Φοίβος Δεληβοριάς

Θα ομολογήσω ευθαρσώς ότι δεν του το είχα του Δεληβοριά να βγάλει τέτοιο δίσκο. Προσέξτε, όχι «τόσο καλό δίσκο». Καλούς δίσκους έχει βγάλει και στο παρελθόν, με αυτή τη δικιά του τραγουδοποιία που αντλούσε λίγο από το rock, λίγο από τη jazz, λίγο από την ελληνική παράδοση, είτε αυτή εκφράζεται από το Χατζιδάκι, είτε από τα δημοτικολαϊκά τραγούδια. Αλλά ποτέ ξανά τέτοιο δίσκο σαν αυτόν εδώ που κρατάω στα χέρια μου.

Είναι μάλλον προφανές ότι η αλλαγή εταιρίας από την πολυεθνική Sony στην ανεξάρτητη Inner Ear επέδρασε απελευθερωτικά ως προς τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες. Και καιρός ήταν, ας μου επιτραπεί να αναφωνήσω, κρίνοντας εκ του ασφαλούς, βεβαίως, τώρα που ξέρω το αποτέλεσμα. Η «αόρατη» πλευρά του αποδεικνύεται σαφώς πιο περιπετειώδης, σύγχρονη, ριψοκίνδυνη και ελκυστική, έχει δηλαδή όλα τα χαρακτηριστικά της Τέχνης, όπως μπορεί να την ορίσει το φτωχό μου μυαλό. Και αυτό φυσικά δεσμεύει, πιστεύω, ασυναίσθητα και τον ίδιο, όσο και τη μουσική του. Δε μπορώ, βλέπετε, να φανταστώ κανένα τραγούδι του "Αόρατου Ανθρώπου" ως μουσική υπόκρουση της όποιας διαφήμισης τράπεζας, δε χωράει καμία κρυμμένη διαφήμιση στο video clip ή τους στίχους του.

Αυτό που διατηρεί τη συνέχεια στη δισκογραφία του Δεληβοριά και σε αυτό του το πόνημα είναι καταρχήν η ιδιαίτερη, κυνική, ενίοτε ειρωνική, μελαγχολική αλλά και χιουμοριστική και τελικά αισιόδοξη στιχουργική του, που, χωρίς να αποτελεί προσπάθεια «βαριάς κουλτούρας», δείχνει μαεστρία στο χειρισμό της γλώσσας και τον εσωτερικό ρυθμό της. Επίσης παραμένει η ερμηνεία στη φωνή να χρωματίζει σχεδόν θεατρικά τον κάθε στίχο και να αναδεικνύει απρόσμενες μελωδίες. Μια ερμηνεία, που όπως συχνά συμβαίνει, διανθίζεται και από τη φωνή της Αρλέτας (μόνη της στο "Ωροσκόπιο") και της Ρένας Μόρφη (ντουέτο στο "Το Σκοτάδι Των Δύο").

Αντίθετα, ενορχηστρωτικά τα πράγματα είναι τελειώς διαφορετικά από ό,τι μας έχει μάθει ο Δεληβοριάς. Πιάνο, κιθάρα και κοντραμπάσο συνδυάζονται και υποκλίνονται σε λογής samples, mellotron, vibes, το πάντα απόκοσμο αλλά και θελκτικό theremin και άλλες μουσικές «περιέργειες» που «σκοτεινιάζουν» ελαφρώς την ατμόσφαιρα - και εδώ που τα λέμε, είμαστε για χαρές και πανηγύρια τέτοιες εποχές; Αυτό είναι που διαμορφώνει το βασικό χαρακτήρα στο άλμπουμ, μαζί με μία τάση οι πανταχού παρούσες μελωδίες περισσότερο να σκιαγραφηθούν παρά να επιβληθούν στον ακροατή.

Η προηγούμενη τοποθέτηση μου για μουσική Τέχνη με εμποδίζει και από το να διαλέξω τραγούδια ως ξεχωριστές στιγμές και πώς εξάλλου θα μπορούσα τότε να εξηγήσω ότι μία από τις κορυφαίες εμπνεύσεις του δίσκου είναι η απότομη μετάβαση από το εύθραυστο "Χωρίς" στο ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά σκληρό "Μηδέν Εισερχόμενα"; Αυτή μου όμως η ανεπάρκεια φοβάμαι ότι γενικευόμενη μπορεί να κοστίσει στον Δεληβοριά τη ραδιοφωνική προβολή που έχει τύχει στο παρελθόν το έργο του. Καλώς ή κακώς, αυτό δεν απευθύνεται κυρίως στους ήδη υπάρχοντες οπαδούς του, θα έλεγα μάλιστα ότι απευθύνεται σε αυτούς λιγότερο από όλους. Αντίθετα, υπάρχει ένα κοινό εκεί έξω που πρέπει να μάθει και μπορεί να εκτιμήσει την υφολογική στροφή του Δεληβοριά. Και ελπίζω αυτό να συμβεί για να μπορούμε να ελπίζουμε και στη συνέχεια του "Αόρατου Ανθρώπου", ίσως του καλύτερου δίσκου που μας έχει δώσει μέχρι τώρα η ούτως ή αλλως αξιόλογη δισκογραφία του.