Leonard Cohen

You Want It Darker

Columbia (2016)
Από τον Κώστα Σακκαλή, 14/11/2016
Ένας καλοδεχούμενος συναισθηματικός εκβιασμός στον οποίο ο ακροατής μπαίνει οικειοθελώς
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;

Και κάπως έτσι σβήνεις όλο το κείμενο και το γράφεις από την αρχή. Και ναι, η μουσική είναι ίδια, αλλά όχι, τίποτα δεν είναι ίδιο όταν ένας δίσκος τόσο εμφανώς αποτελεί έναν αποχαιρετισμό, έναν αποχαιρετισμό που μπορεί εδώ και χρόνια να προετοίμαζε αλλά πλέον είναι ουσιαστικός, πραγματικός, απτός όσο και η συγκίνησή σου για έναν μουσικό που στο κάτω κάτω δεν έκρυψε ποτέ το πόσο προσωπικοί ήταν οι στίχοι του και τα συναισθήματα που εξέφραζε. Έχουμε όλοι μία (εξιδανικευμένη;) εικόνα του ποιος ήταν (ήταν - πόσο σκληρή λέξη) ο Leonard Cohen. Ένας δανδής, ένας εραστής της Τέχνης και του γυναικείου φύλου, ένας στοχαστής του θρησκευτικού, ένας φιλόσοφος της ζωής. Σίγουρα ήταν και πολλά άλλα πράγματα που μόνο οι κοντινοί του άνθρωποι ξέρουν, αλλά μέσα από αυτό το φίλτρο ακούμε πάντα τη μουσική του. Και τώρα σε αυτά προσθέτουμε και τον θάνατό του. Ο δίσκος αποκτά μία παραπάνω ποιότητα τώρα, έτσι δεν είναι;

Ας προσποιηθούμε ότι όχι. Ας προσπαθήσουμε να μείνουμε στα τραγούδια όπως τα ακούσαμε την πρώτη φορά, ως μία κατάθεση ενός ανθρώπου στη Δύση της ζωής του, φυσικά, αλλά χωρίς το συναισθηματικό βάρος της οριστικής αποχώρησής του. Το πιο δύσκολο εμπόδιο στην προσπάθειά σου αυτή είναι να ξεπεράσεις τον αφηγηματικό τρόπο ερμηνείας του Cohen. Πάντα μισοαπήγγειλε παρά τραγουδούσε, τα τελευταία χρόνια ακόμα περισσότερο, διάολε στο "You Want It Darker" λες και κάθεται απέναντί σου και σου μιλάει. Τα θέματά του έχουν όλα να κάνουν με το τέλος και τις ματιές προς τα πίσω που αυτό επιβάλλει. Πολύ λιγότερο ερωτικός από ό,τι σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται, τα περισσότερα τραγούδια του είναι μία συζήτηση σε πρώτο πρόσωπο με ένα άγνωστο δεύτερο. Αυτό μπορεί να είναι ένα μεταφυσικό εν είδη θεότητας στο "You Want It Darker" και στο "Treaty", μία ερωμένη με την οποία δεν έκλεισε ποτέ τους λογαριασμούς στο "On The Level" ή ακόμα και ο εαυτός του στο "Steer The Way". Είναι όμως πιο συγκινητικός όταν φαίνεται να απευθύνεται απευθείας στον ακροατή και να τον αποχαιρετά όπως στα "Leaving The Table" και "Travelling Light".

Και είναι οι στίχοι τελικά ό,τι περισσότερο έχει να δώσει το "You Want It Darker". Γνωρίζοντας αυτό τόσο ο ίδιος ο Cohen όσο και οι ενορχηστρωτές του, έχουν αφήσει στο προσκήνιο τα λόγια του, αφού και τον τηλεφωνικό κατάλογο να διάβαζε θα μπορούσε να προκαλέσει συναισθηματική φόρτιση, ενώ η μουσική ακολουθεί διακριτικά και από απόσταση, ιχνογραφώντας περισσότερο παρά δημιουργώντας μελωδίες. Ούτως ή άλλως, η βαριά φωνή του κουρασμένου ερμηνευτή δεν μπορεί να ακολουθήσει ούτε καν στην περιορισμένη του παλιά έκταση σε κρεσέντο και δυναμικές, σε εναλλαγές στροφών και ρεφρέν. Είναι όμως ξεκάθαρα μία πιο εσκεμμένη επιλογή που, μέσα από τη μονοτονία της φωνής, δίνει έμφαση στα λόγια και τυλίγει με μία συγκεκριμένη, σκοτεινή φυσικά, ατμόσφαιρα το δίσκο. Όμως έτσι, πέρα από το ομότιτλο τραγούδι που έχει προσωπικότητα ακόμα κι αν αυτή ασυναίσθητα (;) δανείζεται πολλά από το "TV Screen" των Bregovic/Pop, τα υπόλοιπα τραγούδια πάσχουν από μουσική υπόσταση.

Ακόμα και πριν τον θάνατό του αλλά ξεκάθαρα με αυτόν ως κοντινή προσδοκία, ο τελευταίος δίσκος του Cohen αποτελεί έναν καλοδεχούμενο συναισθηματικό εκβιασμό προς τον ακροατή. Έναν εκβιασμό στον οποίο ο καθένας μας μπαίνει οικειοθελώς. Καθαρτικός στον τρόπο που αντιμετωπίζει το τέλος του, ο Cohen αποχαιρετά με εντελώς διαφορετικό τρόπο τη ζωή από αυτόν που, για παράδειγμα, επέλεξε ο David Bowie. Αντί για μία μεγαλόπρεπη καλλιτεχνική αποθέωση, επιλέγει έναν οικείο, ενδοσκοπικό, χαμηλού προφίλ αποχαιρετισμό. Και ως τέτοιος κυρίως δικαιώνεται.

  • SHARE
  • TWEET