Μανιακός ακροατής, με αδυναμίες που ξεκινάνε από το ακραίο metal και καταλήγουν σε ξεδιάντροπα χορευτικά άσματα, αναζητά διαρκώς, σε παρελθόν και παρόν, μουσικά διαμαντάκια ώστε να τα εντάξει σε κάποια...
Rammstein
Zeit
Δεν ήρθε ακόμη η ώρα για να κρεμάσουν τα πυρίμαχα κοστούμια τους
10 χρονάκια πήρε στους Γερμανούς να κυκλοφορήσουν τον διάδοχο του "Liebe Ist Für Alle Da". Το "Rammstein", που βρέθηκε και στις επιλογές μας με τα καλύτερα 30 άλμπουμ του 2019, αποδείχθηκε μια άκρως πετυχημένη κίνηση για το συγκρότημα καθώς, πρώτον, σαν άλμπουμ ήταν ποιοτικά σαφώς ανώτερο των δύο προηγούμενων κυκλοφοριών τους, και, δεύτερον, έκανε σαφές πως, παρά τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, οι Rammstein σε καμία περίπτωση δεν έχουν χάσει την ικανότητα να γράφουν καλά τραγούδια.
Όμως, η πανδημία (ποιος άλλος;) δεν τους επέτρεψε να κάνουν μια εκτεταμένη περιοδεία όπως ήθελαν, κάτι που, για καλή μας τύχη, οδήγησε το συγκρότημα στο στούντιο πιο γρήγορα απ’ όσο υπολόγιζε με αποτέλεσμα να κυκλοφορήσει φέτος τον όγδοο δίσκο του με τίτλο "Zeit", που στη γλώσσα μας μεταφράζεται ως "Χρόνος".
Κι ένα είναι βέβαιο. Ο χρόνος είναι αμείλικτος. Και με αυτό εννοώ πως το γεγονός ότι οι Rammstein σήμερα ετοιμάζονται να κλείσουν την τρίτη δεκαετία τους, είναι εδώ κάτι παραπάνω από προφανές. Και ναι, χωρίς αμφιβολία, κανείς νοήμων άνθρωπος δεν θα περίμενε να αγγίξουν τις κορυφές που έπιασαν από το 1995 μέχρι το 2004 όμως, ξεκινώντας να ακούσω τη νέα τους δουλειά, μου ήταν αδύνατο να μην αναρωτηθώ κατά πόσον χρειαζόμασταν τελικά έναν νέο δίσκο από το συγκρότημα. Βέβαια, αυτό μάλλον ισχύει για την πλειοψηφία των καινούργιων άλμπουμ από δημιουργούς που μετράνε δεκαετίες στο σανίδι, οπότε καλύτερα να μην ανοίξουμε τώρα αυτή τη συζήτηση.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, ειδικά στην πρώτη ακρόαση του "Zeit", μου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι οι Rammstein μοιάζουν εγκλωβισμένοι στον ήχο τους. Δηλαδή, μέχρι και τα effects που χρησιμοποιούν ώρες-ώρες είναι πανομοιότυπα με αυτά που χρησιμοποιούσαν πριν 20 χρόνια και αν κάτι έχει αλλάξει, είναι η προσέγγιση η οποία μάλλον παραπέμπει περισσότερο σε metal συγκρότημα, παρά σε industrial. Και αυτό λέω πως έχει να κάνει με τις πομπώδεις ενορχηστρώσεις και, κυρίως, με τα πλήκτρα του Flake που, συχνά, περισσότερο θυμίζουν το "Dark Ride" των Helloween ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων, παρά Rammstein.
Βέβαια, αν οι Nine Inch Nails έκαναν mainstream το industrial, και ο Marilyn Manson φρόντισε να μην χάσει την shock rock αισθητική του, οι Rammstein, δεν χωρά αμφισβήτηση, ότι ήταν αυτοί που του έδωσαν μια pop χροιά ενώ οι ίδιοι παραμένουν σήμερα τρομαχτικά καλοί performers κι εγγύηση συναυλιακής απόλαυσης. Όμως, παρόλο που στο προηγούμενο άλμπουμ τους πειραματίστηκαν αρκετά, στο μεγαλύτερο μέρος του "Zeit" δείχνουν να αναπαράγουν τέλεια παλαιότερες εκδοχές τους ενώ, όταν ξεφεύγουν λίγο από τα προβλεπόμενα, το αποτέλεσμα δεν τους δικαιώνει πάντα. Τρανταχτό παράδειγμα ο οπαδικός βουκολισμός του "OK" ή τα, οριακά ανυπόφορα, χατζησκυλάδικα ξεσπάσματα του "Giftig".
Και για να είμαι ειλικρινής, έπρεπε να φτάσω στο "Angst", όγδοο κομμάτι του δίσκου, με τις αργές και πένθιμες - σε φάση Paradise Lost αργές και πένθιμες - κιθάρες για να σηκώσω φρύδι και, στη συνέχεια, να αρχίσω να κουνάω και λαιμουδάκι, ενώ και στα υπόλοιπα τρία κομμάτια μέχρι το φινάλε, οι Rammstein δεν είναι απλώς καλοί· είναι συγκλονιστικοί, καθηλωτικοί και αξεπέραστοι. Είτε μιλάμε για τις Laibach επιρροές του "Dicke Titten", είτε για τις "με λένε Till Lindemann και μπορώ να αναδείξω μέχρι και τις αρετές του autotune" μελωδίες του "Lugen", είτε για τις Reznor-ικες ατμόσφαιρες του "Adieu", όσο πλησιάζει το τέλος, τόσο πιο έντονα φανερώνεται το συγκρότημα που αγαπήσαμε στην καλύτερη δυνατή εκδοχή του. Και αυτό σε κάνει να αναρωτιέσαι ακόμη περισσότερο γιατί έπρεπε να περάσει τόση ώρα για να φτάσουμε ως εδώ.
Ίσως πάλι κι εγώ να είμαι περισσότερο αυστηρός απ’ όσο χρειάζεται. Εξάλλου, από την σκοτεινή ενορχήστρωση του "Armee Der Tristen" μέχρι το πιασάρικο ρεφρέν του "Schwarz", και από τη γνώριμη συναυλιακή ατμόσφαιρα του "Zick Zack" μέχρι τον λυρισμό του "Meine Tranen", ο δίσκος έχει μπόλικα θετικά στοιχεία και, σίγουρα, περισσότερα απ’ ότι η πλειοψηφία των industrial δίσκων που κυκλοφορούν κάθε χρονιά. Δεν χωράει εξάλλου αμφιβολία πως οι Rammstein δεν βρίσκονται απλά στην κορυφή της σκηνής τους αλλά την έχουν υπερβεί και, πλέον, βρίσκονται ανάμεσα στα κορυφαία συγκροτήματα του "σκληρού ήχου".
Όμως, στην τελική, αυτός είναι ένας λόγος για να μην τους χαριζόμαστε. Ναι, ο δίσκος είναι κάτι παραπάνω από αξιοπρεπής, αλλά αυτό πιστεύω πως σε τεράστιο βαθμό οφείλεται στην ακραία ερμηνεία του Lindemann ο οποίος, μπορεί να μην έχει καταφέρει ακόμη να με εντυπωσιάσει εκτός Rammstein, όμως, πάνω και κάτω από τη σκηνή, παραμένει ένα τεράστιο κεφάλαιο και το δυνατότερο χαρτί των Γερμανών. Οι υπόλοιποι όμως θα έλεγα πως δείχνουν να έχουν σταματήσει να προσπαθούν να πετύχουν ηχητικές υπερβάσεις ενώ μέχρι και ο τεράστιος Flake, στον μισό τουλάχιστον δίσκο, δείχνει να έχει βάλει τον αυτόματο και να πηγαίνει.
Με την κυκλοφορία του δίσκου, άναψαν πάλι οι φημολογίες για το τέλος των Rammstein. «Αυτός θα είναι σίγουρα ο τελευταίος δίσκος» διαλαλούν διάφοροι στο internet. Το συγκρότημα προς το παρόν δεν έχει επιβεβαιώσει κάτι τέτοιο, όμως, προσωπικά, δεν θα μου έκανε εντύπωση αν αυτό όντως συμβεί τελικά. Kαι, παρόλο που σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να δω τους Rammstein να κρεμάνε τα πυρίμαχα κοστούμια τους, έχοντας δει πόσο χαμηλά μπορεί να φτάσει ένα γερμανικό συγκρότημα (ονόματα δεν λέμε) που ανακυκλώνει μελωδίες και περισσότερο μοιάζει με περιοδεύων θίασος παρά με rock stars, ποτέ δεν θα τους ευχόμουν αυτό το μέλλον που θα αδικούσε συνολικά την πορεία που έχουν διανύσει.
Το "Zeit" πάντως δεν μοιάζει ούτε με έναν διεκπεραιωτικό δίσκο, ούτε με "κλείσιμο ενός κύκλου". Μοιάζει με ένα βήμα που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και - ελπίζουμε - το μέλλον τους. Μπορεί να μην το καταφέρνει 100%, όμως οι κορυφές του, αν δεν ξεπερνάνε, σίγουρα κοιτάνε στα ίσια τις κορυφαίες στιγμές της καριέρας τους. Από την άλλη, δεν είναι λίγα αυτά τα σημεία που φανερώνουν επανάληψη ή ακόμη και μια μερική συνθετική κι ενορχηστρωτική κόπωση. Και αυτό είναι που καθιστά τον όγδοο δίσκο του συγκροτήματος άνισο. Σε καμία περίπτωση κακό, αλλά σίγουρα όχι τόσο καλό όσο θα μπορούσε να είναι, ειδικά με βάση τις πραγματικά καλές συνθέσεις του άλμπουμ.
Αν έπρεπε πάντως να διαλέξω ανάμεσα στο "Zeit" και στο σενάριο που οι Rammstein δεν θα κυκλοφορούσαν άλλον δίσκο, χωρίς δεύτερη σκέψη θα διάλεγα το "Zeit", το οποίο, παρά τις όποιες αδυναμίες του, παραμένει ένα καλό άλμπουμ από ένα σπουδαίο συγκρότημα που, στην πραγματικότητα, ποτέ δεν μας έχει απογοητεύσει. Και ούτε τώρα το έκανε.