Baba Zula: «Παντού είναι πόλεμος»

Με τη συμπλήρωση των είκοσι χρόνων τους ως συγκρότημα, οι Baba Zula επιστρέφουν ακάθεκτοι στην Αθήνα, κουβαλώντας στις βαλίτσες τους το δικό τους, μοναδικό rock 'n' roll του Βοσπόρου.

Λίγο πριν ακόμη μία εμφάνισή τους στην χώρα μας, ο Περικλής Τσουκαλάς, το ηλεκτρικό ούτι των απρόβλεπτων psych rockers από την Κωνσταντινούπολη, μας μιλάει για την ελευθερία της έκφρασης, την τρομοκρατία, την Τέχνη, τον φόβο και τη σημαντικότητα του να μοιράζεσαι.

Πώς θα περιγράφατε την μπάντα σας με πέντε λέξεις;

Θα μπορούσα να την περιγράψω με δύο λέξεις (Baba Zula σημαίνει «Μεγάλο Μυστικό») οι οποίες περιέχουν και το βαθύτερο νόημα της ύπαρξης της μπάντας. Τώρα, αν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω πέντε διαφορετικές λέξεις αυτές θα ήταν: Δημιουργικότητα, Ελευθερία, Αντίσταση, Ενότητα, Psychexpessivity.

Πώς καταφέρνετε να συνδυάζετε τον ηλεκτρονικό ήχο με τον παραδοσιακό; Πιστεύετε ότι οι Baba Zula είναι ένα επιτυχημένο μουσικό πείραμα;

Στα live μας χρησιμοποιούμε την ηλεκτρονική εκδοχή των μουσικών οργάνων σάζι και ούτι, όπως επίσης τον ηλεκτρικό ζουρνά, το theremin, αλλά και παραδοσιακά κρουστά μαζί με παραδοσιακά όργανα. Όλα αυτά γεμίζουν τις μουσικές συχνότητες των τραγουδιών μας. Ακόμα και αν έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε μπουζούκι ή οποιοδήποτε άλλο μουσικό όργανο, αυτό θα γινόταν με τον ίδιο τρόπο καλύπτοντας τον ίδιο σκοπό και ανάγκη. Οι Baba Zula δεν έχουν όρια όσον αφορά στη χρήση μουσικών οργάνων ακριβώς επειδή δεν θέλουμε περιορισμούς στην καλλιτεχνική μας έκφραση. Νιώθουμε πολύ ευτυχισμένοι με τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η μπάντα στη διάρκεια του χρόνου αν και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να το πούμε εμείς αλλά το κοινό μας. Θυμάμαι, μάλιστα, πέρσι μία συνάντηση με έναν φίλο που έπαιζε λύρα σε ένα αεροδρόμιο και που έδειξε πολύ ενδιαφέρον για το "project Baba Zula", όπως το αποκάλεσε. Είτε οι Baba Zula είναι project είτε μουσικό πείραμα, δεν παύει να είναι μία μπάντα, ένα γκρουπ, η ζωή μας.

Αν έπρεπε να διαλέξετε ανάμεσα σε έναν καταξιωμένο Dj και μια μπάντα με βαλκανικούς ήχους, με ποιον θα θέλατε να μοιραστείτε τη σκηνή;

Με τον πρώτο στο πρώτο μέρος και με τον δεύτερο στο δεύτερο μέρος της συναυλίας! Είναι σίγουρο πως πάντα υπάρχει ο τρόπος για να μοιραστείς μία σκηνή! Το να μοιράζεσαι είναι μεγάλη υπόθεση σήμερα. Οι παλιότερες γενιές θεωρούσαν πολύ σημαντικό το να μοιράζεσαι αν και το νόημα αυτό δείχνει να χάνεται σιγά-σιγά, επομένως το πνεύμα της ενότητας, της αγάπης, της αποδοχής και του σεβασμού θα πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά στη σημερινή κοινωνία. Είναι καταπληκτικό να κρατά κανείς τις αρετές τους παρελθόντος και να τις προσαρμόζει στα νέα δεδομένα.

Σε ποια σκηνή ή φεστιβάλ ονειρεύεστε να παίξετε;

Έχουμε ήδη παίξει σε διακεκριμένα φεστιβάλ και σκηνές κι αυτό είναι κάτι που μας κάνει να επιθυμούμε την παρουσία μας και σε ακόμη περισσότερα στα οποία δεν έχουμε εμφανιστεί. Κάθε σκηνή και κάθε φεστιβάλ είναι διαφορετικά, όπως διαφορετικό είναι και κάθε μέλος της μπάντας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο θέλουμε να διευρύνουμε τις περιοδείες, τις συναντήσεις μας και τις συνδέσεις μας με διαφορετικά μέρη και ανθρώπους. Υπάρχει μία τεράστια ανθρώπινη δύναμη και θέληση για έναν καλύτερο κόσμο κι έτσι οι συναυλίες αποτελούν ένα μοναδικό μέσο συνάντησης και συνάθροισης των ανθρώπων που θέλουν να είναι ενωμένοι απέναντι στα παγκόσμια αγαθά και το Καλό.

Πιστεύετε ότι στην χώρα σας υπάρχει ελευθερία ως προς την καλλιτεχνική έκφραση;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια χώρα που να προσφέρει την απόλυτη ελευθερία έκφρασης στους καλλιτέχνες. Κάθε μέρος έχει τους δικούς του περιορισμούς επειδή κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν την ποικιλομορφία στην Τέχνη και ενδεχομένως να φοβούνται τη δύναμή της. Φυσικά, η ελευθερία της έκφρασης και του λόγου είναι ένα μεγάλο στοίχημα για ορισμένες χώρες. Μπορεί για παράδειγμα μιλώντας κανείς ελεύθερα να κινδυνεύει με φυλάκιση, βασανισμό ακόμη και δολοφονία. Επομένως αν κάποιοι καλλιτέχνες θέλουν να υπάρχουν, να συνεχίσουν να παράγουν έργο και να εμπνέουν ανθρώπους, θα πρέπει να το πράττουν με έναν τρόπο που δεν θα τους αφαιρεί την ικανότητα να το κάνουν αν και αυτό βέβαια διαφέρει από μέρος σε μέρος. Το πιο σημαντικό λοιπόν είναι να υπάρχεις μέσα από την Τέχνη, διαφορετικά δεν υπάρχει νόημα σε αυτόν τον κόσμο. Όσους περισσότερους περιορισμούς δημιουργούν, τόσο μεγαλύτερη η πρόκληση για εμάς να βρούμε τους τρόπους για να τους ξεπεράσουμε και αυτό είναι ένα ενδιαφέρον «παιχνίδι» ανάμεσα στους καλλιτέχνες και σε εκείνους που δημιουργούν κάθε είδους εμπόδια. Εμείς είμαστε από την πλευρά της Αλήθειας και της Αγάπης και εκείνοι δεν μπορούν να το ανατρέψουν όσους περιορισμούς κι να θέσουν. Μπορεί να πετύχουν σε κάποιες περιπτώσεις να μας διαιρέσουν, αλλά αυτό συμβαίνει για λίγο και όχι για πάντα, απλώς γιατί η διαίρεση για κυβερνητικούς σκοπούς είναι τελικά ανίσχυρη.

Πλανάται στις μουσικές σκηνές της Κωνσταντινούπολης ένας διάχυτος φόβος; Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της τρομοκρατίας;

«Παντού είναι πόλεμος», όπως έλεγε και ο Bob Marley και σήμερα γινόμαστε μάρτυρες ενός πολέμου σε πολλά μέτωπα. Ανάμεσα σε θρησκείες, φυλές, κοινωνικές τάξεις, στην οικονομία, την εκπαίδευση, την αλήθεια, παντού. Και βέβαια, το απόλυτο όπλο για τους πολέμους δεν είναι άλλο από τον φόβο. Στις παλαιότερες εποχές  ο φόβος χρησιμοποιούταν για να διαιρέσει και να κυριαρχήσει και τελικά να ελέγξει με σκοπό το κέρδος. Η τρομοκρατία είναι μια παλιά έννοια αν και με το πέρασμα του χρόνου αλλάζει μορφή. Ο τρόμος προσπαθεί να μας αρπάξει την ελευθερία μας και αυτό πρέπει να γίνει σαφές. Φυσικά στα club της Κωνσταντινούπολης, οι μουσικοί περνούν δύσκολα (σ.σ. και οικονομικά) όταν αναγκάζονται να ακυρώσουν ένα live. Ωστόσο, οι μουσικόφιλοι αντιστέκονται σε αυτό επειδή επιθυμούν να βιώνουν την ενότητα και τη δύναμη για επιβίωση που προσφέρει η Τέχνη. Οι συναθροίσεις του κόσμου στις συναυλίες είναι πολύ δημιουργικές και σημαντικές και αυτό φοβίζει τους συντηρητικούς της άρχουσας τάξης. Πάντα αναρωτιόμαστε γιατί οι συναυλίες ακυρώνονται μετά από ένα τρομοκρατικό χτύπημα ενώ οι ποδοσφαιρικοί αγώνες όχι. Αυτό έχει συμβεί στο παρελθόν.

Για ποια ταινία θα θέλατε να έχετε γράψει την μουσική;

Είμαστε ήδη πολύ χαρούμενοι για την μουσική που έχουμε γράψει στο παρελθόν τόσο για ταινίες, όσο και για ντοκιμαντέρ και για θεατρικές παραστάσεις. Θεωρώ ότι οποιαδήποτε όμορφη ταινία που εκφράζει την τέχνη της και μας εμπνέει, μπορεί να κεντρίσει τη δημιουργικότητά μας για σύνθεση. Έτσι κι αλλιώς οι Baba Zula ξεκίνησαν να συνθέτουν μουσική για ταινίες στα πρώτα βήματά τους και ακόμη συνεχίζουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Τι να περιμένουμε από την εμφάνισή σας στην σκηνή του Gagarin;

Τίποτα λιγότερο από μία πολύ δυναμική και εκστατική εμφάνιση σε ένα ψυχεδελικό ταξίδι από τις ρίζες του παρελθόντος έως σήμερα, γεμάτο χρώματα, νοήματα, εξηγήσεις, τη δική μας κοσμοθεωρία. Ένα ταξίδι στον κόσμο των Baba Zula!

Επιμέλεια: Κατερίνα Μυτιληναίου