The End

Why Do You Mourn

Trost (2023)
Από τον Αντώνη Καλαμούτσο, 30/05/2023
Άλλο ένα υπέροχο ηχητικό μωσαϊκό πολυστιλιστικής αυτοσχεδιαστικής μουσικής, από τους καλύτερους του είδους
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;

Προσπαθώντας συχνά να οριοθετήσουμε τί είναι ακραίο στην τέχνη και ποια είναι η σκοπιμότητα του, μου αρέσει να πετάω το όνομα των The End στο τραπέζι. Δεν έκρυψα ποτέ τον προσωπικό μου θαυμασμό για αυτούς - έναν θαυμασμό που έφερε το εκπληκτικό προηγούμενο άλμπουμ τους "Allt Ar Intet" στην λίστα με τα αγαπημένα μου για το 2020 - ούτε την άποψη μου πως πρόκειται για ένα από τα πιο ακραία, σε ένταση κι έκφραση, σχήματα των καιρών μας. Κι ας προέρχονται από «καθώς πρέπει» μουσικούς χώρους.

Τρίτο άλμπουμ λοιπόν για την σουηδο-νορβηγική πεντάδα και είναι πλέον εμφανές πως έχουν καταλήξει στα συστατικά τους στοιχεία. Τα σαξόφωνα των Mats Gustafsson και Kjetil Møster ταξιδεύουν από αργά, πένθιμα θέματα ως τους οδυρμούς της ελεύθερης αυτοσχεδιαστικής jazz, ενώ τα τύμπανα και η βαρύτονη κιθάρα των Børge Fjordheim και Anders Hana αντίστοιχα φέρνουν τα rock υλικά στην συνταγή. Ηχοχρώματα και τεχνοτροπίες που έρχονται από την ψυχεδέλεια, το noise rock και το kraut συμπλέκονται αρμονικά με την free jazz και χτίζουν μια συμπαγή πλατφόρμα για τα θαυμάσια φωνητικά της Sofia Jernberg. Μιας Jernberg που έλειψε αισθητά από την τελευταία δουλειά των Fire!Orchestra αλλά αναδεικνύεται ως η απόλυτη πρωταγωνίστρια στο "Why Do You Mourn".

Στις πρώτες ακροάσεις του "Why Do You Mourn" δεν ένιωσα το σοκ που βίωσα με τους δύο προκατόχους του. Διότι μπορεί το 13λεπτο "Snow" και το "Doomfunk MCs" που το διαδέχεται, να διαθέτουν οικείες δυσαρμονίες, τα σχεδόν doom riffs του Hana και το γνώριμο χάος των πνευστών που ουρλιάζουν, δεν ένιωσα όμως να με κλονίζουν με την ενωμένη δύναμη στριφνής μουσικής-πολιτικού λόγου που μας έχουν συνηθίσει. Αναρωτήθηκα αν - στην πενταετία που δραστηριοποιούνται οι The End - ο κόσμος έγινε τόσο ρημάδια, που η μουσική τους ηχεί πλέον λιγότερο απειλητική απ' ότι η πραγματικότητα.

Ίσως αυτό ισχύει σε κάποιο βαθμό. Καθώς όμως καταδύεσαι στις ακροάσεις, διαπιστώνεις πως αν το γκρουπ έχασε λίγη από την αιχμή του, το έχει κερδίσει σε μουσικότητα. Δεν μπορώ να φανταστώ τους προ πενταετίας The End να βουλιάζουν στο δεύτερο μέρος του "Snow" σε μια τόσο μελαγχολική folk, με την συνοδεία του παραδοσιακού οργάνου Langeleik. Ή να γράφουν ένα μαγικό, σχεδόν ινδιάνικο, chant με τίτλο "Wasted Blame", με τα πνευστά να υψώνονται σαν ανθρώπινες φωνές. Ή - ειδικά - να δημιουργούν στο υπέρ-επικό "Whose Face" ένα από τα πιο εντυπωσιακά occult-rock-meets-free-jazz τραγούδια ever, φέρνοντας τους Sabbath στην κουβέντα. Ας πω εδώ ότι αυτό είναι από τα κορυφαία τραγούδια της χρονιάς.

Πιστοί επίσης και στο γεγονός ότι οι διασκευές τους είναι πάντα διαολεμένα ψαγμένες, οι The End επιλέγουν ακόμα πιο τολμηρά απ' ότι συνήθως. Κι αν το "Winter Doesn’t End" της Σουηδής Rigmor Gustafsson έρχεται από τον χώρο της vocal jazz - αν κι εδώ το μετατρέπουν σε folk αυτοσχεδιασμό - το "Black Vivaldi Sonata" της Sudan Archives έρχεται από τον χώρο της R&B! Οι The End διατηρούν το beat του αυθεντικού, το μετατρέπουν σε τελετουργικό mantra και το τραβάνε για εννέα λεπτά. Υπόψιν, και τα δύο αυθεντικά τραγούδια κυκλοφόρησαν μόλις το 2019.

Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι οι The End μαγείρεψαν ξανά κάτι σπουδαίο από το γεγονός ότι τα 45 λεπτά του "Why Do You Mourn" γλιστράνε σαν το νερό στα χέρια σου. Το άλμπουμ, βασισμένο στις ηχητικές κι εκφραστικές εναλλαγές, σχηματίζει ξανά ένα υπέροχο μουσικό μωσαϊκό που διαπερνά σκέψεις και σώμα, υπερβαίνοντας genres και σκηνές. Κάνουν λοιπόν το τρία στα τρία, εξακολουθώντας να αποτελούν ένα εξόχως συναρπαστικό συγκρότημα. Τόσο συναρπαστικό που είναι κρίμα να ανακαλύπτονται μόνο από φίλους της πειραματικής jazz, την στιγμή που απευθύνονται μάλλον σε οποιονδήποτε «νιώθει» με την προοδευτική, ελεύθερη μουσική πάσας φύσης κι αισθητικής.

Bandcamp

  • SHARE
  • TWEET