Οι ιστορίες πίσω από τα 100 καλύτερα άλμπουμ ελληνόφωνου rock - Μέρος 1ο

Διαβάστε τις αναμνήσεις των καλλιτεχνών όπως τις διηγήθηκαν στο Rocking

Από τους Αντώνη Αντωνιάδη, Κώστα Σακκαλή, 11/12/2020 @ 13:45

 Το άρθρο μας για τα 100 καλύτερα άλμπoυμ ελληνόφωνου rock μας έδωσε μία αφορμή να επικοινωνήσουμε με τους καλλιτέχνες που τα δημιούργησαν και να τους ζητήσουμε να μας διηγηθούν ενδιαφέρουσες ιστορίες ή σκονισμένες αναμνήσεις τους σχετικά με τους εν λόγω δίσκους. Επικοινωνήσαμε με όσους μπορέσαμε, ανατρέξαμε στο αρχείο μας να βρούμε κάποιους που μας είχαν ήδη τιμήσει με συνεντεύξεις τους και εν τέλει μαζέψαμε ένα υλικό που πιστεύουμε σκιαγραφεί με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο το ελληνόφωνο rock, με έναν τρόπο που ούτε εμείς οι ίδιοι δεν περιμέναμε όταν ξεκινήσαμε να μαζεύουμε τις ιστορίες. Προσπαθήσαμε μέσα από τις ιστορίες τους να αφουγκραστούμε καλύτερα είτε τις συνθήκες ηχογράφησης του κάθε δίσκου ή την εποχή γενικότερα. Πολλές ιστορίες που θα διαβάσετε δεν έχουν ακουστεί στο παρελθόν, ενώ όπου η αναφορά προέρχεται από παλιότερη συνέντευξή μας, περιλαμβάνεται και link για την πλήρη συνέντευξη.

Λόγω των αρκετών συμμετοχών και τους εύρους των κειμένων, το αφιέρωμα θα ολοκληρωθεί σε δύο μέρη.


Γιάννης Αγγελάκας
(Τρύπες - Εννιά Πληρωμένα Τραγούδια, Τρύπες - Κεφάλι Γεμάτο Χρυσάφι, Τρύπες - Μέσα Στη Νύχτα Των Άλλων, Γιάννης Αγγελάκας & οι Επισκέπτες - Από Εδώ Και Πάνω, Γιάννης Αγγελάκας & Νίκος Βελιώτης - Ανάσες Των Λύκων)

Γιάννης Αγγελάκας & Επισκέπτες

Οι Επισκέπτες ήταν μία ορχήστρα ευγνωμοσύνης προς τη μουσική. Πολύ μουσικό πράγμα. Βέβαια, επειδή ήταν και πολλά άτομα, υπάρχει και ένας διαλογισμός. Όταν, ας πούμε, βρεθούν δεκαπέντε άτομα σε ένα πάλκο, όλη αυτή η ενέργεια που βγαίνει, το πανηγύρι, το γλέντι, οι ήχοι, οι μνήμες, το μέλλον, το noise, ο μπαγλαμάς... Μετά, με τον Βελιώτη εκτονώναμε κάπως τα πιο σκοτεινά που είχαμε μέσα μας και θέλαν και αυτά να εκφραστούνε. Δοκιμάζαμε βέβαια και δρόμους με δοξάρια, με διασκευές πάνω σε ρεμπέτικα και τέτοια.

Συνέντευξη, Ιανουάριος 2011


Μανώλης Αγγελάκης

Μανώλης Αγγελάκης

Αυτό που θυμάμαι από τον δίσκο είναι ότι δεν είχα βρει καμία δισκογραφική για να τον κυκλοφορήσω... Τον είχα στείλει σε αρκετές και απάντηση δεν είχα λάβει.

Έναν χρόνο μετά ζήτησα από τον φίλο, Δημήτρη Μπόρση, να μου φτιάξει το εξώφυλλο και από τον επίσης φίλο, Γιάννη Χριστοδουλάτο, να κάνει το mastering, αγόρασα πενήντα CD και ήμουν έτοιμος να τα τυπώσω και να τα μοιράσω χέρι με χέρι σε φίλους και γνωστούς.

Και ξαφνικά, μου τηλεφωνεί ο Περικλής από την Inner Ear και μου ζητά να τον κυκλοφορήσει!!! Μεγάλη Χαρά!!!

Νοέμβριος 2020


Αθανάσιος Αλατάς
(Τα 4 Επίπεδα Της Ύπαρξης - Τα 4 Επίπεδα Της Ύπαρξης)

Αθανάσιος Αλατάς

Συχνά, όταν τελείωνε η πρόβα, δημιουργούσαμε μοναδικές στιγμές μουσικής εκτόνωσης για τον καθένα μας χωριστά. Οι υπόλοιποι πάντα πρόθυμοι ακολουθούσαμε συμμετέχοντας σε κάθε νέο πειραματισμό ή ιδέα της στιγμής. Ένα από τα πιο σημαντικά αυτά jam, που συχνά το επαναλαμβάναμε σε σημείο να έχει γίνει μέρος του ρεπερτορίου μας, ήταν η ανάπλαση πάνω από τριάντα λεπτά του "∞" των Αphrodite’s Child από το "666". Μοναδικός εκτελεστής και ερμηνευτής ο Χρήστος Βλαχάκης στα τύμπανα, απέδιδε την ερμηνεία της Ειρήνης Παππά τόσο συγκλονιστικά και παθιασμένα που μερικές φορές ασυναίσθητα κάναμε 2-3 βήματα μακριά του «φοβούμενοι» μην και μας επιτεθεί με τις μπαγκέτες του. Αυτές οι στιγμές λειτουργούσαν σαν καθαρμός όλων των φορτίων της εβδομάδας. Ακολούθησε ο στρατός, η μεταπολίτευση και πολλά άλλα που δεν μας άφησαν το περιθώριο να συνεχίσουμε μαζί ως σχήμα, όλα τελείωσαν όπως άρχισαν, πρωτόλεια και αυθεντικά. Ήμασταν τυχεροί όμως που καταφέραμε να ηχογραφήσουμε μερικά τραγούδια μας.

Νοέμβριος 2020


Ηλίας Ασλάνογλου
(Magic De Spell - Διακοπές Στο Sarajevo)

Ηλίας Ασλάνογλου Magic De Spell

Είχαμε αποφασίσει τότε να κάνουμε μία στροφή στον ελληνικό στίχο. Ούτε αγγλικό, ούτε μισό μισό. Μία ιστορία που στην εποχή της είχε γίνει γνωστή αλλά τώρα μπορεί να έχει ξεχαστεί είναι ότι ο Γιώργος Ζαμπέτας, του οποίου το τραγούδι "O Μαθητής" διασκευάσαμε, είναι θείος μου. Το πατρικό του ήταν δίπλα στο δικό μου και το σπίτι του στο Αιγάλεω απείχε τριάντα μέτρα από το δικό μου. Ήθελα να το κάνω για να τον τιμήσω (είχε πεθάνει έναν χρόνο πριν την κυκλοφορία του δίσκου) γιατί πολύ αργά κατάλαβα τι σήμαινε Ζαμπέτας, για εμένα ήταν απλώς ο θείος μου. Και έτσι το πρότεινα στο συγκρότημα, δεν ήξερα αν θα θέλανε. Είχε πει στη μητέρα μου πολύ νωρίτερα, όταν είχαμε κυκλοφορήσει τον πρώτο μας δίσκο και με είχε ακούσει, παρότι πολύ διαφορετικό στυλ μουσικής, «για στείλε τον Ηλία από εδώ να τα πούμε λιγάκι» κι εγώ απάντησα «πες του θείου ότι εγώ είμαι αλλού». Το μετανιώνω αργότερα, όχι επειδή ήθελα να κάνω λαϊκά, αλλά ήταν ο Ζαμπέτας. Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να προκύψει γιατί ο γιος του ο Μιχάλης ήταν πολύ κοντά στα δικά μου γούστα, ήταν rocker και μου είχε προτείνει και αυτός να κάνουμε διάφορα πράγματα. Όταν ηχογραφούσαμε το τραγούδι κανένας μας δεν περίμενε ότι θα γίνει τέτοια επιτυχία και αν δεν ήμουν μέλος της οικογένειας ενδέχεται να μην είχαμε πάρει ποτέ και τα δικαιώματα. Και αν ο μπασίστας μας ο Νίκος Βοσδογάνης δεν είχε αυτή την ιδέα με το riff της κιθάρας μπορεί να μη γινόταν ποτέ επιτυχία. Ήταν και ο J.J. Burnell (παραγωγός του δίσκου) που γούσταρε πάρα πολύ και είχε την ιδέα να φωνάξει όποιον υπήρχε μέσα στο στούντιο για τα φωνητικά, έγινε μετά κι ένα φοβερό video clip του Άρη Εμμανουήλ, του δασκάλου όλων που κάνανε video clip στην Ελλάδα, που είχε γυρίσει και ίσως το πρώτο της Ελλάδας, για το "Valse" από τον δεύτερο δίσκο μας. Με τον "Μαθητή" κάναμε πρώτη φορά μεγάλη επιτυχία και ακουστήκαμε στο ραδιόφωνο, αλλά δεν πουλήσαμε δίσκους, φαινόμασταν σαν μπάντα διασκευών. Έστρωσε όμως τον δρόμο για να έρθει μετά το "Διακοπές Στο Sarajevo" και να πουλήσουμε πλέον και δίσκους.

Μία άλλη ενδιαφέρουσα ιστορία και κουραστική περιπέτεια είναι ότι μας είχε προσκαλέσει ο Burnell να πάμε να μιξάρουμε το άλμπουμ στο στούντιο που μίξαρε αυτός τα προσωπικά τους άλμπουμ, τις συνεργασίες τους, και φυσικά αυτά των Stranglers στη Λιλ. Είχαμε κλείσει 5-6 ημέρες για να μιξάρουμε και ξεκινήσαμε εγώ και ο Γιώργος Αρχοντάκης, τότε ηχολήπτης στις ηχογραφήσεις και ένας από τους κύριους συντελεστές που ο δίσκος είχε τόσο καλό ηχητικό αποτέλεσμα, να κρατάει ο καθένας από δύο μεγάλες μπομπίνες οι οποίες δεν έπρεπε να περάσουν από τις ακτίνες του ελέγχου αποσκευών. Φτάσαμε στο αεροδρόμιο στο Παρίσι και μέχρι να πάρουμε τρένο την επόμενη μέρα πήγαμε οι δυο μας στο κοντινότερο ξενοδοχείο στον σταθμό που ήταν «ημιδιαμονής», όπου και μας πέρασαν για ζευγάρι και μας έδωσαν ένα δωμάτιο. Ακόμα και τα μαξιλάρια ήταν για ιδιαίτερο σκοπό, τα μακριά σαν λουκάνικο. Την επόμενη μέρα φτάσαμε στη Λιλ και μείναμε στο σπίτι του ιδιοκτήτη του στούντιο. Αυτή η μίξη, λοιπόν, το μεγαλύτερο μέρος της έχει μείνει στα ντουλάπια της Warner, δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Θεωρήθηκε αρκετά σκοτεινό ως άκουσμα και κατάλληλο για επιτυχία στο εξωτερικό, όχι στην Ελλάδα. Ουσιαστικά κυκλοφόρησαν δύο τραγούδια μόνο τότε στο CD ως bonus και η εταιρεία πλήρωσε για νέα μίξη στην Ελλάδα με τον Γιώργο τον Αρχοντάκη. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάπου πλέον αυτή η μίξη, θα ήταν ωραίο να κυκλοφορήσει σε μία ας πούμε επετειακή έκδοση του δίσκου.

Δεκέμβριος 2020


Θοδωρής Βλαχάκης
(Magic De Spell - Διακοπές Στο Sarajevo)

Θοδωρής Βλαχάκης

Το ότι σήμερα το άλμπουμ βρίσκεται σ’ έναν κατάλογο με τα διαχρονικά καλύτερα της ελληνόφωνης rock, δε θα μπορούσαμε να το φανταστούμε τότε. Μόλις είχαμε προσανατολίσει την μπάντα σ' ένα νέο ύφος, εντελώς διαφορετικό απ' ό,τι κάναμε στο παρελθόν και είχαμε τις ανασφάλειές μας. Ελληνικός στίχος, grunge κιθάρες, «ομπρέλες» φωνητικών και άλλα. Από πλευράς μελών, εγώ και ο Ηλίας Ασλάνογλου ήμασταν οι «παλιοί». Οι «καινούριοι» ήταν ο Νίκος "Ketchup" Γεωργούλης, ο Νίκος Μαϊντάς και ο Νίκος "Animal" Βοσδογάνης, που δε βρίσκεται πια στη ζωή. Λειτουργήσαμε ομαδικά. Κανένα τραγούδι δε δημιουργήθηκε χωρίς τη συμβολή όλων των μελών.

Το καλοκαίρι του 1993 μας βρήκε στο studio ηχογράφησης Action, με παραγωγό τον JJ Burnel, μπασίστα των Stranglers. Η εμπειρία αυτή μας επηρέασε θετικά. Καταλάβαμε τι στ' αλήθεια σημαίνει παραγωγός. Υπήρξαν βέβαια και διαφωνίες και κόντρες με τον JJ, αλλά στο τέλος της ημέρας, όλα καλά. Σκεφτείτε ότι ο Νίκος ο κιθαρίστας μας, δοκίμασε εφτά ηλεκτρικές κιθάρες για να δεχτεί ο Burnel να χρησιμοποιηθεί η μία. Οι ακουστικές κιθάρες ηχογραφήθηκαν στην τουαλέτα, γιατί ο παράγωγος βρήκε την ακουστική του χώρου ενδιαφέρουσα! Με τον ηχολήπτη του δίσκου Γιώργο Αρχοντάκη, η συνεργασία μας συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αφού έγινε μόνιμο μέλος της μπάντας.

Αν θυμάμαι καλά, τα πρώτα τραγούδια που είχαμε συνθέσει τότε, ήταν τα "Διαφορετικός", "Αγχολυτικά", "Ήρωες". Ακούστηκε πολύ στην αρχή η διασκευή μας στο τραγούδι του Γιώργου Ζαμπέτα "Μαθητής". Όμως σε δεύτερο χρόνο, το "Sarajevo" δικαίωσε τις μουσικοκοινωνικές αναζητήσεις μας και καθόρισε τη μετέπειτα πορεία μας.

Νοέμβριος 2020


Φοίβος Δεληβοριάς

Φοίβος Δεληβοριάς

Ο "Αόρατος Άνθρωπος" ήταν ο πρώτος -και ο τελευταίος ως τώρα- δίσκος μου, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χειροποίητος. Τα τραγούδια γράφτηκαν σε λίγους μήνες, σε διάφορες κιθάρες, πιάνα κι ένα Nord Electro τριάρι που μόλις είχα αγοράσει.

Προβαρίστηκε για δύο μήνες στο υπόγειο του πολυοργανίστα Γιώργου Κατσάνου με εκείνον, τον κοντραμπασίστα Σταμάτη Σταματάκη κι εμένα. Και μετά ηχογραφήθηκε σε τρεις μόνο μέρες στο στούντιο Zero Gravity. Η μείξη του Γιάννη Πετρόλια ήταν ακριβής και εμπνευσμένη, η παρουσία της Ρένας Μόρφη και του τότε παραγωγού μου Παναγιώτη Λυμπερόπουλου καθοριστική στις ηχογραφήσεις και στα live τότε. Όλα γίναν γρήγορα, σαν έναν έρωτα που ξεκινάει, φουντώνει και εξαφανίζεται αφήνοντάς σε να κοιτάς ένα άδειο δωμάτιο. Είναι ένας δίσκος που μιλάει για την απώλεια. Όχι μόνο του έρωτα ή ενός προσώπου -είχα περάσει μια δύσκολη και έντονη φάση τότε- αλλά και του ίδιου του χρόνου, που σε πιέζει να φτάσεις στα άκρα σου και ή να νικηθείς, να συμβιβαστείς, ή να συνεχίσεις δονκιχωτικά τον δρόμο σου προς το άπιαστο. Προσωπικά, διάλεξα το δεύτερο. Από τον "Αόρατο" και μετά, η μουσική μου θα είναι ένα ταξίδι ως την άκρη. Το προχωρήσαμε στην "Καλλιθέα", τον επόμενο δίσκο μου, νομίζω το προχωράμε ακόμη περισσότερο σ’ αυτόν που ετοιμάζουμε τώρα. Και σ' όλ' αυτά σφραγίδα η Inner Ear. Με την αυστηρότητα και με τη σύγχρονη και υψηλή ματιά της, που σε εμπνέει να δώσεις τον εαυτό σου σε κάτι που δεν κερδίζεται, αλλά που η χαρά του να το παίξεις δεν συγκρίνεται με τίποτα στον κόσμο.

Δεκέμβριος 2020


Θοδωρής Δημητρίου
(εκ μέρους Λευκή Συμφωνία - Ηχώ Του Πόθου)

Θοδωρής Δημητρίου

H "Ηχώ Του Πόθου" κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1988 και είναι ο δίσκος στον οποίο παρά την επιτυχία και αποδοχή των "Μυστικών Κήπων" επιλέξαμε να μην επαναλάβουμε τις ίδιες μουσικές φόρμες, αλλά να πειραματιστούμε σκληραίνοντας τον ήχο μας με φαζαριστές κιθάρες και πιο άγρια φωνητικά, να ενσωματώσουμε τα πολύ αγαπημένα μας ψυχεδελικά και garage rock στοιχεία μέσα στη σκοτεινή αισθητική της μπάντας. Κι αυτός ο δίσκος, παρόλο που είχε στην κυριολεξία μηδενική προώθηση από τη δισκογραφική εταιρία, είχε μεγάλη αποδοχή με κομμάτια σαν το "Θα Είμαι Πολύ Μακριά" και "Το Φεγγάρι Αιμορραγεί" που είναι από τα πιο γνωστά κομμάτια του γκρουπ και αποτελούν ακόμα highlights στα live μας. Στην "Ηχώ Του Πόθου" βρίσκεται επίσης το "Κοιτάζοντας Πίσω" το κομμάτι που γυρίστηκε σε video clip to 1989 στην Αθήνα στο club "Εργοστάσιο" από το βρετανικό MTV και αποτελεί το πρώτο ελληνικό video clip που προβλήθηκε ποτέ στο μεγάλο μουσικό κανάλι. Τον Οκτώβριο του 1987 είχαμε δώσει δύο συναυλίες στα club "KGB" και "Celeste" στη Βαρκελώνη και συμμετείχαμε στον δίσκο συλλογή "Βiennal 87" που κυκλοφόρησε σε Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία από την IPS.

Οπότε έχοντας το νέο άλμπουμ "Ηχώ Του Πόθου" και σε συνδυασμό με το video clip του "Κοιτάζοντας Πίσω" που είχε αρχίσει να μεταδίδεται σε heavy rotation στο MTV, μαζί με μια συνέντευξη που παραχώρησε το γκρουπ στον Chris Salewicz και προβαλλόταν στα News του καναλιού, το συγκρότημα είχε αρχίσει να γίνεται ακόμα πιο γνωστό τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (όπου ήδη οι "Μυστικοί Κήποι" είχαν γίνει αρκετά γνωστοί στο dark κοινό).

Οπότε δεν έμενε τίποτε άλλο να κάνουμε από το στρέψουμε την κατεύθυνση μας προς το εξωτερικό. Κάτι που κάναμε φεύγοντας τον Νοέμβριο του 1990 για το Βερολίνο που για τρία χρόνια είχαμε σαν βάση, κάνοντας πολλά live στη Γερμανία και ηχογραφώντας τον τρίτο, ομώνυμο, δίσκο μας.

H "Ηχώ Του Πόθου" είναι ένας πολύ σημαντικός δίσκος για τη Λευκή Συμφωνία για όλα τα παραπάνω, αλλά και γιατί αποτελεί μια κυκλοφορία που ισχυροποίησε και διαμόρφωσε τον χαρακτήρα της μπάντας. Μέσα από τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε έχοντας στο μυαλό μας από τη μία ότι θα έπρεπε να προσπαθήσουμε πολύ ώστε το νέο υλικό να σταθεί επάξια απέναντι στις συνθέσεις των "Μυστικών Κήπων", ενός δίσκου που είχε μεγάλη αποδοχή, αλλά και να προτείνουμε και κάτι νέο, πράγμα που πιστεύω ότι καταφέραμε. Από την άλλη, αντιμετωπίσαμε την αδιαφορία της δισκογραφικής αλλά και την εχθρικότητα της συντηρητικής ελληνικής κοινωνίας και μουσικής σκηνής απέναντι στις νέες ελληνικές ροκ μπάντες, κάτι που μετά από τόσα χρόνια δεν έχει αλλάξει και ιδιαίτερα.

Δεκέμβριος 2020


Ντίνος Ζούμπερης
(εκ μέρους Ξεχασμένη Προφητεία - Έξοδος)

Ντίνος Ζούμπερης

Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1988 παίρνω τον τότε συγκάτοικο στην κατάληψη ΧΤ91 & κιθαρίστα της Χαοτικής Απειλής Νικολάκη Καρανίκα και του λέω «πάμε να ακούσεις έναν σοβαρό κιθαρίστα». Αφού φάγαμε κι από ένα Purple Om έκαστος, κατηφορίσαμε προς το Ρόδον όπου είχαμε ελευθέρας κι έπαιζαν τότε Γκραβενίτης- Cipollina, οι οποίοι σε μεγάλα κέφια μας πήραν το κεφάλι (ακόμα θυμάμαι την ανατριχίλα όταν έπαιξαν το "Pride Of Man"). Επιστρέφοντας σπίτι - τριπαρισμένος ακόμα - πού να βρω διάθεση για ύπνο... Κατέβηκα λοιπόν στο υπόγειο της κατάληψης (το οποίο είχε χτιστεί ως αντιαεροπορικό καταφύγιο κι εμείς είχαμε διαμορφώσει σε στούντιο), κι άρχισα να παίζω. Εκεί κατέβηκε ουρανόπνευστος (ή μάλλον ασιντόπνευστος) ο "Νέος Μεσαίωνας" σε πλήρη & ολοκληρωμένη μορφή, μουσική & στίχοι μαζί. Το τραγούδι αυτό ντεμπούταρε με τους Ναυτία πού μόλις είχαμε ιδρύσει μαζί με τον Βαγγέλη Φιλαϊτη & τη Σόνια Βλάχου, αλλά τελικά έμελε να κυκλοφορήσει το 2020 σε νέα ηχογράφηση από την Ξεχασμένη Προφητεία στο άλμπουμ "Έξοδος" - 32 χρόνια αργότερα αλλά επίκαιρο όσο ποτέ, μιας και η τρέχουσα πραγματικότητα μοιάζει να προσπαθεί να γίνει όσο πιο δυστοπική μπορεί.

Σε πείσμα των καιρών ωστόσο, κι επειδή ισχύει πάντα το «έκαστος εφ' ω ετάχθη», εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως «μαζί μπορούμε να κάνουμε τα πάντα/μπορούμε να διώξουμε το όραμα του τέλους πού φαίνεται πολύ κοντά». Πάντα προς την κατεύθυνση της απελευθέρωσης όλων των όντων.

Αθήνα 12 Νοεμβρίου 2020

Υ.Γ. ευχαριστούμε το Rocking.gr πού βρήκε το άλμπουμ μας άξιο να σταθεί πλάι σε ιστορικές κυκλοφορίες αγαπημένων συναδέλφων και νεανικών μας ινδαλμάτων.

(Το Rocking.gr ευχαριστεί τη Labyrinth Of Thoughts που κυκλοφόρησε το "Έξοδος" και μας έφερε σε επαφή με το συγκρότημα)


Σωτήρης Θεοχάρης
(Αδιέξοδο - 38 Χιλιοστά, Σπυριδούλα - Ταξίδι Στο Κέντρο Της Πόλης)

Σωτήρης Θεοχάρης

Χειμώνας του 1985, η Enigma, η ελληνική ανεξάρτητη εταιρία που έχει κυκλοφορήσει το 1984 τη σημαντικότερη ίσως συλλογή punk στην Ελλάδα, τη "Διατάραξη Κοινής Ησυχίας", έχει ουσιαστικά φαλιρίσει. Όπως και σχεδόν όλες οι ανεξάρτητες της εποχής οι οποίες έχουν πέσει θύμα της «Πανδώρα», μιας εταιρίας διανομής η οποία αποδείχτηκε εκ των υστέρων πως ελέγχονταν από τις μεγάλες ελληνικές δισκογραφικές και φτιάχτηκε αποκλειστικά για να υπονομεύσει και να καταστρέψει τις ανεξάρτητες δισκογραφικές. Ο Σπύρος Περιστέρης, έχει ουσιαστικά αποφασίσει να κλείσει την Enigma.

Όμως, ενώ πουλάει ακόμα και τα μηχανήματά του και τα μουσικά του όργανα, ενώ χρωστάει παντού και αγωνίζεται να επιβιώσει οικονομικά, θεωρεί πως είναι ηθική του υποχρέωση απέναντι στη σκηνή αλλά και απέναντι στους Αδιέξοδο, που ήμασταν η αγαπημένη του μπάντα, να καταγράψει το υλικό μας. Κατά κάποιον τρόπο θέλει να «δικαιώσει» την μπάντα στην οποία εκείνος, ως παραγωγός, έβλεπε μια «μοναδικότητα», μια «αγνότητα» και μια «αυθεντικότητα», σύμφωνα με τα δικά του λόγια. Θεωρούσε πως θα έπρεπε να υπάρξει οπωσδήποτε ένα ηχητικό ντοκουμέντο των Αδιέξοδο, πάση θυσία, πως έπρεπε ιστορικά να καταγραφεί το πέρασμα μας από την ελληνική σκηνή.

Βρίσκει λοιπών μέσω φίλων ένα μικρό στούντιο σε έναν ημιώροφο κάπου στην Καστέλα, το στούντιο του Βάρκα, σε μια συμφωνία με σχεδόν συμβολικό ποσό. Ένα στούντιο για τζαζ μουσικούς, με ακριβά μηχανήματα, προσανατολισμένο σε χαμηλές εντάσεις, ακουστικά παιξίματα και κυριλέ διακόσμηση. Ο ιδιοκτήτης του δεν έχει ιδέα για το ποιοι θα γράψουν και τι παίζουν, πιστεύει πως είναι κάποιο rock-new wave σχήμα, δεν έχει καν ακούσει ποτέ punk.

Όταν εισβάλουμε μέσα εμείς οι τέσσερις μανιασμένοι και καβλωμένοι καλικάντζαροι για να στήσουμε και να κάνουμε sound check, χοροπηδάμε και χτυπιόμαστε ως μανιακοί και ο χώρος γεμίζει με κουτάκια μπίρας, οι στάχτες, τα αποτσίγαρα και καύτρες πέφτουν στις ακριβές μοκέτες, όταν στο «ζέσταμα» τα ντεσιμπέλ από τον ενισχυτή του Μήτσου τρυπάνε τύμπανα και ο Γιάννης χτυπά κατά λάθος ένα μικρόφωνο με την μπαγκέτα του και ραγίζει ένα ακριβό τούρκικο πιατίνι, ο Βάρκας φρικάρει εντελώς. Θέλει να μας πετάξει έξω πανικόβλητος.

Ο Σπύρος τον πείθει τελικά με χίλια ζόρια να κάνει λίγο υπομονή, «ό,τι ζημιά γίνει θα πληρωθεί...», «το βράδυ θα έχουμε τελειώσει». Όταν, δε, αρχίζουμε να παίζουμε «κανονικά», ο Βάρκας δεν αντέχει τον «θόρυβο» και αποχωρεί απηυδισμένος και αγχωμένος για την κατάσταση που θα βρει το στούντιο του όταν τελειώσει η ηχογράφηση. Τελικά δε θα μας χρεώσει καμία ζημιά, ίσως από φιλότιμο, ίσως και από φόβο μη τα σπάσουμε όλα.

Όλα έγιναν σε μερικές ώρες, νομίζω γύρω στις δέκα ώρες συνολικά. Γράψαμε ζωντανά, ξανά και ξανά, μέχρι που το κάθε take να στέκει ολόκληρο και με ελάχιστα overdub. Ο Περιστέρης μετέφερε τον ήχο όπως ακριβώς ήταν στις μπομπίνες. Παίξαμε χωρίς καμία προσπάθεια φτιασιδώματος, με τον ήχο που θα είχαμε σε οποιαδήποτε πρόβα ή live. Μας καθοδήγησε να φτιάξουμε τον ήχο μας όπως θέλουμε, ελεύθερα και χωρίς καμία παρέμβαση, όπως συνήθως τον φτιάχναμε. Ήθελε να καταγράψει τους Αδιέξοδο όσο πιο ρεαλιστικά γινόταν.

Όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος, όλοι τον θεώρησαν μια «κακή, ως και απαράδεκτη» παραγωγή, δεδομένου ότι στη δεκαετία του '80 στην Ελλάδα υπήρχε ο ροκάδικος μύθος πως τα ελληνικά στούντιο «δεν ξέρουν να κάνουν ροκ» και υπήρχε η κακή συνήθεια μπάντες με πρωτότυπο υλικό και ήχο να αυτοευνουχίζονται και να προσπαθούν να ακουστούν όπως «η τάδε ξένη μπάντα» χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες και τις τεχνολογίες των στούντιο, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε εντελώς αδιάφορα «καλόηχα» αποτελέσματα. Ο ήχος των Αδιέξοδο όμως στο "38 Χιλιοστά", πέρα από τη μουσική μας αδεξιότητα, δεν ήταν ένα ατύχημα ή ανικανότητα μουσικής παραγωγής. Τουναντίον, αυτό που αποτυπώθηκε σε αυτόν τον δίσκο ήταν επιτηδευμένα η προσπάθεια για τη μεταφορά της «αλήθειας» από το στούντιο στον ακροατή. Ήταν 100% ο αληθινός ήχος μας, ο μηδενιστικός, βρώμικος, ανισόρροπος, ωμός, «ενοχλητικός» και συνάμα χαρακτηριστικός και μοναδικός ήχος που μετέφερε τους στίχους και την ενέργεια μας κάθε φορά στη σκηνή, αποτυπωμένος σε βινύλιο.

Σε μια συναυλία στη Γκράβα το 1985 με τους Αδιέξοδο είχαμε γνωριστεί με το Βασίλη Σπυρόπουλο, ο οποίος έτυχε να είναι εκεί. Μετά τη διάλυση των Αδιέξοδο όταν έπαιζα για λίγο με τους Στάχτες ξανασυναντηθήκαμε τυχαία στα Εξάρχεια και βρεθήκαμε να τζαμάρουμε στο υπόγειο που τότε προβάραμε. Υπήρξε μια αμοιβαία εκτίμηση μεταξύ μας. Παρ' ότι προερχόμενοι από άλλες εποχές, το rock 'n' roll είναι κοινή αντίληψη και στάση ζωής και βρήκαμε εύκολα κοινό τόπο. Χαθήκαμε για αρκετά χρόνια μετά από αυτό το βράδυ και δεν προέκυψε κάτι από εκείνο το τζαμ.

Το 1993 οι αδερφοί Σπυρόπουλοι αποφασίζουν να ξαναφτιάξουν τη Σπυριδούλα, που είχε διαλυθεί το '85 και ήδη τζαμάρουν με τον Νίκο Δόικα και τον Διονύση Στεφανόπουλο. Έψαχναν για έναν τραγουδιστή και στιχουργό και ο Βασίλης με πρότεινε στους υπόλοιπους σαν πιθανό υποψήφιο. Μου τηλεφώνησε να τζαμάρουμε, χωρίς να μου αναφέρει κάτι περισσότερο για το σχήμα ή για τα σχέδια τους για την επανασύσταση των Σπυριδούλα.

Στην πρώτη συνάντηση μας με τον Νίκο Δόικα και τον Βασίλη μου έπαιξαν το riff του σε "Σε Ζητώ", ακουστικά, και επιτόπου σκάρωσα μερικούς από τους στίχους σε ένα πακέτο από τσιγάρα και τραγούδησα τη μελωδία. Αυτή η αμεσότητα ήταν που με έκανε να αποδεχτώ αμέσως την πρόταση να δοκιμάσω παίξω μαζί τους και νομίζω πως ήταν και για εκείνους το κίνητρο να με επιλέξουν, μετά από κάνα δύο πρόβες, ως μέλος της μπάντας.

Έτσι προέκυψε αυτή η συνεργασία που για μένα ήταν κυριολεκτικά σχολείο γιατί μέχρι τότε η σχέση μου με τη μουσική ήταν καθαρά εμπειρική και ενστικτώδης, ενώ ταυτόχρονα η χημεία όλων μας λειτουργούσε άψογα, η δε κοινωνικοπολιτική στάση της μπάντας ήταν πολύ κοντά στη δική μου. Στο rock 'n' roll το σημαντικότερο σε μια μπάντα είναι να διατηρεί κάθε μέλος της την ελευθερία της δημιουργικότητας και της έκφρασης και αυτό συνέβαινε 100% με την τότε σύνθεση των Σπυριδούλα. Μαζί τους συνειδητοποίησα πώς μπορεί να γίνει κι αλλιώς, πως οι φόρμες δεν είναι πάντα καθοριστικές και πως υπάρχουν στη μουσική άπειροι δρόμοι έκφρασης. Επίσης είχα την πλήρη ελευθερία στον στίχο τον οποίο έγραφα και όλο αυτό εξελίχθηκε σε ένα πολύ ενδιαφέρον μουσικό πείραμα, ένα ας το πούμε rock crossover.

Ίσως υπό μια έννοια το "Ταξίδι Στο Κέντρο Της Πόλης" να είναι, φιλοσοφικά, ο πλέον grunge ελληνόφωνος δίσκος της εποχής του. Διότι έσπασε τα φορμαλιστικά όρια μεταξύ των «ειδών» και των «πρέπει» που κουβαλάμε συνήθως εμείς οι ροκ μουσικοί μέσα στα κεφάλια μας. Εγώ τους έδωσα κάτι από τη δική μου επιθετικότητα του punk κι εκείνοι πολλή από την εμπειρία και τη μουσικότητα τους και χωρίς κανείς να νιώσει κανενός είδους συμβιβασμό παίξαμε ό,τι παρήγαγε αυτό το σύνολο προσωπικοτήτων, χωρίς να νοιαστούμε για το «είδος» του rock που παίζουμε.

Στο κοινό των Σπυριδούλα αυτός ο δίσκος άργησε πολύ να χωνευτεί και να καταξιωθεί, ίσως γιατί ήταν πολύ διαφορετικός από τους δυο προηγούμενους, οι οποίοι υπήρξαν, κακά τα ψέματα, ορόσημα για το ελληνικό rock. Ίσως να μην έγινε εύκολα αποδεκτός γιατί ξέφυγε από τον αναμενόμενο ήχο του κλασικού ελληνικού rock. Ίσως επίσης διότι οι Σπυριδούλα έχουν συνδεθεί άρρηκτα με τον Παύλο Σιδηρόπουλο και το κοινό τους περίμενε πως ένα reunion θα ήταν μια επιστροφή σε αυτό το ιδίωμα συνθέσεων και στίχων. Τελικά νομίζω πως ήταν ένας τολμηρός δίσκος (και η τόλμη χρεώνεται θετικά στους αδερφούς Σπυρόπουλους, οι οποίοι θα μπορούσαν να καταφύγουν εύκολα σε ένα τραγουδιστή/στιχουργό που να θυμίζει Σιδηρόπουλο προκειμένου να εκβιάσουν μια επιτυχία) ο οποίος άγγιξε πολύ περισσότερο το ακροατήριο του ελληνικού rock μετά τα '00s παρά στην εποχή που κυκλοφόρησε.

Νοέμβριος 2020


Αλέκος "ΓκούλαΓκ" Κανταρτζής
(Γκούλαγκ - Στην Αυλή Των Θεαμάτων)

Αλέκος ΓκούλαΓκ Κανταρτζής

Μερικές σκέψεις στην Αυλή των Θεαμάτων.

Το πρώτο τραγούδι που γράφτηκε για τον δίσκο ήταν το ομώνυμο. Στο ημι- υπόγειο της κατάληψης Λεωφόρου Νίκης 35. Έπρεπε να ξεκινάμε κάθε φορά τη γεννήτρια της κατάληψης για να κάνουμε πρόβα κάτι που μας στοίχισε ένα ροζ t-shirt του Κώστα που τσέκαρε τα λάδια με αναμμένη τη γεννήτρια. Τα υπόλοιπα τραγούδια γράφτηκαν στο - για χρόνια στούντιο μας- στα "Άνω Λαδάδικα" στην Ολυμπίου Διαμαντή.

Στην πρώτη φάση το νοικιάζαμε μαζί με τα «Μωρά» όταν πρωτοήρθαν Θεσσαλονίκη. Ήταν το δεύτερο στούντιο που νοικιάστηκε σε αυτήν την περιοχή. Δεν υπήρχε κανένα βραδινό μαγαζί τότε και τα μόνο άτομα με τα οποία χαιρετιόμασταν ήταν οι τραβεστί που την έπεφταν στα γύρω στενά. Δεν πατούσε κανείς τη νύχτα. Για έναν απεγκλωβισμό από ασανσέρ είχε έρθει ένα μεγάλο όχημα κατάσβεσης της πυροσβεστικής κι ένα τζιπάκι με 7-8 νοματαίους πλήρωμα. Χαλάρωσαν όταν, ανεβαίνοντας στον έβδομο όροφο από τη σκάλα, είδαν το στούντιο από την ανοιχτή πόρτα κι εμάς μέσα με τα όργανα.

Το intro έμεινε intro γιατί ποτέ δεν κατάφερα να βγάλω μια καλή μελωδία και στίχους πάνω στα riff.

Το τραγούδι που αναφέρεται σε ναρκωτικά είναι το "Χρώματα Θαμπά" κι όχι ο "Εθισμός". Ήταν μια προσέγγιση από την πλευρά του χρήστη, χωρίς να είμαι εγώ, αλλά είχα αρκετούς φίλους που καταστρέφονταν από την άγνοια για τη φάση και το παιχνίδι των Αρχών. Ο "Εθισμός" αποδείχτηκε τελικά το τραγούδι που άγγιξε περισσότερο το «ωραίο φύλο». Ένα ευαίσθητο τραγούδι από το «άσχημο φύλο». Εγκλωβισμένοι στις αδυναμίες μας.

Υπάρχει ανεβασμένο στο youtube από ένα κορίτσι με προσωπικά της σκίτσα. Υπέροχο!

Την "Απολογία" την ακούσαμε να την παίζει η μπάντα πρώτη φορά στην Ξάνθη, στο μοναδικό για τότε μαγαζί της επαρχίας «ΣΥΝ ΕΝΑ», μετά το soundcheck. Ο τύπος του μαγαζιού το ηχογραφούσε.

Το "Αν Θα Τον Βρείτε" ή "Συρτό" είναι ένα τραγούδι για τον κόσμο που αποχωρούσε από την ενεργό πολιτική δράση κουρασμένος από τις εσωτερικές διαμάχες. Αυτό δεν σημαίνει πως σταμάτησαν να είναι ευαισθητοποιημένοι. Στην πορεία μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου ύστερα από πολλά χρόνια είδα ένα σωρό ξεχασμένες φάτσες εκεί... ΟΡΓΙΣΜΕΝΟΥΣ!

"Νομάδες"... Το ταξίδι της ζωής...

"Τζακ Και Νέλλυ". Η εκπαίδευση των σκύλων για να γίνονται δολοφόνοι πάντα με ενοχλούσε. Ο παραλληλισμός με τους ανθρώπους, εύκολος! Επίσης υπέροχο βίντεο στο youtube από κάποιον τυπάκο. DIY φυσικά!

"Κοινωνική Στοργή". Το κουτσομπολιό στην κοινωνία, ο έλεγχος, η παρακολούθηση, μπορούν να φτάσουν σε πολύ καταστροφικά επίπεδα. Είτε σε επίπεδο "Big Brother", είτε σε καθημερινό. Ειδικά στα μικρά μέρη καταστράφηκε και ταλαιπωρήθηκε πολύς κόσμος. Γράμματα από την αλληλογραφία του γκρουπ το επιβεβαιώνουν. Η μουσική του γκρουπ τους βοηθούσε να επιβιώσουν στο ασφυχτικό περιβάλλον της επαρχίας. Πολύ σημαντικό πράγμα για το εγώ, το προσωπικό και της μπάντας.

Όταν κάνεις μια συλλογική προσπάθεια για έναν σκοπό οφείλεις να δώσεις τον καλύτερο σου εαυτό και πολλές φορές φτάνεις "ΣΤΑ ΟΡΙΑ".

«Ή το κάνεις ή δεν το κάνεις», η αγαπημένη ατάκα του Αποστόλη του "EΚΤΟΣ".

Ο δίσκος ηχογραφήθηκε δύο φορές. Την πρώτη φορά φάγαμε όλες τις οικονομίες του γκρουπ και δεν μείναμε ικανοποιημένοι. Τη δεύτερη φορά που τα καταφέραμε καλύτερα είχα, μεταξύ σοβαρού κι αστείου, deadline δέκα ημερών από τα υπόλοιπα παιδιά της μπάντας επειδή επέμενα να βρω τα λεφτά για να βρούμε το κουράγιο να μπούμε στη διαδικασία ξανά.

Ο κολλητός Ολλανδός φίλος μου, μου δάνεισε μέσω ταχυδρομείου (δεν γινόταν μέσω τράπεζας τότε) 230.000 δραχμές και η μάνα μου 70.000. Πολλά χρήματα το '89 - '90. Από συζήτηση δύο ωρών στο νησί της Ίου όπου πρωτογνωριστήκαμε, 35 χρόνια φιλίας ήδη.

Ο υπάλληλος του ταχυδρομείου έπαθε σοκ που σε έναν πιτσιρικά 23 ετών τότε έστελναν τόσα λεφτά. Του εξήγησα. Ήταν κι αυτός στα ‘60s μάνατζερ σε γκρουπ, νομίζω στους Βόρειους και σε άλλους, και το διασκέδασε. Μου στοίχισε μια σεζόν ηχολήπτης σε μπουζουξίδικο για να αποπληρωθεί το ποσό. Επεστράφη με ρίσκο παράνομα με φίλο που βγήκε interrail. Δεν δικαιούμασταν να στείλουμε λεφτά από την Ελλάδα. Αργότερα ξεπληρώθηκαν από τη Lazy Dog Records.

Ιδιαίτερη στιγμή και ικανοποίηση, 20 χρόνια μετά, σε αφιέρωμα στην ψηφιακή έκδοση του Maximumrocknroll από το Σαν Φρανσίσκο, ο δίσκος χαρακτηρίστηκε ως «underrated classic - Ένας δίσκος που δεν θυμίζει κάτι άλλο». Μαλώναμε πολύ αν κάποιος έπαιζε ή τραγουδούσε κάτι που έμοιαζε σε κάτι άλλο.

Με συνοδεία δύο μπυρών, αυτό για το τέλος. Ο τίτλος και στίχος "Στην Αυλή Των Θεαμάτων" μου ήρθε κάπως σαν συνειρμός από την "Αλίκη Στη Χώρα Των Θαυμάτων". Με ιντρίγκαρε με τον ίδιο όμορφο τρόπο.

Δεκέμβριος 2020


Γιώργος Καρανικόλας
(Ω-Ray - Ω-Ray)

Γιώργος Καρανικόλας

Η ιδέα των Ω-Ray είχε σαν βασικό της κέντρο και αρμό να είναι ένα πολύ ελεύθερο και μεταλλάξιμο παιχνίδι. Να μην υπάρχει καμία «χειραγώγηση», εσωτερική χειραγώγηση εννοώ, η οποία πολλές φορές προκύπτει ασυνείδητα. Έτσι η φυσική συνέχεια ήταν να παίξουμε και να ηχογραφήσουμε το δίσκο απόλυτα ζωντανά, κάτι το οποίο κανείς μας μέχρι τότε δεν είχε δοκιμάσει. Στην αρχή φαινόταν μπελάς, κάτι που δυσκόλευε και τη ζωή των ηχοληπτών και των ανθρώπων που δούλεψαν για να στηθεί η φάση. Εξάλλου η προοπτική θα ήταν να παίζεται ζωντανά μόνο στο δρόμο και εξωτερικούς χώρους. Στην πορεία όμως, και ξεπερνώντας το δισταγμό, απελευθέρωσε το μυαλό, την ψυχή και το σώμα, μετασχηματίστηκε σε μια έκρηξη ανατροπών και αυθαιρεσίας και εκεί είναι που γύρισε στην πηγή του και τροφοδότησε την αρχική ιδέα, με μια γκάμα εντάσεων που ανέβλυζαν από παντού. Έτσι αφήσαμε την ταινία να γράφει χωρίς να ξεγράφει, χωρίς dubbing, χωρίς μέτρο. Αυτό είναι κάτι που βοήθησε τα φωνητικά να ακολουθήσουν την ένταση και αν δώσουν προοπτική στον «τρόμο» που ζούσαμε. Χρόνος δεν υπάρχει όταν η διαδραστικότητα του ανθρώπινου δεσμού καταλάβει τον χώρο. Μόνο υποσυνείδητο. Και έχει πολλή πλάκα. Μια χοάνη ελευθερίας.

Δεκέμβριος 2020


Γιάννης Κιουρκτσόγλου
(Πελόμα Μποκιού - Πελόμα Μποκιού)

Γιάννης Κιουρκτσόγλου

[...] Κανείς μας δεν ήταν ο super εκτελεστής. Το δέσιμο που «έκατσε», όμως, ήταν απίστευτο. Κι εγώ ο ίδιος, που μπορώ να ισχυρίζομαι ότι εγώ έφτιαξα το γκρουπ, δεν το περίμενα. Όταν άρχισαν τα διάφορα προβλήματα -αμάν μας έφυγε ο οργανίστας, φέρε τον Λογοθέτη, αμάν θα πάρουμε και τον Βλάσση, δεν βαριέσαι, φίλος είναι πάρ' τον - είχα αρχίσει να λέω μέσα μου: «Ωχ, κουτσοί στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα, πώς θα γίνει γκρουπ;». Όταν βγήκε αυτό που βγήκε, δεν το πίστευα. [...]

Συνέντευξη Οκτώβριος 2011


Γρηγόρης Κλιούμης
(Υπόγεια Ρεύματα - Ο Μάγος Κοιτάζει Την Πόλη, Παραλογές)

Γρηγόρης Κλιούμης

Ο τίτλος του πρώτου άλμπουμ "Ο Μάγος Κοιτάζει Την Πόλη" είναι τίτλος ενός από τα τραγούδια του δεύτερου, "Παραλογές". Ήταν μια ιδέα που σταμάτησε άδοξα μετά την πρώτη φορά, αφού στη συνέχεια η ζωή μας έδειξε τα δόντια της και ξεχάσαμε να το συνεχίσουμε!!

Δεκέμβριος 2020


Θάνος Κόης
(Lost Bodies - Ζωή)

Θάνος Κόης

Το "Ζωή" είναι το πρώτο μας CD και το μόνο σχεδόν αμιγές ακουστικό. Γράφτηκε εξ ολοκλήρου στο σπίτι μας σε ένα κασετόφωνο, με τη φωνή από το ένα κανάλι και την κιθάρα στο άλλο κανάλι. Ένα δυο, πάμε. Έτσι απλά χωρίς echo στη φωνή χωρίς τίποτα. Θυμάμαι μια φορά που ξεκινήσαμε να γράφουμε και στη μέση άρχισε να παίζει πιάνο μια που μάθαινε από το διπλανό διαμέρισμα και ακούστηκε πάρα πολύ καλά. Αν ήταν στα πειραματικά μας θα το αφήναμε. Πιστεύω ότι είναι το πιο αυθόρμητο από τα CD μας. Το φτιάξαμε ακριβώς όπως θέλαμε όπως και όλα μας τα CD άλλωστε, και στηρίχτηκε πολύ από τα φανζίν της εποχής, από τους εναλλακτικούς Ρ/Σ (Τυφλοπόντικας, Ουτοπία, Κιβωτός, Κοκκινοσκουφίτσα, FM διάσταση, κ.λπ.) και είχε μεγάλη απήχηση στον κόσμο, κάτι που να πούμε του στραβού το δίκιο μας άφησε με το στόμα ανοιχτό.

Νοέμβριος 2020


Λούης Κοντούλης
(Stress - O Ήχος Της Ανασφάλειας)

Λούης Κοντούλης

Με πινελιές και μπινελίκια

13 Δεκεμβρίου 1985 , στενεύανε τα περιθώρια και ο χρόνος έτρεχε πολύ γρήγορα για τη τελική ημερομηνία που είχαμε ορίσει ότι θα κυκλοφορήσει ο δίσκος μας. Μόλις είχαμε παραλάβει τα βινύλια σε μερικές δεκάδες κουτιά της Fabel Sound και από την άλλη μεριά άλλα τόσα με τα εξώφυλλα από το τυπογραφείο . Πάνω στο τραπέζι ήταν μια ντάνα με Α3 φωτοτυπίες με τους στίχους. Ο Κώστας γονατιστός, με το ένα χέρι να μετρά τα κουτιά και στο άλλο να κρατά τα υπόλοιπα χαρτιά της γραφειοκρατίας άδειες, δελτία αποστολής, παρτιτούρες κλπ. . Ο Γιάννης με ένα βινύλιο στο χέρι τα είχε βάλει με τον γραφίστα της Fabel , γιατί στην ετικέτα του label αντί να γράψουν το όνομα της μπάντας στα αγγλικά είχανε γράψει ΑΓΧΟΣ με μεγάλα γράμματα και από κάτω ΤΡΑΓΟΥΔΑ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΑΛΑΚΗΣ ! Τα είχε πάρει ο Γιάννης. Μα πόσο μαλάκες μπορεί να είναι αυτοί οι λαϊκοί τύποι; Και δεν ήταν μόνο αυτό. Ήταν λάθος και η σειρά των κομματιών και στις δύο πλευρές των label σε σχέση με το εξώφυλλο.

Αποφασίσαμε να πάρουμε ένα κουτί με τέσσερις συσκευασίες Blanco (με το πινελάκι), τα μοιραστήκαμε και αρχίσαμε να σβήνουμε το όνομα σε ένα ένα τα label σε σύνολο τριακοσίων...! Δηλαδή 300 επί 2 = 600 σβησίματα . Κάνοντας ολόκληρη την ιεροτελεστία πρόσμιξης διαλυτικού μέχρι το πρωί τα είχαμε σβήσει όλα με εξαίρεση αυτά που κράτησε η μπάντα , που ήταν original με το όνομα του, μακαρίτη πια, τραγουδιστή μας.

Πήρα στα χέρια μου ένα εξώφυλλο και κοίταξα τη πίσω μεριά με τη φωτογραφία που μας είχε χαρίσει ο Γιώργος Τουρκοβασίλης και όλο το στήσιμο της γραμματοσειράς με τα μισά με stencil και τα άλλα μισά με το γραφικό χαρακτήρα της φίλης μας της Μαρίας Ellis (τραγουδίστρια των Mind Over Matter) η οποία είχε αναλάβει την επιμέλεια του οπισθόφυλλου. Όταν η Μαρία εμφανίστηκε στο δωμάτιο για να βοηθήσει στο μοντάρισμα των εξώφυλλων, δίσκων, ενθέτων παρατήρησε ότι ο τύπος εκείνος, το χοντρόφρικο ο Φαραώ (ντράμερ των Scoria) που είχε εκτυπώσει τα εξώφυλλα, είχε γράψει κάτω δεξιά στο οπισθόφυλλο αυθαίρετα με άσχετη γραμματοσειρά με κεφαλαία …ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΑΡΑΩ! «Άει γκαμήσου ρε μαλάακα» , αναφώνησε η Μαρία με την αγγλική της προφορά. Της είχαμε αναθέσει κάποια γραφικά και ό,τι φτιάξει να είναι σε ασπρόμαυρο φόντο όπως ήταν το εξώφυλλο με το σχέδιο του φίλου Τάκη Σκορδά, όπως και τη διαφημιστική αναγγελία κυκλοφορίας του δίσκου που θα δινόταν στα fanzines που τελικά δεν δόθηκε γιατί την παραμονή της κοπής του εξωφύλλου ο Γιάννης είχε έρθει άρον άρον στο στούντιο να μας πει ότι είχε άλλαξε το τίτλο του δίσκου και από "Η ΝΕΑ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ" το είχε κάνει "Ο ΗΧΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ".

Πάντως σίγουρα κάθε ένα, από τα 300 αντίτυπα έχει την αυθεντική πινελιά του καλλιτέχνη (με το πινέλο του blanco).

Νοέμβριος 2020


Γιώργος Κούκιος
(Morel - Δέκα Χιλιάδες Μέρες Από Δω)

Γιώργος Κούκιος

Θέλω να ευχαριστήσω το Rocking.gr για την τιμή που κάνουν στους Morel, να συμπεριληφθεί δηλαδή ο πρώτος δίσκος τους "10.000 Μέρες Από ‘δω" στον μνημειώδη κατάλογο που ετοίμασαν με μεγάλη φροντίδα και μόχθο φαντάζομαι. Αντί για άλλα σχόλια, σας μεταφέρω -νοητά- σε κείνη την εποχή, πάνε κιόλας 12.000 μέρες από τότε, γιατί ίσως τα αποσπάσματα αυτά του ημερολογίου φανούν κάπως χρήσιμα στους σημερινούς νέους που έχουν ανάλογες αγωνίες όπως σε κάθε γενιά συμβαίνει… Ίσως, ίσως λέω, νοιώσουν κάπως λιγότερο μόνοι…Ευχαριστώ και πάλι.

Μέρες του 1986 και του ‘87, Νεάπολη Εξαρχείων, Αθήνα.

Στο studio, ελάχιστοι πιστεύουν πως ο δίσκος που έχω ξεκινήσει θα γίνει ποτέ πραγματικότητα. Ακόμη λιγότεροι είναι αυτοί που πιστεύουν πως θα τη βγάλω καθαρή μέχρι να τελειώσει.

(...)

Δεν μπορώ να περιμένω να φυσήξει ούριος άνεμος, δεν μπορώ τις κανονικές συνθήκες. (...) ...τα τραγούδια και οι μουσικές δεν μπορούν να περιμένουν, γερνάνε μαζί μας, να τελειώνουμε λοιπόν.

(...)

Ξεκινώ να γράφω στο ελάχιστο περιθώριο των διαλειμμάτων ηχογραφήσεων άλλων καλλιτεχνών. Ο Μιχάλης είναι ο μόνος που πιστεύει πραγματικά σ΄ αυτό που γίνεται στο μυαλό μου.

(...)

…στο κάστρο, οι χώροι και οι διάδρομοι συνεχίζουν την πορεία της σήψης τους, βαμμένοι στα πορφυρά, καλυμμένοι απ΄ άκρη σ΄ άκρη με κτερίσματα και τιμαλφή, παντού στοιβαγμένοι δίσκοι, βιβλία, μουσικά όργανα και χιλιάδες φύλλα μουτζουρωμένα...

(...)

...παρείσακτοι και αργόσχολοι που μπαίναν και βγαίναν συνεχώς στο κάστρο μου εκτοπίζονται…. Η απομόνωση των δύο ηρώων του βιβλίου του Casares -στην ουσία είναι οι δυο πλευρές του ιδίου προσώπου του συγγραφέα- ταιριάζουν με την πορεία ετούτη.

(...)

Βγαίνω στην Αθήνα και γυρνάω εδώ κι εκεί. Γεμάτος στίχους στο μυαλό, ίσα που κατορθώνω κάτι να κρατήσω σε ό,τι χαρτί βρω μπροστά μου, στο μπαρ, στον δρόμο, στους τοίχους....

(...)

Το Tram, το Green Door, ο Πήγασος, το Berlin, το Εναλλάξ, το Trash φιλοξενούν το κορμί και την ψυχή μας κάθε νύχτα. (...) Παίζω φλίπερ... το μυαλό τρέχει μαζί με το μπαλάκι, σκοντάφτει, χτυπιέται ανελέητα, ηλεκτρίζεται... γράφει στο καντράν αστρονομικά νούμερα.

(...)

...επέστρεφα ξημερώματα, με πήρε ο ύπνος σε μια πολυθρόνα πεταμένη στα σκουπίδια στη γωνιά του σπιτιού στην Ασκληπιού. Το πρωί, κόσμος τριγύρω και στη μέση εγώ σκεπασμένος με μια κουβερτούλα που είχαν κατεβάσει οι γείτονες και πλάι η σπιτονοικοκυρά μου να τραβά τα μαλλιά της μοιρολογώντας. Σηκώθηκα, ευχαρίστησα ευγενικά, κι έφυγα για το γραφείο... Στο χέρι μου, σφιχτά, οι Μακρινές Γραμμές που έγραψα τη νύχτα, μάλλον στο Τραμ.

(...)

...δεν είμαι μόνος μου σ' αυτήν την πόλη. Χιλιάδες ψυχούλες ψάχνουν να βρουν απεγνωσμένα το χρώμα της και τους ρυθμούς της...

Χωρίζουμε οριστικά με τη Λ...

(...)

Μικρά μπαράκια, καινούργιοι χώροι με στρυμωγμένες κι αυτοσχέδιες πίστες, με μικρές δυνατότητες ηχητικής κάλυψης... αυτά είναι... εδώ θα παίξουμε λοιπόν... στην Κυψέλη, στο Φάληρο, στο Γαλάτσι, στο Παγκράτι, στα Εξάρχεια, στο Μαρούσι. (...) Ελάχιστα άτομα έχουμε γι΄ ακροατήριο, μόνο που κάθε φορά προστίθενται -για πάντα- δύο ή τρεις καινούργιοι...

(...)

Οι αφίσες μας, είναι μια φωτοτυπία ασπρόμαυρη, ένα έργο που μου χάρισε η

Άννα-Μαρία, πάντα κοντά μας. (...) Ο κόσμος αρχίζει να μας αγκαλιάζει… μετά τη συναυλία έρχονται και πιάνουν κουβέντα μαζί μας...

(…)

...Οι MOREL διαλύονται, ξανασυναρμολογούνται μετά από κάθε εμφάνιση τους, μετά από κάθε πρόβα. Παίρνω δύναμη απ΄ τον Μιχάλη που χλευάζει τη ζωή και τα τερτίπια της. Την κοροϊδεύει όπως τον κορόιδεψε κι εκείνη. Η ηρεμία και η τάση του να χτυπά τη ζωή με το ίδιο νόμισμα μέχρις εσχάτων είναι για μένα μια καινούργια σχολή της οποίας τις εξετάσεις πρέπει να περάσω αν θέλω να προχωρήσω.

(...)

Τέρμα και οι πρόβες στο υπόγειο του JAM στη Χαριλάου Τρικούπη. Χρωστάω λεφτά παντού. Σε λίγο τέρμα και το Studio. Πιέζουν για λεφτά που πρέπει κάποτε να δοθούν σαν προκαταβολή έστω -και που να τα βρω;... Όποτε συγκεντρώνω κάποια χρήματα απ’ τον μισθό μου, τρέχω να τους βρω όλους, να τους μαζέψω, να γράψουμε στο στούντιο μια φράση, ένα μπάσο, μια κιθάρα... Απόγνωση...

(...)

Η μέρα μου φορτώνεται με δουλειά στο γραφείο από το πρωί ως το απόγευμα. Τα βράδια εξαντλούνται σε συναντήσεις με παραγωγούς για τον δίσκο. Οργάνωσα όπως μπορούσα κάποιες εμφανίσεις για να τονώσω τα πνεύματα. Επικρατεί χαμός από γκρουπ: οι Τρύπες, οι Last Drive, οι No Man’s Land, οι Libido Blume, το γκρουπ του Αντώνη -Winter Water Colors-, οι Εκών Άκων, οι Anti Troppau Council, οι Villa 21 και δεκάδες άλλα μικρά συγκροτήματα που στριμώχνονται σε 8-9 μαγαζιά...

(...)

Στου Σπύρου, ο Βαγγέλης Γερμανός μιξάρει κάποια δουλειά του και γνωριζόμαστε. Μου προτείνει έναν παραγωγό στη Θεσσαλονίκη: τον Γιώργο Τσακαλίδη. Ο Τσακ έχει στο ενεργητικό του την παραγωγή κάποιων δίσκων αρκετά αξιόλογων συγκροτημάτων όπως οι Τρύπες, οι A Priori κ.α. Και τι έχω να χάσω πια;...

(...)

Θεσσαλονίκη, Ano Kato records. Ο Τσάκαλος, σκαρφαλωμένος στο σκαμπό άκουγε αμίλητος. Ώσπου η κασέτα τέλειωσε. Σιωπή... και λίγο μετά...

Λοιπόν, μου είπε, θέλεις να τον κάνουμε τον δίσκο σου;

...αν ήθελα λέει... τον κοίταξα καλά-καλά.

(...)

Οι Μορέλ περνούν στην ιστορία όπως είπε κι ο Γιώργος, όταν πήραμε τα master tapes και χτυπήσαμε τη μήτρα στη Fabel.

(...)

Τώρα... τρέξιμο για το εξώφυλλο που ανέλαβε να κάνει η Άννα-Μαρία κι έβαλε μπρος πυρετωδώς τις μακέτες. Να παραγγείλω το χαρτί ειδικού τύπου τάδε, να στοιχειοθετήσω το βιβλιαράκι, να βγάλω και να διαλέξω φωτογραφίες, να πηγαινοέρχομαι στο τυπογραφείο, να τρέχω στην άλλη άκρη της πόλης για το κουβάλημα του χαρτιού.

(...)

Όλα τα απογεύματα είμαστε σπίτι και κολλάμε εξώφυλλα. Παίζω πού και πού.. ή γράφω σε μια γωνιά καινούργια τραγούδια την ώρα που οι άλλοι χορεύουν και ξεδίνουν... στο Καφέ Ατού της Αγγελικής και του Νικηφόρου στη Ζωοδόχου Πηγής στα Εξάρχεια.

(...)

Ο δίσκος -επιτέλους...

23 Απριλίου 1987. Επίσημη ημερομηνία κυκλοφορίας του δίσκου "Δέκα Χιλιάδες Μέρες Από ΄δώ..." και παρουσίαση στο Cat’s Meow. Καλεσμένοι μας διάφορα γκρουπ, μουσικοί, δημοσιογράφοι, παλιοί και καινούργιοι φίλοι...

Μια βραδιά που δεν θα ξεχάσω ποτέ...

Δεκέμβριος 2020


Γιάννης Μανιάτης
(Metro Decay - Υπέρβαση)

Γιώργος Κούκιος

Ένα τρίο χωρισμένο στα δύο χωρίς τον Γιάννη Ροδίτη, πρώτο - 4ο decay, ποτέ δεν θα ήμασταν - μέναμε τρίο

(τα) Κειμήλια

Μια λικέρ-σοκολάτες, σκηνοθετημένη ζωή Τον βωμό της με χρόνους καλύπτει

Ζωή Θάνατος Ένα
στα κειμήλια
Ζωή Θάνατος Ένα

-

(ο) Μαύρος Κύκνος

Η Τιμωρία, το Αδιέξοδο

Οι Όντος Απειλές Δύο

-

(η) Απειλή

Οίκου Νομή Μία

-

(οι) Σκιές

Η πέρα σκηνοθεσία στιγμών,
Προς το λήγμον σημείο εξόδου
Προς το ισοσκελές αδιέξοδο
Των παντού Σκιών

-

(το) Touch the Ground

Η αποτύπωση Η-διατύπωση η Συμβουλή _ η κούραση

-

(το) Love is Like the Wind

Ο κυανός αποχαιρετισμός στον αντίθετό μου-που υπεραγαπούσα αδελφό*.

*[Ο "ού παίζων με το άμεσο-άμεσα διαρκές"] & [ το Ταξίδι ] - [ Πρώτα Πάντα-Αλλού_Μετά Πάντα Εκεί ]

[στο Ταξείδι]

Ζωή Θάνατος Ένα

στα κειμήλια

Ζωή Θάνατος Ένα

...για τότε-τότε που με έπνιγε
το 'ανάθεμα' για κάθε μου τι...
[ή Brand new Day]

Νοέμβριος 2020


Στο επόμενο μέρος οι δηλώσεις των Παντελή Ροδοστόγλου, Δημήτρη Πουλικάκου, Γιώργου Τόλιου και πολλών άλλων.​
 

  • SHARE
  • TWEET