«A Buyer's Guide»: Ian Svenonius (The Nation Of Ulysses, The Make-Up κ.ά.)

Πριν από κάποιους μήνες παρουσιάσαμε σε έναν αντίστοιχο οδηγό τη δισκογραφία του Dennis Lyxzen, ηγέτη των Refused και The (International) Noise Conspiracy. Ήρθε η ώρα να κάνουμε το αντίστοιχο για έναν άνθρωπο με πιθανότατα ακόμα μεγαλύτερο καλλιτεχνικό εκτόπισμα και αρκετές ομοιότητες στη μουσική πορεία του που δύσκολο να μην θεωρηθεί μεγάλη επιρροή του Lyxzen. Κυρίες και κύριοι, αν δεν τον ξέρατε μέχρι τώρα, ήρθε η ώρα να αγαπήσετε τον Ian Svenonius.

Δύσκολο να βρει κάποιος πιο ανήσυχο πνεύμα από τον Svenonius στη μουσική σκηνή των τελευταίων δεκαετιών. Ως frontman πολλών συγκροτημάτων δεν είναι μόνο ότι άφησε πίσω του εξαιρετικούς δίσκους, είναι ότι όποτε ένιωθε ότι ένα συγκρότημά του είχε φτάσει στην ακμή τού τι μπορούσε να προσφέρει, προχωρούσε στο επόμενο χωρίς να κοιτάξει πίσω. Και όλα αυτά επιλέγοντας πάντα να λειτουργεί από τον underground χώρο όπου ανήκει φύσει και θέσει. Δεν είναι όλες οι δουλειές του ισάξιες, και πώς θα μπορούσε άλλωστε, αλλά τουλάχιστον δύο συγκροτήματα του είναι πρωτοπόρα στο χώρο τους με βάθος επιρροής που εκτείνεται πολύ περισσότερο από την εμπορική τους απήχηση. Μιλάμε για τους post-hardcore The Nation Of Ulysses και τους garage The Make-Up, για να χρησιμοποιήσουμε τους διαδεδομένους ορισμούς που όμως, όπως θα εξηγήσουμε, αδυνατούν να αποδώσουν την πραγματική εικόνα.

Ακόμα σημαντικότερα, ο Svenonius είναι ένας στοχαστής της μουσικής και όχι μόνο. Απροκάλυπτα κομμουνιστής, με εξαιρετικό βάθος σκέψης, έχει γράψει πολύ ενδιαφέροντα βιβλία που αναλύουν την ποπ κουλτούρα και τη rock μουσική βιομηχανία. Αυτό φυσικά αντανακλάται και στους στίχους του που συχνά, μακριά από εύκολα συνθήματα, αποτελούν ταυτόχρονα επαναστατικά μανιφέστο. Το pitchfork το έχει θέσει εξαιρετικά σε ένα άρθρο του, περιγράφοντας την αντίφαση της persona του Svenonius ως έναν από τους πιο φωτισμένους διανοούμενους του rock και ταυτόχρονα έναν από τους πιο πρωτόγονους ερμηνευτές του. Πηγαίνοντας ακόμα ένα βήμα παρακάτω, περιγράφει ο ίδιος μία βαθύτερη αντίφαση της rock μουσικής που αποτέλεσε (και αποτελεί;) κατ’ εξοχήν ιδεολογικό εργαλείο διείσδυσης του καπιταλισμού και της «Δυτικής Κουλτούρας» σε παγκόσμια κλίμακα αλλά ταυτόχρονα και πεδίο επαναστατικότητας και αμφισβήτησης του. Αξίζει να ακούσετε τι έχει να πει για τους αυτοαναφορικούς μύθους που παράγει το rock από την εποχή του Elvis μέχρι το punk και τις ημέρες μας.

Στον εν λόγω οδηγό παρουσιάζονται, ως συνήθως, οι καλύτερες στιγμές του, κάποιες πιο «ψαγμένες» επιλογές αλλά και τι θα πρέπει να αποφύγετε τουλάχιστον ως πρώτη επαφή με τη δουλειά του. Αυτό όμως αφήνει και πάλι εκτός συγκροτήματα όπως οι Weird War, Το συγκρότημα που σχημάτισε ο Svenonius μετά τους Make-Up, που παρότι δε δημιουργούν την ίδια έλξη και δε σε αγκαλιάζουν όπως τα καλύτερα σχήματα του Svenonius, παρότι σε καμμία περίπτωση δεν είναι απαραίτητο άκουσμα, παραμένουν αξιόλογοι και αξίζουν κάτι παραπάνω από μία απλή αναφορά στη δισκογραφία του. Επίσης σημαντικό συμπλήρωμα στην κατανόηση της προσωπικότητας του Svenonius είναι τα βιβλία που έχει γράψει με τίτλους όπως "The Psychic Soviet", "Supernatural Strategies for Making a Rock 'n' Roll Group" και "Censorship Now!".

 

The Nation Of Ulysses - "Plays Pretty For Baby"
(1992)

Και τίποτα να μην ξέρεις για το συγκρότημα, από το κλειστοφοβικό, ιδρωμένο, γεμάτο ωμή ενέργεια εξώφυλλο, που αν υπήρχε δικαιοσύνη στον κόσμο θα έπρεπε να είναι εκεί ψηλά μαζί με το "London Calling", θα έπρεπε ήδη να καταλάβεις τι να περιμένεις από τους The Nation Of Ulysees: Ηλεκτρισμένο rock σερβιρισμένο σε ολιγόλεπτους δυναμίτες, με απόλυτη περιφρόνηση ως προς την τεχνική αλλά εντελώς προσηλωμένο στην Τέχνη και στο μήνυμα, νεανικό ανεξαρτήτως ηλικίας, ευθέως επηρεασμένο από τη free jazz και εύφλεκτο σε θερμοκρασία δωματίου. Κάπου στο κείμενο θα πρέπει να μπουν και οι λέξεις punk, art, πειραματισμός, τρομπέτα, situationism αλλά τις αφήνω στη διάθεση το αναγνώστη να τις πετάξει σε αυτό ελεύθερα. Ήταν ο δεύτερος και τελευταίος δίσκος τους, με μία συλλογή με τραγούδια κάποια εκ των οποίων θα αποτελούσαν τον τρίτο τους δίσκο να κυκλοφορεί πολύ αργότερα.

The Make-Up - "Save Yourself"
(1999)

Για πολλούς (συμπεριλαμβανομένου του γράφοντα) ό,τι καλύτερο κυκλοφόρησε ποτέ ο Svenonius. Με μία στροφή προς το garage, αν όχι και την ψυχεδέλεια, οδηγεί το πιο σταθερό του συγκρότημα και την πιο ώριμη φάση της καριέρας του στο απόγειο της. Χωρίς να νερώνει σε τίποτα την ένταση και το δυναμισμό της μουσικής του, ρίχνοντας όμως τους ρυθμούς και αυξάνοντας το groove, αναπτύσσει τις συνθετικές του ικανότητες και παρουσιάζει το καλύτερο σύνολο τραγουδιών της καριέρας του. Αυτό δε σημαίνει ότι διστάζουν και να πειραματιστούν με πρώτη και καλύτερη μία οργιώδη διασκευή στο "Hey Joe". To δε "I Am Pentagon" είναι ένα ερωτικό αριστούργημα που καταφέρνει να ενσωματώσει τον στίχο "I’ll be your rhomboid, I’ll be your trapezoid, I wanna be your trapped boy" σε μία εν γένει γεωμετρική ονείρωξη. Για άλλη μία φορά, μόλις φτάσει στο ζενίθ του με ένα συγκρότημα, είναι η ώρα για να προχωρήσει σε άλλα πράγματα. Παρά διάφορες πολύ ενδιαφέρουσες συλλογές και live, όπως θα δούμε, το "Save Yourself" είναι ουσιαστικά το κύκνειο άσμα αυτού του κορυφαίου συγκροτήματος του αμερικανικού underground. 

 

The Nation Of Ulysses - "13-Point Program To Destroy America"
(1991)

Με τέτοιο τίτλο, εμπνευσμένο από τα προπαγανδιστικά φυλλάδια των '50s με τίτλο «Red China's Secret Plan to Destroy America», είναι μάλλον σαφές ότι στην Αμερική δε θα χτυπήσεις ποτέ την πόρτα του mainstream και προφανώς αυτό δεν ήταν ποτέ το μέλημα των Nation Of Ulysses. Η παραγωγή του Ian MacKaye των Fugazi και η κυκλοφορία στη δισκογραφική του θα τους συσχετίσουν για πάντα με αυτή τη σκηνή, αλλά στην πραγματικότητα οι Nation Of Ulysses άλλαξαν το punk και το post-hardcore μην έχοντας σαφές προηγούμενο (αν και βρήκαν όπως είπαμε συνεχιστή στους Refused), ακόμα κι αν η απήχησή τους παρέμεινε μικρή και περιορισμένη κυρίως στους μουσικούς κύκλους παρά στο ευρύ κοινό. Και επειδή συνήθως ο ριζοσπαστισμός δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στο μουσικό κομμάτι, οι ξεκάθαρα ακροαριστερές ιδέες τους γίνονται σημαία και κυματίζουν περήφανα στους στίχους και τις θεματικές των τραγουδιών τους.

The Make-Up - "I Want Some"
(1999)

Παρότι δεν έχει βρεθεί ακόμα ο άνθρωπος που θα κατηγορήσει τους Make-Up για έλλειψη πάθους, έντασης και ακαταμάχητου groove στα τραγούδια τους, μία άποψη που κατά καιρούς έχει εκφραστεί είναι ότι δεν είχαν πολλές δυνατές συνθετικές στιγμές. Τραγούδια, δηλαδή, που θα παίζονταν σε ένα (θεωρητικό) ραδιόφωνο που θα έδειχνε ενδιαφέρον για τη ριζοσπαστική μουσική τους. Στην πραγματικότητα είναι άδικη κατηγορία και πέρα από τα διάσπαρτα στους δίσκους τους πιασάρικα τραγούδια, υπάρχει απάντηση και στη μορφή ενός διπλού βινυλίου που συγκεντρώνει όλα τα single και τα b-side της σύντομης καριέρας τους που δεν περιλαμβάνονται στα προηγούμενα άλμπουμ. Παρότι όχι ακριβώς «κανονική» κυκλοφορία, ο «μεταθανάτιος» αυτός δίσκος τους για πολλούς αποτελεί την πιο συνεκτική δουλειά τους. Περιέχει και το τραγούδι-ύμνο "Born On The Floor" που δεν κρύβει καθόλου το κομμουνιστικό, επαναστατικό, αντι-καπιταλιστικό μανιφέστο τους. Και γιατί να το κάνει άλλωστε;

 

The Make-Up - "Destination: Love - Live! at Cold Rise"
(1996)

Η αρχική γνωριμία με τους Make-Up ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Μη διατεθειμένοι να μπουν σε καλούπια μουσικά ή και οποιασδήποτε άλλης μορφής, διακηρύσσουν ότι αποτελούν μία θρησκεία για μη πιστούς και παίζουν ένα είδος που ονομάζουν Gospel Yeh-Yeh ενώ οι στίχοι τους προσηλυτίζουν με βάση τη liberation theology. Ο συνδυασμός των προηγουμένων παραδόξως (;) περιγράφει τη μουσική τους καλύτερα από ότι ένα τυπικό «garage rock με soul επιρροές και έντονη παρουσία πλήκτρων» θα ήλπιζα να κάνει. Αποφασίζουν να ηχογραφήσουν τον πρώτο τους δίσκο ψευτοζωντανά (ήχοι κοινού προστέθηκαν εκ των υστέρων - ίσως ήθελαν το ντεμπούτο τους να ακολουθήσει την παράδοση των πνευματικών πατέρων τους, MC5) καταφέρνουν όμως έστω και έτσι να συλλάβουν όλη την ενέργεια που βγάζουν επί σκηνής αλλά και να αναδείξουν ότι αυτό που συμβαίνει στη σχέση τους με το κοινό είναι κάτι πολύ περισσότερο από καθαρά μουσικό. Όσοι μη πιστοί προσέλθετε.

The Make-Up - "In Mass Mind"
(1998)

Το "In Mass Mind" έχει την άχαρη θέση στη δισκογραφία των Make-Up να μην είναι ούτε η καλύτερη κυκλοφορία τους, ούτε ο δίσκος γνωριμίας μαζί τους και πιθανότατα να έχει και το χειρότερο εξώφυλλό τους. Όμως, ακούγοντας το ξανά, είναι σαφές ότι είναι ένας συμπαγής δίσκος, με όλα τα στοιχεία που κάνουν τους πρωτευουσιάνους Αμερικανούς να είναι αγαπημένο συγκρότημα και με πολλά από τα στοιχεία που έκαναν λίγο αργότερα το "Save Yourself" τέτοιο αριστούργημα είναι εδώ παρόντα έστω και σε μικρότερο βαθμό. Επιπλέον το "Watch It With That Thing" είναι ένα παραγνωρισμένο διαμαντάκι στη δισκογραφία τους. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, οι Make-Up τελικά δε θα ήταν τόσο σπουδαίο συγκρότημα αν δεν είχαν και αυτόν τον δίσκο στο ρεπερτόριό τους.

Chain & The Gang - "In Cool Blood"
(2012)

Γενικά ο Svenonius από σχήμα σε σχήμα δε συνήθιζε να επαναλαμβάνεται. Στην περίπτωση όμως των Chain & The Gang δεν μπορούμε να μην πούμε ότι οι ομοιότητες με τους The Make-Up είναι εμφανείς. Περιέργως το αποτέλεσμα κάθε άλλο παρά ξαναζεσταμένο φαγητό μοιάζει, αφού οι νέοι μουσικοί που τον συνοδεύουν φέρνουν μαζί τους μία φρεσκάδα. Για παράδειγμα τα συχνά γυναικεία backing (και όχι μόνο) vocals είναι μία καλοδεχούμενη προσθήκη (πχ στο "Certain Kind Of Trash"). Ταυτόχρονα φαίνεται να έχει καταφέρει να ενώσει τα πιο τυπικά garage rock μοτίβα και την αφέλεια του bubblegum pop με πιο φευγάτες συνθέσεις και να παίζει με αυτά από τραγούδι σε τραγούδι ή ακόμα και εν μέσω ενός τραγουδιού. Οι στίχοι του είναι ακόμα πιο κυνικοί και σαρκαστικοί και κατά το συνήθειό του, ο τελευταίος τους δίσκος (πριν από μία συλλογή με επαναηχογραφήσεις) είναι το επιστέγασμα της επιστροφής στον ήχο αυτό και ώρα να προχωρήσει στον επόμενο.

 

David Candy - "Play Power"
(2001)

Θεωρητικά πρόκειται για ανεπανάληπτη solo κυκλοφορία του Svenonius, αλλά υπό το ψευδώνυμο David Candy. Ανεπανάληπτη τόσο με την κυριολεξία της έννοιας αφού μεσολάβησε ανάμεσα στους Make-Up και τους Weird War αλλά χωρίς καμμία συνέχεια και χωρίς να προωθηθεί ιδιαίτερα. Ανεπανάληπτη και με τη μεταφορική έννοια αφού πρόκειται για ένα διαμαντάκι ψυχεδελικού rock, ένα στοιχείο που υπήρχε στη μουσική του με τους Make-Up αλλά απείχε πολύ από το να είναι κυρίαρχο. Εδώ αντίθετα αναδεικνύεται σε μία χαλαρή εκδοχή του, με ξεκάθαρες '60s (μερικές φορές και ειρωνικές) αναφορές, πολύ αέρα στις συνθέσεις του και ιδέες που αναπτύσσονται νωχελικά. Ο Svenonius αποκλειστικά απαγγέλει, ως επίδοξος ποιητής, κάτι ανάμεσα σε beat poetry και το "American Prayer" των Doors. Το αποτέλεσμα είναι ένα τριπαριστό σύνολο που αντλεί στοιχεία και από την κινηματογραφική μουσική των '60s και παρότι αντιμετωπίζεται μάλλον ως απροσάρμοστο στην υπόλοιπη δισκογραφία του είναι μέσα στις πιο ενδιαφέρουσες δουλειές του.

 

Escape-ism - "Introduction To Escape-ism"
(2017)

Διαρκώς ανήσυχος και συχνά πρωτοπόρος, ο Svenonius δε δίστασε να πειραματιστεί σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του. Οι Escape-ism, το πιο πρόσφατο project του, είναι σίγουρα η πιο πειραματική πρωτοβουλία του που από τα στοιχεία που ξέραμε μέχρι τώρα διατηρεί μόνο τον ιδιαίτερο τρόπο τραγουδιού/κηρύγματός του, πάνω στη γνώριμη στιχουργική του. Η μουσική που τον υποστηρίζει όμως είναι πιο «κλινική» με το drum machine να δίνει το ρυθμό και την ηλεκτρική κιθάρα να προσφέρει το ηχητικό στρώμα. Παρότι το εγχείρημα έχει ενδιαφέρον ειδικά στο πως κινείται από το χορευτικό στο industrial και πίσω πάλι, δεν είναι μία δουλειά που συνολικά θα απορροφήσει τον ακροατή και δύσκολα θα προσελκύσει δεύτερη ακρόαση.

 

The Make-Up - "Untouchable Sound"​
(2006)

Ένα ακόμα «μεταθανάτιο» άλμπουμ των Make-Up αυτή τη φορά live με την πιο συνηθισμένη του έννοια. Δηλαδή περιλαμβάνει τραγούδια από το ήδη γνωστό ρεπερτόριο των Make-Up και αποτυπώνει το πώς ακούγονταν όταν έβγαιναν στη σκηνή. Spoiler alert, ακριβώς όπως φαντάζεστε. Γεμάτα ενέργεια και ενθουσιασμό, ένταση και δύναμη. Ο Ian Svenonius χρησιμοποιεί το κοινό ως πέμπτο μέλος του συγκροτήματος σε μία διαλεκτική σχέση που σπάει τον τοίχο που απομονώνει τον καλλιτέχνη σε σχέση με το κοινό του και αυτό δίνει κάτι επιπλέον στην ηχογράφηση αφού νιώθεις ως ακροατής/τρια να είσαι σχεδόν παρών/ούσα σε ένα μικρό κλαμπάκι και σε μία ασφυκτικά γεμάτη σκηνή. Κυρίως όμως, το "Untouchable Sound" μπορεί να λειτουργήσει και ως best of αφού εδώ μπορούν να βρεθούν μερικά από τα καλύτερα τραγούδια τους σε εκπληκτικές εκτελέσεις.

A Compilation

Όπως πάντα προσπαθώντας να χωρέσουμε μία καριέρα σε 80 λεπτά μουσικής είναι απαιτητικό αλλά παραμένει αντιπροσωπευτικό.

Spotify Playlist

1. The Nation Of Ulysses - Look Out! Soul Is Back
2. The Nation Of Ulysses - P. Power
3. The Nation Of Ulysses - Perpetual Motion Machine
4. The Nation Of Ulysses - Shakedown
5. The Make-Up - They Live By Night
6. The Make-Up - We Can’t Be Contained
7. ΤHe Make-Up - Watch It With That Thing
8. The Make-Up - Save Yourself
9. The Make-Up - The Bells
10. The Make-Up - I Am Pentagon
11. The Make-Up - Hey Joe
12. The Make-Up - I Want Some
13. The Make-Up - Born On The Floor
14. The Make-Up - Hey! Orpheus
15. Weird War - Grand Feud
16. Weird War - One By One
17. Weird War - Girls Like That
18. Chain & The Gang - Certain Kind Of Trash
19. Chain & The Gang - Free Will
20. Chain & The Gang - Living Rough
21. Chain & The Gang - It’s A Hard, Hard Job