Sun Ra Arkestra @ Christmas Theater, 15/05/25

Το βράδυ της Πέμπτης, το Christmas Theater γέμισε από μια ιδιότυπη, ηλεκτρισμένη ανυπομονησία. Δεν ήταν μια συνηθισμένη jazz συναυλία. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν η έλευση των της μουσικής κολεκτίβας-ιεροτελεστίας που συνεχίζει, πεισματικά και πιστά, να διαδίδει το κοσμικό μήνυμα του Sun Ra.

Η αίθουσα δεν ήταν γεμάτη, αλλά ήταν συγκεντρωμένη, σχεδόν σιωπηλή στην αρχή, λες και περίμενε το σήμα για απογείωση. Η σκηνή φωτίστηκε και οι πρώτες νότες ξεπήδησαν σαν ακτίνες από το ηλιακό φως άλλου πλανήτη. Φορέματα με παγέτες, σακάκια με βάτες, στέμματα, λαμέ, μανδύες, πούλιες, όχι για το εντυπωσιακό του πράγματος, αλλά σαν σημειολογία μιας άλλης πραγματικότητας. Μια τελετουργία ξεκινούσε. Η μουσική δεν ήρθε ήπια. Ήρθε σαν έκρηξη του χρόνου, της φόρμας, της ίδιας της jazz. Από τα πρώτα κιόλας λεπτά, ήταν ξεκάθαρο, η μπάντα δεν έπαιζε απλώς μουσική. Ήταν ένας ζωντανός οργανισμός, μια φλεγόμενη μηχανή δημιουργίας, που συνδύαζε big band swing, ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, avant-garde jazz, φουτουριστικά ηχοτοπία, funk, gospel και πειραματικό αφροφουτουρισμό.

Ανάμεσα στα κομμάτια που ακούστηκαν, το "Lights Οn Α Satellite" και το "Angels Αnd Demons Αt Play" αποτέλεσαν στιγμές απόλυτης σύνδεσης με τον μύθο του Sun Ra. Το πρώτο, με την πνευματική του γαλήνη και το λυρικό του σύμπαν, έμοιαζε να αιωρείται πάνω από τη σκηνή, ενώ το δεύτερο πυροδότησε εκρήξεις εσωτερικής έντασης και κοσμικής αντίστιξης. Το "Holiday For Strings", σε μια σχεδόν μπαρόκ διασκευή από το Arkestra, απέκτησε έναν ιδιότυπο διαστρικό ρομαντισμό, ενώ το σπάνιο "Dorothy’s Dance" παρέσυρε το κοινό σε μια τελετουργική, σχεδόν μυστηριακή κίνηση. Μια βόλτα των μισών γύρω γύρω από την πλατεία και τα καθίσματα ζέστανε ακόμα περισσότερο τον κόσμο. Η τελετή ολοκληρώθηκε σχεδόν θριαμβευτικά με το "We Travel Τhe Spaceways", τον απόλυτο ύμνο της μπάντας, όπου μουσικοί και κοινό γίναμε νοητικά ένα. Σαν μια φυλή ταξιδιωτών προς τα αστέρια.

Καθοδηγητής αυτής της συμπαντικής αποστολής ήταν ο Knoel Scott - κεντρική φυσιογνωμία του Arkestra, σαξοφωνίστας, τραγουδιστής και μαέστρος της βραδιάς. Με στιβαρή παρουσία, απόλυτο έλεγχο, αλλά και βαθιά πνευματική σύνδεση με το έργο του Sun Ra, ο Scott δεν διεύθυνε απλώς την ορχήστρα αλλά την ενορχήστρωνε και την εμψύχωνε. Μεταξύ κομματιών, με μικρές δηλώσεις και χειρονομίες, λειτουργούσε σαν ιερέας της παράδοσης που υπερασπίζεται, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ του τότε και του τώρα, του φυσικού και του φαντασιακού. Η ενέργειά του ήταν μαγνητική και το πάθος του διαπεραστικό, κρατώντας το πλήρωμα του Arkestra ενωμένο και ευθυγραμμισμένο με την τροχιά του Sun Ra. Στο τέλος άραξε στα μπροστά σκαλάκια με τον προσωπικό του δίσκο αγκαλιά για χειραψίες, φωτογραφίες και κουβέντα με τον κόσμο.

Το rhythm section κρατούσε γερά το διαγαλαξιακό σκάφος. Τα τύμπανα και τα κρουστά έδιναν τη ζωτική παλμική κίνηση, ενώ το μπάσο γείωνε στιγμές που αλλιώς θα πετούσαν ανεξέλεγκτα στο χάος. Η φωνή της Tara Middleton, τόσο soulful όσο και avant-garde, ήταν συγκινητική. Περνούσε από gospel κραυγές σε σχεδόν afro ομιλίες σαν spoken word/jazz poetry, με θεατρικότητα, χιούμορ και βάθος. Το κοινό συντονιζόταν. Υπήρχαν στιγμές που ένιωθες να σηκώνεται το δέρμα.

Η σκηνική παρουσία δεν ήταν απλώς συνοδευτική. Ήταν ζωτικής σημασίας. Κάποιοι χόρευαν, άλλοι έπαιζαν και περπατούσαν ανάμεσα στους μουσικούς, και όλοι - μα όλοι - είχαν την αίσθηση ότι συμμετέχουν σε κάτι τελετουργικό. To πως τόσα διαφορετικά όργανα συντονίζονταν τόσο υπέροχα και αλάνθαστα ήταν πραγματικά εξωπραγματικό. Ολα τα ήδη σαξόφωνου, τρομπέτες που ούρλιαζαν, τύμπανα και κρουστά στην κοσμάρα τους και πιάνο από την Κούβα!

Φεύγοντας από το CT, ένιωθες ότι δεν είχες απλώς παρακολουθήσει μια συναυλία. Είχες συμμετάσχει σε μια τελετή - γεμάτη παλαιά jazz σοφία, διαγαλαξιακή ποίηση, συλλογική ενέργεια και πνευματική ελευθερία. Δεν ήταν θέμα «τεχνικής» ή «εκτελεστικής αρτιότητας» παρότι υπήρχαν και αυτά όπως είπα. Ήταν η υπέρβαση. Σε μια άλλη, δική τους διάσταση.

Και ναι, όπως έλεγε ο ίδιος ο Sun Ra, το διάστημα είναι ο τόπος! Και για λίγο, εκεί στο Γαλάτσι, όλοι είχαμε φύγει για λίγο από τη Γη.

Φωτογραφίες: Αργύρης Λιώσης