappers δεν κάνουν τίποτα εκτός κι αν είναι για λεφτά. Τίποτα για την πραγματική ποιότητα ζωής. Είναι μαύροι που παριστάνουν τους αράπηδες (niggers). Για αυτό τους πληρώνουν. Για να διαιωνίσουν αυτό το στερεότυπο. Ότι αν δώσεις στους μαύρους αρκετά λεφτά θα κάνουν ό,τι θες. Η show-biz στην Αμερική ξεκίνησε το 1842 με τους minstrel (σ.σ. λευκοί ηθοποιοί στον 19ο αιώνα που βαφόντουσαν μαύροι, το σημερινό blackface, ώστε να γελοιοποιήσουν τους μαύρους με τη χρήση στερεότυπων). Και κατά τον εμφύλιο όταν οι μαύροι μπορούσαν πλέον να πιάσουν δουλειές, ανέλαβαν αυτοί να κάνουν αυτές τις παραστάσεις. O Bill Robinson (σ.σ. ο γνωστός Bojangles) ήταν ο πρώτος που σήκωσε ανάστημα και είπε, δε θα το κάνω πια αυτό. Πιο πριν όμως οι μαύροι διασκεδαστές αυτό έκαναν προκειμένου να έχουν δουλειά. Αυτό ακριβώς κάνουν οι rappers σήμερα. Μπορεί να παίζεις σαν τον Coltrane και να μη βρίσκεις δισκογραφικό συμβόλαιο. Αλλά αν λες συνέχεια "nigger, nigger, nigger" και "suck my dick" κτλ, θα σου δώσουν εκατομμύρια δολάρια. Κάποτε η μαύρη μουσική ήταν η πηγή των πάντων. Τώρα οι περισσότεροι μαύροι στην Αμερική δεν έχουν ακούσει καν έναν καλό δίσκο. Γενικότερα ισχύει αυτό αλλά για τους μαύρους είναι ακόμα πιο λυπηρό γιατί αυτοί έφτιαξαν όλους τους καλούς δίσκους στο παρελθόν. Και τώρα δεν ξέρουν καν ποιος είναι ο Miles Davis ή ο Muddy Waters. Κανείς δεν τους λέει. Είναι κρίμα.»

«Οι καλλιτέχνες μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, αυτή τη στιγμή το μόνο που θέλουν είναι να βγάλουν πολλά λεφτά. Πώς θα πουλήσουν έναν πίνακα για 1εκ. δολάρια. Θέλουν να γίνουν διασημότητες, να είναι γνωστοί, να είναι σε μία τηλεοπτική εκπομπή. Προσωπικά δεν έχω καν τηλεόραση, δεν είμαι μέρος αυτού του κόσμου. Μην κατηγορείς εμένα (γέλια).»

Η σύγχρονη καλλιτεχνική του δραστηριότητα

Ο Sinclair υπήρξε ένας ποιητής που εμπνευσμένος από τους beatniks και ως λάτρης της jazz κυκλοφορούσε τα ποιήματά του ερμηνεύοντάς τα με μουσική υπόκρουση. Με τον τρόπο αυτό κυκλοφόρησε πάνω από 25 cd πάντα φυσικά σε απολύτως underground πλαίσιο.

«Είμαι μουσικός, ποιητής, DJ. Αλλά μόνο στην Ευρώπη ξέρει ο κόσμος ότι κάνω οτιδήποτε από αυτά. Ασφαλώς και αυτό που κάνω είναι συνέχεια της beat ποίησης, είμαι ένας beatnik. Προσπαθώ να διατηρήσω την παράδοση αλλά και να προσθέσω σε αυτή, να την προχωρήσω. Είμαι πιο ενεργός από ποτέ. Κυκλοφόρησα έναν δίσκο με τον Youth, πρώην μπασίστα των Killing Joke και παραγωγό πολλών μεγάλων καλλιτεχνών. Συναντηθήκαμε και είπαμε να δημιουργήσουμε κάτι και κυκλοφορεί όπου νά ‘ναι (σ.σ. πρόκειται για το "Beatnik Youth" του 2017). Κυκλοφορεί από μία αγγλική εταιρεία και περιμένω να τραβήξει κάποια βλέμματα στην Αγγλία. Ταυτόχρονα συνεργάζομαι και με μία μικρή εταιρεία στο Detroit και θα κυκλοφορήσει κι αυτό σύντομα οπότε περιμένω να γίνει κάποιος θόρυβος, τοπικά όμως μόνο, στο Detroit (σ.σ. εννοεί το "Mobile Homeland" του 2017 κι αυτό).»

«Είμαι της παλιάς σχολής. Δεν το λέω spoken word, το λέω ποίηση. Οι μέντορές μου είναι o Charles Olson, o Allen Ginsberg, o Robert Creeley, o Amiri Baraka. Δεν γράφω τη μουσική. Πρώτα γράφω τα ποιήματά μου στο χαρτί, ως κείμενο, και εν συνεχεία προσαρμόζω την ποίησή μου στη μουσική άλλων. Είμαι συνεργατικός. Ακούω όμως πολλή μουσική όταν γράφω, και εμπνέομαι από αυτή. Δεν ξέρω, απλώς γράφω βασικά, δεν προσπαθώ να επιτύχω κάτι συγκεκριμένο. Είναι ποιήματα που δε χρειάζονται απαραίτητα τη μουσική για να γίνουν κατανοητά. Θα μπορούσαν να υπάρχουν και χωρίς αυτή, απλά τότε δε θα ήταν τόσο διασκεδαστικό για μένα.»

Για το Detroit και την κατάσταση στην πόλη (είχε πρόσφατα τότε επισήμως χρεοκοπήσει):

«Η οικονομική χρεοκοπία είναι το μικρότερο κακό. Είναι χρεοκοπημένη η πόλη από πάνω μέχρι κάτω, την έχουν καταστρέψει εντελώς, έχει μείνει το ένα τρίτο του πληθυσμού που υπήρχε κάποτε. Αναγκάζουν ακόμα το μαύρο πληθυσμό να μένει εκεί, ενώ όλοι οι λευκοί έχουν φύγει. Περίπου το 90% είναι μαύροι και περίπου το 80% αυτών δεν είχαν ποτέ κανονική δουλειά. Είναι σκληρό μέρος, δεν υπάρχει πολιτισμός.»