The xx

Πριν ξεκινήσει η συζήτηση γύρω από τον καινούργιο δίσκο των Βρετανών, καλό θα ήταν ένα σύντομο rewind στη μέχρι σήμερα πορεία τους. Από τις σχολικές αίθουσες του Putney μέχρι την κορυφή των chart έχουν μεσολαβήσει μόλις δύο άλμπουμ, τα οποία ήταν αρκετά να εδραιώσουν το συγκρότημα ως ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα act. Μέσα σε αυτά τα οκτώ χρόνια έχω αγαπήσει βαθιά την ακραία μινιμαλιστική προσέγγιση της indie pop τους, τη μεθυστική μονοτονία πακέτο με το φλώρικο μετεφηβικό μελαγχολικό στυλάκι που πλάσαραν εξαρχής και διατηρούν ακόμα. Και το γεγονός ότι η pop σκοτείνια αγκαλιάστηκε από τόσους ακροατές κάθε άλλο παρά με ξενέρωσε. Χίλιες φορές να ακούς σε τυχαία μέρη το "Sunset" παρά κάθε άλλη mainstream pop σάχλα.

Η πρώτη solo προσπάθεια του πολυοργανίστα και υπεύθυνου επί των ηλεκτρονικών Jamie xx (Smith) έστρεψε το παγκόσμιο ενδιαφέρον της παραγνωρισμένης ηλεκτρονικής μουσικής πάνω του και κατά μία έννοια προοιώνισε τη βαθύτερη εμπλοκή του με τα των xx. Όχι ότι μέχρι σήμερα δεν εκτελούσε ικανοποιητικά αυτόν τον ρόλο, η προσωπική του, όμως, αποκάλυψη με το "In Colour" ήταν αρκετή ώστε να εξάψει τη φαντασία σχετικά με το πώς θα αφομοιώσει το συγκρότημα αυτές τις προεκτάσεις. 

Από το πρώτο κιόλας κομμάτι, "Dangerous", ακούς πνευστά και βαρύ μπάσο. Check επιβεβαίωσης οι φωνές της Romy και του Sim που συνεχίζουν να συνομιλούν με την αισθαντική οικειότητα των "xx" και "Coexist". Οκ, ακούω τον σωστό δίσκο. Οι πινελιές του Jamie είναι εντονότερες από ποτέ, εκπληρώνοντας τις υποσχέσεις των The xx για έναν πιο εξωστρεφή και ζωηρό ήχο. Η τριάδα παρουσιάζεται ανοιχτή σε πειραματισμό αλλά και στα ίδια τους τα συναισθήματα, όπως μαρτυρά το εξώφυλλο: μια mirroir επιφάνεια που καθρεφτίζει τους ίδιους, μαζί με κάθε πτυχή του χαρακτήρα τους, τις ιδιαιτερότητες, τα πάθη και τα λάθη που τους οδήγησαν ένα βήμα πριν το διαλύσουν το μαγαζάκι. Όχι κύριοι, δεν εγκατέλειψαν στα δύσκολα αλλά αποφάσισαν να δώσουν το άλμπουμ της ζωής τους, μετουσιώνοντας τα ψυχικά τους θρύψαλα σε τέχνη. Λίγο κλισέ δεν ακούγεται;

Το θαρραλέο dance beat του "Dangerous" ανήκει στις καλύτερες στιγμές του δίσκου, μαζί με το lead single "On Hold", το πιο επιτυχημένο και groovy δείγμα της νέας κατεύθυνσης της μπάντας και το εξαιρετικό "Performance", που αποτελεί το συναισθηματικό και στιχουργικό peak της Romy Madley Croft. Το βασικότερο στοιχείο των xx είναι ο διαλογικός ψίθυρος των δύο τραγουδιστών ώστε να ηχήσουν όσο το δυνατόν καθαρότερα οι ιδιαίτεροι ενδοσκοπικοί στίχοι που επιμελείται ο Sim από κοινού με τη Romy. Εδώ το "I See You" υστερεί συγκριτικά με τις δύο προηγούμενες δουλειές. Το στιχουργικό κομμάτι, αν και εξομολογητικό, παρουσιάζεται με σαφείς ελλείψεις κι αρκετή προχειρότητα σε κάποια σημεία και σε συνδυασμό με το ευρύτερο ερμηνευτικό τέχνασμα αφήνει ένα αμήχανο αποτέλεσμα, μία αλαζονική υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων τους, σε βαθμό ρήξης με τη συνεσταλμένη και προσγειωμένη εικόνα που έχτιζαν τόσα χρόνια. Κάτι σαν τα μενού wanna be γκουρμέ εστιατορίων που περιγράφουν το πιάτο με ευρηματικές λέξεις, σου ανοίγουν την όρεξη και όταν φτάνει τελικά στο τραπέζι σου βλέπεις ένα απλό φιλέτο κοτόπουλο, και μάλιστα κακοψημένο.

Και τώρα στην καυτή πατάτα (εστιατόριο, κοτόπουλο, πατάτα, see what I did here?): τη μουσική. Όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, τα EDM beats του Jamie xx ήταν μία ευχάριστη έκπληξη, με αποτέλεσμα πολλοί να αναρωτηθούν κατά πόσο θα διαβρώσει τη φόρμουλα plain guitar riff - μπασογραμμή. Πράγματι εδώ η συμβολή του είναι εντονότερη, από τα sample και τα synth μέχρι ολόκληρα κομμάτια (ας παραδεχτούμε πως το "Test Me" φέρει το vibe του "Gosh"). Οι uplifting προσθήκες δίνουν ζωή στην εσωστρέφεια των xx και ανανεώνουν έναν ήχο που ήδη από το "Coexist" είχε δείξει πως έτεινε να βαλτώσει. Έχοντας γνωρίσει τη δυναμική του Jamie, γρήγορα καταλαβαίνεις πως δεν έχει δώσει τις καλύτερες ιδέες του. Ίσως να τις κρατάει για το μέλλον, ίσως πάλι κρίθηκαν αταίριαστες ή έκανε ένα βήμα πίσω για να δώσει χώρο στους συναδέλφους του, εκατοντάδες υποθέσεις μπορεί να κάνει το πονηρό μυαλό μου, η ουσία όμως είναι μία: Η ιδιότυπη R'n'B συνεισφορά μοιάζει περισσότερο με leftovers των solo πειραματισμών του. Αντίστοιχα και οι δύο χειριστές των εγχόρδων ορίζουν την ισορροπία ανάμεσα στα trademark μοτίβα και τα πληκτροφόρα τερτίπια με αρκετή επιμέλεια (και επιτυχία).

Εν ολίγοις, είναι το "I See You" κακό άλμπουμ; Σε καμία περίπτωση. Οι Λονδρέζοι παραμένουν πιστοί στο όραμά τους και παραδίδουν άλλον ένα συνεκτικό δίσκο, όχι βέβαια καλύτερο από τους προηγούμενους, αλλά με ορισμένες καινοτομίες που είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτες και διευρύνουν το ηχητικό τους φάσμα. Η ισορροπία ανάμεσα στο κλασικό και το καινούργιο, ανάμεσα στο φως και τη μελαγχολία έχει επιτευχθεί, παρόλο που κάτι τέτοιο φυσικά και δεν είναι αρκετό για ένα σχήμα όπως οι xx, ο πιο πρόσφατος δίσκος τους θα γνωρίσει διθυράμβους και θα χτυπήσει υψηλό airplay. Το κακό είναι ότι οι φρέσκιες προσθήκες υστερούν σε τόλμη και δυναμισμό, μάλλον παίζουν σε μία δοκιμασμένη ασφαλή ζώνη, φοβούμενοι να εκτεθούν περαιτέρω και ήδη από τη δεύτερη ακρόαση εξαντλούνται οι εκπλήξεις. Το καλό είναι πως δεν μένουν στατικοί, αλλά, έστω και με κάποια επιφύλαξη, ανοίγουν βήμα βήμα νέα, φιλόδοξα, κεφάλαια. Το ακόμα καλύτερο; Ο δρόμος είναι ευπρόσιτος στον Jamie, ώστε να πάρει ορισμένα tracks και να τα λιώσει στο remixing. Κάπου τότε νομίζω πρέπει να τα ξαναπούμε.