Einar Solberg

O Einar Solberg μπορεί να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σπουδαιότερες μουσικές περσόνες της προηγούμενης δεκαετίας, κι όχι αδίκως. Ως ηχητικό επίκεντρο των Leprous, χρωμάτισε ένα αρκετά μεγάλο μέρος του ακραίου ήχου με τα εντυπωσιακά φωνητικά του, ενώ από το 2013 και μετά, με ένα υποδειγματικό σερί τριών άλμπουμ, έδωσε νέα πνοή (και πρόσωπο) στο progressive metal. Το βαλτωμένο ηχητικό τοπίο του ιδιώματος, που είχε χάσει την ισορροπία του προς τον Theaterικό πόλο του λυρικού μαξιμαλισμού (στον οποίο παίζουν μπάλα οριακά μόνοι τους οι Haken), εξισορροπήθηκε με δίσκους όπως το "Congregation", που το έφεραν πιο κοντά στον πόλο του ρυθμού, με κοφτά riffs, γωνιώδεις μελωδίες, και μία ιδιοφυή σύμφυση ρομποτικής ακρίβειας και ορθολογικής συνθετότητας, με pop, σχεδόν Eurovisionική, ευαισθησία. Δεν υπάρχει καμία διάθεση υποτίμησης της συμβολής των υπόλοιπων μελών των Leprous, εκείνο που είναι σημαντικό να τονιστεί είναι πως, ηθελημένα ή μη, αναμενόμενα ή όχι, ο Solberg είναι ο μπροστάρης, κυριολεκτικά ως frontman αλλά και μεταφορικά ως δημιουργικός νους, ενός από τα επιδραστικότερα σύγχρονα σχήματα της prog.

Και τώρα πετάει solo. Ή, στο περίπου.

Η ανάγκη για τη δημιουργία του "16" δεν έχει τόσο να κάνει με το αν ο Einar Solberg είναι ή δεν είναι η κατευθυντήρια δύναμη των Leprous, αν χωράει εκεί το όραμά του, ή αν περιορίζεται – εξάλλου οι Leprous είναι ένας ζωντανός οργανισμός που φαίνεται να μην σταθμεύει για πολύ σε ένα ύφος. Ο Solberg είχε απλώς χρόνο στα χέρια του, και σκέφτηκε να τον αξιοποιήσει συνεργαζόμενος με άλλες προσωπικότητες, ώστε να διευρύνει κατά το δυνατόν το μουσικό του λεξιλόγιο. Το συνθετικό αλισβερίσι απέφερε καρπούς, μιας και η παρέλαση ονομάτων δεν είναι μόνο εκτενής, αλλά και εντυπωσιακή. Έχουμε γνώριμες φιγούρες στο σύμπαν των Leprous, όπως ο Ihsahn και ο τσελίστας Raphael Weinroth-Browne, αλλά και γνωστά αστέρια της prog σκηνής: τον Asger Mygind των VOLA, τον σεσιονά Magnus Børmark των folk prog Gåte, τον Tóti Guðnason των Agent Fresco, αλλά και την αδερφή του, την avant-garde metaller Starofash. Μακράν η πιο ενδιαφέρουσα συμμετοχή, όμως, θα έλεγα ότι είναι εκείνη του Ben Levin, που μάθαμε από τους αυτόφωτους Bent Knee, ο οποίος και αποτελεί τον σταθερό κιθαρίστα του σχήματος.

Το "16", λοιπόν, αναμενόμενα είναι ένας δίσκος πολύπτυχος, μιας και κάθε feature είναι ουσιαστικό. Αν θα έπρεπε να τον περιγράψουμε, θα λέγαμε ότι παίρνει τις ηλεκτρονικές, pop και κλασικές καταβολές του Solberg, τις ενισχύει με rock όργανα για περισσότερο δυναμικό εύρος, και υφαίνει μουσικούς καμβάδες που αναδεικνύουν τη φωνή του. Χωρίς καμία έκπληξη, η φωνή του Solberg, που ανέκαθεν εντυπωσίαζε με τους ακροβατισμούς της, εδώ κάνει παπάδες, και ερμηνεύει μερικές από τις καλύτερες γραμμές που έχει γράψει ποτέ ο τριανταοκτάχρονος μουσικός - το φαλτσέτο στο "A Beautiful Life" είναι μάλλον αδύνατον να μην σου κολλήσει στο μυαλό με την πρώτη ακρόαση. Μπορεί να μην ακούμε τον Solberg σε άγρια φωνητικά, ή να μην δοκιμάζει διαφορετικά στυλ, όμως εδώ αναδεικνύει όλο του το εύρος στα καθαρά, και υπάρχουν στιγμές, όπως στις πολυφωνίες του ομότιτλου, που ακούγεται αγγελικός.

Όμως, είναι η τρομερή παραγωγή και η ενορχήστρωση που κάνουν το άλμπουμ να ακούγεται τόσο πλούσιο και φωτεινό. Τα πλήκτρα και τα synths του Solberg αδιαμφισβήτητα προσφέρουν πολλές υφές, όμως έχεις και χάλκινα, και έγχορδα, και samples, και εκκλησιαστικά όργανα, και εφέ πάνω στα ήδη υπάρχοντα όργανα, οπότε ο μπαχτσές δεν έχει απλώς απ’ όλα, είναι φισκαρισμένος ως απάνω. Από άποψη ηχητικής ποικιλίας και μόνο, θα έλεγα ότι ο Einar δεν έχει συμπεριλάβει τόσα πράγματα σε ένα άλμπουμ από την εποχή του "Bilateral".

Κι αν είναι αναπόφευκτες οι διαρκείς συγκρίσεις με τους Leprous, να πούμε ότι υπάρχουν κομμάτια που θα μπορούσαν άνετα να βρίσκονται σε έναν από τους τελευταίους δύο τους, ειδικά το "Remember Me" με το μανιακό κιθαριστικό lead. Στο "Splitting the Soul" ακούμε και τον Ihsahn να ξελαρυγγιάζεται σε ένα κομμάτι που φέρνει μνήμες "Celestial Violence", στο "Where All the Twigs Broke" έχουμε γνώριμες ρυθμικές τσαχπινιές, και ένα μεσαίο τμήμα που θυμίζει έντονα το "The Sky Is Red", και για τελείωμα το αποστομωτικό "The Glass Is Empty", ένα εντεκάλεπτο έπος που ο ίδιος ο Solberg αναγνωρίζει ως το καλύτερο του δίσκου. Κομμάτια με αρκετά πράγματα για να ανακαλύψεις, που διέπονται από αυτήν την ιδέα του τραγικού και του υψηλού, που συχνά συναντάμε στη μουσική του.

Περισσότερο, όμως, ιντριγκάρουν τα κομμάτια που ξεφεύγουν από τη συνήθη φόρμουλα, και πάνε τον Νορβηγό μουσικό πιο πέρα από τα όρια του χάρτη του. Τέσσερα κομμάτια στη σειρά, στην καρδιά του δίσκου, που καθένα έχει κάτι ιδιαίτερο να πει. Το "Metacognitive" ξεδιπλώνεται αργόσυρτα και μέσα σε πολλά ηλεκτρονικά πέπλα και επεξεργασμένους ήχους, πριν αναδυθεί μέσα από την ομίχλη του τσέλου το μπάσο με ένα ιδανικό γκρουβ που θα κάνει κάθε κεφάλι να κουνήσει. Το "Home" είναι η πιο απροσδόκητη σύνθεση στο σύνολό της, και τον Ben Levin να ραπάρει σε ένα σημείο που θα μπορούσε να έχει γράψει ο Bruno Mars. Το "Blue Light" ρίχνει την ένταση, γίνεται πιο ατμοσφαιρικό και συναισθηματικό, ενώ τέλος, το "Grotto", το πρώτο single που ακούσαμε, είναι ένα καταπληκτικό pop rock κομμάτι, και παρ’ όλο που χτίζεται σε απλές ιδέες, έχει μία απαστράπτουσα φωνητική ερμηνεία τόσο από τον Solberg όσο και τον Børmark.

Στιχουργικά, το "16" βρίσκει τον Solberg να επισκέπτεται ξανά γνώριμα θέματα, τα προσωπικά αδιέξοδα, την συναισθηματική εξασθένηση, και το σπάσιμο της φούσκας της παιδικής αθωότητας. Αφήνει, όμως, αρκετές χαραμάδες φωτός, καθώς σε πολλά σημεία μπαίνουν στο επίκεντρο οι εμπειρίες του Solberg από την μουσική του διαδρομή, την αγάπη του για αυτό που κάνει, τις νίκες που έχει καταφέρει τόσο καλλιτεχνικά, όσο και προσωπικά, και την μεγαλύτερη διαπίστωση ότι, όσο πιο δύσπεπτες εμπειρίες έχουμε στο παρελθόν μας, τόσο πιο γερό εν τέλει αποδεικνύεται το στομάχι μας, αφού καταφέρνουμε και επιβιώνουμε. Αυτή η αίσθηση θριάμβου, επιμονής, διαρκούς εξερεύνησης, και πλούτου εμπειριών είναι που μένει στο τέλος της ακρόασης ενός πυκνού και μακροσκελούς δίσκου, που ωστόσο έχει τέτοια ροή και ενδιαφέρον, που κατεβαίνει σαν σφηνάκι, χωρίς ούτε μία μέτρια στιγμή. Ο Einar Solberg, στον πρώτο του προσωπικό δίσκο βγάζει τέτοια όρεξη και δημιουργικότητα, που κάνει το ταλέντο του όχι μόνο πιο εμφανές, αλλά αληθινά ζηλευτό. Μία από τις πιο δημιουργικές και ουσιαστικές φωνές (πάρτε το όπως θέλετε αυτό) της σύγχρονης progressive σκηνής, έκανε πάλι το θαύμα της, κι εμείς της βγάζουμε το καπέλο.