Γιώργος Καρανικόλας: «Η εκφορά των στίχων έχει πάτημα στην αρχαία τραγωδία»

Από τους Last Drive στους Ω-Ray δεν υπάρχει εμφανής συσχέτιση, αλλά οι δημιουργικές εκφάνσεις του μουσικού εξηγούνται και αποκτούν συνοχή όπως αναλύει τον τρόπο σύλληψης αλλά και αναπαραγωγής τους

Από τον Κώστα Σακκαλή, 14/06/2017 @ 12:23

Το να πει κανείς ότι το "Ω-Ray" είναι απρόσμενα καλό θα ήταν υποτιμητικό για τον Γιώργο Καρανικόλα που όλες του οι μέχρι τώρα δουλειές, από τους Last Drive μέχρι τους BLML είναι ποιοτικές. Θα μπορούσαμε όμως να πούμε ότι το "Ω-Ray" είναι καλό με απρόσμενο τρόπο. Παίζοντας με έναν ήχο απροσδιόριστο αλλά συμπαγή και σίγουρα μυστηριακό το αποτέλεσμα είναι τέτοιο που σηκώνει αρκετή ανάλυση και συζήτηση τόσο ως προς τις πηγές του όσο και προς τα αποτελέσματά του. Γι' αυτό και στη συζήτηση που κάναμε χαθήκα ευχαρίστως στο βάθος της μουσικής και των στίχων. Συνίσταται η ακρόαση του δίσκου πριν την ανάγνωση της συνέντευξης αλλά και αν ακόμα κάποιος αισθάνεται «ανατρεπτικός» και θελήσει να ακολουθήσει τον αντίθετο δρόμο ελπίζω ότι μέχρι το τέλος της συζήτησης θα θελήσει οπωσδήποτε να τον ακούσει.

Γιώργος Καρανικόλας

Πριν μπούμε για τα καλά σε mood συνέντευξης να ξεκινήσουμε με μία τυπική αλλά απαραίτητη ερώτηση, ποιοι αποτελούν το συγκρότημα και πώς μαζευτήκατε;

Εκτός από εμένα είναι ο Άγγελος (Κώττας), ο Στέφανος (Φλώτσιος) που παίζουμε μαζί και στους Last Drive και ο Κώστας (Λουκόπουλος).  Ο Άγγελος και ο Κώστας παίζουν κρουστά και εγώ κι ο Στέφανος κιθάρες. Επίσης τραγουδάμε και οι τέσσερις. Ξεκίνησε πριν από τρεισήμισι χρόνια να παίζουμε. Ήμασταν φίλοι και νομίζω φαίνεται και από το attitude όλο. Και με τον Άγγελο και με τον Κώστα παίζαμε μαζί ούτως ή άλλως, ο Άγγελος έχει παίξει και σε κάποιες συναυλίες των Drive. Αρχίσαμε να έχουμε κόλλημα και να παίζουμε με τις ώρες. Μετά είδαμε ότι θέλουμε να στήσουμε έναν ήχο, μέσα από κάτι μικροφωνικές του '70 που βρήκαμε, με πολλά echo και delay και μέσα από αυτό περνούσαμε όλα τα όργανα και τις φωνές και έβγαινε ένα σύμπαν μυστήριο. Στην αρχή ήμασταν τρεις, ο Κώστας ερχόταν και άραζε απλά, στην πορεία το πηγαίναμε όλο και πιο περίεργα. Στην πορεία κάναμε και κάποιες περίεργες διασκευές που είχαν όλες το χαρακτηριστικό ότι κάθε κομμάτι το παίζαμε για τρεις ώρες. Κάποιες από τις διασκευές, όπως ήταν αχαρτογράφητα τα νερά τότε, ήταν το "She Was Born To Be My Unicorn" των T-Rex, "Ή Ώρα Του Θανάτου" που είναι ένα τραγούδι του 1931 της Ρίτας Αμπατζή από τη Σμύρνη. Ή επίσης από "Το Φως Και Η Σκία Του" το "Αγάπη Χωρίς Ενθάρρυνση", μία διασκευή εντελώς ίσια. Και αυτό που γινόταν άρχισε να μας αρέσει πάρα πολύ. Και είχε ωραία αίσθηση και μεταξύ μας, όταν παίζεις με τους φίλους σου έχεις κάποιους κώδικες, τα πράγματα προέκυπταν αβίαστα, χωρίς φοβίες. Στην πορεία μας ήρθαν κάποιες προτάσεις και αποφασίσαμε ότι αυτό το πράγμα όπως το κάναμε πρέπει να το παίζουμε κάπως ιδιαίτερα και κάπου ιδιαίτερα. Και από το τίποτα κλείσαμε ένα tour σε πολύ ωραία και μυστήρια μέρη, στην Αμοργό σε μία παραλία, στη Δονούσα σε μία παραλία, στο κάστρο της Αστυπάλαιας μέσα, στην Κεφαλονιά σε μία χαράδρα... Όπως είπα όμως παίζουμε τρεισήμισι ώρες, μας παρασέρνει και δεν το σταματάμε.

Φαίνεται και από τον δίσκο ότι αυτό που ακούμε έχει ηχογραφηθεί live στο studio αλλά και ότι έχει προκύψει μέσα από παίξιμο, δεν είναι δηλαδή ότι ήρθε κάποιος με μία σύνθεση που ανέπτυξε στην ακουστική του κιθάρα.

Είναι live στο studio και ηχογραφημένο μέσα σε ένα 24ωρο. Βέβαια για να πετύχουμε αυτό θέλαμε ένα μεγάλο studio όπως το Sierra όπου απλώσαμε εκατομμύρια ενισχυτές, πιστεύω φαίνεται και αυτό, όπως και overhead, μικρόφωνα κτλ. Ήταν πολύ δύσκολο σαν σύλληψη αλλά μας βγήκε πετύχαμε κάτι που δεν θα μπορούσαμε με μία ηχογράφηση τμηματική, με overdubs κτλ.

Πιστεύεις ότι αν είχατε ηχογραφήσει άλλη μέρα ας πούμε θα έβγαινε και διαφορετικός ο δίσκος;

Ναι. Αυτό που δεν θα έβγαινε διαφορετικό και είναι ο κορμός είναι οι στίχοι. Αυτοί είναι που πάνω τους πατάνε γερά τα υπόλοιπα.

Είναι δηλαδή μία αποτύπωση του πώς ήταν οι Ω-Ray εκείνη την ημέρα, όχι πώς είναι γενικά.

Ναι. Και αν έχεις μία τέτοια αντίληψη είναι κάτι που δεν το γλυτώνεις. Δηλαδή η μέρα, η φάση, έπρεπε όλοι να είναι σε ένα mood. Ακόμα και ο Άκης, ο ηχολήπτης και κάποια άλλα παιδιά που μας βοήθησαν.

Γιώργος Καρανικόλας

Τι ακούμε ακριβώς στον δίσκο λοιπόν, τι όργανα; Δεν είναι εύκολο να εντοπίσεις πίσω από αυτό το σώμα ήχου. Έχει και πλήκτρα ας πούμε;

Ναι. Βέβαια τα πλήκτρα είναι μινιμαλιστικά, εξυπηρετούν το raga του πράγματος. Βασικά θέλαμε να χτίσουμε ένα wall of sound πίσω από τους στίχους. Εκ του αποτελέσματος πέτυχε και πρέπει να ευχαριστήσω και τον Νίκο Λάβδα που έκανε το mastering το οποίο ήταν πολύ δύσκολο γιατί δεν υπάρχει μπάσο και χάνεις κάποια χαμηλομεσαία. Στην ουσία όλα εξυπηρετούσαν αυτό, το wall of sound. Υπήρχε η φωνή και οι στίχοι που θέλαμε να είναι άμεσοι, δεν σκεφτήκαμε για τους στίχους καθόλου, ήταν αυτοί και δεν τους αλλάξαμε. Είναι δείγμα της καλής χημείας, όταν έχεις κώδικα επικοινωνίας με αυτόν που παίζεις κάποια πράγματα κατανοούνται με τα μάτια. Πολλοί μου έχουν πει ότι οι στίχοι αυτοί είναι ποίηση, εγώ πιστεύω ότι είναι solid body κάθε στίχος και θέλει να πει συγκεκριμένα πράγματα μέσα στους συμβολισμούς που υπάρχουν.

Πώς προέκυψε ο ελληνικός στίχος;

Έτσι παίζαμε, αυτή ήταν η λογική μας. Εγώ έχω και μία προϋπηρεσία σε αυτό αλλά δεν το σκεφτήκαμε. Τα παιδιά άκουσαν τους στίχους και δεν έγινε άλλη συζήτηση πάνω σε αυτό.

Προϋπήρχαν του σχήματος;

Διαμορφωνόντουσαν στην πορεία. Υπήρχε μία κεντρική ιδέα γιατί δεν είναι γενικότητες, απλά αυτό το ντύνεις. Μία φράση ή μία λέξη μπορεί να αλλάξει όλο το νόημα ή και τη μουσικότητα του πράγματος. Σιγά σιγά το διαμορφώνεις μαζί με τη μουσική.

Από τη στιγμή όμως που η μουσική βγήκε μέσα από το παίξιμο, οι στίχοι πώς εντάχθηκαν; Ετοίμαζες στίχους για να εντάξεις μέσα στη μουσική που παίζατε ή έφερνες στίχους γύρω από την μουσικότητα των οποίων αναπτύξατε τα τραγούδια;

Κάπως παράλληλα έγινε.

Χωρίς να μπορώ να το εντοπίσω ακριβώς, νιώθω (και είναι συναισθηματικό περισσότερο αυτό) ότι οι στίχοι έχουν μία ενιαία, όχι θεματολογία, αλλά έναν συναισθηματικό κόσμο ας πούμε. Υπάρχει κάποια κεντρική ιδέα;

Νομίζω ότι η εκφορά στους στίχους έχει ένα πάτημα που μπορείς να ακούσεις σε αρχαίες τραγωδίες. Ερώτηση - απάντηση. Σαν ένας εσωτερικός διάλογος. Αυτό είναι πολύ έντονο στον "Κυκλικό Χορό", είναι φόρμα καθαρή εκεί. Αλλά και στον "Ξενιστή" και στην "Αίτνα". Στον "Φάρο" είναι αρκετά στο πρώτο πρόσωπο οι στίχοι και έχουν να κάνουν με μία φάση δικιά μου. Και πάλι όμως έχει το παιχνίδι ότι ενώ μιλάς σε πρώτο πρόσωπο, είναι σαν να βγαίνεις και να παρατηρείς εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου. Υπάρχουν ερωτηματικά γύρω από τους στίχους. Κάποιοι στον "Ξενιστή" μπερδεύουν τον ξενιστή με τον ξένο. Παίζω επίτηδες και με τις δύο λέξεις, ότι ξένος είναι και ξενιστής, δηλαδή φορέας κάποιου άλλου πράγματος.

Δεν θα ήθελα να μπούμε στη λογική να εξηγήσουμε τους στίχους, δεν πιστεύω να θες κι εσύ δηλαδή.

Δε γίνεται κιόλας. Ορισμένα κομμάτια είναι σαφή γι αυτόν που ακούει. Ο "Φάρος" ας πούμε. Η "Αίτνα" είναι μία παραβολή που χρησιμοποιεί τη δύναμη της φύσης και την έκρηξη του μοιραίου που μπορεί να συμβεί στο εσωτερικό του ανθρώπου.

Δεν ξέρω σε ποια στιγμή μπορεί να σκεφτήκατε ότι αυτό μπορεί να κυκλοφορήσει στο εξωτερικό αλλά έγινε και μάλιστα επιτυχημένα. Πώς βλέπετε να έχει γίνει αποδεκτός ο ελληνικός στίχος;

Για μας ήταν πολύ μεγάλη έκπληξη γιατί πάει πάρα πολύ καλά στο εξωτερικό ο δίσκος. Και ειδικά τώρα που κλείσαμε με την αγγλική Southern Records Distributors. Έχουμε κάνει τη μετάφραση που ήταν πολύ δύσκολη γιατί ορισμένες φορές χρησιμοποιώ λέξεις που είναι αυστηρά ελληνικές και έπρεπε να αποδοθεί ο χαρακτήρας και όχι η ετυμολογία ακριβώς. Κάτι που δυσκόλεψε πολύ και τα παιδιά  από την Sound Effect. Ας πούμε το «παν» που υπάρχει στον "Ξενιστή" κατ' επανάληψη δεν μπορείς να το περιγράψεις με αγγλικούς όρους. Νομίζω ότι τελικά το πετύχαμε γιατί μας ήρθαν κάποια πράγματα από το εξωτερικό για τον στίχο που το επιβεβαιώνουν.

Θεωρείς ότι έναν ακροατή στο εξωτερικό που παίρνει να ακούσει τον δίσκο, τον αγγίζει ο στίχος επειδή πιάνει και διαβάζει τη μετάφραση ή είναι η μελωδικότητα του που είναι κάτι πιο διεθνές;

Αυτό ακριβώς είναι. Πιάνει όλη τη φόρα του πράγματος. Έχει να κάνει και με αυτό που είπαμε για την Αρχαία Τραγωδία προηγουμένως. Έγινε συνειδητά. Είναι φορμαλιστικό μεν αλλά αν πάρεις κάτι που είναι φορμαλιστικό κάπου και το βάλεις κάπου αλλού, αλλάζει τελείως.

Γιώργος Καρανικόλας

Παρότι ο ήχος είναι σύγχρονος μου φέρνει στο μυαλό σε πολλά σημεία την ψυχεδέλεια των '60s. Μάλιστα σε συνδυασμό με τον ελληνικό στίχο ακούω το πώς θεωρητικά θα μπορούσαν να ακούγονται σήμερα οι Poll ή οι Πελόμα Μποκιού. Βλέπεις κάποια σύνδεση;

Σίγουρα είμαστε μέσα στη φάση με την ψυχεδέλεια και ήταν μέρος του πράγματος που θέλαμε να κάνουμε. Αυτό ήταν το starting point. Κάποιος φίλος μου είπε ότι συνειρμικά του έφερε στο μυαλό τα "Απέραντα Χωράφια" του Τουρνά.

Μένοντας και πάλι στον ήχο ακούγεται θρησκευτικός, παγανιστικός.

Αυτή ήταν η κεντρική ιδέα. Αυτό θέλαμε και εκεί μας πήγαινε. Μας πήγαινε με τα χίλια και το αφήσαμε να εκδηλωθεί. Η όλη μας προσέγγιση ήταν αυτό το παγανιστικό. Γι' αυτό και οι συναυλίες μας, με εξαίρεση το Release Festival που ο χρόνος είναι περιορισμένος, δεν νομίζω ότι θα διαρκούν κάτω από τρεισήμισι ώρες. Είναι αδύνατο. Οι πρόβες μας διαρκούν οκτώ ώρες. Και δεν θέλουμε και να το καταστείλουμε, θέλουμε να ανοίξει σαν τριαντάφυλλο.

Θεωρείς ότι είναι σκοτεινός ο δίσκος;

Όχι, καθόλου. Ακόμα και στον "Κυκλικό Χορό" που έχει ένα τελολογικό verse, αν παρατηρήσει κάποιος τους στίχους, στο τέλος υπάρχει το καλό. Γι' αυτό και είπα πριν ότι μία λέξη είναι σήμανση. Το ήθελα αυτό το παιχνίδι να γίνει. Απλά δεν είναι στίχος-σλόγκαν. Είναι κάτι που το απεχθάνομαι στα ελληνικά συγκροτήματα.

Σε ατμόσφαιρα, ένας ξένος καλλιτέχνης που βρίσκει κανείς ομοιότητες, σε ατμόσφαιρα όμως, όχι απαραίτητα σε μουσική, μάλιστα μου το έκανε αυτό παρατήρηση μία φίλη, είναι οι Wovenhand. Οι οποίοι είναι κι αυτοί κάπως θρησκευτικοί αλλά όχι σκοτεινοί, μάλλον υποβλητικοί.

Κατάλαβα, ναι. Ακριβώς έτσι είναι. Το υποβλητικό δεν είναι σκοτεινό. Ή το παγανιστικό. Πολλές φορές είναι απελευθερωτικό, είναι φωτεινό. Γιατί η ζωή σου έχει κάποια στερεότυπα και όταν μπαίνεις σε σύμπαντα άλλα, ανακαλύπτεις καινούργιες γεωμετρίες των πραγμάτων, είναι μία γνώση στη ζωή και είναι ευχαρίστηση αυτό.

Παρότι το αποτέλεσμα είναι θρησκευτικό, είναι γήινο, δεν μιλάμε για κάτι το διαστημικό, κάτι στο υπερπέραν.

Είναι. Και είναι interactive. Δηλαδή σίγουρα κάποιος που θέλει να έρθει σε ένα live μας πρέπει να έχει ακούσει τον δίσκο να ξέρει τι γίνεται.

Πιστεύεις ότι πρέπει;

Νομίζω πως ναι, είναι η μίνιμουμ βάση.

Εγώ νομίζω ότι είναι πολύ προσβάσιμο και μπορεί να το πιάσει και κάποιος που δεν το έχει ξανακούσει ποτέ.

Σίγουρα.

Παρότι προφανώς έχει τις ιδιαιτερότητές του και παρότι και ηλικιακά δεν ταιριάζει, θα τοποθετούσα το δίσκο αυτό των Ω-Ray σε μία σκηνή νέο-ψυχεδέλειας, κατά βάση, που αναπτύσσεται στην Ελλάδα από νέα παιδιά και με υψηλό ποιοτικό επίπεδο. Παρότι είσαι κατά πάσα πιθανότητα επιρροή των παιδιών αυτών. Την παρακολουθείς τη σκηνή αυτή καθόλου;

Ό,τι μπορώ, είναι και να πέσει και στα χέρια μου, έχω ακούσει διάφορα πράγματα. Πηγαίνω σε συναυλίες, υπάρχουν πολλά καλά συγκροτήματα, πολύ καλά πράγματα. Ίσως κάποιες διαφορετικές παραπομπές μας είναι στο ότι εμείς έχουμε έναν στίχο ο οποίος κατά πολλούς είναι ποίηση που σε εξαντλεί λεκτικά. Όπως έλεγε ένας φίλος μου δέχθηκε πολλή δόνηση από αυτόν. Αλλά στην αντίληψη της μουσικής σίγουρα έχουμε ομοιότητες.

Σε σχέση με τους Last Drive έχει ενδιαφέρον ότι αν κοιτάξει κανείς τις προσωπικές πορείες τη δική σου και του Αλέξη, θα δει κανείς εσύ να είσαι ο πιο ψυχεδελικός, ο πιο πειραματικός και ο Αλέξης ο πιο rock 'n' roll, ο πιο γήινος. Τι δίνει αυτό στους Last Drive;

Φέρνουμε ο καθένας αυτά τα πράγματα στους Drive, δεν θα υπήρχε άλλος τρόπος. Βέβαια σαφώς έχουμε κοινά ακούσματα από πιτσιρικάδες. Λειτουργεί όμως και μάλιστα με αυτοδιάθεση χωρίς να το ελέγξεις. Κι εγώ όμως έχω ένα μέρος του εαυτού μου που είναι στους Last Drive με τα κομμάτια που γράφω οπότε αν είναι να κάνω κάτι παρόμοιο δεν θα υπήρχε λόγος να κάνω κάτι άλλο.

Έχω την αίσθηση ότι από τότε που επανήλθατε ως Last Drive και είναι και ταυτόχρονα πιο ελεύθερη αυτή η άλλη πλευρά σας, είναι και πολύ πιο εμφανές και στα τραγούδια σας ότι έρχονται και άλλες επιρροές.

Ναι και νομίζω ότι στο νέο δίσκο θα είναι ακόμα πιο εμφανές αυτό.

Το μέλλον των Ω-Ray;

Σίγουρα από Σεπτέμβρη - Οκτώβρη θα κάνουμε κάποιες συναυλίες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Λάρισα και Κρήτη. Σε μέρη που θέλουμε να έχουμε αμεσότητα με τον κόσμο και όχι σε μεγάλα venue. Η αρχική ιδέα σκέψη ήταν να παίζουμε στον δρόμο, το οποίο θα το κάνουμε κάποια στιγμή γιατί εγώ είμαι πολύ μέσα. Κάπου εκεί θα μπούμε στο στούντιο για να γράψουμε και ένα single. Υπάρχουν ήδη καινούργια τραγούδια, δεν σταματάμε, ένα θα παίξουμε και στο Release.

Διαβάστε εδώ την κριτική του δίσκου "Ω-Ray" από τον Κώστα Σακκαλή.

  • SHARE
  • TWEET