Bάλσαμο για τις πληγές

Το αρχείο της ΕΡΤ, όποια μορφή κι αν έχει αυτή, είναι εθνικός θησαυρός. Ο τρόπος που η ΕΡΤ το μεταχειρίστηκε, ιδίως στην προ ψηφιοποίησης εποχή, είναι εθνική ντροπή.

Εργάστηκα στο ευαγές ίδρυμα της Αγίας Παρασκευής -ως εξωτερικός συνεργάτης- επί τρία χρόνια και σας μιλώ μετά λόγου γνώσεως.

Το τυχαίο παράδειγμα που φέρνω πάντοτε στο μυαλό μου από εκείνη την εποχή (τέλος της δεκαετίας του '80) είναι ο τελικός του Ευρωμπάσκετ του 1987.

Η θηριώδης μπομπίνα των δύο ιντσών στην οποία ήταν μαγνητοσκοπημένος σβήστηκε με συνοπτικές διαδικασίες από κάποιον ανεύθυνο κηφήνα, ελλείψει βεβαίως διαθέσιμων κασετών ή ταινιών.

Ο έντιμος βιοπαλαιστής που διέπραξε το έγκλημα έγραψε, πάνω από το ματς, κάποιο σήριαλ. Για αρκετά χρόνια, μέχρι που δόθηκε λύση από τη FIBA, η ΕΡΤ δεν είχε επαγγελματικά πλάνα από την εποποιία του '87.

Τα στιγμιότυπα που χρησιμοποιήθηκαν όποτε υπήρξε ανάγκη (π.χ. για κάποιο αφιέρωμα) προέρχονταν από ερασιτεχνική κασέτα VHS κάποιου ιδιώτη. Αν θυμάμαι καλά, αυτός ο ιδιώτης με το σωτήριο αρχείο ήμουν εγώ.

Τέτοια κρούσματα υπήρξαν αμέτρητα, όχι μόνο στο αθλητικό τμήμα. Από το "Εκείνος Κι Εκείνος", από το "Λούνα Παρκ" και από πάμπολλες άλλες εκπομπές της νιότης μου, δεν σώζεται απολύτως τίποτε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, διασώθηκαν σκόρπια επεισόδια.

Ευτυχώς, το μεράκι ορισμένων σε συνδυασμό με τις ευκολίες της ψηφιακής εποχής (και με το αρχείο γενναιόδωρων και προνοητικών ιδιωτών) βοήθησε ώστε να υπάρξει στοιχειώδης οργάνωση της κληρονομιάς.

Μια ματιά στην ιστοσελίδα ert-archives.gr με έκανε να αισθανθώ πιο αισιόδοξος.

Ακόμα καλύτερα ένιωσα αργά τη νύχτα του Σαββάτου όταν -μπουχτισμένος από το πολιτικό θρίλερ- πέρασα μια βόλτα από το κανάλι της Βουλής.

Χωρίς καμία προειδοποίηση, έπεσα πάνω στην ιστορική "Μουσική Βραδιά" του Γιώργου Παπαστεφάνου, όπου ο Νίκος Ξυλούρης τραγούδησε για μία, και μοναδική φορά στη σύντομη ζωή του, Μάνο Χατζιδάκι. Μαυρόασπρος, από το μακρινό 1976.

Δυστυχώς, το ανελέητο μοντάζ «έφαγε» το μισό τραγούδι, οπότε διασώζονται μόλις 87 δευτερόλεπτα από τη συγκλονιστική ερμηνεία του αρχαγγέλου της Κρήτης, στο "Ο Ταχυδρόμος Πέθανε".

Μου ήρθαν δάκρυα στα μάτια, τα ίδια που ανεβαίνουν στα μάτια όλων των Κρητικών όταν βλέπουν μπροστά τους ολοζώντανη τη μορφή του Ξυλούρη.

Τα δάκρυα συγκίνησης πολλαπλασιάστηκαν όταν εμφανίστηκε στην οθόνη ο, εξίσου αδικοχαμένος, Μάνος Λοΐζος. Μέσα σε λίγα λεπτά, η τέχνη έγινε βάλσαμο πάνω στις ανοιχτές πληγές των ημερών.

Θα μπορούσα να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου παρακολουθώντας το κανάλι που δημιούργησε -με πολύτιμα αποσπάσματα από το προσωπικό του αρχείο- ο Γιώργος Παπαστεφάνου στο YouTube.

Eξυπακούεται, ότι υπεύθυνος για τη διάσωση των εκπομπών του είναι αποκλειστικά ο ίδιος. Eνας εθνικός θησαυρός με σάρκα και οστά.