«A Buyer's Guide»: Miles Davis

Οδηγός δισκογραφίας για τον τεράστιο τρομπετίστα

Υπάρχουν πολλές προσωπικότητες στη μουσική που μπορούμε να ισχυριστούμε ότι άλλαξαν την ιστορία του μουσικού είδους που υπηρέτησαν. Υπάρχουν και μερικές, σαφώς λιγότερες, που μπορούν να ισχυριστούν ότι άλλαξαν τη μουσική συνολικά κατά τη διάρκεια της δισκογραφίας τους. Ο Miles Davis είναι μάλλον ο μόνος που μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι το έκανε στη διάρκεια της ζωής του τρεις ή και τέσσερεις φορές (η δημιουργία της cool jazz, η μορφοποίηση και κυριαρχία του hard bop, η σύζευξη με την κλασική και ευρωπαϊκή μουσική και το fusion με το rock).

Miles Davis

Γεννήθηκε στις 26 Μαΐου του 1926 στο Άλτον, του Ιλινόις των ΗΠΑ και πέθανε το 1991 στην Καλιφόρνια. Στην πορεία του αυτή συνεργάστηκε με ό,τι καλύτερο έχει βγει στον κόσμο της jazz. Ήταν τυχερός καθώς ξεκίνησε να παίζει μαζί με τον Charlie Parker από πάρα πολύ νέος. Το φοβερό είναι όμως ποιοι ξεκίνησαν να παίζουν μαζί του και τελικά έγιναν με τη σειρά τους καλλιτέχνες που άλλαξαν ή εξέλιξαν την jazz. Επιγραμματικά θα παραθέσουμε μερικούς που τους (παρα)άνοιξε τ' αυτιά, τους ξεκλείδωσε τα δάχτυλα και τους ορθάνοιξε τα μάτια: John Coltrane, Gerry Mulligan, Sonny Rollins, Wayne Shorter, Cannonball Adderley, Bill Evans, Herbie Hancock, John McLaughlin και Joe Zawinul.

Miles Davis

Αποφασίζοντας να εξετάσουμε την τεράστια δισκογραφία του ήταν σίγουρο ότι θα έχουμε πολλές δυσκολίες στο να τη χωρέσουμε στο συγκεκριμένο format της στήλης. Από την άλλη είναι σαφές ότι τα παρακάτω προτείνονται ως εισαγωγή και σε καμμία περίπτωση ως ολοκληρωμένη παρουσίαση στο έργο του. Υπό την έννοια αυτή προσπαθήσαμε και να έχουμε αντιπροσώπευση από όλες τις φάσεις του. Κάποιοι δίσκοι δεν χώρεσαν κι άλλοι δεν ήταν τόσο καλοί ή επιδραστικοί για να αποτελέσουν μέρος ενός οδηγού. Επιλέξαμε να μη συμπεριλάβουμε δίσκους συνεργασιών ή όπου ο Miles Davis δεν ήταν leader, συλλογές σαν το "Birth Of The Cool", EP και ανεπίσημες κυκλοφορίες. 

Miles Davis

Ευδιάκριτα λείπει το εξαιρετικό "In A Silent Way", όσο παράξενο κι αν ακουστεί, για οικονομία χώρου, επειδή κατά μία έννοια περισσότερο πρόκειται για δημιούργημα των μουσικών του παρά δικό του και καθώς θεωρούμε ότι αυτόν τον ήχο τον παρουσίασε καλύτερα στο "Bitches Brew". Όπως και διότι από αυτήν την εποχή έχουμε άλλα δύο άλμπουμ ήδη στον οδηγό. Δεν χώρεσε το απίθανο "Miles Ahead" που πρόκειται για μουσική από μια μεγάλη ορχήστρα που διευθύνει ο Gil Evans. Συνειδητά δεν συμπεριλάβαμε και τις ηχογραφήσεις από τις 11 Μαΐου μέχρι και τις 26 Οκτωβρίου του 1956 που αποτέλεσαν τους τέσσερις δίσκους "Cookin'", "Relaxin'", "Workin'" και "Steamin' With Τhe Miles Davis Quintet" καθώς η αξία τους αναδεικνύεται κυρίως ως ενότητα παρά ως μονάδες το καθένα ξεχωριστά, παρότι πρόκειται για το «καλό» κουϊντέτο του Miles Davis (αυτός φυσικά στην τρομπέτα), με τους John Coltrane στο τενόρο σαξόφωνο, Red Garland στο πιάνο, Paul Chambers σε μπάσο και τσέλο, Philly Joe Jones στα τύμπανα και τον Rudy Van Gelder στην ηχογράφηση, το οποίο λειτούργησε σαν σταθερή μπάντα την περίοδο από 1955 έως και 1958. Οριακά και εντελώς στις λεπτομέρειες και στο γούστο των συντακτών του κειμένου έμειναν εκτός τα "On The Corner", "Porgy & Bess", "Big Fun", "Filles De Kilimanjaro", "E.S.P.", "Sorcerer" και "Tutu". Δίσκοι που σπάσαμε το κεφάλι μας να χωρέσουν, καθώς λατρεύουμε και περιέχουν μερικά από τα καλύτερα του κομμάτια, άλλα δεν μπήκαν για ασήμαντους, εμπορικούς ή εντελώς μηδαμινούς λόγους υπέρ κάποιου άλλου, είναι τα εξαιρετικά "Nefertiti" και "Milestones" αλλά και το live "Pangaea".

 
Miles Davis - Kind Of Blue

Kind Of Blue
(Columbia, 1959)

Πολλές φορές η τοποθέτηση ενός δίσκου στην κατηγορία "buy or die" είναι προφανής, ελάχιστες τόσο όσο αυτή. Δεν πρόκειται απλά για τον αντικειμενικά καλύτερο δίσκο του Miles Davis, αλλά για έναν από τους διεκδικητές για τον καλύτερο δίσκο οποιουδήποτε είδους, οποιασδήποτε εποχής. Σε μία στροφή στην καριέρα του όπου αφήνει πίσω του το hard bop αλλά και την big band jazz που υπηρέτησε με τον Gil Evans, στρέφεται αποκλειστικά στη modal jazz, δηλαδή την μελωδική και αρμονική εκδοχή της. Ταυτόχρονα ο John Coltrane, συνεργάτης του ήδη από το 1955, ήταν κι αυτός ένα βήμα πριν δείξει στον κόσμο ποιος πραγματικά είναι με το "Giant Steps" που θα κυκλοφορήσει έναν χρόνο μετά. To "So What" με τη μελωδία του πιο αδικημένου και αδικοχαμένου μουσικού στην ιστορία της jazz, του μπασίστα Paul Chambers παραμένει μέχρι και τώρα μία από τις πιο αναγνωρίσιμες συνθέσεις του χώρου. Δεν χρειάζονται πολλά λόγια, αν δε σου αρέσει το "Kind Of Blue", δε σου αρέσει η jazz.

Miles Davis - Bitches Brew​

Bitches Brew​
(Columbia, CBS/Sony, 1970)

Αυτός ο δίσκος εξερευνά τον ήχο και επηρεάζει την εξέλιξη όσο κανένα. Είναι ο καλύτερος fusion δίσκος του (αν όχι αυτός που το γέννησε) και προχωράει προς περισσότερο funky και rock καταστάσεις. Όντας οραματικός δημιουργεί μια απίθανη μουσική πραγματικότητα χωρίς προηγούμενο. Θα μπορούσες και να το πεις avant-garde funk jazz rock. Κιθάρες μπλέκονται με τρομπέτες και σαξόφωνα με ηλεκτρικό μπάσο και πιάνο. Ένα πρώιμο post-rock δηλαδή! Άκου τα κομμένα που θα βρεις στο "The Complete Bitches Brew Sessions". Εδώ ο Miles είδε για άλλη μια φορά πάρα πολύ μπροστά κι έφτιαξε νέες μουσικές γιατί κατάλαβε ότι η jazz ολισθαίνει και χρειάζεται την συνάφεια και την ζωτική (επιτρέψτε μας) Hendrix ένεση για να προχωρήσει μπροστά.

 

 

Miles Davis - Sketches Of Spain

Sketches Of Spain
(Columbia, Fontana, 1960)

Ο δίσκος περιέχει πολλές τρομπέτες, τρομπόνια, όμποε, άρπες, κλαρινέτο, γαλλικό κόρνο και φλάουτο. Ιδέες από flamenco και παραδοσιακά κομμάτια της Ανδαλουσίας. Η ενορχήστρωση  του Gils Evans ουσιαστικά πήρε παραδοσιακή ισπανική μουσική και την παρουσίασε σαν κλασικό κονσέρτο. Σκέψου ότι τότε ούτε καν είχε ηχογραφήσει ολοκληρωμένο δίσκο ο Paco de Lucía. O ήχος προφανώς θυμίζει κάτι από Ισπανία. Όπως πολλοί δίσκοι του θρύλου, έτσι και αυτός, γεννά την απορία εάν είναι τελικά jazz αυτό που δημιούργησε. Σίγουρα ξενίζει, αλλά αδιαμφισβήτητα μιλάμε για κάτι μοναδικό. Είναι καινοτόμο και αυθεντικό όσο λίγα. Σε ταξιδεύει, σε χαλαρώνει και σε μαγεύει πανεύκολα. Είναι κατά βάση ήσυχο και ατμοσφαιρικό και βοηθάει στο να γίνει ένα πανεύκολο άκουσμα. Είναι ένα αριστούργημα που αξίζει να προσέξεις κάθε λεπτομέρεια του.

Miles Davis - (Tribute To) Jack Johnson

(Tribute To) Jack Johnson
(Columbia, 1979)

Φυσικά η μεγάλη σύζευξη με το rock έγινε με το "Bitches Brew" αλλά ακόμα κι έτσι αυτό το soundtrack για μία ταινία αφιέρωμα στον Jack Johnson, έναν πυγμάχο-σύμβολο για την μαύρη κοινότητα, φαίνεται καινοτόμο. Με τον John McLaughlin στην τρίτη του συνεργασία με τον Davis να έχει πλέον ρόλο πρωταγωνιστικό, σχεδόν όλος ο δίσκος βασίζεται πάνω του ή στους διαλόγους του με την τρομπέτα του Davis. Πέρα από το rock και την jazz πολύ έντονο είναι και το funk στοιχείο επηρεασμένο από την επιτυχία (και τη «μαύρη υπερηφάνεια» που εξέπεμπαν) οι Sly Stone και James Brown, κάτι που θα εξελίξει ακόμα περισσότερο ο Miles Davis στο "On The Corner" του 1972.

 
Miles Davis - Round About Midnight

Round About Midnight
(Columbia, 1957)

Η πρώτη του δουλειά για την Columbia ήταν και η πραγματική αρχή της μεγάλης καριέρας του. Οι ηχογραφήσεις του με την Prestige, παρότι έδειξαν σε αρκετές στιγμές το μεγάλο του ταλέντο σε καμία περίπτωση δεν ανέδειξαν πλήρως τις δυνατότητές του, όχι χωρίς και δικό του φταίξιμο είναι η αλήθεια αφού τα προβλήματά του με την ηρωίνη ήταν έντονα εκείνη την περίοδο. Παρότι και εδώ δεν απομακρύνεται από το hard bop που υπηρέτησε και στις αμέσως προηγούμενες δουλειές του, το αποτέλεσμα είναι πιο εστιασμένο, οι συνθέσεις ίσως καλύτερα επιλεγμένες (καμία δική του ή του συγκροτήματός του), το δέσιμο του κουιντέτου του καλύτερο, ο Coltrane να βγαίνει όλο και περισσότερο στο προσκήνιο... Γενικώς αν κάποιος θέλει να εξερευνήσει τη hard bop δισκογραφία του Davis, από εδώ θα ξεκινήσει.

Miles Davis - Someday My Prince Will Come

Someday My Prince Will Come
(Columbia, 1961)

Έχει μείνει στην ιστορία περισσότερο ως ο δίσκος που περιλαμβάνει δύο σπουδαίους αν και αρκετά αντίθετους σε στυλ σαξοφωνίστες. Ο John Coltrane αποχωρεί από το συγκρότημα για να οικοδομήσει τη δική του καριέρα, όχι όμως χωρίς να προλάβει να κάνει την εμφάνισή του σε δύο συνθέσεις. Τον αντικαθιστά στη μοναδική τους συνεργασία ο Hank Mobley, ένας σαξοφωνίστας που συνδέθηκε με την Blue Note και τον soulful ήχο της. Παρότι η σύγκριση ανάμεσα στους δύο αποτελεί μέχρι τώρα κεντρικό σημείο προσοχής στο δίσκο (και ειδικά στο ομότιτλο κομμάτι όπου εμφανίζονται και οι δύο) ο μελωδικός χαρακτήρας του Mobley μπορεί να χάνει σε επιθετικότητα σε σχέση με του Coltrane αλλά αναδεικνύει μία άλλη διάσταση σε έναν δίσκο που θα μπορούσε να είναι το μικρό αδερφάκι του "Kind Of Blue".

 

Miles Davis - Miles Smiles

Miles Smiles
(Columbia, 1967)

Εδώ έχουμε το δεύτερο καλό κουαντέτο του με τους Wayne Shorter στο σαξόφωνο, Herbie Hancock στο πιάνο, Ron Carter στο μπάσο και Tony Williams στα τύμπανα. Μιλάμε για τρομερή μπάντα. Πολλοί μουσικοί το θεωρούν ως το πιο επιδραστικό modal jazz δίσκο. Είναι ο πιο αρμονικός όλων. Συνθέσεις όπως τα "Ginger Bread Boy" και "Freedom Jazz Dance"  μιλάνε από μόνα τους. Ο ρυθμός που ακούς εδώ είναι φανταστικός. Τα "Orbits" και "Dolores" είναι σαν να ακολουθούν την δισκάρα "Milestones". Σε μουσικά σχολεία θα μπορούσε να διδάσκεται σαν μάθημα. Είναι σίγουρα αρκετά σκοτεινό και πολύ περιπετειώδες. Αυτός ο δίσκος είναι πολύ εύκολος. Εύκολος στο άκουσμα καθώς δεν έχει δύσκολες και πειραματικές ιδέες, ούτε ακρότητες ή πολύ καινοτόμες αλλαγές, αλλά παρουσιάζει μια πανέμορφη μουσική, με φανταστικούς ήχους από τα βασικά όργανα και εξαιρετικό δέσιμο μεταξύ τους. Το groove (σε swing στυλ) που περιέχει, είναι αξιοζήλευτο.

 
Miles Davis - Ascenseur Pour L'échafaud

Ascenseur Pour L'échafaud
(Fontana, 1958)

Κάποιες φορές δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα που έχει σημασία. Ακόμα και ο τρόπος που αυτό έρχεται είναι σημαντικός. Εδώ λοιπόν έχουμε μία μουσική που όχι μόνο μπορεί να σταθεί μόνη της στο πέρασμα του χρόνου, όχι μόνο είναι μάλλον ό,τι πιο προσωπικό έχει κυκλοφορήσει ο Davis αφού η τρομπέτα του είναι μοναδικός πρωταγωνιστής σε όλες τις συνθέσεις, όχι μόνο αποτελεί ένα ιδανικό συμπλήρωμα ή καλύτερα απαραίτητο συστατικό στην καλύτερη crossover ταινία μεταξύ nouvelle vague και film noir αλλά δημιουργήθηκε και στο φτερό, με τον Davis να έχει δει την ταινία μία φορά πριν και μαζί με το υπόλοιπο συγκρότημα να αυτοσχεδιάζουν την ώρα που έβλεπαν τις σκηνές που θα έντυναν με τις μελωδίες τους. Το σκοτεινό ύφος της μουσικής, αν και στην ταινία αποκτά άλλη διάσταση, στέκεται και μόνο του και σε κάποιους σπασίκλες της μουσικής του Davis σαν και του λόγου μας συγκρίνεται με τις καλύτερες δουλειές του και κερδίζει άνετα μία θέση ανάμεσά τους.

 
Miles Davis - Get Up With It

Get Up With It
(Columbia, 1974)

Είναι μια άδικη ενότητα του οδηγού, αλλά αν έχεις αγαπήσει τις άλλες πλευρές του καλλιτέχνη αυτός ο πειραματικός και μεταμοντέρνος δίσκος θα σε ζορίσει. Είναι όσο πειραματικό πάει και περιέχει ήχους που θα ξενίσουν πολύ κόσμο. Κάποια κομμάτια ή πολλά περάσματα θα τα έλεγες και krautrock. Είναι μια ας πούμε jazz ψυχεδέλεια. Είναι όσο φευγάτο μπορείς να φανταστείς. Είναι ελεύθερο και παρανοϊκό. Δεν θα το παρουσίαζες στα αριστουργήματα, αλλά είναι από τις πιο ενδιαφέρουσα παράξενες πτυχές του. Θα μπορούσε εδώ να είναι και η δισκάρα "On Τhe Corner" αλλά θα ήταν ακόμα πιο άδικο. Αυτό το σε σημεία ambient δημιούργημα σε κάνει να χτυπάς τα δάχτυλα σου, ήσυχα, αλλά ρυθμικά επί ώρες. Φυσικά κι εδώ θα βρεις απίθανες συνθέσεις και μερικά από τα καλύτερα πειραματικά του κομμάτια. Για τους οπαδούς των φευγάτων δουλειών του αυτός ο δίσκος θα μπορούσε να είναι και στην κορυφή της λίστας τους.

 
Miles Davis - Live At The Plugged Nickel

Live At The Plugged Nickel
(Columbia, CBS, 1982)

Επιλέχθηκε ανάμεσα από πάμπολα αξιόλογα live γιατί εδώ επιχειρεί μια αλλαγή με μια νέα μπάντα (Wayne Shorter, Tony Williams, Ron Carter και Herbie Hancock) και βλέπει το μέλλον με νέα ματιά. Για περισσότερο fusion/funk μουσικές προτιμήστε το live "Pangaea". Πολύ ωραίες ζωντανές εκτελέσεις θα βρείτε και στα "Live-Evil" και "Agharta". Αυτό εδώ ηχογραφήθηκε στο Σικάγο, τον Δεκέμβριο του 1965. Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί ότι περιέχει τα καλύτερα κομμάτια που μαζεύτηκαν σε ζωντανή ηχογράφηση. Μόνο ότι ακούς εδώ τα "Walkin'", "So What", "'Round About Midnight", "Stella By Starlight", "All Blues" και "On Green Dolphin Street" είναι σαν να έχεις ένα Hard Bop και Contemporary Jazz best of. Δεν χρειάζεται να ζητήσεις κάτι άλλο από μια συλλογή ζωντανά παιγμένων κομματιών του θεού της τρομπέτας. 

A Compilation

H λίστα για ένα πιο σφαιρικό άκουσμα, πέραν 10 βασικών συνθέσεων έχει άλλα τόσα bonus.

1. So What (Kind Of Blue)
2. Miles Runs The Voodoo Down (Bitches Brew)
3. Concierto De Aranjuez (Adagio) (Sketches of Spain)
4. Right Off (Jack Johnson)
5. Round Midnight (‘Round About Midnight)
6. Someday My Prince Will Come (Someday My Prince Will Come)
7.  Freedom Jazz Dance (Evolution of the Groove) (Miles Smiles)
8. Generique (Ascenseur Pour L'Echafaud)
9. Shhh/Peaceful (In A Silent Way)
10. Yesterdays (Live at the Plugged Nickel)
+
11. It Never Entered My Mind (Workin' with the Miles Davis Quintet)
12. Lonely Fire (Big Fun)
13. The Meaning Of The Blues (Miles Ahead)
14. Venus De Milo (Birth Of The Cool)
15. Seven Steps To Heaven (Seven Steps To Heaven)
16. Milestones (Milestones)
17. Nature Boy (Blue Moods EP)
18. Tutu (Tutu)
19. Pinocchio (Neferiti)
20. One And One (On The Corner)

Listen

  • SHARE
  • TWEET