Songbook: Dream Theater

Εγκαίνια στη νέα μας στήλη, με τον τίτλο Songbook. Δηλαδή, ένα βιβλίο φτιαγμένο από τραγούδια. Για κάθε καλλιτέχνη που θα φιλοξενούμε εφεξής σε αυτή τη νέα στήλη θα επιλέγουμε τα 30 τραγούδια που έχουν μορφοποιήσει την ως τώρα πορεία του. Είτε είναι τα καλύτερα, είτε είναι τα σημαντικότερα, είτε είναι τα πιο εμπορικά αναγνωρίσιμα ή επιτυχημένα, είτε είναι τραγούδια που οι πιο φανατικοί οπαδοί εκτιμάνε, είτε είναι deep cuts που έχουν όμως την δική τους αξία στην μεγάλη εικόνα.

Ως μέσο έχουμε εμπράκτως αποδείξει ότι προκρίνουμε και υποστηρίζουμε το format του άλμπουμ και της ολοκληρωμένης καλλιτεχνικής πρότασης ως τον κύριο τρόπο με τον οποίο ακούμε μουσική. Με καθημερινές παρουσιάσεις νέων κυκλοφοριών, με οδηγούς δισκογραφιών, με οδηγούς ιδιωμάτων, με την ιεροτελεστία να επιλέγουμε τα άλμπουμ της εκάστοτε χρονιάς και με πολλούς ακόμα τρόπους.

Αυτό, όμως, δεν μας κάνει να αρνούμαστε ότι οι εποχές αλλάζουν. Seasons change and so can I, όπως λέει κι ένα τραγούδι που θα βρείτε παρακάτω. Και μια από τις σημαντικότερες αλλαγές είναι πως οι streaming πλατφόρμες έχουν φέρει στο προσκήνιο τα τραγούδια και τις playlist έναντι των άλμπουμ. Με αποτέλεσμα η πλειονότητα των ακροατών σήμερα να εστιάζει στα τραγούδια. Η αλήθεια, όμως είναι ότι αυτό δεν ξενίζει, απαραίτητα, καθώς πάντα υπήρχε κι αυτή η πλευρά. Οι παλιότεροι μεγαλώσαμε φτιάχνοντας mixtapes σε κασέτες ή μετέπειτα συλλογές σε CD-r κοκ.

Μέσα από την νέα αυτή στήλη στρέφουμε τον προβολέα στα τραγούδια, στις ιστορίες τους, στα συναισθήματα που μας έχουν δημιουργήσει και στη συντροφιά που συνεχίζουν να μας κρατάνε. Φτιάχνοντας ένα δικό μας, άτυπο, best of για τον κάθε καλλιτέχνη ή ιδίωμα ή σκηνή.

Και ξεκινάμε με ένα συγκρότημα για το οποίο ποτέ δεν καταφέραμε να κρύψουμε την αδυναμία μας σε αυτό το site, τους Dream Theater.

Τα 40 χρόνια που πέρασαν από όταν κάτι συμφοιτητές στο μουσικό κολλέγιο του Berkley ξεκίνησαν αυτό το ταξίδι, ο ενθουσιασμός που ακόμα κρατά από την επιστροφή του Mike Portnoy στις τάξεις της μπάντας που, το πολύ πρόσφατο "Parasomnia" και φυσικά η επικείμενη εμφάνισή τους στα μέρη μας το ερχόμενο καλοκαίρι, αποτέλεσαν περισσότερους από αρκετούς λόγους για να στήσουμε και να γράψουμε αυτό το άρθρο.

Το μόνο δύσκολο κομμάτι της διαδικασίας ήταν να συμφωνήσουμε στα 30 τραγούδια, αφήνοντας έξω πολλές ακόμα σπουδαίες και αγαπημένες συνθέσεις των αδιαφιλονίκητων βασιλιάδων του progressive metal.

Για το τυπικό, επισημαίνεται ότι η σειρά παρουσίασης είναι χρονολογική.

Spotify Playlist - Dream Theater Songbook

1. Ytse Jam (When Dream and Day Unite, 1989)

Αν υπάρχει ένα αδίκως παραγνωρισμένο άλμπουμ στην δισκογραφία των Βοστονέζων, αυτό είναι πιθανότατα το ντεμπούτο τους. Λόγοι παραγωγής, αλλά και η φωνή του Charlie Dominici που ξενίζει αρκετά όσους τους έμαθαν με τον LaBrie, οδήγησαν το "When Dream and Day Unite" στη σχετική λήθη, μαζί με πολλές αξιόλογες συνθέσεις. Ευτυχώς όχι ολοσχερώς, όμως, αφού το instrumental "Ytse Jam" (αναγραμματισμός του "Majesty", πρώτου ονόματος της μπάντας), κατάφερε να κερδίσει τον σεβασμό των οπαδών μέσα από ένα φρενήρες κοπάνημα, διαγαλαξιακά σόλο απ’ όλους τους εμπλεκόμενους, και μουσικές φράσεις που απέκτησαν κλασικό status. Το πρώτο από μία σειρά ορχηστρικών κομματιών που θα συναντήσουμε σε κάθε άλμπουμ – σχεδόν – των Theater ήδη από νωρίς φανερώνει τι συγκρότημα θα γίνονταν, καθώς αποτελεί μάλλον ό,τι πιο κοντινό στον μετέπειτα ήχο τους υπάρχει στον δίσκο. (Μ.Κ.Ο.)

2. Pull Me Under (Images and Words, 1992)

«Πήραμε airplay με αυτό το τραγούδι. Εκείνη την εποχή αν δεν ήσουν οι Nirvana, οι Pearl Jam ή κάτι παρόμοιο το ραδιόφωνο δεν ενδιαφέρονταν», ο Petrucci, για το "Pull Me Under". Ο Moore εμπνεύστηκε για αυτό από τον Άμλετ, και επειδή ακόμα δεν είχαν τραγουδιστή ηχογράφησαν ένα demo του με τον ίδιο στα φωνητικά, που κάπως τότε έφτασε μέχρι τον Derek Shulman. Νομίζω ότι είναι απόλυτα δίκαιο να πούμε ότι το "Pull Me Under" είναι το δικό τους "Fear Of The Dark" ή "Enter Sandman", και όπως και με αυτά τα κομμάτια έτσι κι εδώ ο θρύλος του έγινε τόσο μεγάλος που σταδιακά ξεχάσαμε ότι έγιναν, αυτά που έγιναν, γιατί είναι φανταστικά τραγούδια. (ΒΛ)

3. Another Day (Images and Words, 1992)

"Live another day, climb a little higher, find another reason to stay". Αν υπήρχε μόνο ένα στοιχείο το οποίο δεν θα μπορούσε να αμφισβητήσει κανείς στο "Images And Words" είναι η αισθητική του. Το πόσο υπέροχα ακούγονται τα λόγια και το πόσο ιδανικά ντύνονται με νότες. Έστω κι αν έγινε το αντίστροφο στην πραγματικότητα. Η μπαλάντα ήταν πάντα σημείο τριβής σε metal δίσκους (ειδικά τω καιρώ εκείνω), αλλά το "Another Day" (θα πρέπει να) λογίζεται ως παράδειγμα προς μίμηση. Με μια απαράμιλλη λυρικότητα και με μια ευκρίνεια που σε κάνει να βιώνεις κάθε στιγμή του. Και με τόσο συναίσθημα. Στα 24 του ο John Petrucci βλέποντας τον πατέρα του να μπαίνει στην πιο άνιση των μαχών, έρχεται να αντιμετωπίσει την κατάσταση με τόση αξιοπρέπεια που η μουσική δεν θα μπορούσε να μην είναι τόσο αντίστοιχα υψηλού επιπέδου. "Take Away My Pain" θα γράψει έξι χρόνια μετά, σε μια άτυπη συνέχεια και αποδοχή της θνητότητας, αλλά το "Another Day" δεν θα σταματήσει να λάμπει ως φάρος: έμπνευσης, αισθητικής, αξιοπρέπειας, υπερηφάνειας. (ΧΚ)

4. Take The Time (Images and Words, 1992)

Κομμάτι μεγαθήριο, σε παρασέρνει σ’ ένα οκτάλεπτο ταξίδι απ’ το οποίο δεν θα μείνει τίποτα ίδιο αφότου το ακούσεις για πρώτη φορά. Αφού πρώτα σε κομματιάσει με τη στακάτη εισαγωγή του, θα σε πετάξει στα σύννεφα με την τρομερά ευδιάθετη φύση του. Οι funk πινελιές του Petrucci πάνω από ένα μασίφ ρυθμικό μοτίβο του Myung δένουν άψογα με την τσαμπουκαλεμένη εκφορά των στίχων απ’ τον LaBrie – κι αυτό είναι μόνο η αρχή. Οι διαθέσεις αλλάζουν διαρκώς, σε μία σύνθεση που είναι μεν αρχετυπική για τον ήχο των Theater, όμως ταυτόχρονα ξεχωρίζει απ’ τα πολλά της ηχοχρώματα. Η κορύφωση θα γίνει με ένα αδιανόητο solo που χτίζεται για ώρα μέχρι να εξαπολυθεί πάνω μας η φούρια του Kevin Moore, με τη μουσική να είναι παιχνιδιάρικη χωρίς να γίνεται γελοία. Το "Take the Time" ξεχωρίζει επίσης για το γεγονός ότι στιχουργικά αποτελεί καρπό προσπάθειας όλων των μελών. Όταν το κομμάτι τελειώσει, δεν θα είναι εύκολο να διαλέξεις ένα μόνο αγαπημένο απόσπασμα, μία μόνο αγαπημένη συνεισφορά μέλους. (ΜΚΟ)

5. Metropolis Pt. 1: The Miracle and the Sleeper (Images and Words, 1992)

Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε τον ήχο των Dream Theater σε ένα κομμάτι, αυτό θα ήταν το "Metropolis Pt.1". Ίσως η πιο κομβική σύνθεση στην ιστορία τους, στα εννιάμιση λεπτά του ξεδιπλώνει όλες αυτές τις πτυχές ενός ήχου που έμελλε να εμπνεύσει γενιές ακροατών και μουσικών. Όλες οι νόρμες πετάχτηκαν από το παράθυρο, κάθε δομή καταρρίφθηκε, για να δομήσει ένα περιπετειώδες μουσικό ταξίδι. Τι κι αν δεν έχει ρεφραίν, μας έκανε να τραγουδάμε τα σόλο και τα unisons μεταξύ John Petrucci και Kevin Moore, μας έμαθε να μπορούμε να ακούσουμε και να καταλάβουμε τις καταιγιστικές ρυθμικές αλλαγές, μας έκανε να προσπαθούμε (μάταια) να τραγουδήσουμε μαζί με τον (τότε άπιαστο) James Labrie. Το "Pt.1" που ξεκίνησε σαν αστείο, για να δώσει μια υπόσχεση για το μέλλον, έμελλε να είναι το πρώτο βήμα που θα ολοκληρωνόταν επτά χρόνια αργότερα με το αριστουργηματικό "Scenes From A Memory". (NK)

6. Learning To Live (Images and Words, 1992)

Στο κλείσιμο του "Images And Words" και στο υπέρτατο "Learning To Live" μοιάζει σαν να επιτελείται μια κάποιου είδους «Μουσική Θέωση». Καθότι Θέωση σημαίνει μεταξύ άλλων «πνευματική γνώση, παντελής ακινησία ως προς το κακό και κάθαρση από παντός πάθους» δεν μπορούν παρά να έρθουν στο μυαλό οι υπέροχοι στίχοι του John Myung: «When temptation brings me to my knees and I lay here drained of strength, show me kindness, show me beauty, show me truth». Ηθική και πνευματική πυξίδα θα μπορούσε να πει κανείς. Όμως - ανεξαρτήτως πνευματικών αναζητήσεων - το "Learning To Live" έχει κάτι που το εξυψώνει ακόμα και ανάμεσα στα τραγούδια των Dream Theater: μια αίσθηση τελειότητας, μια μοναδική αρμονία μεταξύ μουσικής και στίχων που κάνουν τα 11:30 λεπτά του να μοιάζουν ως μια στιγμή. Λες και περιλαμβάνει εκείνο το μυστικό ακόρντο που ήξερε μόνο ο Δαυίδ. (ΧΚ)

7. Voices (Awake, 1994)

Όντας το μεσαίο μέρος της τριλογίας "A Mind Besides Itself" – στεκουμενο ανάμεσα σε δυο τόσο διαφορετικές και ταυτόχρονα τόσο υπέροχες συνθέσεις όπως το instrumental "Erotomania" και το ακουστικό "The Silent Man" - το "Voices" δεν στέκει μόνο ως το σημαντικότερο εκ των τριών τραγουδιών, αλλά ως η ραχοκοκαλιά ολόκληρου του άλμπουμ. Διότι στα σχεδόν 10 λεπτά του συμπυκνώνει πολλά από τα σπουδαία στοιχεία του: τις βαριές κιθάρες που εναλλάσσονται με ήπια σημεία, τα μοναδικά και τόσο χαρακτηριστικά πλήκτρα του Moore που φορτίζουν την ατμόσφαιρα, τις εξαιρετικές ερμηνείες του LaBrie που δίνουν το κάτι παραπάνω, την έντονη συναισθηματική φόρτιση. Ταυτόχρονα, ο Petrucci περιπλανιέται μέσα από τις φωνές στο κεφάλι κάποιου που οδηγείται στη σχιζοφρένεια, θέτοντας στην πραγματικότητα προβληματισμούς που μπλέκουν την ηθική και τη θρησκεία με την ψυχική υγεία. Από την αδυσώπητη ένταση των σιωπηλών κραυγών, ως την γαλήνη της ησυχίας που προσφέρει ένα Κυριακάτικο πρωινό, το "Voices" στέκεται απλά μοναδικό. (ΧΚ)

8. The Mirror (Awake, 1994)

Σ’ ένα δίσκο γεμάτο σκοτάδι, το "The Mirror" καταφέρνει και ξεχωρίζει με ευκολία, κυρίως λόγω της σχετικής απλότητάς του. Ο Mike Portnoy παίρνει την κλασική θεματική της συνδιαλλαγής με το είδωλό μας στον καθρέφτη για να εκφράσει τη μάχη του με τον αλκοολισμό, κόνσεπτ που θα ολοκληρωνόταν με την "Twelve Step Suite", με πέντε κομμάτια από τους δίσκους μεταξύ "Six Degrees…" μέχρι "Black Clouds…". Το "Mirror" είναι βαρύθυμο, εμβατηριακό, νευρικό. Το riff της επτάχορδης αποτελεί αυτή τη φορά τη ρυθμική ραχοκοκαλιά, επαναλαμβάνοντας διαρκώς μία νότα ώστε πάνω να χορέψουν τα πλήκτρα και τα ντραμς, αλλάζοντας ασταμάτητα την δυναμική και την αίσθηση του ρυθμού. Το ίδιο το κομμάτι, όμως, μαζί με την άτυπη συνέχειά του στο "Lie" αποτελούν το βαρυτικό (και τι βάρος!) επίκεντρο του δίσκου, σε μία αειθαλή σύνθεση που ακόμη και σήμερα λογίζεται ως μία κορυφαία στιγμή του συγκροτήματος, αναδεικνύοντας συνθετικές ικανότητες που υπερβαίνουν την κλασική, δεξιοτεχνική, και φλύαρη εικόνα που μπορεί να έχει επικρατήσει. (ΜΚΟ)

9. Space-Dye Vest (Awake, 1994)

Ενδεχομένως το πιο διαφορετικό κομμάτι στην δισκογραφία των Theater, το "Space-Dye Vest" αποτελεί την παρακαταθήκη του σπουδαίου Kevin Moore. Η σύνθεση αυτή που κλείνει έναν απ’ τους πιο σκοτεινούς δίσκους τους έχει μία πικράδα που ξεχειλίζει, μία αύρα στοιχειωτική (συμβάλλει σ’ αυτό ότι τραγουδάει σαν φάντασμα ο Moore λίγο κάτω απ’ τον LaBrie). Η ιστορία λέει πως ο Kevin Moore ερωτεύτηκε παράφορα ένα μοντέλο από ένα περιοδικό μόδας, που φορούσε ένα γιλέκο βαμμένο με μία συγκεκριμένη τεχνοτροπία (space-dye). Παρ’ όλο που είχε πάθει εμμονή μαζί της, αποφάσισε να διατηρήσει την εικόνα που είχε εκείνος πλάσει για εκείνη, και να μην την συναντήσει ποτέ. Ωστόσο, θέματα αποξένωσης, ματαίωσης, αποπροσανατολισμού και γενικότερης εσωτερικής κατάρρευσης αναδύονται πίσω απ’ τους στίχους, και η μουσική σύνδεση με το "The Mirror" ανοίγει νέες ερμηνείες. Ο αινιγματικός Moore θα έφευγε απ’ το συγκρότημα μετά απ’ το "Awake" και δεν θα ήταν πια ο ίδιος άνθρωπος. Το στίγμα του, όμως, θα έμενε ανεξίτηλο πάνω στον ήχο των Dream Theater, και στην καρδιά των απανταχού οπαδών. (ΜΚΟ).

10. A Change Of Seasons (A Change of Seasons, 1995)

Γίνεται το καλύτερο τραγούδι όλων των εποχών να διαρκεί 23 λεπτά; Στο – ακόμα άδειο – μυαλό ενός 15χρονου που έβλεπε ακόμα το πορφυρό ξημέρωμα του μουσικού του κόσμου, πανεύκολα. Διότι, το "A Change Of Seasons" ήταν σαν την ανακάλυψη μιας νέας ηπείρου από έναν θαλασσοπόρο, σαν μια πύλη που ανοίγει μια νέα διάσταση. Με τον Mike Portnoy να λαμβάνει χρέη μουσικού ήρωα, καθώς μέσα από προσωπικά βιώματα προτάσσει το carpe diem ως αξία ζωής, ενώ διαγράφει τον κύκλο των τεσσάρων εποχών ως τον κύκλο μιας ζωής. Κι ενώ μουσικά το τραγούδι αποτελεί μέρος της τελειότητας που ορίζει το "Images And Words", άλλο αν η δισκογραφική δεν επέτρεψε στους Dream Theater να το εντάξουν σε αυτό. Καλύτερα έτσι που απέκτησε την δική του αυτόνομη υπόσταση, ακόμα και το δικό του εμβληματικό εξώφυλλο. Τελικά, γίνεται το καλύτερο τραγούδι όλων των εποχών να διαρκεί 23 λεπτά; 30 χρόνια μετά, αγναντεύοντας το πορφυρό ηλιοβασίλεμα, το - γεμάτο πλέον - μυαλό έχει δώσει την θέση του στην καρδιά να απαντάει σε τέτοια ερωτήματα. Και η απάντηση έρχεται με ένα μονάχα χαμόγελο. Αρκεί. (ΧΚ)

11.Peruvian Skies (Falling into Infinity, 1997)

Πάντρεψε τους Pink Floyd με τους Metallica με την ιδιοφυΐα των Dream Theater, κι έχεις ένα από τα πιο εμβληματικά και συναυλιακά κομμάτια που έγραψαν ποτέ. Ξεκινώντας ως μπαλάντα, και σιγά σιγά κλιμακούμενο σε ένα headbanging ύμνο, το "Peruvian Skies" έχει μες στα χρόνια ξεχωρίσει σαν ένα συναυλιακό αγαπημένο, κι όχι άδικα. Όντας μια από τις πιο προσβάσιμες συνθέσεις τους, αλλά ταυτόχρονα χωρίς να χάνει την περιπετειώδη διάθεσή του, μοιάζει φαινομενικά απλό αλλά η έξυπνη ενορχήστρωση και δομή του το κάνει κάθε φορά το ίδιο πορωτικό. Η αδιανόητη εκτέλεσή του στο "Once In A Livetime" με τους φόρους τιμής σε "Have A Cigar" των Pink Floyd και "Enter Sandman" των Metallica γι άλλη μια φορά έδειξε πως οι Theater δεν φοβούνται να τιμήσουν τις επιρροές τους και το κάνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. (NK)

12. Hollow Years (Falling into Infinity, 1997)

Το τραγούδι αυτό είναι υπέροχο σε οποιαδήποτε εκδοχή του, το μικρό ακουστικό intro του Petrucci στο "Once In A Livetime", το λίγο μεγαλύτερο στο "Live At Budokan" - με το συγκλονιστικό δίλεπτο σόλο στη μέση του κομματιού, το κομμένο μέρος πριν το ρεφρέν στα demo του "Falling To Infinity" και φυσικά η καθαρή μαγεία της πρώτης επαφής, όπως γνώρισα το κομμάτι αυτό, στη βασική του μορφή από το δίσκο. Μπορεί το "Hollow Years" να μην είναι το τυπικό τραγούδι Dream Theater, να μη στηρίζεται σε πολύπλοκες δομές, δυσνόητες αλλαγές ή βαριά και σκοτεινά θέματα, αλλά είναι γεμάτο μαγεία. Σε κάθε διαφορετική του εικόνα, με κάθε καινούργια ή παλιά ματιά, αυτή η ίδια λέξη έρχεται ξανά και ξανά στο μυαλό, μαγεία. (ΒΛ)

13. Lines in the Sand (Falling into Infinity, 1997)

Αναμφίβολα το "Falling Into Infinity" είναι ένα από τα πιο παρεξηγημένα άλμπουμ των Dream Theater. Επίσης αναμφίβολα, το "Lines In The Sand" αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά τραγούδια τους, σε μια πολύ δύσκολη εποχή για την ίδια την ύπαρξη της μπάντας. Προσπαθώντας να κρατήσουν ζωντανή την ταυτότητά τους ανάμεσα σε πιέσεις από τη δισκογραφική τους για μια εμπορική στροφή, το πείσμα τους μας χάρισε ένα εντεκάλεπτο αριστούργημα. Με τον Derek Sherinian να αφήνει με μεγάλα γράμματα την υπογραφή του, και όλη τη μπάντα σε έναν groovy οργασμό, έδειξαν μια πτυχή του ήχου τους που δεν επαναλήφθηκε ξανά. Το σόλο του Petrucci μπαίνει άνετα στο πάνθεον των καλύτερων στιγμών του, ενώ τα guest φωνητικά του Doug Pinnick των King’s Χ έδωσαν μια νότα διαφορετικότητας στο τελικό αποτέλεσμα. Το γεγονός ότι ο ίδιος ο Mike Portnoy το έχει εκθειάσει ακόμη κι αν έχει εκφραστεί με δισταγμό για το τελικό αποτέλεσμα του "Falling Into Infinity", μιλάει από μόνο του (NK)

14. Fatal Tragedy (Metropolis Pt.2: Scenes From a Memory, 1999)

Πόσο "Scenes from a Memory" αντέχετε; Προσδεθείτε, γιατί για τα επόμενα έξι κομμάτια, η απόλυτη τιμή ενός progressive metal concept album θα έχει την τιμητική της! Σημείο εκκίνησης το "Fatal Tragedy", το κομμάτι που μας εισάγει στην θεματική του άλμπουμ, αποκαλύπτοντας στοιχεία για την δολοφονία της Victoria. Οι μουσικές επιρροές απ’ το "Bohemian Rhapsody" είναι εμφανείς, σ’ ένα ρευστό κομμάτι που περνά από πολλές μεταμορφώσεις και κλιμακώνεται συνεχώς, διατηρώντας όμως την αίσθηση δέους που έχει εξαρχής. Όταν το ορχηστρικό μέρος ξεκινήσει, ο Petrucci θα αναδειχθεί μέσα απ’ την τρομερή γκρούβα του, αλλά και λόγω ενός απ’ τα πιο υπερηχητικά σόλο που έχει ηχογραφήσει – κι αυτό είναι εντυπωσιακό όταν συνειδητοποιούμε για ποιον κιθαρίστα μιλάμε. Οι δυναμικές και οι φράσεις, όμως, είναι αυτές που κερδίζουν τις εντυπώσεις, κι όχι μόνο η δεξιοτεχνική ταχύτητα, που από μόνη της δεν αρκεί. Έξτρα πόντοι για το γεγονός ότι αποτελεί μία απ’ τις σπάνιες στιγμές που τους στίχους υπογράφει ο Myung, αλλά και για το εντυπωσιακό κλείσιμο που σε προσγειώνει απότομα, για να σου πει πως ο θάνατος, κι αυτός, ένα πέρασμα είναι. (ΜΚΟ).

15. Beyond This Life (Metropolis Pt.2: Scenes From a Memory, 1999)

Αυτό το εισαγωγικό ριφ, ω θεέ μου! Το ξετύλιγμα του βασικού μέρους του concept, η ένταση που χτίζει με τις ερωτήσεις ο Labrie και η μελωδία στο ρεφρέν είναι όλα υπέροχα. Το χαοτικό, instrumental μέρος όμως του κομματιού - με τον Jordan Rudess να αναλαμβάνει να περάσει την αγάπη του Portnoy για τον Zappa, είναι ένα από τα αριστουργηματικά πράγματα που άφησαν εποχή. Στην Ιαπωνία, το 2004, το είχαν παίξει οκτώ λεπτά πιο χαοτικό, οκτώ λεπτά ακόμα από το σοκαριστικά τέλειο. (ΒΛ)

16. Home (Metropolis Pt.2: Scenes From a Memory, 1999)

Ανάμεσα στα εμβληματικά κομμάτια των Dream Theater, το "Home" ίσως ανήκει στην κορυφαία τριάδα. Το κλεμμένο intro απ’ το "Forty Six & Two" των Tool δεν παίζει κανένα ρόλο όταν καταφέρνεις και το μεταστρέφεις σ’ ένα δεκατριάλεπτο έπος, απ’ όπου τίποτα δεν περισσεύει. Τα ινδικά αρώματα της προσεκτικά σκηνοθετημένης εισαγωγής μας εισάγουν ακόμη πιο βαθιά στην ψυχοσύνθεση των ηρώων της ιστορίας, αλλά και στο πλέγμα των γεγονότων, που κρύβουν την αλήθεια για το τι συνέβη στη Victoria. To "Home" εξελίσσεται με πυξίδα την εθιστική μπασογραμμή, με κινηματογραφικά εφέ, και μεγάλα ρεφραίν, για να εκτιναχθεί στο δεύτερο μισό με ορισμένα απ’ τα πιο καλαίσθητα σόλο που έχουν γράψει ποτέ οι Dream Theater - ναι, ακόμη κι έτσι εφετζίδικα που είναι! Κι εκεί που νόμιζες ότι το κομμάτι φτάνει στο τέλος του, σου έχει φυλάξει για το τέλος το πιο χορευτικό λεπτό που θα μπορούσες να φανταστείς, σε μία πραγματική μουσικοσυνθετική ονείρωξη. (ΜΚΟ)

17. The Dance of Eternity (Metropolis Pt.2: Scenes From a Memory, 1999)

Αν υπάρχει ένα κομμάτι στη δισκογραφία των Dream Theater που έχει κάνει μουσικούς κάθε είδους να παλέψουν με τους δαίμονές τους και με τον ίδιο τους το εαυτό, πρώτα για να το αφομοιώσουν, και δευτερευόντως να προσπαθήσουν να αναπαράγουν, αυτό είναι το "Dance Of Eternity". Με περίπου εκατό (ναι 100) αλλαγές ρυθμών, το κομμάτι αυτό ως κεντρικό σημείο του "Scenes From A Memory" συνεχίζει από εκεί που τελείωσε το "Metropolis Pt.1", έχοντας μερικές πολύ έξυπνες μελωδικές και ρυθμικές αναφορές σε αυτό. Επιτηδευμένα περίπλοκο αλλά ταυτόχρονα απρόσμενα εθιστικό, παραμένει ως σήμερα ως η πιο τρελή ορχηστρική στιγμή της μπάντας, που ταυτόχρονα κέρδισε το δέος πολλών από μας, αλλά και την κριτική πως ο ηχητικός προσανατολισμός τους άρχισε να στρέφεται από εκεί κι έπειτα σε αμιγώς τεχνικά μονοπάτια. Φήμες ότι οι επικριτές προσπαθούν ακόμη να βρουν τον τρόπο να κάνουν headbanging σε αυτό το κομμάτι κρίνονται ως κακεντρεχείς. (NK)

18. The Spirit Carries On (Metropolis Pt.2: Scenes From a Memory, 1999)

Πολύ συχνά, έχοντας ως όχημα ένα concept άλμπουμ τα τραγούδια αποκτούν διττή σημασία από τους δημιουργούς τους, εξυπηρετώντας τόσο τις ανάγκες της ιστορίας όσο και τα βιώματά τους. Στο "Spirit Carries On" πολλοί θεωρούν πως ο John Petrucci δίνοντας ελπίδα στον υπνωτισμένο Nicholas ότι υπάρχει και κάτι πέραν από αυτή τη ζωή, ταυτόχρονα εκφράζει τις δικές του θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Όποιος κι αν είναι ο σκοπός, ο John απλά μιλάει για την ελπίδα και εν τέλει την πίστη του σε κάτι θετικό ως προς το μεγάλο άγνωστο. Και το κάνει μέσω μιας τόσο υπέροχης σύνθεσης, μέσω ενός ρεφραίν που δεν μπορείς να μην τραγουδήσεις, μέσω σαγηνευτικών μελωδικών γραμμών και μέσω ενός (ακόμα) εξωπραγματικά όμορφου σόλο. Όταν δε μεταφέρεται σε ζωντανό περιβάλλον,, ειδικά η στιγμή που μπαίνει η γέφυρα με το «safe in the light that surrounds me" μπορεί να οδηγήσει σε μέθεξη. Αδιαπραγμάτευτα σπουδαίο και ξεχωριστό ανάμεσα στον κατάλογό των τραγουδιών των Dream Theater. (ΧΚ)

19. Finally Free (Metropolis Pt.2: Scenes From a Memory, 1999)

Η απίστευτα σινεματική εισαγωγή, το πιάνο που μπαίνει και τα τελειώνει όλα, ο Labrie που μας κάνει να ξεσπάμε κλαίγοντας όταν τραγουδάμε μαζί του τους στίχους σε αυτό το συγκλονιστικό τραγούδι. Τα δύο πολύ μεγάλα ρεφρέν, This feeling inside me, finally found my love, I ‘ve finally broke free, και η επαναφορά του One last time, πόσες μπάντες μπορούν να γράψουν τέτοιο κομμάτι; Υπάρχουν άλλες; Η πορεία προς την κορύφωση της ιστορίας με τους δύο φόνους στο τότε και τον τρίτο στο σήμερα να ανατρέπει τα πάντα, το τέλος με τον θόρυβο από το πικάπ - μονοπάτι που θα σημάνει την αρχή του επόμενου αριστουργήματος. (ΒΛ)

20. The Glass Prison (Six Degrees of Inner Turbulence, 2002)

Να πιάσουμε πρώτα την παραγωγή εδώ που είναι τρομαχτικά τεράστια, για χρόνια όταν ήθελα να τεστάρω καινούργιο ηχοσύστημα χρησιμοποιούσα αυτό και το "The Mirror", σαν βασικά κομμάτια. Τα καινούργια στοιχεία φωνάζουν zeros, με το groove να ακουμπά ακόμα και το nu metal, αλλά οι Theater είσαι θα έχει και ριφάρες και σολάρες και αναπάντεχες αλλαγές και μετρήματα του τρελού μέσα. Δεκατέσσερα λεπτά που περνάνε περίεργα γρήγορα! Το "The Glass Prison" είναι το πρώτο από τα πέντε κομμάτια του twelve-step suite, με το "The Mirror" να είναι το ανεπίσημο prequel, όλα αφιερωμένα στη μάχη του Portnoy με τον αλκοολισμό και στον Bill Wilson - ιδρυτή των ανώνυμων αλκοολικών. Η αποδοχή του στα live ήταν τέτοια που τους έβαλε τελικά τη σκέψη να γράψουν έναν πιο βαρύ δίσκο, με αποτέλεσμα την επόμενη χρονιά να βγει το "Train Of Thought". (ΒΛ)

21. Six Degrees Of Inner Turbulence VI: Solitary Shell (Six Degrees of Inner Turbulence, 2002)

Τυπικά, το "Six Degrees Of Inner Turbulence" λογίζεται ως ένα ενιαίο τραγούδι 42 λεπτών, καθιστώντας το ως το μεγαλύτερο σε διάρκεια τραγούδι στον κατάλογο των Dream Theater. Θα είχε θέση εύκολα σε αυτή τη λίστα κι ως ένα τραγούδι, αλλά αποφασίσαμε να επιλέξουμε ένα από τα οκτώ επιμέρους κομμάτια του για να το αντιπροσωπεύσει. Στη σκληρή αυτή μάχη επικράτησε το "Solitary Shell", όχι μόνο για την ποιότητα, αλλά και για την διαφορετικότητά του. Ήπιο και ιδιαίτερα μελωδικό (για τραγούδι των Dream Theater), καθοδηγείται από το πιάνο του Rudess και την ακουστική κιθάρα του Petrucci, ενώ και το «καθαρό» σόλο του τελευταίου είναι απλά μαγευτικό. Έχοντας ένα από τα πιο sing-along ρεφραίν που έχουν γράψει ποτέ και πραγματευόμενο τον αυτισμό μέσα από τους εξαιρετικά γραμμένους στίχους του Petrucci, το "Solitary Shell" στέκεται ως ένα ακόμα διαμάντι στον κατάλογο των Dream Theater, διαφορετικό όμως από τα υπόλοιπα. (ΧΚ)

22. As I Am (Train of Thought, 2003)

Βαρύ κι ασήκωτο, metal all the way. Πολύ headbanging σε ένα κομμάτι που ο John Petrucci απαντάει με τους στίχους του στις συμβουλές που προσπαθούσε να του δώσει ο Mike Stone, κιθαρίστας των Queensryche, κατά τη διάρκεια του κοινού τους τότε tour. Εκτός από τις Metallica επιρροές και το τρομερό σόλο είναι σίγουρα και ένα από τα πιο σκοτεινά τραγούδια, και συνολικά δίσκος, των Dream Theater. Συνολικά το "Train Of Thought" μπορεί να δέχτηκε κριτική από μερίδα οπαδών για τη λιγότερο prog κατεύθυνση, αλλά η ιστορία έγραψε ότι ο δίσκος πούλησε περισσότερο από το "Scenes From A Memory", σημειώνοντας τελικά σημαντική επιτυχία. Η εισαγωγή του "As I Am" είναι ευθεία συνέχεια του κλεισίματος του "Six Degrees Of Inner Turbulence" συνεχίζοντας κι εδώ αυτή την παράδοση. (ΒΛ)

23. Endless Sacrifice (Train of Thought, 2003)

Σε ένα τόσο ανηλεή δίσκο όσο το "Train Of Thought", το "Endless Sacrifice" μοιάζει σαν μια στιγμή ανάπαυλας ανάμεσα στον πανικό. Με το βασικό του θέμα να μοιάζει επικίνδυνα με το "Give Into Me" του Michael Jackson, ξεκινά σαν μια απολογητική μπαλάντα, όπου ο John Petrucci εκφράζει τη δυσκολη πραγματικότητα του να αφήνεις μια οικογένεια πίσω για να μπορείς να κυνηγήσεις το όνειρό σου, παλεύοντας με κάθε μορφής δυσκολία. Η δομή του τα επόμενα χρόνια αποτέλεσε οριακά μανιέρα για τη μπάντα, με την απαλή εισαγωγή να δίνει τη θέση της σε μια κλίμακούμενη ένταση, ένα ορχηστρικό παραλήρημα και ένα επικό κλείσιμο. Η εναλλαγή των εντάσεων, τα πορωτικά riffs του Petrucci αλλά και η εκφραστική ερμηνεία του LaBrie έκαναν το κομμάτι αυτό να παραμείνει ως μια συναυλιακή σταθερά και να προκαλεί πάντοτε το sing-along στις συναυλίες τους, ως απόδειξη της διαχρονικής του αξίας. (NK)

24. Octavarium (Octavarium, 2005)

Το ομώνυμο κομμάτι του "Octavarium" είναι το πιο φιλόδοξο και ολοκληρωμένο conceptual έργο των Dream Theater μετά το "Scenes from a Memory". Μέσα σε 24 λεπτά, η μπάντα μας ταξιδεύει από τον ήχο των Pink Floyd, περνώντας από το art rock των Genesis και καταλήγοντας σε ένα δικό της prog μεγαλείο. Η ιδέα του κύκλου (octave–octavarium–όγδοο άλμπουμ) διαπνέει κάθε επίπεδο του κομματιού: θεματικά, μουσικά και λυρικά. Η χρήση του Continuum από τον Rudess προσθέτει μια εξωγήινη αίσθηση, ενώ η κορύφωση του κομματιού είναι από τις πιο συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές του Labrie. Το κομμάτι καταλήγει εκεί που άρχισε — επιστρέφοντας στη νότα "F" — μια μουσική μεταφορά για την αιώνια επανάληψη και την κυκλική φύση της ζωής. Κλείνοντας τον κύκλο του πολυετούς συμβολαίου των Dream Theater με την Atco (έπειτα Electra), αποτελεί μια μεγαλειώδη κορυφή που επισφραγίστηκε με τη live απόδοσή του με συνοδεία ορχήστρας στο Radio City Music Hall της Νέας Υόρκης με συνοδεία ορχήστρας. (NK)

25. In the Presence of My Enemies Pt. I (Systematic Chaos, 2007)

Η "Roadrunner era" των Dream Theater ξεκίνησε με μια εμφατική δήλωση. Με επιθετική διάθεση, με στροφή σε fantasy θεματολογία, αλλά πάντοτε μέσα από μελωδικότητα και στοχευμένη πολυπλοκότητα, το "In The Presence Of Enemies pt.1" άνοιξε ένα νέο κύκλο για τη μπάντα. Στοχεύοντας μια περισσότερο metal κατεύθυνση, αλλά με οδηγό τις Rush επιρροές, το κομμάτι που αρχικά γράφτηκε ως τριαντάλεπτο περίπου epic έσπασε σε δυο, ανοίγοντας και κλείνοντας το "Systematic Chaos" και δείχνοντας την πρόθεσή τους να ακουστούν σύγχρονοι και να ακολουθήσουν τις επιταγές της εποχής. Με τη μελωδία σαν οδηγό, τον πάντα άψογο Petrucci να πρωταγωνιστεί, το πρώτο μέρος αυτού του ταξιδιού μοιάζει σαν μια συμπτυγμένη, φιλτραρισμένη μορφή της σύγχρονης εποχής της μπάντας, που δεν προσπαθεί να ανακαλύψει τον τροχό, αλλά παίζει με τα δυνατά της στοιχεία και παραμένει στοχοπροσηλωμένη προς την κορυφή. (ΝΚ)

26. The Dark Eternal Night (Systematic Chaos, 2007)

Οι Dream Theater της νέας χιλιετίας ήταν έτοιμοι να αγκαλιάσουν τις πιο metal επιρροές τους, κι αυτό είναι φανερό ήδη απ’ τα όσα γράφτηκαν προηγουμένως. Το "The Dark Eternal Night" δεν αποτελεί εξαίρεση, με ένα riff που θα μπορούσε να διαρκεί δέκα ώρες και να μην το βαριέσαι ποτέ. Εμπνευσμένο απ’ τους μύθους του Lovecraft, το "Dark Eternal Night" είναι μία ιδιαίτερα θεατρική στιγμή στην δισκογραφία των Theater, όπου τα φωνητικά ξεφεύγουν απ’ τον τυπικό τους ρόλο, και μοιάζουν περισσότερο με εξαγγελίες μίας αποκαλυπτικής καταστροφής. Κι αν η συνεισφορά του Protnoy στα φωνητικά μπορεί να αξιολογηθεί διαφορετικά, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι το μουσικό πανυγηράκι που ακολουθεί είναι απολαυστικότατο. Ναι, μπορεί να ακούμε ξανά-μανά honky tonk πονηριές απ’ τον Rudess, αλλά είναι τόσο καλά ενταγμένες στη δυναμική της σύνθεσης, που πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι απλώς fun. Το κομμάτι θα περάσει από πολλά διαφορετικά ασήκωτα riffs, για να καταλήξει σ’ ένα καταιγισμό νοτών απ’ τον Petrucci, σ’ ένα πραγματικό μουσικό πανδαιμόνιο, που κάνει την επιστροφή του main riff ακόμη πιο πορωτική. Για το τέλος θα μείνει ένα τζαμάρισμα για το σβήσιμο, διότι αυτή η σύνθεση έχει πολύ τσαγανό για να την αφήσεις να σβήσει έτσι εύκολα. Να πάρει, μεράκλωσα πάλι. (ΜΚΟ)

27. The Count Of Tuscany (Black Clouds and Silver Linings, 2009)

Η διήγηση μιας ιστορίας θρίλερ που έζησαν οι Theater στον πύργο του κόμη Sebastiano Capponi, κατά την περιοδεία του "Train Of Thought". Ο κόμης, ο αδερφός του κι η βιβλιοθήκη τους - που ήταν πηγή έμπνευσης και για τον χαρακτήρα Χάνιμπαλ Λέκτερ – έστησαν ένα τόσο spooky σκηνικό που το αποτέλεσμα ήταν ο John σταδιακά να πειστεί ότι είναι το επόμενο θύμα. Φυσικά, επιβίωσε αλλά η εμπειρία οδήγησε κάποια στιγμή σε αυτό το κομμάτι. Στα 19 λεπτά του καταφέρνει να φέρει πολλά από τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που κάνουν τους Dream Theater μοναδικούς. Υπάρχουν τα "Images And Words" μέρη, υπέροχα απλωμένη ατμόσφαιρα, πολλές αλλαγές, μεγάλα instrumentals, δυνατά ριφ, τρομερά σόλο και κολλητικές φωνητικές γραμμές και ακουστικές κιθάρες με συναισθηματική ερμηνεία από πάνω. Ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και καλύτερα τραγούδια μετά την πρώτη εποχή τους. (ΒΛ)

28. Breaking All Illusions (A Dramatic Turn of Events, 2011)

Οι αμφιβολίες που ακολούθησαν τη φυγή του Mike Portnoy το 2010 διαψεύστηκαν από τις πρώτες κιόλας νότες του "Breaking All Illusions". Μοιάζοντας βγαλμένο από το "Images And Words" (και με κάποιες κακεντρεχείς φήμες να το θέλουν να έχει αντιγράψει τη δομή του "Learning To Live"), αποτέλεσε και τη στιχουργική επιστροφή του John Myung μετά το "Scenes From A Memory", και παραμένει και σήμερα ως ένα από κομμάτια της μπάντας γεμάτα λυρισμό και συναίσθημα. "Searching out, reaching in, To arrive where I began" τραγουδάει ο James LaBrie  και η ανατριχίλα διαπερνά όλο το σώμα. O John Petrucci μοιάζει πεισμωμένος να αποδείξει ότι μπορεί να ηγηθεί στη μετα-Portnoy εποχή, γράφοντας ένα από τα πιο συναισθηματικά σόλο της καριέρας του. Κάθε αμφιβολία πετάχτηκε στο καλάθι των αχρήστων. Το "Breaking All Illusions" έδειξε ότι κάθε φορά που οι Theater κλήθηκαν να αναμετρηθούν με το παρελθόν τους και να δείξουν ότι είναι εδώ, το έκαναν με στόμφο και αποφασιστικότητα. (ΝΚ)

29. Answering The Call (A View from the Top of the World, 2021)

Μετά από τα σκαμπανεβάσματα του ομώνυμου άλμπουμ και του αμφιλεγόμενου "The Astonishing", το "Distance Over Time" έδειξε μία στροφή προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν είναι τυχαίο ότι δεν βρίσκεται κανένα απ’ τα κομμάτια του στην παρούσα λίστα, καθώς η μπάντα έμοιαζε εν πολλοίς με ένα πρότζεκτ στον αυτόματο. Το "A View…" σήκωνε πολλές προσδοκίες, καθώς υποψιάζομαι καλούνταν να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα και να μην αποξενώσει κι άλλο τους οπαδούς, αφενός, αλλά και να ξανακερδίσει κάποιους απ’ αυτούς που έχασε το συγκρότημα στην ταραχώδη δεκαετία των ‘10s. Και ειλικρινά, τα κατάφερε. Με πολύ μεστό, βαρύ, και ταξιδιάρικο ύφος, το "A View…" κρύβει συνθέσεις που θυμίζουν τους παλιούς καλούς Theater, και το "Answering the Call" είναι ξεκάθαρα μία απ’ τις πιο άψογες στιγμές. Με ένα κολλητικό και μεταλλικό riff, κοψίματα και πολυρυθμίες, και έναν LaBrie να κινείται με ευκολία σε τόνους που του ταιριάζουν και του επιτρέπουν να έχει γρέζι και attitude, το "Answering the Call" κυλάει με έναν αέρα νικητήριο. Είναι τυπικό του ήχου τους, παίζει με όλα τα δυνατά χαρτιά τους, έχει καταπληκτικά σημεία με καλόγουστα σόλο και licks, και κλείνει εμφατικά. Τι άλλο θα μπορούσε να ζητήσει κανείς απ’ τους Theater; (ΜΚΟ)

30. The Shadow Man Incident

Το "Scenes From A Memory" είναι ο αγαπημένος μου δίσκος, χωρίς μάλιστα να χρειάζεται να το περιορίσουμε στους Dream Theater. Το επικό "The Shadow Man Incident" είναι ότι κοντινότερο έχουν γράψει στο αριστούργημα του 1999 εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η δομή, η ροή, οι μελωδίες, ο ήχος, ακόμα και συγκεκριμένες μουσικές φράσεις φωνάζουν "Scenes". Το instrumental όργιο που ανοίγεται λίγο μετά τα δέκα λεπτά με τη μία ιδέα να διαδέχεται την άλλη σε ένα ονειρικό κρεσέντο έμπνευσης, μια συνέχεια ανατροπών και βιρτουοζικών διαθέσεων όπου κάθε όργανο απορρίπτει εμφατικά τη στασιμότητα και τα όρια είναι η κορυφαία «στιγμή» στην "Parasomnia". Η επιστροφή του Portnoy σφραγίζεται εδώ με τον πιο εμφατικό τρόπο, σκορπώντας χαμόγελα, συγκίνηση και δέος σε παλιούς και νέους οπαδούς. (ΒΛ)

Spotify Playlist - Dream Theater Songbook