20 years "Use Your Illusion" - The perils of rock n roll decadence

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1991 χιλιάδες νέοι περίμεναν στις 12 το βράδυ να ανοίξουν τα Tower Records, για να έχουν πρώτοι τη νέα διπλή δουλειά των Guns N' Roses. Με πωλήσεις που ξεπέρασαν το 1,5 εκατομμύριο αντίτυπα την πρώτη βδομάδα κυκλοφορίας και με τα "Use Your Illusion" II & I να καρφώνονται στην πρώτη και δεύτερη θέση του Billboard Chart  αντίστοιχα, οι Guns N' Roses δημιούργησαν ιστορία, καθώς ήταν το πρώτο συγκρότημα που πέτυχε κάτι τέτοιο.



To Rocking.gr, τιμώντας την 20ετή επέτειο των δίσκων, προσπαθεί να φωτίσει ορισμένα γνωστά και άγνωστα περιστατικά που έλαβαν χώρα κατά τη δημιουργία των δύο άλμπουμ, καθώς και να κάνει μια αποτίμηση της κατάστασης που επικρατούσε μέσα στο συγκρότημα.

Alan Niven (πρώην manager των Guns N' Roses): «None of the band members died on my watch»

Σε ελεύθερη μετάφραση: «κανένα μέλος του συγκροτήματος δεν πέθανε όσο ήμουν εγώ επικεφαλής». Αυτός ήταν ο ευγενικός τρόπος για να περιγράψει την κατάσταση στους Guns N' Roses την περίοδο 1988-91. Υπήρχε και ο άσχημος τρόπος, που αποτύπωνε τη δραματική κατάσταση που βίωνε το συγκρότημα.

10.18.89 - Los Angeles Coliseum, Los Angeles, CA, οι Guns N' Roses ανοίγουν για τους The Rolling Stones.

Όταν ανοίγεις για τους The Rolling Stones, βγαίνεις, παίζεις, λες ένα μεγάλο ευχαριστώ για την ευκαιρία που σου έδωσαν και αυτό ήταν. Και οι Guns N' Roses στο περίπου αυτό έκαναν, με τη διάφορα ότι ο Axl μίλησε και με πολύ απλά λόγια είπε στο κοινό «εάν κάποιοι από το συγκρότημα δε σταματήσουν να χορεύουν με τον "Mr. Brownstone" (βλέπε ηρωίνη), θα είναι και το τέλος του συγκροτήματος». Μάλιστα είχε πει ότι θα ήταν και το τελευταίο του show, κάτι που φυσικά δεν επαληθεύτηκε, ενώ λίγες ημέρες αργότερα ανεβαίνει στη σκηνή και κάνει ντουέτο με τον Mick Jagger, στο "Salt Of The Earth".



Το να περιγράψεις τα ναρκωτικά που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στο συγκρότημα είναι περιττό. Και είναι πραγματικά θαύμα το πώς, ακόμα, δεν έχει πεθάνει κανείς από τη μπάντα. Για όσους έχουν διαβάσει την αυτοβιογραφία του Slash, ανά 2-3 σελίδες αναφέρεται σε όλους τους πιθανούς και απίθανους τρόπους που έκανε ναρκωτικά. Και οι υπόλοιποι δεν πήγαιναν πίσω. Έχει μείνει ιστορική η στιγμή που Duff και Slash παραλαμβάνουν βραβεία το 1990 στα American Music Awards και είναι τόσο «τύφλα» που τους κατεβάζουν άρον-άρον από τη σκηνή.



Όσο για τον Axl... Η «βίδα» είχε αρχίσει να λασκάρει επικίνδυνα και υπήρχαν στιγμές που μεταμορφωνόταν από Dr. Jekyll σε Mr. Hyde. Είχε αρχίσει να λειτουργεί στο δικό του χώρο και χρόνο, με αποτέλεσμα στα sessions να πηγαίνει αραιά και που και όταν τελικά εμφανίζεται αυτό να γίνεται αργά το βράδυ, όταν κανένα άλλο μέλος δεν ήταν παρόν.

Κάπου εκεί μπήκαν στο παιχνίδι και οι manager, η πρώτη πηγή διάλυσης group, με τη δεύτερη να είναι οι γυναίκες. Καλώς ή κακώς ο Axl άρχισε να ενδιαφέρεται και για το business side του συγκροτήματος και σιγά-σιγά προσπαθούσε να αναλάβει πλήρη έλεγχο αυτού, κάτι που το πέτυχε λίγο αργότερα, αποκτώντας τα δικαιώματα του ονόματος των Guns N' Roses.

Οι Gn'R είχαν ένα γενικό κανόνα. Μπορείς να κάνεις ότι θέλεις, αρκεί να μην επηρεάζει το παίξιμο σου. Όλοι, με κάποιο τρόπο, το ακολουθούσαν, εκτός από τον Steven Adler. Υπήρχε θεραπευτής που κατόρθωσε και «καθάρισε» από τα ναρκωτικά τους Motley Crue. Τον δοκίμασαν και στον Adler, αλλά τζίφος. Και όταν έπαιξαν στις 7 Απριλίου 1990 για το FARM AID IV, με τον Adler να είναι απλά τραγικός και να προσπαθεί στο studio πάνω από 30 φορές να γράψει τα drums του "Civil War", η εκδίωξη του ήταν απλά θέμα χρόνου. Το να διώξεις κάποιον από τους Gn'R λόγω ναρκωτικών είναι ειρωνεία, αλλά μεγαλύτερη ειρωνεία ήταν το γεγονός ότι ο παιδικός του φίλος και συνάμα ναρκομανής Slash ανέλαβε το δύσκολο έργο να πει στον Adler ότι έπρεπε να φύγει από το συγκρότημα.

Guns was a band that might break apart at any second

Πόσο μπορεί να αλλάξει μια μπάντα σε διάστημα δύο ετών; To "Appetite For Destruction" κυκλοφόρησε το 1987 και χρονικά είμαστε τέλος του 1989 - αρχές 1990. Η μπάντα που είχε δημιουργήσει το "Appetite" δεν υπήρχε πια και στη θέση της είχαμε ένα συγκρότημα - επιχείρηση. Μην ξεχνάμε ότι οι Guns N' Roses είχαν κυκλοφορήσει το καλύτερο, ίσως, ντεμπούτο άλμπουμ όλων των εποχών, το οποίο πουλούσε σαν τρελό, ενώ και το "Lies", που στην ουσία ήταν κάτι το γρήγορο, απλά για να τους κρατήσει στην επικαιρότητα, τα πήγε αρκετά καλά σε πωλήσεις. Οι Gn'R ήταν η «κότα με τα χρυσά αυγά» και η πίεση για νέο υλικό ήταν τεράστια. Τραγούδια υπήρχαν από παλιότερα sessions, όπως το "Don't Cry" και το "November Rain", και η μπάντα μετακόμισε στο Chicago, με σκοπό να γράψει κι άλλα κομμάτια. Όταν λέμε η μπάντα, εννοούμε Slash και Duff. Ο Izzy ήταν απλά Izzy, εμφανιζόταν σα φάντασμα, πολλές φορές με έτοιμα τραγούδια, και μετά χανόταν. Όσο για τον Axl, είχε στήσει το δικό του studio στο Malibu και δούλευε από εκεί. Τις σπάνιες φορές που κατάφερναν να είναι όλοι μαζί, η «χημεία» υπήρχε ακόμα, αλλά η αίσθηση της μπάντας είχε χαθεί. Κατά έναν περίεργο τρόπο, είχαν καταφέρει να έχουν 36 κομμάτια σε demo και αφού βρήκαν και νέο drummer, με τον Matt Sorum (ex- The Cult) να παίρνει τη θέση του Adler, τα πράγματα είχαν μπει σε μια νέα σειρά.

Τραγούδια υπήρχαν, μουσική κατεύθυνση όμως; Πόσοι έχετε παρατηρήσει ότι στο "Paradise City" υπάρχει και ήχος από keyboards; Ήταν η πρώτη ένδειξη ότι κάτι είχε στο μυαλό του ο Axl για τον ήχο της μπάντας. Χωρίς πολλά λόγια, ο Axl φέρνει τον Dizzy Reed για τα keyboards, με τον Slash, προς τιμήν του, να λέει στην αυτοβιογραφία του ότι ήταν ανένδοτος («adamant») προς αυτό.

Και όμως, βαθιά μέσα του και ο Slash ένιωθε ότι η μπάντα είχε αλλάξει. Μπορεί να είχαν χάσει αυτό το punk/hard rock vibe που εξέπεμπε το ντεμπούτο τους, αλλά η μπάντα ακουγόταν περισσότερο epic και huge, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.

Ήταν μια κίνηση προς τα εμπρός και όλοι ήταν σύμφωνοι με αυτό. Εμ, όταν λέω όλοι ξεχνάω τον Izzy. Όταν για κάτι διαφωνούσαν, ο Axl μιλούσε, ο Slash μιλούσε, ο Duff έπινε και ο Izzy ήταν σιωπηλός. Το αποτέλεσμα; Ο τελευταίος απλά δεν ήταν χαρούμενος με την όλη κατάσταση και, παρόλο που έγραψε αρκετά τραγούδια, ο Slash αναγκάστηκε να παίξει τις περισσότερες ρυθμικές κιθάρες, καθώς ο Izzy ήταν - δεν ήταν στις ηχογραφήσεις των άλμπουμ. To ξέσπασμα του Izzy ήρθε με τον ίδιο σιωπηλό τρόπο: αποχώρησε από τη μπάντα το 1991.

Τα τραγούδια ήταν έτοιμα, κατά τον Slash, και το μόνο που έλειπε ήταν να βάλει τα φωνητικά ο Axl, να κάνουν μερικές προσθαφαιρέσεις και αυτό ήταν. Αμ δε! Ο Slash το χαρακτηρίζει με τη λέξη obsession. Αναλόγως με ποιανού πλευρά είσαι, είτε χαρακτηρίζεις τον Axl τελειομανή, είτε θεωρείς πως έχει τις εμμονές του με τα πώς θα καταλήξουν τα τραγούδια. O Axl μπορούσε να περνάει μέρες για να πειραματιστεί με τον ήχο των keyboards στα κομμάτια. Ο Slash πάντα δούλευε με το πρώτο / δεύτερο take. Τα solo που έχουμε στα "Illusions" είναι οι πρώτες προσπάθειες του Slash, όταν άκουσε τα τραγούδια. Τα synthesizers που ακούμε στα άλμπουμ μπορεί να ήταν και η 100η προσπάθεια του Axl.

Ο Slash πίστευε ότι ήταν καλύτερο να διαλέξουν τα 12 καλύτερα από τα 36 συνολικά κομμάτια, όμως υπερίσχυσε η γνώμη να τα κυκλοφορήσουν όλα, σε αυτό που κατέληξε ως "Use Your Illusion" I & II, καθώς πολλά από τα τραγούδια υπήρχαν ήδη από το 1983 και ούτε η δισκογραφική, ούτε και το ίδιο το συγκρότημα πίστευαν ότι οι Guns N' Roses θα κρατούσαν για χρόνια...

The monster is out...

Πριν την κυκλοφορία των "Illusions" είχε προηγηθεί το "You Could Be Mine" ως single, που είναι και από τα ελάχιστα τραγούδια που θα μπορούσαν να βρίσκονται στο "Appetite For Destruction". Το σοκ, ευχάριστο ή δυσάρεστο, που βίωσαν οι οπαδοί όταν είχαν τα άλμπουμ στα χέρια τους ήταν τεράστιο. Πιάνο, έγχορδα, μπαλάντες, ορχήστρες, επιρροές από Queen και Elton John ήταν πολλά για να τα αντέξει ένας «τυπικός» οπαδός. Από τα εξώφυλλά υπήρχε μια δήλωση της μπάντας για κάτι το διαφορετικό.
 
Το κίτρινο εξώφυλλο του "Illusions I" Ι φανερώνει ότι ακόμα υπάρχει μια «οργή» μέσα τους, καθώς περιέχει, ως επί το πλείστον, κομμάτια που είχαν γραφτεί πριν το 1990 και είναι κοντά στον ήχο του "Appetite For Destruction". Υπάρχουν κομμάτια γρήγορα, επιθετικά, όπως τα "Right Next Door To Hell", "Perfect Crime", "Dust n' Bones", "Double Talkin' Jive", και γενικότερα ήταν αισθητή η παρουσία του Izzy με περισσότερο hard rock προσανατολισμούς. Η διασκευή του άλμπουμ ήρθε με το "Live And Let Die" (Paul McCartney), ενώ περιέχει και το πρώτο τραγούδι που είχαν γράψει ποτέ ως συγκρότημα, το "Don't Cry".
 
Το μπλε εξώφυλλο του "Illusions II" μάς δείχνει μια διαφορετική πλευρά των Gn'R. Περισσότερο συνειδητοποιημένοι ως συγκρότημα, έχει πολιτικά τραγούδια, όπως το "Civil War", «επικά», όπως τα "Breakdown" και "Estranged", και το funk metal "Locomotive". Η διασκευή του "Illusions II" ήταν το "Knockin' On Heaven's Door" (Bob Dylan), ενώ υπάρχει κι εδώ το "Don't Cry", με διαφορετικούς στίχους. Στο "Illusions II", πάντως, είναι περισσότερο αισθητή η συνεισφορά του Axl.

Καθώς, όπως προείπαμε, τα "Use Your Illusion" ήταν ένα huge project, υπήρχαν και αρκετοί special guests, με χαρακτηριστικότερους τους Shannon Hoon ("Don't Cry"), Alice Cooper ("The Garden") και Michael Monroe ("Bad Obsession"), αλλά αυτό που έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν το γεγονός πως σε αρκετά τραγούδια ο Axl μοιραζόταν τα φωνητικά με τον Izzy και τον Duff, δείχνοντας ότι δεν ήταν πάντα ο «δικτάτορας» που του καταλόγιζαν.

Η μαγεία των "Illusions" δεν έγκειται στα μεγάλα τους hit, αλλά στα υπόλοιπα, υποτιμημένα τραγούδια τους. Ένα παράδειγμα αυτού συναντάμε στις 06/06/92, στο Hippodrome De Vincennes, Paris, σε συναυλία των Guns N' Roses με special guests τους Lenny Kravitz, Steven Tyler και Joe Perry. Στην πρόβα ήταν καλεσμένος και ο Jeff Beck και μαζί με το συγκρότημα δοκιμάζουν ποιό; Μπορούσαν να παίξουν οποιοδήποτε κομμάτι ήθελαν, αλλά δοκιμάζουν το "Locomotive"! Δεν είναι περίεργο;



Ένας μέσος οπαδός θα σου πει ότι η καλύτερη δουλειά του Slash στις κιθάρες είναι το "Sweet Child O' Mine", αλλά αν ρωτήσετε ένα φανατικό οπαδό των Gn'R θα σας πει αμέσως το "Coma", ένα 10λεπτο έπος, που η δυσκολία του στο να παιχθεί ζωντανά στέρησε την ευκαιρία να ακουσθεί σε ευρύτερο κοινό. Τα "Illusions" αποτέλεσαν ένα τεράστιο project, οι απαιτήσεις ήταν αυξημένες και ως μουσικοί ανεβήκαν επίπεδο. Καθώς είχαν στη διάθεση τους πολύ μεγάλο budget, μπόρεσαν να πειραματιστούν με την τότε τεχνολογία, να έχουν το καλύτερο υλικό (κιθάρες και ενισχυτές), αλλά το βασικότερο είναι ότι η πολυπλοκότητα των κομματιών τούς έκανε καλύτερους μουσικούς. Ένα παράδειγμα είναι το "Breakdown", που ήταν πολύ δύσκολο για τον drummer τους να το παίξει σωστά, καθώς είχε πολλές αλλαγές στους ρυθμούς. Ο μόνος που έμεινε στάσιμος ήταν ο Izzy, αλλά, όπως είπαμε, αυτός είναι μια άλλη ιστορία.

Όσο για τους στίχους, οι Guns N' Roses ξεφεύγουν από το τρίπτυχο sex - drugs - rock 'n' roll, με πολλά από τα τραγούδια τους να αναφέρονται στις διαλυμένες σχέσεις με τις κοπέλες τους, σε πολιτικά θέματα, ενώ δεν παραλείπουν να «περιποιηθούν» το μουσικό τύπο στο "Get In The Ring".

The video clips

Το πρώτο video clip, όπως είπαμε, ήταν το "You Could Be Mine". Βάλτε τον εαυτό σας στην ηλικία των 12-15, το 1991, και φέρτε στο μυαλό σας το συνδυασμό Terminator II - Gn'R - Arnold... Η φήμη θέλει τον ίδιο τον Arnold να ζητάει από το συγκρότημα να χρησιμοποιήσει το τραγούδι για την ταινία, με το group να λέει το «ναι», αρκεί να εμφανιζόταν και ο ίδιος (ο Arnold) στο video clip. Πράγμα που έγινε.



Κατά βάση, οι Guns N' Roses ήταν ακόμα ένα hard/heavy metal συγκρότημα και αρκετά από τα video clip τους έδειχναν το συγκρότημα να παίζει live, είτε στην σκηνή ("Live And Let Die", "Dead Horse"), είτε σε διαφορές άλλες τοποθεσίες ("Garden Of Eden", "Yesterdays").



Καθώς όμως είχαν αλλάξει επίπεδο, η δημοτικότητα τους είχε φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη και τα επικά τραγούδια χρειάζονται και επικά video clip, ας πάμε να δούμε λίγο ορισμένα γεγονότα από την unofficial τριλογία των "November Rain" (βασισμένο στο "Without You" του Del James), "Estranged" και "Don't Cry".
 
Είναι δύσκολο να παρακολουθήσεις τα συγκεκριμένα video clip και να μη σε σημαδέψουν. Η ταραγμένη σχέση του Axl με την πρώην γυναίκα του, Erin Everly, αποτυπώνεται σε αυτά. Η κεντρική ιδέα του "Don't Cry" περιστρέφεται γύρω από μια γυναίκα που αφήνει τον άντρα της. Οι σκηνές που δείχνουν τον Axl να μαλώνει με την τότε κοπέλα του, το super model Stephanie Seymour, και να κρατάει ένα πιστόλι είναι βασισμένες σε προσωπικά βιώματα του Rose. Τα συγκεκριμένα κομμάτια αποτελούν μια τριλογία, ενώ υπάρχει ακόμα και σήμερα η διαφωνία εάν η χρονική σειρά θέλει πρώτο το "Don't Cry", που μας δείχνει το ζευγάρι να έχει προβλήματα, δεύτερο το "November Rain", με το ζευγάρι να παντρεύεται και να πεθαίνει η γυναίκα, και τρίτο το "Estranged", παρουσιάζοντας το επακόλουθο της μοιραίας σχέσης.

Είναι δύσκολο στο να μείνεις ασυγκίνητος στο ξέσπασμα του Axl στο "November Rain" μετά το θάνατο της γυναίκας τους (αλήθεια, τελικά αυτοκτόνησε ή σκοτώθηκε και εάν ναι, πώς) και να μην ανατριχιάσεις στο τελευταίο solo του Slash, που ανεβαίνει πάνω στο πιάνο και κάνει την κιθάρα να «κλαίει». Έχουν μείνει ιστορικές οι σκηνές του Axl με τα δελφίνια στο "Estranged" και το solo του Slash μέσα στη θάλασσα. Στις σημειώσεις του "Estranged" ο Axl αναφέρει προς τον Slash «thanks for the killer guitar melodies», καθώς πραγματικά έχει γίνει εκπληκτική δουλειά στις κιθάρες.

The aftermath

Μπλε ή κίτρινο; "November Rain" ή "Estranged"; Για κάθε επιχείρημα υπέρ του μπλε, κάποιος άλλος θα τεθεί υπέρ του κίτρινου. Εάν το δούμε από πλευρά πωλήσεων, το "Use Your Illusion ΙΙ" πούλησε 5.587.000 αντίτυπα, ενώ το "Ι" 5.502.000, και στις κριτικές της εποχής και οι δύο κυκλοφορίες παίρνουν 4/5, ενώ κέρδισαν και αρκετά βραβεία.

Στη συνείδηση μου είναι μια συνολική δουλειά, από μια μπάντα που από μεγάλη έγινε τεράστια. Μας αρέσουν - δε μας αρέσουν οι Gn'R, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι πήραν ρίσκο, το υποστήριξαν και δικαιώθηκαν. Υπάρχουν και μερικές παρασπονδίες (fillers) ανάμεσα στα τραγούδια, ίσως η παραγωγή να είναι υπερφορτωμένη, αλλά η μαγεία του "November Rain", οι μελωδίες του "Estranged", οι κιθάρες και το μπάσο που υπάρχουν στο "Coma", τα drums στο "You Could Be Mine", τα lead φωνητικά του Izzy και το outro στο "Double Talkin' Jive" υπάρχουν μόνο στα "Illusions".

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Slash είπε ότι τα πλήκτρα διέλυσαν τους Guns N' Roses. Σεβαστή η άποψη του, αλλά είναι η δική του πλευρά. Όταν αποφασίσει να μιλήσει και ο Axl, τότε θα μπορέσουμε να έχουμε μια ολοκληρωμένη άποψη για το τι πραγματικά συνέβη τότε.

Ένα CD χωράει περίπου 80 λεπτά μουσικής, περίπου 16 τραγούδια. Για δοκιμή, προσπαθήστε να φτιάξετε το δικό σας "Illusions". Δώστε προσοχή και στη σειρά, όχι όλες οι μπαλάντες ή τα heavy τραγούδια συνεχόμενα! Τι θα αφήνετε έξω; Εάν τελικά αποφάσιζαν και οι Gn'R να κάνουν το ίδιο, σίγουρα δε θα υπήρχε ομοφωνία.

Η συνέχεια μετά τα "Illusions" είναι λίγο-πολύ γνωστή και μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.

1991 - Rock In Rio, 2001 - Rock In Rio, 2011 - Rock In Rio. Σήμερα, για τρίτη φορά, βρίσκει κανείς τους Guns N' Roses headliners στο Rock In Rio. Στις προηγούμενες εμφανίσεις τους είχαμε πρώτες εμφανίσεις κομματιών από τα "Illusions" και το "Chinese Democracy". H ιστορία επαναλαμβάνεται, έτσι δε λένε; Για να δούμε...

Παναγιώτης Λουκάς