Από την πρώτη στιγμή, οι Ghost συνοδεύονται από ένα εξωμουσικό ενδιαφέρον. Διαιωνίζοντας το φλερτ δεκαετιών του rock και του metal με τη θεατρικότητα, το σοκ και τις μάσκες, οι Σουηδοί εκμεταλλεύτηκαν την ανωνυμία τους για να δημιουργήσουν ένα ολιστικό concept το οποίο έδινε μια επιπλέον διάσταση στη μουσική τους. Συγκεκριμένα, οι Σουηδοί, με μια εξόχως ισορροπημένη σοβαροφάνεια, σμίλεψαν με κάθε τους δημόσιο βήμα, ένα παράλληλο lore που συνάδει με την μουσική τους εξέλιξη.
Στο σύμπαν των Ghost, η χειροτονία κάθε Πάπα, συνεπάγεται με μια αισθητική αλλαγή. Όντας ένα συγκρότημα που δεν έκρυψε τις προθέσεις του, οι Ghost εξαρχής επιχείρησαν να παίξουν με την παράδοση του ακραίου ήχου στον αποκρυφισμό και τον σατανισμό, φέρνοντας την όμως στα εύπεπτα μέτρα τους. Κοινώς, όπως εξήγησαν γλαφυρά και σε απολύτως χιουμορίστικο κλίμα σε μια σειρά mockumentaries πριν χρόνια, σκοπός της μπάντας είναι να παρεισφρύσει στις μάζες. Ως απεσταλμένοι του Έκπτωτου Αγγέλου που προπαγανδίζουν το μήνυμά του επί γης, οικειοποιήθηκαν την αισθητική γλώσσα του black metal, και βάλθηκαν να δημιουργούν πιασάρικα τραγούδια, γιατί, κυνικά, όλα είναι νούμερα.
Μαζικότερο ακροατήριο, σημαίνει μεγαλύτερη επιτυχία στη διάδοση του εωσφορικού μηνύματος. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Papa Emeritus II, που σύμφωνα με τους Ghost προέρχεται από το γενεαλογικό δέντρο του Κόμη Δράκουλα και του Vincent Price, και εμφανισιακά έφερνε στον Anton LaVey, παραχώρησε τη θέση του στο «νεότερο αδερφό του», Papa Emeritus III. Για αυτό και οι αναφορές τους στη μαζική κουλτούρα ήταν ανέκαθεν εκεί, από εξώφυλλα και video clips μέχρι αφίσες περιοδειών και μπλουζάκια, σχεδόν πάντα ευδιάκριτες, λειτουργώντας ως αντίβαρο στην αντιδραστική, στα όρια του gatekeeping, κριτική περί «σοβαρότητας». Ήταν όλα εξαρχής ένα gimmick που αδιαφορούσε για τα «ιερά κείμενα» της παράδοσης του ήχου. Μια απόπειρα προσηλυτισμού των μαζών. Άκρως επιτυχημένο.
Οι Ghost βέβαια, διένυσαν πολύ δρόμο από την αθώα κυριολεξία του ντεμπούτου τους, μέχρι το "Impera". Ενός δίσκου, που είδε κομμάτι του να ντύνει τα end credits του "Halloween Ends" ("Hunter’s Moon") και παράλληλα έκρυβε και καυστικές επιθέσεις στον ακροδεξιό Mike Pence (βλ. "Griftwood")! Στην πορεία, και ενώ είχαν πετύχει, θεματολογικά, τον πρωταρχικό τους στόχο, δηλαδή της άφιξης του Αντιχρίστου, της πιο επιθετικής εξάπλωσης της Αυτοκρατορίας του, και της φαντασίωσης ενός κόσμου χωρίς το θεό, έστεψαν τα βέλη τους προς τον άνθρωπο, φτάνοντας να γίνουν και viral στο TikTok. Μια αλλιώτικη δηλαδή, παραλλαγή του "as above, so below". To "Prequelle" ασχολείται με το Θάνατο, την πανδημία, τις συνέπειες των δεινών της ανθρωπότητας. Γεγονός που συνεχίστηκε και στο "Impera", το οποίο εμπνεύστηκε ο Tobias Forge από το "The Rule Of Empires", που το βρήκε σε ένα αναρχικό βιβλιοπωλείο στο Seattle.
Όλα αυτά φυσικά, έχουν δευτερεύουσα σημασία σε σχέση με τη μουσική καθεαυτή των Σουηδών. Για τα δισκογραφικά τους πεπραγμένα όμως, έχουμε μιλησει αρκετά όλα αυτά τα χρόνια. Λίγες ημέρες πριν επιστρέψουν στη χώρα μας στα πλαίσια του AthensRocks 2023, αποφασίζουμε να ξετυλίξουμε το νήμα της σχέσης των Ghost με την ποπ κουλτούρα και συγκεκριμένα με τις υπόλοιπες τέχνες, μέσα από δέκα (συν μία, την πιο σατανική) αναφορές - σταθμούς στην πορεία τους, θέλοντας να αποκρυπτογραφήσουμε την αισθητική τους ταυτότητα. Οι Ghost, όντας το μέγεθος που είναι τώρα, συνεχίζουν την, εχθρική προς τον συντηρητισμό, παράδοση του rock να προκαλεί. Για να το πετύχουν αυτό, έφεραν αναφορές από στιγμές της δυτικής μαζικής κουλτούρας και πολιτιστικής κληρονομιάς στα μέτρα τους, γιατί, μην ξεχνιόμαστε, αυτή διαβάλλει τα ήθη των νέων, απομακρύνοντας τους από τον ενάρετο δρόμο της θρησκόληπτης και συντηρητικής ζωής.
Ως γνωστόν, αυτά είναι, ελαφρώς έως πολύ, γραφικότητες. Ή και όχι. Το σπουδαιότερο κόλπο του Διαβόλου, ήταν πως μας έπεισε για την ανυπαρξία του. [Α.Ζ.]
A R! x Ghost Spotify Playlist
"Opus Eponymous" (LP, 2010) - "Salem's Lot" (1979)
Βαμπίρ, νεκροταφεία, πρωτόλειος Στίβεν Κινγκ. Horror σημειολογία στα καλύτερά της σα να λέμε. Οι Ghost έσκασαν τότε από το πουθενά, τικάροντας όλα τα σωστά κουτάκια του marketing (ανωνυμία, αισθητική, occult, references), δηλώνοντας παρόντες ως πολιτισμικό φαινόμενο κι όχι ως απλό συγκρότημα. Με την φιγούρα του Papa Emeritus να κυριαρχεί πάνω από τα κεφάλια μας όπως ο Barlow πάνω από το Salem’s Lot, οι Ghost μας χτύπησαν το τζάμι, και μας ζήτησαν να περάσουν μέσα στην κάμαρά μας. Κι εμείς γυρίσαμε την πετούγια του παραθύρου, και τους βάλαμε στη ζωή μας για τα καλά. [M.K.O.]
"Infestissumam" (LP, 2013) - "Amadeus" (1984)
Στο δεύτερο δίσκο τους, οι Σουηδοί έδωσαν στον Papa Emeritus II μια πόζα ευθεία αναφορά στην αφίσα του κλασικού "Amadeus" του Milos Foreman, βασισμένου με τη σειρά του στο θεατρικό του 1979 του Peter Shaffer. Ο αποκρυφιστής μαέστρος και ενορχηστρωτής μιας δολοφονικής δολοπλοκίας, που παρουσιάζει τη σπουδαιότερη δημιουργία Του. Το αντίστοιχο "Requiem" του Mozart όμως, εδώ δεν είναι άλλο παρά η γέννηση του Αντιχρίστου. Η σκοτεινή φιγούρα στο πρωτότυπο είναι ο Σαλιέρι, μιμούμενος τον πατέρα του Μότσαρτ, στο εξώφυλλο ο Πάπας. Μια υποβόσκουσα εχθρικότητα με αποχρώσεις μυστικισμού και συνωμοσίας εξαπλώνεται, δένοντας ιδανικά με το artwork που περιλαμβάνει, πέρα από απαγορευμένα όργια, κρυφές αναφορές από τους Black Sabbath μέχρι viral γατιά. Ψάξου. [Α.Ζ.]
"If You Have Ghost" (EP, 2013) - "Nosferatu" (1922)
"I don’t want my fangs too long", τραγουδάει ο Papa Emeritus III, διασκευάζοντας εντυπωσιακά Roky Erickson στο "If You have Ghosts". Η σύνδεση με τη φιγούρα του Nosferatu, του Count Orlok, από το μυθικό ομότιτλο έργο του Murnau, σαφής. Σε μια από τις πιο εμβληματικές πόζες στην ιστορία του κινηματογράφου, στην προαιώνια απαρχή των ταινιών τρόμου και του γερμανικού εξπρεσσιονισμού, οι Ghost βρήκαν την οπτική επένδυση για το πιο βλάσφημο σετ διασκευών τους. Αν αναλογιστούμε και όσα προαναφέρθηκαν, πιθανώς στο σύμπαν των Σουηδών να βλέπουμε κάποιο πρόγονο του Papa. In the night he is real. [A.Z.]
"Meliora" (LP, 2015) - Metropolis (1927)
Μετά από δύο πολύ επιτυχημένα, αλλά και διαφορετικά μεταξύ τους άλμπουμ, οι Ghost πηγαίνουν για το 3/3. Η δυστοπική, βιομηχανική, και ταξική εικόνα της ταινίας του Fritz Lang, ο νεκρός Θεός του Νίτσε, και η διάνοια του Tobias Forge διασταυρώνονται στο "Meliora", τον δίσκο που θα τους έβαζε για τα καλά στο επίκεντρο της προσοχής. Το «κυνήγι για το καλύτερο», όμως, όπως μεταφράζεται ο λατινικός τίτλος, θα οδηγούσε τους Ghost from the pinnacle to the pit, καθώς λίγο αργότερα το συγκρότημα θα οδηγούνταν στην ενδόρρηξη. Η καρδιά δεν μπόρεσε να μεσολαβήσει μεταξύ χεριών και νου… [M.K.O.]
"Popestar" (EP, 2016) - "The Seventh Seal" (1957)
Μπορεί το video του hit "Square Hammer" να κάνει αναφορά στις κλασικές ταινίες τρόμου της Hammer Films, συνεχίζοντας και το μητροπολιτικό μοτίβο του "Meliora", στο "Popestar" EP όμως, αυτό που κεντρίζει το ενδιαφέρον είναι η σκακιέρα. Οι Ghost βρίσκουν σε ένα παιχνίδι ζωής και θανάτου την ιδανική αλληγορία κέρδους/ρίσκου του παιχνιδιάρικου concept της εξάπλωσης του Αντιχρίστου - rockstar. Δεν θα μπορούσαν να το πετύχουν καλύτερα, από το να επικαλεστούν την εμβληματικότερη και διασημότερη παρτίδα σκάκι στην ιστορία του κινηματογράφου. Και ας προϊδεάζει το στήσιμο για τη νίκη του μαύρου, δηλαδή του θανάτου. Λογικό, σε ένα παράλογο κόσμο δίχως θεό. [Α.Ζ.]
"Cirice" (Single, 2015) - "Silence Of The Lambs" (1991)
Τι Cirice, τι Clarice, με το όνομα εμπνευσμένο (και) από την πιο τυχερή φιλμική δημοσιογράφο και την αφίσα από ίσως το καλύτερο thriller όλων των εποχών, τα single των Ghost αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα. Από τη μία, η εμβληματική νυχτοπεταλούδα σφραγίζει το στόμα των θυμάτων του πιο αναγνωρίσιμου κατά συρροή δολοφόνου του φανταστικού που προδίδει την κάστα του για το δικό του καλό και από την άλλη των πιστών του Papa. Μέσα στους κεραυνούς, ο Buffalo Bill κινείται στα βήματα του παρανοϊκού του χορού κι ενώ αναζητά το κατάλληλο δέρμα να κατοικήσει, ο Papa αναζητά την μετενσάρκωση που θα αποβεί ως η πιο χαρακτηριστική του. Εγκληματίες και trans ταυτότητες χρωματίζουν αισθητικά και ιδεολογικά τα προτάγματα της εκκλησίας των Ghost σε όλο τους το μεγαλείο. [E.T.]
"Majesty" (Single, 2015) - "King Kong" (1933)
Με την μεγαλειώδη για το σινεμά ταινία του 1933 άμεσα αναγνωρίσιμη στο εξώφυλλο του single και τον Papa στο ρόλο του ίδιου του King Kong, τα πράγματα είναι απλά. "Old One, master" στο ρόλο του King Kong, "...all beauty lies within". Με το ρεφρέν αναφορά στην ιστορική ατάκα που κλείνει την ταινία "It was beauty killed the beast", οι Ghost αγγίζουν με μια απλή κίνηση μια από τις πιο αγαπημένες ταινίες δράσεις όλων των εποχών αλλά και όλα της τα θέματα που αφορούν την παρανόηση των αγνών προθέσεων του ακατανόητου, υπερβατικού πλάσματος - είναι αυτό είτε θεός ή εκπρόσωπός του και τη μανία του ανθρώπου να καταστρέφει ότι δεν καταλαβαίνει. Ισχυρός συμβολισμός από τους καλύτερους στο είδος. [E.T.]
"Zenith" (Single, 2016) - "Rosemary's Baby" (1968)
Θα ήταν αδύνατο ένα τραγούδι - ύμνος στην ευκαιρία του Βελζεβούλ να έρθει στη γη και να διορθώσει τα λάθη του θεού, να μην αναφέρεται στην πιο ιστορική απεικόνιση της γέννησης του υιού του πρώτου. Η ταλαιπωρημένη Rosemary σαν μια Παναγιά άλλης διάστασης, χωρίς καμία συγκατάθεση κυοφορεί, γεννά και αποτελεί μητρική φιγούρα σε ένα μωρό θεανθρώπινο, εκτελώντας το χρέος της κατά το μύθο. Ο πόνος της σε πράσινο φόντο παραλληλίζεται με το μήνυμα του Papa στον πλανήτη και σε κάνει να αναρωτιέσαι και να καταλήγεις πως οι ερμηνείες του Papa Emeritus σύντομα θα μείνουν στην ιστορία τόσο ανεξίτηλα όσο αυτή της Mia Farrow. [E.T.]
"Prequelle" (LP, 2018) - "Portrait of Pope Innocent X" (Diego Velázquez, 1650)
Η σιγουριά στο βλέμμα, η αγέροχη γαλήνη, η μοναξιά. Ένα από τα αρτιότερα πορτραίτα της ιστορίας βρίσκει το διαβολικό αντικαθρέπτισμά του στο εξώφυλλο του "Prequelle", σε έναν καρδινάλλιο - όχι πια Πάπα. O Tobias Forge, ως μονάδα πλέον, μπαίνει στο επίκεντρο με την λογική του πορτραίτου, κι όχι ως χαρακτήρας ή μασκότ. Ένα εξώφυλλο που διαπερνά την ιστορία της τέχνης,
την παράνοια του Francis Bacon, τα
demos των Sepultura και την Κόλαση του Δάντη - ή μήπως του Ιερώνυμου Μπός; Οι Ghost πια είναι μία μουσική υπερδύναμη, και ένα χωνευτήρι metal αναφορών. You can’t top this. [Μ.Κ.Ο.]
"Impera" (LP, 2022) - Aleister Crowley (1875 - 1947)
Η, πιθανώς πιο αναγνωρίσιμη πόζα του αποκρυφιστή Crowley, εμπνέει το steampunk look, ή όπως το λένε οι ίδιοι, «Βικτωριανή βιομηχανοποίηση», του Papa Emeritus IV. Παραδόξως, οι Σουηδοί άργησαν να εκμεταλλευτούν οπτικά την αμφιλεγόμενη παρακαταθήκη του μάγιστρου, διαχρονική πηγή έμπνευσης για αυτή τη μουσική. Εντάξει, το video clip του "Secular Haze" είχε προϊδεάσει. Το "Call Me Little Sunshine" από την άλλη, είναι βγαλμένο από τα αποφθέγματα του κυρίου Crowley. Στο βάθος του εξωφύλλου, το εξάγωνο, αναφορά στο σύμβολο του Θελήματος. Ο πιο γήινος, και γεμάτος πάθη δίσκος των Ghost αποκτά πετυχημένη οπτικοποίηση και μας δίνει άλλη μια αφορμή να τον αγοράσουμε σε φυσική μορφή. [Α.Ζ.]
"Year Zero" (Single, 2013) - "Satan Presiding At The Infernal Council" (John Martin, 1823 - 1827)
Αν υπάρχει ένα τραγούδι των Ghost το οποίο φαντάζει ικανό να ψαρώσει το πλέον αμύητο στον σκληρό ήχο, είναι τούτο δω. Δεν είναι μόνο οι επικλήσεις των ονομάτων Του. Είναι το κρεσέντο του φινάλε: "He will ascend to the heavens above the stars of God’’. Στο εξώφυλλο του single, σε πλήρη αποκρυφιστική αντιστροφή, βλέπουμε τον πιο λιτό μα ταιριαστό συντονισμό Ghost και παράδοσης της αριστερής χειρός, νότια του παραδείσου. Μια γκραβούρα του Martin από αυτές που έντυσαν τον «Απωλεσθέντα Παράδεισο» του John Milton, έργο που εν πολλοίς όρισε την φιγούρα του Διαβόλου στην δυτική κουλτούρα, απεικονίζοντας τον να προεδρεύει στο πανδαιμονικό συμβούλιο. Οι Ghost ανέκαθεν ήταν εκλεκτικοί στο να αναπαράγουν τα χιλιοφορεμένα κλισέ. Αυτή η επιλεκτικότητα, τους κάνει όλα όσα είναι. Δεν μπλέκεις. [Α.Ζ.]
A R! x Ghost Spotify Playlist
