Υπαρξιακά δεμένος με την λογοτεχνία και τη μουσική, χαρτογραφεί και τις δύο με την υπενθύμιση ότι οι χάρτες δεν είναι ποτέ ο τόπος ο ίδιος. Του αρέσει ό,τι μπορεί να περιγράψει ως πολύχρωμο, παραμυθικό,...
Nilüfer Yanya
My Method Actor
Η δουλειά μίας μουσικού πάνω στον εαυτό της
Υπάρχει ένας καλά συγκρατημένος ντόρος εκεί έξω για την Nilüfer Yanya, κι όχι άδικα. Η Τουρκοβρετανίδα μουσικός έχει μέχρι στιγμής εξαιρετικές συστάσεις, με τα δύο πρώτα της άλμπουμ, το "Miss Universe" το 2019, και το "Painless" (2022), στα οποία αναγνωρίστηκε ως μία αναδυόμενη φωνή της indie pop, που κατάφερνε να συνδυάσει μαεστρικά τις διάφορες πλευρές του ήχου. To "My Method Actor" έρχεται επιβεβαιωτικά στις παραπάνω δάφνες, κυρίως με την αναγνώριση ενός τρομερά καλού συνθετικού ταλέντου, και φυσικά μίας εκφραστικότατης φωνής, ωστόσο η δική του ηχητική ψαλίδα είναι συγκριτικά μειωμένη.
To "My Method Actor" είναι ένας δίσκος πιο ήρεμος, πιο συμπαγής, και πολύ πιο εστιασμένος απ’ τους προκατόχους του. Η Yanya δούλεψε αυτή τη φορά με τον παραγωγό Wilma Archer, σε μία συνεργασία που προσπάθησε να ελαχιστοποιήσει τις εξωτερικές παρεμβάσεις. Αυτή η συνεργασία με τον Archer, ο οποίος ως μουσικός (παλαιότερα υπό το όνομα Slime, πλέον ως Wilma Archer), κυκλοφορεί abstract hip hop μουσική, ίσως εξηγεί ότι η μουσική του νέου άλμπουμ ακούγεται περισσότερο εμπνευσμένη απ’ τα loops και τα beats, και λιγότερο απ’ την πιο οργανική, χαλαρή ροή του indie κόσμου, πιο κοντά στους Portishead, παρά στους Radiohead.
Κάθε τραγούδι, εν πολλοίς χτίζει πάνω σε μία κεντρική φράση, η οποία ντουμπλάρεται κι ενισχύεται από την πολυεπίπεδη ενορχήστρωση, χωρίς όμως να διαφοροποιείται και να μεταμορφώνεται. Τα τραγούδια τελειώνουν όπως ξεκινούν. Τα κρουστά από πίσω, ρυθμικά και επαναλαμβανόμενα, εντείνουν αυτή την ιδέα, κλειδωμένα σε σταθερούς ρυθμούς και μοτίβα. Η εντύπωση αυτή γίνεται εναργέστερη σε κομμάτια όπως το ομώνυμο, που προς το τέλος έχει ένα instrumental break, κι ενώ δείχνει ότι θα μπορούσε να ακολουθήσει τον πιο alternative και άγριο δρόμο της παραμορφωμένης κιθάρας που βαραίνει το ρεφραίν, κάνει στροφή προς ένα cool beat, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως sample σε hip hop δίσκο. Αυτή η προσέγγιση ακολουθείται σ’ όλη τη διάρκεια του δίσκου, κι ενώ μπορούμε να μιλήσουμε για μία πολύ πλούσια και ζεστή ενορχηστρωτική δουλειά – ένα απ’ τα πολύ δυνατά χαρτιά του δίσκου - η φωνή της Yanya παραμένει στο επίκεντρο και δεν πνίγεται απ’ τους ήχους.
Απ’ αυτή την άποψη, και συνυπολογίζοντας ότι κάθε τραγούδι ακριβώς λόγω της μαζεμένης πληροφορίας του παραμένει εύκολα στο νου, το "My Method Actor" είναι πολύ καλός δίσκος, που αναδεικνύει τις αρετές της Nilüfer Yanya. Ωστόσο παραμένει ένα ακόμη σημείο κριτικής, το οποίο υπονοείται: ότι στα σαράντα πέντε λεπτά της διάρκειάς του, και στα έντεκα κομμάτια του, το άλμπουμ αρχίζει και δημιουργεί μία ακουστική κόπωση. Η ομοιομορφία όχι μόνο στα τραγούδια, αλλά και στη δομή τους, στα κιθαριστικά αρπίσματα που ντύνονται σταδιακά με περισσότερα όργανα, οδηγούν νομοτελειακά στο σημείο να νιώθεις ότι ο δίσκος κρατάει πολύ περισσότερο απ’ την πραγματική του διάρκεια.
Το "My Method Actor" εμπνέεται απ’ την μέθοδο του Στανισλάφσκι, όπου ο ηθοποιός αντλεί απ’ τις προσωπικές του αναμνήσεις, ώστε όχι μόνο να μπει στο πετσί του ρόλου, αλλά για να θολώσει τα όρια μεταξύ του πού τελειώνει ο ηθοποιός και πού αρχίζει ο ρόλος του. Αυτή τη λογική σκαψίματος αναφέρει κι η Yanya, επιχειρώντας να βρει μέσα της πτυχές του εαυτού της που θα ήθελε να αναπτύξει, όχι για να γίνει μία άλλη, αλλά για να γίνει μία διευρυμένη – θα μπορούσαμε να πούμε «καλύτερη», αλλά ουφ, τι αχρείαστη λέξη αυτή! – βερσιόν του εαυτού της. Ως προς αυτό το στόχο, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι τα πηγαίνει θαυμάσια, αφού στον τρίτο δίσκο της παραμένει ο καλλιτεχνικός εαυτός της, αλλά με τονισμένες άλλες πτυχές της. Το πού θα την οδηγήσει μακροπρόθεσμα αυτή η μέθοδος είναι αβέβαιο, αλλά για την ώρα νομίζω μπορούμε με ασφάλεια να μιλάμε για μία βαθιά λυρική και ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική μορφή, που αξίζει να ανακαλύψουμε.