«A Buyer's Guide»: Enslaved

Από την πρώτη μας συζήτηση αναφορικά με το αφιέρωμα στους Enslaved ξέραμε ότι δεν θα ήταν εύκολη και διαδικαστική η κατανομή και η ιεράρχηση των άλμπουμ αυτού του σπουδαίου συγκροτήματος που εδώ και 25 χρόνια δε σταματά να μας εκπλήσσει και να μας γοητεύει. Η σταθερή και υψηλή ποιότητα της δουλειάς τους είναι εντυπωσιακή και η αστείρευτη έμπνευση τους αξιέπαινη και σπάνια.

Αποτελούν αυθεντικούς εκπροσώπους της νορβηγικής black metal σκηνής και ξεκίνησαν την πορεία τους στις αρχές των '90s, μαζί με τους υπόλοιπους σπουδαίους που προήλθαν από τον παγωμένο βορρά. Οι Enslaved δεν ήταν το συγκρότημα που συμμετείχε σε βανδαλισμούς και έκνομες ενέργειες, συγκεντρωμένοι πάντα και μόνο στην μουσική κατάφεραν να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους και τράβηξαν την προσοχή όλων όσων παρακολουθούσαν την Νορβηγική σκηνή.

Αυτοί οι Νορβηγοί υπήρξαν λιγότερο καταιγιστικοί σε σχέση με πολλούς από τους συνοδοιπόρους τους, αλλά περισσότερο μελωδικοί, πιο προοδευτικοί και σίγουρα πιο επικοί. Πέρασαν από διάφορες φάσεις, εξελίχθηκαν και τόλμησαν να ενσωματώσουν επιρροές και να καταφύγουν σε πειραματισμούς κατά το δοκούν, χωρίς να απαρνούνται τις ρίζες τους, ενώ παράλληλα απέφυγαν κάθε στασιμότητα.

Κατά γενική ομολογία η πορεία τους και η εξέλιξη τους δεν είχε σχέση με αυτή των υπολοίπων της σκηνής. Εν μέσω σταθερών και προσεκτικών βημάτων οδηγήθηκαν σε μια μουσική ωρίμανση και η λέξη πρόοδος είναι αυτή που χαρακτηρίζει την ιστορία τους μέχρι και σήμερα.

Οι καλοί, οι πολύ καλοί και οι άψογοι δίσκοι καταλαμβάνουν ένα συντριπτικό ποσοστό στην δισκογραφία τους και αποτελούν μια μοναδική περίπτωση συγκροτήματος που μπορεί κάποιος, ακόμα και παλιός οπαδός τους, να αγαπήσει τα τελευταία τους άλμπουμ περισσότερο από τα πρώτα, ξεπερνώντας ακόμα και το συναισθηματικό εμπόδιο της νοσταλγίας.

Η σπουδαία πορεία αυτής της μπάντας συνεχίζεται μέχρι και τις μέρες μας, προσφέροντας εξαιρετικά άλμπουμ, πραγματοποιώντας παγκόσμιες περιοδείες και απολαμβάνοντας την αναγνώριση που της αξίζει.

Όπως υποστηρίζαμε τη δεκαετία του '90, ανεξάρτητα αν συναντούσαμε την χλεύη του κάθε κολλημένου, ότι συγκροτήματα όπως οι Death και οι Emperor είναι από τα κορυφαία της εποχής (και όχι μόνο βέβαια) στο χώρο του metal, παρομοίως και σήμερα μπορούμε με ασφάλεια και βεβαιότητα να δηλώσουμε ότι οι Enslaved αποτελούν ένα από τα σπουδαιότερα συγκροτήματα της metal μουσικής των τελευταίων είκοσι ετών.

Βγάζοντας εκτός διαδικασίας το πρόσφατο, άρα μη αφομοιωμένο όσο πρέπει "E" και δια μέσου μιας πραγματικά δύσκολης επιλογής, σας παρουσιάζουμε στη συνέχεια τη γνώμη μας για τα υπόλοιπα δεκατρία άλμπουμ της μπάντας, συμπεριλαμβανομένου βέβαια και του πρώτου mini-LP που εμφανίστηκε στο μακρινό 1993.

 

Below The Lights
(Osmose, 2003)

Τα στοιχεία της προόδου είχαν ήδη παρουσιασθεί στο προηγηθέν "Monumension" αλλά σε αυτό το δίσκο η εξέλιξη και οι αλλαγές στον ήχο και στο ύφος του συγκροτήματος είναι ιλιγγιώδεις. Όσο και αν υπάρχουν στιγμές που θυμίζουν έντονα το παρελθόν, οι ταχύτητες έχουν περιοριστεί, ενώ αναδύεται η αγάπη της μπάντας για το progressive της δεκαετίας του '70, όπως και μια γενικότερη πειραματική διάθεση, χωρίς να παραγνωρίζει τις ρίζες της. Η εισαγωγή με το φλάουτο και την ακουστική καθώς και η δομή και εξέλιξη του "Queen Of The Night", μαζί με τα αιθέρια καθαρά φωνητικά πείθει και τον πιο "δύσκολο", όπως και τα τυπικά prog περάσματα του "Havenless" είναι ορισμένες ελάχιστες ως αναφορές για ένα σπουδαίο δίσκο. Μπορεί σήμερα αυτή η στροφή να μην εκπλήσσει, αλλά εκείνο την εποχή μια τέτοια αλλαγή μαζί με την απαράμιλλη ποιότητα του άλμπουμ εντυπωσίασαν. Νορβηγική κορυφή και όχι μόνο.

Α.Κ.

Axioma Ethica Odini​
(Indie Recordings, 2010)

Δείγμα αναμφίβολο της σπουδαιότητας των Enslaved είναι ότι φιγουράρει σαν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ τους το "Axioma Ethica Odini" με αριθμό 11 στο σειριακό δισκογραφικό ρεπερτόριο τους. Μεταξύ μας κάθε δίσκος από το "Vertebrae" και μετά θα μπορούσε να είχε δικαιολογημένη παρουσία αφού η έμπνευση μοιάζει να είναι αστείρευτη για τους Νορβηγούς. Ο λόγος της επιλογής για τούτο το αριστούργημα είναι ότι τα οχτώ τον αριθμό τραγούδια συν τη γέφυρα εν ονόματι “Axioma” στη μέση είναι απλά εκπληκτικά. Ειδικά στην αρχή το άλμπουμ πιάνει κορυφή. Με μια αισθητική συνεχούς κίνησης, σαν μια ρόδα που γυρνάει συνεχώς, οι ήχοι, τα riff, και τα τύμπανα ενδοσκοπούν, σε ταξιδεύουν, σε προβληματίζουν και γενικά φτάνουν τη φαντασία σου στο κόκκινο. Επιρροές από Opeth πχ στο "Night - Sight" εμπλουτίζουν τον ήχο τους δίχως να αλλάζουν τη ταυτότητα τους, η black προσέγγιση σε πολλά σημεία συσκοτίζει την ατμόσφαιρα ενώ η ιδιαίτερη στιχουργική θεματολογία προσφέρει πραγματική ψυχαγωγία. Τι να πρωτοπείς, δίσκος που κολλάς για καιρό και επανέρχεσαι ανά διαστήματα, δε κουράζει και αξιωματικά θεωρείτε από τις γιγάντιες στιγμές τους.

Γ.Δ

 

Frost
(Osmose, 1994)

Το ταξίδι είχε ήδη ξεκινήσει και τα πρώτα δείγματα (ακόμα και το demo) ήταν εξαιρετικά αλλά το "Frost", το δεύτερο τους ολοκληρωμένο άλμπουμ, αποτελεί την πρώτη τους μεγάλη στιγμή. Ηχητικές εκρήξεις, μεθυστικές μελωδίες, αργά επικά περάσματα, αυθεντικές folk / viking στιγμές, ακουστικά μέρη, απαγγελίες, αλλαγές ρυθμών και θεμάτων αλλά πάνω από όλα  αυθεντικό αίσθημα και μεγαλειώδης ατμόσφαιρα είναι αυτά που συνυπάρχουν και συνθέτουν αυτό το σπουδαίο άλμπουμ. Μια πραγματική περιπέτεια και ένα μαγευτικό ταξίδι στις βόρειες θάλασσες, πάνω σε ένα στιβαρό black metal υπόβαθρο που σε στιγμές έτεινε να αποκλίνει, αλλά παρέμενε ακόμα στα όρια του ήχου που πρέσβευε. Ήταν ακόμα νωρίς για έντονες πειραματικές αποκλίσεις.

Α.Κ.

RIITIIR
(Nuclear Blast, 2012)

Στο "RIITIIR", άλμπουμ που στιχουργικά κινείτε στις τελετουργίες παντός τύπου, έχουμε μια εκπληκτική συμπόρευση progressive rock, black metal και στιγμών που φέρνουν μέχρι και Tool. Πλέον οι μελωδίες και οι φωνητικές γραμμές του Herbrand Larsen είναι τόσο εθιστικές που λιώνεις. Χαρακτηριστικά δείγματα τα "Thoughts Like Hammer" ή το ομότιτλο, τραγούδια κλασσικά για τους Enslaved και του τρόπου σύνθεσής τους. Οι ανθρώπινες σκέψεις απέναντι στο οιοδήποτε μας περιβάλλει μελετώνται και γίνονται εξαίρετα τραγούδια, ιδιαίτερα στα θέματα του θανάτου, του κακού στη φύση κτλ. Χαρακτηριστικό δε και μια κριτική ματιά που βγάζει το συγκρότημα απέναντι στις διαχρονικές ασπίδες σε αυτά τα θέματα. Τέλος το χάσιμο που βιώνεις στην αρχή του "Storm Of Memories" είναι απίστευτο.

Γ.Δ.

 

Vikingligr Veldi
(Deathlike Silence Productions, 1994)

Η προτελευταία χρονικά κυκλοφορία της Deathlike Silence Productions η οποία συμφωνήθηκε ελάχιστο χρονικό διάστημα πριν τη δολοφονία του Euronymous (στον οποίο είναι και αφιερωμένη) είναι πλήρως ενταγμένη στη περίοδο εκείνη. Μπορεί απλά να ξυπνάει αναμνήσεις μια σημερινή ακρόαση, ίσως και ο μανδύας της μη αντικειμενικότητας να καλύπτει το ντεμπούτο αυτό, πάντως είναι γεγονός ότι μια χρονική επιστροφή απλόχερα τη προσφέρει. Σαφέστατο δείγμα της κοχλάζουσας Νορβηγικής σκηνής εκείνης της περιόδου, μουσική ιδανική για να παίξεις dnd, ή οιοδήποτε role playing game που θα έχει να κάνει με δάση, φιόρδ, κατασκότεινες νύχτες και Βόρειους θεούς. Το "Vikingligr" βγάζει μια εφηβική αύρα η οποία σε συνδυασμό με το περιβάλλον που δημιουργήθηκε το κάνει αυθεντικό και έτσι ανέλπιστα στέρεο στο διάβα του χρόνου. Τα πλήκτρα ήταν αρκετά ιδιαίτερα σαν ήχος τότε, όχι τόσο σαν παρουσία αλλά το mood που βγάζουν. Το δε riff στο τέταρτο λεπτό του "Vetrarnott" είναι ένας από τους λόγους που θα σας κάνουν φανατικούς με τους Enslaved.

Γ.Δ.

 

Eld
(Osmose, 1997)

Ως οι σημαντικότεροι συνεχιστές της Viking παράδοσης των Bathory αργά ή γρήγορα θα δημιουργούσαν ό,τι πιο κοντινό στο επικό μεγαλείο του Μεγάλου Σουηδού. Από το εξώφυλλο μέχρι και την τελευταία του νότα, το "Eld" αποπνέει ένα μοναδικό συναίσθημα και δημιουργεί επικές εικόνες. Υπέροχες μελωδίες σε mid tempo περάσματα και καθαρά υπνωτικά φωνητικά με έναν έντονο folk χαρακτήρα συνθέτουν έναν ακόμα σημαντικό δίσκο, ενώ τα λίγα ξεσπάσματα εμφανίζονται για να τονίσουν ότι το ταξίδι στις βόρειες θάλασσες έχει περιπέτεια και στιγμές επικίνδυνες. Μεθυστικό και μεγαλοπρεπές σε συνεπαίρνει στα ταξίδια και στις περιπέτειες των Vikings, μέσα από το πρίσμα των Enslaved.

Α.Κ.

 

In Times
(Nuclear Blast, 2015)

Ο χρόνος, η στιγμή και οι εντυπώσεις που αφήνουν στην συνείδηση του ανθρώπου θα αποτελέσουν το στιχουργικό έναυσμα για ένα ακόμα αριστούργημα. Σε συνεχή φόρμα, με αποτέλεσμα όχι απλώς να ξεπετούν δίσκους αλλά να ηχογραφούν πραγματικά έπη, οι Enslaved φέρνουν τα μυαλά στα κάγκελα αφού ούτε ο πιο πωρωμένος οπαδός δύναται να πιστέψει πόσο εύκολα βγάζουν τέτοιες αλμπουμάρες. Ο Larsen πλέον γίνεται πραγματικά μελιστάλαχτος, στο "Thurisaz Dreaming" θα μας πάει μέχρι και στους Dead Can Dance, ενώ το καρα hit "Building With Fire" γίνεται θεμέλιος λίθος για τις επόμενες εμφανίσεις τους. Ο Quorthon ζει και αναπνέει στο "Daylight" το οποίο πέραν τούτου στο πρώτο εξάστιχο έχουμε ότι καλύτερο έχει γράψει το ηγετικό δίδυμο Bjornson και Kjellson. Αξιοσημείωτο επίσης ότι παρόλη τη προοδευτικότητα στη μουσική του "In Times" στα "One Thousand Years Of Rain" ή και αλλού η σφραγίδα των Νορβηγών όπως χαράχτηκε από τη δημιουργία τους παραμένει ατόφια στο έπακρο!

Γ.Δ.

 

 

Hordanes Land
(Candlelight, 1993)

Για έναν πολύ παλιό οπαδό του συγκροτήματος αυτό το EP μπορεί να χαρακτηρισθεί και αριστούργημα, αλλά για τους νεότερους είναι περισσότερο ένας δίσκος ξεχασμένος στο χρόνο, μια κυκλοφορία μετά τα demo τους και σύγχρονη με άλλες από την Νορβηγία. Τόσο απλά. Ωστόσο, μέσα στον ακραίο ήχο αυτού του δίσκου και σε αρκετές, συγκριτικά με το μέλλον της μπάντας, χαοτικές στιγμές, διακρίνεις τις στιβαρές συνθέσεις, την ταξιδιάρικη διάθεση, την πρόθεση για επική ατμόσφαιρα και σίγουρα ένα συγκρότημα με ταλέντο και προοπτική. Ίσως κάποιος θα τo χαρακτήριζε ακατέργαστο διαμάντι, αλλά δεν είναι έτσι. Είναι οι Enslaved στην πρώιμη περίοδο τους. Από τα πιο ελπιδοφόρα και σημαντικά ντεμπούτα της εποχής εκείνης.

Α.Κ.

 

Mardraun - Beyond The Within
(Osmose, 2000)

Η συγκεκριμένη επιλογή γίνεται στη βάση του λιγότερου καλού και όχι ενός όντως κακού δίσκου. Το "Mardraum" έχει αδύναμα σημεία όπως και ορισμένες άγαρμπες στιγμές και στο μεταίχμιο δύο εποχών οι Νορβηγοί δείχνουν σε ένα βαθμό να χάνουν τον βηματισμό τους. Χωρίς να λείπουν οι όμορφες στιγμές σε αρκετά μέρη το ύφος που υιοθετεί η μπάντα με τα πολλά death metal περάσματα ξενίζει ακόμα και σήμερα που μας έχει συνηθίσει σε ποικίλους πειραματισμούς. Βεβαίως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλοί από τον χώρο του ακραίου θα ήθελαν να είχαν κυκλοφορήσει ένα τέτοιο δίσκο, αλλά για τους Enslaved μπορεί να θεωρηθεί ο πιο αδύναμος δίσκος τους.

Α.Κ.

 

 

Roadburn Live
(Norse Music, 2017)

Μόλις φέτος κυκλοφόρησε το πρώτο επίσημο live album των Enslaved, παρόλο που είχαν βγάλει δύο dvd με συναυλίες στο παρελθόν. Αν και συνήθως στο metal και ειδικά στο black οι live κυκλοφορίες είναι ανέκδοτο εδώ έχουμε κάτι πραγματικά ιδιαίτερο αφού η ίδια η φύση των τραγουδιών προσφέρεται για κάτι τέτοιο. Αποτελούμενο μόνο από συνθέσεις από το "Monumension" και μετά δημιουργείτε μια ατμόσφαιρα που κολλάει ταμάμ για φεστιβάλ τύπου Roadburn ενώ η διασκευή στο “Immigrant Song” σε άλλους αρέσει σε άλλους όχι.

Γ.Δ.

A Compilation

Είναι τόσα πολλά τα άλμπουμ και τόσες πολλές οι στιγμές μέσα σε αυτά που μπορούμε να προτείνουμε τα παρακάτω κομμάτια και άλλα τόσα, πολύ εύκολα. Ακούστε τα πάντα για είστε σίγουροι ότι δεν χάσατε ούτε δευτερόλεπτο.

1. Alfadr Odhinn (Hordanes Land)
2. Vetrarnott (Vikingligr Veldi)
3. Fenris (Frost)
4. Gylfaginning (Frost)
5. Kvasirs Blod (Eld)
6. I Lenker Til Ragnarok (Blodhemn)
7. Convoys To Nothingness (Monumension)
8. Queen Of Night (Below The Lights)
9. Havenless (Below The Lights)
10. Isa (Isa)
11. Path To Vanir (Ruun)
12. New Dawn (Vertebrae)
13. Ethica Odini (Axioma Ethica Odini)
14. The Beacon (Axioma Ethica Odini)
15. Thoughts Like Hammers (RIITIIR)
16. Riitiir (RIITIIR)
17. Thurisaz Dreaming (In Times)
18. Building With Fire (In Times)