Pavlov’s Dog: «Δεν βγαίνει κάτι συναρπαστικό ακολουθώντας τους κανόνες»
O David Surkamp αποκαλύπτει ποιοι Έλληνες τον επηρέασαν, γιατί διάλεξε τον progressive rock δρόμο και γιατί το ιστορικό του γκρουπ βρίσκεται τώρα στην καλύτερη φάση του
Λίγες μέρες πριν την εμφάνισή των Pavlov’s Dog στη χώρα μας ο ηγέτης τους μας μίλησε ζεστά και ανοικτά για το πώς ξεκίνησε ως μουσικός και ποιος είναι ο απώτερος σκοπός του στη ζωή.
Ο σπουδαίος David Surkamp μας αποκάλυψε ιστορίες για τον κλασικό δίσκο "Pampered Menial", γιατί οι Kiss δεν ήθελαν να ανοίγουν τις συναυλίες τους και πολλά άλλα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Καλησπέρα κε Surkamp. Πού σας πετυχαίνω;
Καλησπέρα Κώστα. Βρίσκομαι στη Γαλλία και συγκεκριμένα στο Παρίσι. Μόλις πήρα το πρωινό μου με το συγκρότημα.
Πώς σας φαίνεται που βρίσκεστε στην Γαλλία αυτήν την εποχή;
Ζούμε σε μια από τις πιο επικίνδυνες πόλεις των ΗΠΑ, οπότε νοιώθουμε πολύ ασφαλείς στη Γαλλία! Ακόμα και ο ντράμερ μας που πέταξε από το Μόναχο νοιώθει πιο καλά εδώ παρά στο St. Louis. Είναι πολύ πιο επικίνδυνα εκεί. Φυσικά θα νοιώσουμε ακόμα πιο ασφαλείς όταν φτάσουμε στην Ελλάδα.
Αλήθεια, πόσες φορές έχετε επισκεφθεί τη χώρα μας;
Νομίζω πως είναι γύρω στις έξι φορές. Την πρώτη φορά που ήρθαμε με τη γυναίκα μου, φτάσαμε τρεις μέρες πριν τις τότε συναυλίες. Δεν ξέραμε κανέναν και κανείς δεν μας γνώριζε. Απλά γυρνούσαμε εδώ και εκεί, όλοι ήταν ευγενέστατοι και μας φέρθηκαν πολύ καλά. Μέχρι να φτάσει και το συγκρότημα νοιώθαμε ήδη σαν στο σπίτι μας.
Ήταν περίπου εννέα με δέκα χρόνια πριν (σ.σ. αναφέρεται στις εμφανίσεις του 2007 σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο). Δεν ήξερα πολλά πράγματα για την Ελλάδα τότε, εκτός του ότι όταν ήμουν στο Λύκειο άκουγα μανιωδώς έναν δίσκο των Aphrodite’s Child!
Αυτή θα ήταν και η πρώτη μου ερώτηση, επειδή τους είχατε αναφέρει ως επιρροή στην τελευταία εμφάνισή σας στην Αθήνα το 2010. Πώς και ένας νέος στις ΗΠΑ είχε πρόσβαση στη μουσική ενός ελληνικού progressive rock σχήματος;
Τότε αγόραζα δίσκους αν με «τραβούσε» το εξώφυλλό τους. Αγόρασα το "In The Court Of The Crimson King" των King Crimson γι' αυτόν τον λόγο. Έτσι και το "666" με το κόκκινο φόντο μου κίνησε την περιέργεια και το αγόρασα. Τότε όλες μου τις οικονομίες από τις εμφανίσεις στα νεανικά club τα ξόδευα σε χορδές για την κιθάρα και δίσκους. Έτσι διάλεξα και αυτό το άλμπουμ των Aphrodite’s Child και πραγματικά το αγάπησα. Αγάπησα τον Ντέμη Ρούσο και τον κιθαρίστα (σ.σ. Αργύρης Κουλούρης). Και για να δεις πόσο ανόητος υπήρξα, αργότερα αγόρασα δύο άλμπουμ του Βαγγέλη Παπαθανασίου χωρίς να ξέρω πως έπαιζε στο συγκρότημα αφού δεν είχα διαβάσει τις σημειώσεις στο δίσκο!
Τέλος πάντων, αυτό που μου άρεσε στη μουσική τους ήταν οι διαφορετικές τονικότητες που χρησιμοποιούσαν από πολλά συγκροτήματα. Στο St. Louis στο οποίο μεγάλωσα όλοι παίζουν ή country ή blues. Εγώ προφανώς δεν παίζω τίποτα από τα δύο. Αυτά που έχω κάνει πάντα ήταν progressive rock βασισμένο στην Αγγλική folk μουσική.
Αυτό λοιπόν που με έκανε άμεσα να «κολλήσω» με τους Aphrodite’s Child ήταν ότι χρησιμοποιούσαν διαφορετικές μουσικές κλίμακες από αυτές που είχα συνηθίσει να ακούω.
Στην αρχή της καριέρας σας οι κριτικοί σας συνέκριναν με τους Rush (κυρίως λόγω της φωνής) και τους King Crimson. Πείτε μας πώς νοιώθατε τότε και αν τελικά αυτό βοήθησε το συγκρότημα ή το αντίθετο.
Νομίζω πως ήταν το αντίθετο. Έπαιζα μουσική όλη μου την ζωή, αλλά όταν ήμουν περίπου δεκαπέντε ή δεκαέξι εγώ και ο μακαρίτης ο Rick Stockton (ο αυθεντικός μπασίστας των Pavlov’s Dog) φτιάξαμε ένα συγκρότημα στο λύκειο. Φυσικά δεν ξέραμε ότι το είδος ονομαζόταν progressive rock και δεν νομίζω πως υπήρχε αυτός ο όρος τότε.
Είχα ήδη γράψει το "Episode" που μπήκε αργότερα στο πρώτο μας άλμπουμ. Απλά πηγαίναμε προς μια περίεργη κατεύθυνση. Είχαμε διαθέσιμες μόνο ακουστικές κιθάρες και ο Rick δεν ήξερε καν να κουρδίζει το μπάσο του, μάλιστα αποδείχτηκε πως το κούρδιζε λάθος. Αρχικά δεν ξέραμε τι μας γινόταν.
Σιγά σιγά πείσαμε τους γονείς μας να μας πάρουν μεγαλύτερους ενισχυτές και μαζέψαμε λεφτά από τις σχολικούς χορούς κλπ. Κάπως έτσι, κάποια στιγμή αργότερα αποκτήσαμε και μια κιθάρα Fender.
Μέχρι και τη διάλυση του σχολικού συγκροτήματος και την μετάλλαξη του στους Pavlov’s Dog είχαμε επιλέξει το στόχο μας. Θα ήταν folk μουσική λόγω ανάγκης, γιατί δεν είχαμε ηλεκτρικές κιθάρες. Όσο το συγκρότημα μεγάλωνε - από τέσσερα μέλη φτάσαμε στα επτά - ήταν φυσική η εξέλιξη να έχουμε πλουσιότερες ενορχηστρώσεις και τελικά να καταλήξουμε στο progressive rock. Δεν είχαμε πάντως άλλες επιρροές πέρα από τα άλμπουμ που μπορούσαμε να αγοράσουμε.
Δεν μπορώ να είμαι ακριβής στο τι με έκανε ακριβώς αυτό που είμαι. Αλλά εδώ είμαστε σαράντα χρόνια μετά!
Αλήθεια πώς νοιώσατε όταν ακούσατε τα "Pekin Tapes" (σ.σ. χαμένες ηχογραφήσεις του 1973) για πρώτη φορά το 2014;
Το μυαλό σου παίζει παιχνίδια μερικές φορές. Δεν τα είχα ακούσει και νόμιζα πως είχαν χαθεί στην πυρκαγιά που είχε καταστρέψει το στούντιο. Δεν είχα καμία προσδοκία πως θα υπήρχαν αντίγραφα. Πάντως ήμασταν καλοί, έτσι; Ηχογραφήσαμε αυτά τα τραγούδια σε δύο ή τρεις μέρες. Φυσικά, δεν ξέραμε τι μας γινόταν και κάναμε μόνοι μας την παραγωγή. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για την αληθινή εικόνα τους συγκροτήματος, αλλά είναι το μοναδικό ντοκουμέντο. Ο λόγος είναι πως έχει μεν συνθέσεις από όλα τα μέλη της τότε σύνθεσης, αλλά μόνο ο Doug Rayburn κι εγώ πραγματικά γράφαμε τραγούδια. Για παράδειγμα ο Mike Safron δεν είναι συνθέτης, αλλά εμείς θέλαμε να έχουν όλοι από ένα δικό τους τραγούδι στο δίσκο, είτε ήταν καλό είτε όχι.
Ακόμα γράφω τραγούδια. Αυτό κάνω. Δεν μπορώ να σταματήσω. Φαντάσου πως όταν παίζαμε τρίωρες συναυλίες, το 90% του ρεπερτορίου ήταν δικό μου.
Ένα άλλο πράγμα που πέρασε από το μυαλό μου ακούγοντας το άλμπουμ είναι πως η ερμηνεία μου δεν ήταν «κοντρολαρισμένη» εκείνη την εποχή. Προσπαθούσα να το δουλέψω ενώ δεν ήθελα απαραίτητα να τραγουδάω. Αλλά από τους επτά τύπους στο συγκρότημα κανείς δεν μπορούσε να τραγουδήσει κι έτσι κατά έναν τρόπο έχασα εγώ!
Θα ήμουν εξίσου ευτυχισμένος αν έπαιζα μόνο κιθάρα, μαντολίνο και πιάνο στο συγκρότημα.
Προσπαθήσατε ποτέ να βρείτε αντικαταστάτη;
Νομίζω πως ο Steve Scorfina τραγουδά σε ένα τραγούδι των "Pekin Tapes" και σε άλλα δύο ο David Hamilton. Αλλά δεν ήταν πραγματικοί τραγουδιστές. Έτσι ο κλήρος έπεσε σε μένα για να τραβάω την προσοχή του κοινού στις συναυλίες μας. Έκανα κάποια άγρια πράγματα, όχι απαραίτητα πετυχημένα, αλλά αν δεν προσπαθήσεις να πας κόντρα σε μερικούς κανόνες δεν θα δημιουργήσεις τίποτα συναρπαστικό. Δεν πίστευα καν πως μπορώ να τραγουδήσω τόσο υψηλές νότες. Αλλά έπρεπε να το κάνω.
Πόσο δύσκολο ήταν να υπογράψετε δισκογραφικό συμβόλαιο στην Αμερική του '70;
Θα έπρεπε να είναι δυσκολότερο αλλά αυτό που συνέβη με εμάς ήταν πως ήμασταν το μοναδικό progressive rock συγκρότημα των μεσοδυτικών πολιτειών και είχαμε τις ευκαιρίες να παίξουμε αρκετές συναυλίες και να αποκτήσουμε μια πολύ καλή φήμη. Μάλιστα αυτό μας έφτασε σε ένα σημείο που κανείς δεν μας ήθελε για να του ανοίγουμε τις συναυλίες!
Για παράδειγμα οι Kiss μας απέκλεισαν όταν επισκέφτηκαν το St. Louis γιατί φοβήθηκαν πως θα τους «εξαφανίζαμε». Μόνο συγκροτήματα με μεγάλη αυτοπεποίθηση μας άφηναν να παίξουμε μαζί τους. Οι Jefferson Starship, για παράδειγμα, μας πήραν μαζί τους σε μερικές πόλεις παρόλο που δεν είχαμε ακόμα ούτε δίσκο ούτε κάτι άλλο να πουλήσουμε. Απλά τους αρέσαμε.
Έτσι λοιπόν φτιάξαμε ένα καλό όνομα και οι δισκογραφικές αναρωτήθηκαν «ποια είναι αυτά τα παιδιά; Παίζουν τόσο καλά και έχουμε ευκαιρία να βγάλουμε λεφτά από αυτούς!».
Οπότε μας διεκδίκησαν και τελικά μια από αυτές μας έδωσε μερικά λεφτά για να κάνουμε το "Pampered Menial" με παραγωγό τον Sandy Pearlman γιατί δεν είχαμε ιδέα από παραγωγή δίσκων!
Είναι αλήθεια πως όταν υπογράψατε στην ABC το 1975 πήρατε μισό εκατομμύριο δολάρια προκαταβολή;
Ναι, είναι αλήθεια. Φαντάζομαι πως τους άρεσαν τα τραγούδια μου!
Τελικά γιατί το "Pampered Menial" (σ.σ. πρώτο άλμπουμ, 1975) κυκλοφόρησε σχεδόν ταυτόχρονα από δύο διαφορετικές εταιρίες δίσκων;
Ναι, πράγματι κυκλοφόρησε με διαφορά έξι εβδομάδων ξανά από την Columbia. Αυτό που συνέβη είναι πως αρχικά κυκλοφόρησε από την ABC, αλλά ο πρόεδρος της εταιρίας - ο οποίος μας είχε φέρει στην εταιρία - απολύθηκε. Πιστέψαμε, λοιπόν, πως δεν θα μας προωθούν πια. H Columbia μας ήθελε πολύ εξαρχής και μας προσέφερε συμβόλαιο. Κάπως έτσι το άλμπουμ μπήκε ταυτόχρονα στα charts σε δύο διαφορετικές θέσεις, από δύο διαφορετικές εταιρίες. Ακόμα, λοιπόν, και αν πούλησε πολύ δεν ανέβηκε ψηλά γιατί οι πωλήσεις μοιράστηκαν. Αν ήταν σε μια εταιρία κατά πάσα πιθανότητα θα γινόταν άμεσα χρυσό. Άλλα όταν κόβεις κάτι στη μέση παίρνεις μισό, έτσι δεν είναι;
Βέβαια σαράντα χρόνια μετά έχει δημιουργηθεί μια καλή μυθολογία γύρω από αυτό. Νομίζω μάλιστα ότι είναι η μοναδική φορά που συνέβη στην ιστορία του rock 'n' roll. Ελπίζω μόνο να μη συνέβη σε κανέναν άλλο!
Από άποψη προώθησης θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερη δουλειά;
Νομίζω πως ναι, αλλά το πιο σημαντικό είναι πως προσπάθησα να δημιουργήσω σπουδαία μουσική που να μην μοιάζει ξεπερασμένη αργότερα. Θα γίνω 64 σε λίγες μέρες και πάντα ήθελα να μπορώ να είμαι περήφανος για όλη μου τη ζωή. Και είμαι. Δημιούργησα όμορφη μουσική.
Σκέψου πόση κακή, ακόμα και εμετική μουσική έβγαινε τότε - δεν θα αναφέρω ονόματα. Αν βάλεις το "Pampered Menial" να παίξει καταλαβαίνεις πως ούτε τότε ούτε και σήμερα υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Νομίζω πως είμαστε τυχεροί που είμαστε ιδιαίτεροι.
Επίσης να πω πως η τωρινή μας σύνθεση είναι με διαφορά η καλύτερη που είχαμε ποτέ. Όταν έγραψα το "Did You See Him Cry" για το "At The Sound of the Bell", το συγκρότημα δεν μπορούσε να το παίξει ζωντανά. Απλά δεν ήταν τόσο καλοί μουσικοί. Όπως θα μπορέσετε να δείτε στο νέο μας DVD "House Broken" (σ.σ. δείτε εδώ ένα χαρακτηριστικό δείγμα) τώρα το σκίζουμε! Για πρώτη φορά μετά από σαράντα χρόνια παίζουμε τα πιο δύσκολά μου τραγούδια. Είναι υπέροχο.
Προτιμάτε να ηχογραφείτε τα άλμπουμ ή να τα παίζετε ζωντανά;
Το αγαπημένο μου πράγμα είναι να κάθομαι και να συνθέτω. Από αυτά που αναφέρεις προτιμώ να παίζω μπροστά σε κοινό. Στην πραγματικότητα είχα μια συζήτηση με τον ντράμερ μας (Manfred Plötz) για το ότι έχουν περάσει πέντε χρόνια από το "Echo & Boo" και το πως πρέπει να βγάλουμε νέο άλμπουμ. Μάλιστα, συζητούσαμε το να σταματήσουμε τις πρόβες για λίγες μέρες και να μπούμε οι δύο μας στο στούντιο για να γράψουμε δέκα βασικά κομμάτια μόνο με την ακουστική κιθάρα και τα τύμπανα. Δεν το κάναμε αλλά μπορεί να το προχωρήσουμε σύντομα.
Αναφέρατε το "The Adventures Of Echo & Boo And Assorted Small Tails". Νομίζετε πως αυτό το άλμπουμ «πέρασε» στο κοινό σας;
Μοιάζει σαν να αρέσει σε όλους, αλλά ειλικρινά δεν έχω άλλον τρόπο να το διακρίνω. Είναι σαν να με βάζεις να διαλέξω πιο παιδί μου αγαπώ περισσότερο. Μπορείς να ρωτήσεις τη γυναίκα μου και τα μέλη του συγκροτήματος γιατί θα είναι πιο αντικειμενικοί.
Το 1977 ο κόσμος έχασε τα ίχνη σας. Υπήρξε η φήμη πως φύγατε από τη ζωή, πιθανότατα λόγω αυτού.
Όταν άφησα το συγκρότημα και την Columbia δεν μπορούσα να ηχογραφήσω για δύο χρόνια λόγω συμβολαίων. Έπαιξα κιθάρα και πιάνο σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών. Τελικά βρέθηκα με τον Ian Matthews των Fairport Convention και φτιάξαμε τους Hi-Fi, οι οποίοι ήταν πολύ μακριά από το progressive rock στοιχείο.
Αργότερα παντρεύτηκα τη Σάρα και αποκτήσαμε την κόρη μας, οπότε αποσυρθήκαμε για λίγο έτσι ώστε να τη μεγαλώσουμε σωστά. Μετά συνεχίσαμε ως ακουστικοί καλλιτέχνες με δύο φωνές και δύο κιθάρες. Τώρα η κόρη μας φτάνει τα 25, μάλιστα έχει φτιάξει την εισαγωγή του νέου DVD, είναι δική της η καλλιτεχνική επιμέλεια στο φιλμ και γενικά είναι καταπληκτική visual artist.
Αν τελικά κάνουμε τον απολογισμό των ζωών μας, πάντα μας άρεσε να είμαστε καλλιτέχνες και πάντα θέλαμε να είμαστε καλοί άνθρωποι. Μεγαλώσαμε δύο υπέροχα παιδιά. Δημιουργήσαμε καλή τέχνη και μια καλή οικογένεια. Με το ένα χωρίς το άλλο θα ήμασταν πολύ φτωχοί.
Τελικά για να μείνει ζωντανή η κληρονομιά του καλλιτέχνη είναι πιο σημαντική η τακτική παρουσία (συναυλίες, συνεχείς κυκλοφορίες) ή η δύναμη κάποιων κλασικών συνθέσεων;
Όπως είπα και προηγουμένως, είναι πραγματικά μεγάλη ανακούφιση να μην ντρέπομαι καθόλου για πράγματα που έγραψα πριν σαράντα χρόνια. Είμαι 64 και έχω γράψει τριακόσια με τετρακόσια τραγούδια και δεν έχω φτιάξει κάτι άσχημο. Στην πραγματικότητα έχω, αλλά δεν θα αφήσω κανέναν να το ακούσει! Δεν θα βγει ποτέ από το σαλόνι μου!
Δεν είναι αγώνας δρόμου ούτε διαγωνισμός.
Υπάρχει κάποιος καλλιτέχνης που θαυμάζετε και πιστεύετε πως σας επηρέασε πολύ ως συνθέτη;
Μου αρέσει πολύ ο Robert Wyatt. Μου αρέσει ο Bob Dylan. Ξέρω πως είναι κλισέ γιατί αρέσει σε όλους.
Όταν ήμουν μικρός υπήρχε μια πολύ καλή γυναίκα που δούλευε για την οικογένεια μου, μια μαύρη γυναίκα. Όταν έγραψα το πρώτο μου τραγούδι με το μικρό μου μαντολίνο μου είπε πόσο περήφανη ήταν για μένα και με αγκάλιασε. Ήμουν τόσο ευτυχισμένος που ένα τραγούδι μου προκαλούσε αυτές τις αντιδράσεις και έκανε τους ανθρώπους να με φιλάνε και να με αγκαλιάζουν!
Υπάρχει κάποιος σύγχρονος καλλιτέχνης που σας κινεί το ενδιαφέρον η μουσική του;
Φυσικά! Ο αγαπημένος μου τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ο Steven Wilson. Μου αρέσει σε ό,τι κάνει! Θα σου πω τι έπαθα δέκα χρόνια πριν όταν ήταν να παίξουμε στο ίδιο φεστιβάλ στην Ολλανδία με τους Porcupine Tree και ήμουν τόσο ενθουσιασμένος που θα τους παρακολουθούσα. Τότε δεν ήταν πολύ γνωστοί στις ΗΠΑ, αλλά είχα δύο CD τους. Δυστυχώς έτυχε να παίζουμε ακριβώς την ίδια ώρα σε διαφορετικές σκηνές! Έτσι τους έχασα. Δεν έχω παρακολουθήσει ζωντανά τον Steven, αλλά νομίζω πως κάνει κάτι πολύ σημαντικό.
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Θα τα πούμε στη συναυλία.
Εγώ ευχαριστώ. Ήταν χαρά μου που μιλήσαμε.
Συνέντευξη: Κώστας Πολύζος
Ερωτήσεις - επιμέλεια: Αντώνης Μουστάκας