Εκεί που το instrumental prog συνάντησε τη Συντροφιά του Δαχτυλιδιού

Σε ένα παρελθόν που όσο κοντινό φαντάζει, τόσο μακρινό είναι στην πραγματικότητα, οι περιπτώσεις δημιουργών και των έργων τους που παρέμειναν στις σκιές της λησμονιάς φαντάζουν πάμπολλες. Τα γρανάζια της μουσικής βιομηχανίας ανταποκρίνονται κυρίως στη φήμη και το χρήμα, με το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά να μην αρκούν για τη μακροημέρευση των καλλιτεχνών και συγκυρίες να ορίζουν το μέλλον τους. Ωστόσο, με το χρόνο ως αντικειμενικότερο κριτή, τα μουσικά πονήματα των αφανών ηρώων υπάρχουν, περιμένοντας να αποκαλύψουν τη μαγεία τους σε αυτούς που θα τα ανακαλύψουν.

Έτσι, αποδεχόμενοι τη δική μας «διαστροφή» και αναλαμβάνοντας τον ρόλο του ανήσυχου ρέκτη, θα παρουσιάζουμε ανά τακτά (ή και όχι τόσο) χρονικά διαστήματα, μέσω μίας στήλης που διόλου τυχαία επέλεξε να παίξει με τις λέξεις progress και obsession, το έργο ενός δημιουργού από το ευρύτατο φάσμα και την κληρονομιά του progressive rock, που δεν κατάφερε να ξεφύγει ενός cult συλλεκτικού επιπέδου.

Days of progressive past Vol. 69:

Το milestone των 20 χρόνων από την πρώτη προβολή του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών

Τα γραπτά του J.R.R. Tolkien έχουν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους στη pop κουλτούρα, με το κομμάτι που αφορά τον σκληρό ήχο, τις μπάντες του και τους οπαδούς του, να μην αποτελεί εξαίρεση. Ο εξέχων Βρετανός συγγραφέας υπήρξε ένας ανήσυχος δημιουργός κι ένας διαπρεπής ακαδημαϊκός, έχοντας να επιδείξει πλούσιο έργο που αφορούσε ακόμη και τη δημιουργία νέων γλωσσών, με το πλέον ξακουστό του έργο να αποτελεί φυσικά ο high fantasy κόσμος της Μέσης Γης, έτσι όπως ξεδιπλώθηκε μαεστρικά στα Silmarillion, Hobbit και Lord Of The Rings.

Έτσι, έμοιαζε δεδομένο ότι κάποια στιγμή θα γινόταν μια προσπάθεια για οπτικοποίηση του μεγαλειώδους κόσμου που σκαρφίστηκε και σε επίπεδο μεγάλης οθόνης, με το ορόσημο αυτών των προσπαθειών να φτάνει στο αποκορύφωμα του κάτι παραπάνω από 20 χρόνια πριν, τη χρονιά της παγκόσμιας προβολής της ταινίας Lord Of The Rings: The Fellowship Of The Ring, της οποίας το σενάριο βασιζόταν στην ομότιτλη επική νουβέλα του 1954.

Το δικό μας - ελαφρώς καθυστερημένο - αφιέρωμα, λοιπόν, σε αυτό το σημαντικό milestone που άνοιξε διάπλατα το μαγικό κόσμο του J.R.R. Tolkien στις μάζες, αφορά ένα παραγνωρισμένο άλμπουμ σκανδιναβικού progressive rock κατευθείαν από τα βάθη των '70s, το οποίο και υπήρξε ένα από τα πρώτα μουσικά έργα που καταπιάστηκαν με τη μυθολογία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Για κοπιάστε…

Τα πρώτα βήματα μιας καριέρας συνυφασμένης με το instrumental prog

Γεννημένος σε ένα απομακρυσμένο χωριό της βόρειας Σουηδίας και μεγαλωμένος από ένα οικογενειακό φίλο μέχρι την εφηβεία του, ο Bo Hansson υπήρξε μια ιδιαίτερη περίπτωση μουσικού. Η μετακόμιση στην πρωτεύουσα Στοκχόλμη έδωσε πλούσια ερεθίσματα στον ανήσυχο μουσικό, ο οποίος γρήγορα άρχισε να ενδιαφέρεται για τη rock 'n' roll σκηνή της χώρα και να συμμετέχει σε κάποια πρώιμα συγκροτήματα, χωρίς ιδιαίτερη συνέπεια.

Στα mid '60s τη θέση του rock 'n' roll πήραν τα blues και η jazz, με το νεαρό δημιουργό να δημιουργεί τους The Merrymen, μια blues μπάντα που κατάφερε να αποτελέσει support στους Rolling Stones, σε μια πρώιμη σκανδιναβική τουρνέ τους. Η συνεχής τριβή με καλλιτέχνες που επισκέπτονταν τη Σουηδία στα πλαίσια περιοδείας τους αποτέλεσαν έναν ισχυρό σύμμαχο ώστε οι μουσικοί ορίζοντες του Hansson να διευρυνθούν, με τη συναυλία του jazz-ίστα Jack McDuff να κρίνεται κομβική ώστε ο Σουηδός να αποκτήσει το δικό του Hammond organ.

Από εκεί κι έπειτα το νερό είχε μπει στο δημιουργικό αυλάκι, καθώς το σχήμα των Hansson & Karlsson έβγαλε τρία άλμπουμ μέχρι το τέλος του 1969, στα οποία ο ήχος του Hammond πρωταγωνιστούσε. Μάλιστα, το συγκεκριμένο συγκρότημα απέκτησε σημαντική αναγνώριση στη χώρα του αλλά και σε ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη, σε σημείο ο ίδιος ο Jimi Hendrix να ηχογραφήσει ένα τραγούδι του Hansson, με το “Tax Free” να εμφανίζεται σε διάφορες bootleg ηχογραφήσεις του θρυλικού κιθαρίστα.

Τελικά, ο Janne Carlsson - ο άμεσος συνεργάτης του Hansson στους Hansson & Karlsson - απέκτησε δική του εκπομπή στη σουηδική τηλεόραση των late '60s, με τον Hansson να τερματίζει τη συνεργασία τους και να ακολουθεί solo πορεία, η οποία θα χρειαζόταν κάτι παραπάνω από μισό χρόνο για να αποκαλύψει τους πρώτους της καρπούς...

Bo Hansson - Sagan Om Ringen (Music Inspired By Lord Of The Rings) (Silence, 1970)

Συνεπαρμένος από ένα αντίτυπο του Άρχοντα Των Δαχτυλιδιών που του είχε δώσει η τότε σχέση του, ο Bo Hansson θα μετακόμιζε σε ένα φιλικό διαμέρισμα για μερικές μέρες, ξεκινώντας να γράφει μουσική επηρεασμένη από τα γραπτά του J.R.R. Tolkien. Κάποιες βδομάδες και μια έξωση - για διατάραξη της κοινής ησυχίας - αργότερα, ο Σουηδός μουσικός εγκαταστάθηκε σε μια εξοχική κατοικία σε ένα νησί ανοικτά της Στοκχόλμης, παρέα με τον μηχανικό ήχου Anders Lind και τον drummer Rune Carlsson, ολοκληρώνοντας το υλικό που προοριζόταν να αποτελέσει το πρώτο solo άλμπουμ του, και ηχογραφώντας το σε ένα δανεικό τετρακάναλο.

Ο τετραπέρατος Lind θα έβρισκε τις διασυνδέσεις και τον τρόπο να βρει τόσο τον - αναβαθμισμένο - εξοπλισμό που χρειαζόταν για να ολοκληρωθούν οι ηχογραφήσεις, όσο και τους session-άδες Gunnar Bergsten και Sten Bergman, οι οποίοι - μαζί με τον Rune Carlsson - αποτέλεσαν την υποτυπώδη μπάντα που θα πλαισίωνε τον Hansson.

Γεμάτο σκοτεινά περάσματα τα οποία τα επόμενα χρόνια θα αποτελούσαν το σήμα - κατατεθέν της σουηδικής prog σκηνής, έναν απόλυτα ταιριαστό στη θεματολογία folklore αέρα που μπλέκεται αρμονικά με τα υπολείμματα της '60s ψυχεδέλειας και τη φημολογία ότι ο ίδιος ο Jimi Hendrix προσέφερε μερικά από τα κιθαριστικά licks που ακούγονται στο άλμπουμ, το "Sagan Om Ringen" θα διακρίνονταν από τον κυριαρχικό, organ-ικό του ήχο και τον αφηγηματικό του - αν και αυστηρά instrumental - χαρακτήρα. Μάλιστα, το άλμπουμ θα γινόταν ανάρπαστο στην Μεγάλη Βρετανία, με την Charisma να το επανακυκλοφορεί το 1972, πραγματοποιώντας και τότε top-40 πωλήσεις στη βρετανική επικράτεια.

Τί ακολούθησε;

Ο Hansson συνέχισε τη solo πορεία του εντός των '70s, κυκλοφορώντας το 1972 το "Ur Trollkarlens Hatt" (κοινώς, "The Magician's Hat"), έναν εξίσου απολαυστικό διάδοχο του "Sagan Om Ringen", αλλά και με τα ίδια μειονεκτήματα σε επίπεδο ηχογραφήσεων. Το 1975 θα ερχόταν στο φως το "Mellanväsen" (αγγλιστί, "Attic Thoughts"), το μάλλον πιο ολοκληρωμένο κι επαγγελματικό του πόνημα, προκρίνοντας μια στιβαρή prog προσέγγιση και με διάφορα μέλη των Kebnekajse να βοηθούν στη δημιουργία και την ηχογράφηση του, ενώ το 1977 το "El-Ahrairah (δηλαδή, "Music Inspired By Watership Down"), με το οποίο άρχισε να φθίνει το ενδιαφέρον του κοινού, καθότι εμφανώς πιο αδύναμο. Το δημιουργικό κύκνειο άσμα του θα ερχόταν το 1985, με το "Mitt I Livet" να μην αξίζει ούτε εγκυκλοπαιδικά το χρόνο του prog ρέκτη, όντας ένα άλμπουμ αδιάφορο σε σύνθεση κι εκτέλεση, το οποίο παρουσίαζε τη δημιουργική φλόγα του Σουηδού καλλιτέχνη να έχει από καιρό σβήσει.

Παρ' όλα αυτά, ο μύθος του είχε συντηρηθεί εντός της σουηδικής μουσικής κοινότητας, με τον ίδιο να πραγματοποιεί σποραδικές ζωντανές εμφανίσεις τα επόμενα χρόνια, με συνοδοιπόρο τον Eric Malmberg, ενός μουσικού άμεσα επηρεασμένου από τα έργα και τις ημέρες του Hansson. Τελικά, το 2010 θα είναι η τελευταία φορά που θα είχαμε κάποιο νέο για τον Σουηδό μουσικό, με την είδηση του θανάτου του να βυθίζει στη θλίψη κάθε prog ακροατή, αλλά και τους θιασώτες του κόσμου του Tolkien που γνώριζαν για την ύπαρξη του.

YouTube