The Smile

Ας τελειώνουμε εξαρχής με τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Σε αυτήν την χρονική στιγμή, κανείς μας δεν γνωρίζει αν οι The Smile αποτελούν ένα πρόσκαιρο project, αν έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους, αν αποτελούν την επίσημη συνέχεια των Radiohead κλπ. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να τους δούμε στο εδώ και το τώρα, ανεξάρτητα από την όποια κληρονομιά ή το όποιο μέλλον των Radiohead. Ας δούμε ποια είναι η αυτόνομη αξία τους στην rock μουσική του 2024.

Δεύτερο άλμπουμ λοιπόν για την τριάδα των Thom Yorke, Jonny Greenwood και Tom Skinner, έπειτα από το "A Light To Attract Attention" - άλμπουμ που εκτιμήθηκε από κοινό και κριτικούς και βρέθηκε και στην δική μας λίστα με τα καλύτερα του 2022. Η δική μου άποψη για εκείνο το άλμπουμ ήταν ότι περιείχε μπόλικα θαυμάσια τραγούδια αλλά και ότι δεν απέφυγε ολοκληρωτικά να πλατειάσει. Ήδη το "Wall Of Eyes" κερδίζει στην άτυπη σύγκριση της ροής, αφού με 8 τραγούδια σε 45 λεπτά διάρκειας ακούγεται πιο σφιχτό και συμπαγές από τον προκάτοχο του, με το κάθε ένα από τα τραγούδια να διατηρεί για τον εαυτό του έναν πιο αυτόνομο χώρο στην γενική εικόνα.

Άσχετα λοιπόν από το γεγονός ότι οι Yorke/Greenwood βγάζουν δίσκους εδώ και τρεις δεκαετίες, η αλήθεια είναι πως, ακόμα και τώρα, κανείς δεν γράφει μουσική όπως αυτοί. Κάθε τραγούδι στο "Wall Of Eyes" έχει την αξία ενός αυτόνομου έργου τέχνης, αντίστοιχου ενός ποιήματος ή ενός ηχητικού γλυπτού. Οι The Smile - όπως εξάλλου και οι Radiohead - δεν συνθέτουν ακολουθώντας έτοιμες συνταγές αλλά μοιάζουν σαν να αναζητούν πάντα την έξυπνη ιδέα, σε ρυθμό, μελωδία ή αρμονία. Ακούς ένα τραγούδι σαν το ομώνυμο και, όσο κι αν το οικειοποιηθείς, δεν θα το κάνεις ποτέ εντελώς δικό σου: τα τύμπανα που βάζουν τρικλοποδιά στο bossa-feel και τα αλλοπρόσαλλα chord progressions θα το κάνουν πάντα να δραπετεύει.

Ενώ είναι πιο εστιασμένο και λεπτομερές από τον προκάτοχο του, το "Wall Of Eyes" είναι ταυτόχρονα κι ένα πιο χαλαρό άλμπουμ. Υποβοηθούμενο από την εκπληκτικά ραφιναρισμένη παραγωγή του «νέου» Sam Petts-Davies - και με την αδιανόητη δουλειά που έχει γίνει στον ήχο των τυμπάνων - το υλικό εδώ ακούγεται ζεστό και φιλικό, σαν απλώς τρεις τύποι να παίζουν σε ένα δωμάτιο. Η αίσθηση αυτή παραμένει ακόμα και με μια ολόκληρη London Symphony Orchestra να σιγοντάρει σε μεγάλο μέρος του δίσκου και παρά το βάθος των συνθέσεων. Πως αλλιώς εκτός από jam να αποκαλέσεις εξάλλου ένα "Under The Pillows", κομματάρα που ξεκινάει με ένα ημί-ηλεκτρικό math rock riff, βουλιάζει σε kraut ψυχεδέλειες και τελειώνει με noise πειραματισμούς;

Πίσω από το φαινομενικά ράθυμο στυλ του, το "Wall Of Eyes" κρύβει έναν ωκεανό ιδεών. Τα "Teleharmonic" και "I Quit" φλερτάρουν με soft electronica τεχνοτροπίες, με τον Skinner να χρησιμοποιεί μια πολύ ενδιαφέρουσα παλέτα ήχων. Το "Friend Of A Friend" με το παιχνιδιάρικο πιάνο του μοιάζει σαν να ξεπετάχτηκε μέσα από το "Abbey Road" των θεών, ακόμα κι όταν σκοτεινιάζει κάπου στο μέσο του. Μέχρι και το ήπιο κλείσιμο με το μπαλαντοειδές "You Know Me" διατηρεί μια αινιγματική ατμόσφαιρα, κατάλοιπο της παράξενης κλίμακας του τραγουδιού. Το "Wall Of Eyes" φυσικά απαιτεί πολλαπλές ακροάσεις, πάντα όμως αποκαλύπτει κάτι καινούριο, μια λεπτομέρεια που ως τώρα διέφευγε.

Κι ενώ το άλμπουμ φαντάζει γενικώς ισοδύναμο με το "A Light To Attract Attention", διαθέτει δύο από τα καλύτερα τραγούδια που ακούσαμε από τους Yorke/Greenwood εδώ και αρκετά χρόνια. Στο "Bending Hectic", ο αθεόφοβος Jonny μετατρέπει το σήκωμα μιας χορδής σε βασική μελωδία του τραγουδιού, πριν αυτό κορυφωθεί σε ένα δραματικό heavy ξέσπασμα. Το δε "Read The Room" είναι απλώς τέλειο. Αργό, ηλεκτρικό, παθιασμένο, με τρομερά τύμπανα, ακόμα πιο τρομερά σύνθετα μετρήματα κι ένα αλλόκοτο classic rock τελείωμα. Αυτές οι δύο καταπληκτικές συνθέσεις όμως δεν είναι ξέμπαρκες. Αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου συνόλου που δεν σταματάει στιγμή να αναζητά τα όρια της έκφρασης του.

Συμπερασματικά, το "Wall Of Eyes" είναι συνολικά ένα θαυμάσιο άλμπουμ που δεν παλεύει να αποδείξει τίποτα και δεν εκβιάζει τίποτα. Παρά το γεγονός πως ελάχιστοι - ή και κανείς; - δεν μπορεί να γράψει τόσο καλό, στα όρια του deep listening, art rock στις μέρες μας, δεν αποπνέει κανέναν ελιτισμό, παρά είναι εκεί διαθέσιμο για όποιον ακροατή επιθυμεί να σκάψει στα ωραία του μυστικά. Η υπεροχή του βρίσκεται στην χημεία και την μουσική ευφυΐα των τριών καταπληκτικών μουσικών που το δημιούργησαν κι είναι ακλόνητη άποψη μου πως δεν πρέπει να το προσεγγίσεις νοσταλγικά ή συγκριτικά. Συμβαίνει τώρα κι είναι βαθιά όμορφο!

Bandcamp