Hania Rani @ Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 08/04/24

Ο θεμελιώδης άγραφος κανόνας του μουσικού σύμπαντος λέει ότι χωρίς τόνους επιμονής κι υπομονής δεν πέτυχε κανείς ποτέ, ανεξαρτήτως ταμπέλας. Το ενδεχόμενο ενός ντεμπούτου που φαινομενικά θα σκάσει από το πουθενά και θα σηκώσει αρκετή φασαρία γύρω του για να τραβήξει βλέμματα από πληθώρα κατευθύνσεων δεν έχει εξαφανιστεί· ο τρόπος που λειτουργεί η βιομηχανία, ωστόσο, είναι τέτοιος που δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Η Hania Rani, κατά κόσμον Hanna Raniszewska, είναι μία από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις που μπορούν εύκολα να διαβαστούν τόσο σαν επιβεβαίωση, όσο και σαν αντιπαράδειγμα.

Η καλλιτέχνιδα από την Πολωνία έδωσε το πρώτο προσωπικό δείγμα γραφής πέντε Απριλίους πίσω. Με δεδομένα μακρινών δεκαετιών, αυτό το διάστημα θα έμοιαζε κάθε άλλο παρά μικρό. Στο εδώ και το τώρα, μπορώ εύκολα να σκεφτώ ονόματα που κουβαλάνε τα τόσα και περισσότερα χρόνια στην πλάτη κι αντιμετωπίζονται ως ανερχόμενα. Υπό αυτή την έννοια, μόνο το γεγονός ότι η Rani έχει υπερβεί τα στενά όρια του contemporary classical χώρου, λέει πολλά. Το ότι κατάφερε να το πετύχει αυτό με τους δικούς της όρους, ακόμα περισσότερα. Η γραμμή που ενώνει το αυστηρά πιανίστικο "Esja" με το πιο ευρύ "Ghosts" είναι ξεκάθαρη.

Όσοι μπήκαν στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής περιμένοντας να δουν απαράλλαχτη τη συνεσταλμένη δεσποινίδα που είχε επισκεφθεί τα μέρη μας στις αρχές του 2020, θεωρώ δεδομένο ότι έμειναν έκπληκτοι τουλάχιστον κατά το ήμισυ. Η βαθιά δημιουργική φύση, τα μετρημένα παιξίματα, οι προσγειωμένες ενορχηστρώσεις, κανένα από τα βασικά συστατικά δεν έχει χαθεί. Την ίδια στιγμή, το διάστημα που έχει μεσολαβήσει από τότε, όπως παραδέχθηκε η ίδια, είναι μεγάλο. Όχι μόνο λόγω της πανδημίας. Τα πατήματα πλέον είναι σαφώς πιο σίγουρα, η παρουσίαση πιο δυναμική, οι ισορροπίες πιο λεπτές.

Το στήσιμο με τα δύο πιάνα, τα τρία μικρόφωνα και την κονσόλα γύρω από την πρωταγωνίστρια έμοιαζε εξίσου μινιμαλιστικό και geeky, αλλά και κάπως αντί-θεατρικό αφού η τελευταία είχε πλάτη στο κοινό. Η συνοδεία κοντραμπάσου και synth πρόσθετε βάθος και επιπλέον πόντους στο σύνολο. Το άνοιγμα του "Oltre Terra" ήταν θαρρείς βγαλμένο από το δισκάκι. Τα ψηφιακά γεμίσματα του "24.03" έδεσαν σε βαθμό που όλα έδειχναν να μπαίνουν στη θέση τους. Όλα; Όχι όλα. Στο σβήσιμο του κομματιού ένα τεχνικό πρόβλημα πάγωσε τα πάντα. Περίπου δεκαπέντε λεπτά αργότερα, και μετά από διαβούλευση, το σετ ξεκίνησε από την αρχή.

Οι όποιες ανησυχίες μπορεί να είχαν δικαιολογημένα παραμείνει από την κρυάδα, εξαφανίστηκαν με συνοπτικές στα πρώτα μέτρα του "Dancing With Ghosts". Ακόμα και η πιο μικρή λεπτομέρεια (ξαν)ακουγόταν πεντακάθαρα. Τα επίπεδα από εφέ, σε φωνή και πλήκτρα, έδιναν κι έπαιρναν. Τα συνοδευτικά οπτικά έβαζαν χρώμα στο μαύρο. Τα χτισίματα των "The Boat" και "Moans" αποδόθηκαν άψογα. Η εισαγωγή του "Whispering House", με ή χωρίς αφιέρωση στον αγαπημένο Ólafur, έλαμψε δια της απουσίας της. Η έκρηξη του "Hello" ήταν αναμενόμενα υπέροχη, με μία ακόμα πιο φλοϋδική εσάνς σε σύγκριση με τη στούντιο εκδοχή, για επιπλέον γούστα.

Από το γλυκόπικρο "Don't Break My Heart" και το "Pale Blue" με τα ακόλουθα οργανικά, μέχρι τα ογκώδη ηλεκτρονικά του "Komeda" και το ατμοσφαιρικό "Always In The Dark", οι συνθέσεις λειτουργούσαν περισσότερο σαν ενιαία αφήγηση και λιγότερο σαν αυτόνομες μονάδες. Προσωπικά, δεν θα έλεγα όχι σε μερικά προσαρμοσμένα περάσματα από το παρελθόν. Αφήνοντάς αυτή τη λεπτομέρεια στην άκρη, τα ενενήντα καθαρά λεπτά που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του φεστιβάλ Women Of The World Athens, είχαν την ψυχή για να ταξιδέψουν την Καλλιθέα ως τη Χαβάη και το Όσλο, και να διαβεβαιώσουν ότι η Hania ανήκει επισήμως στη μοντέρνα κλασική ελίτ.

Φωτογραφίες: Μαρίζα Καψαμπέλη