Cardiacs

Οι Cardiacs συνιστούν μία από τις πλέον ιδιόμορφες και εκκεντρικές περιπτώσεις της βρετανικής υπόκοσμης rock σκηνής· ένα συγκρότημα που σχηματίστηκε το 1977 στο Kingston upon Thames από τους αδελφούς Tim και Jim Smith, αρχικώς υπό το όνομα Cardiac Arrest, εγκαινιάζοντας μια πορεία κασσετογραφικών αυτοσχεδιασμών και ανεξάρτητων εκδόσεων, όπου συνυφαίνονταν το punk, η ψυχεδέλεια, η avant-pop και η θεατρική performance. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, η μουσική τους είχε ήδη μετεξελιχθεί σε ένα πολυστρωματικό κράμα φόρμας και ασύμμετρης ορμής, με αιφνίδιες ρυθμικές ανατροπές, πολυφωνικές διατάξεις και ενορχηστρώσεις που διαπερνούσαν το όριο του ακροάσιμου. Κι όμως, αυτή η τρόπον τινά αισθητική υπερβολή υπήρξε πάντοτε ο άξονας της καλλιτεχνικής τους ιδιοπροσωπίας· και είναι ακριβώς αυτή που επιστρέφει σήμερα, ύστερα από είκοσι έξι έτη σιωπής, με το νέο - και εν πολλοίς μυθολογημένο - άλμπουμ ονόματι "LSD". Ένα έργο που ξεκίνησε να καταρτίζεται πριν ο Tim Smith εκδημήσει και που έκτοτε θρυλούνταν σε ψιθύρους και προσδοκίες, ώσπου ο Jim Smith, μαζί με την οικογένεια και το εκτεταμένο καλλιτεχνικό περιβάλλον των Cardiacs, έκρινε ότι είχε έλθει η στιγμή να αποκαταστήσει, να συμπληρώσει και να παραδώσει στο κοινό τούτη την παρακαταθήκη. Το "LSD", καρπός μουσικής που χρονολογείται από τα μέσα περίπου των 00s και εμπλουτισμένο με νέες ενορχηστρώσεις, φωνές και μουσικούς, παρουσιάζεται ως ένα μεταθανάτιο magnum opus που συμπυκνώνει τη φιλοσοφία, τις εμμονές και την υπερβατική ιδιορρυθμία των Cardiacs.

Το πολυαναμενόμενο πόνημα ηχογραφήθηκε σε δύο φάσεις: μέρος του υλικού παρήχθη γύρω στο 2007-2008, προτού η κατάσταση της υγείας του Tim Smith τον αποσύρει από την ενεργό δράση, και το υπόλοιπο ολοκληρώθηκε αρκετά χρόνια αργότερα, με τη συμβολή συνεργατών και μελών της διευρυμένης οικογένειας των Cardiacs. Το "LSD" δεν είναι απλώς μια «σύγχρονη» δουλειά· είναι ένας φόρος τιμής που επιχειρεί να συνενώσει το παρελθόν με τις δοκιμασίες και τη φαντασία που χαρακτήριζε πάντοτε το συγκρότημα. Η παρουσία του Kavus Torabi (Guapo, Gong) και του Craig Fortnam (Knifeworld, North Sea Radio Orchestra) χαρίζει στο άλμπουμ συνοχή, ενώ οι φωνές των Mike Vennart και Rose-Ellen Kemp αποδίδουν με αφοσίωση και εκρηκτική ένταση. Η «οπερετικότητα» που διατρέχει την τριλογία έναρξης ("Men in Bed", "The May", "Gen") δεν αποτελεί επιφανειακό εφέ· πρόκειται για το μέσο με το οποίο ο Smith συνήθιζε να συνδυάζει το υψηλό με το χαμηλό, τη θεατρική υπερβολή με την παιγνιώδη ειρωνεία. Ήδη από το "A Little Man and a House and the Whole World Window" και το "Sing to God", οι πολυφωνίες και οι χορωδιακές εκρήξεις λειτουργούσαν ως μικρο-οπερέτες· εδώ, όμως, αποκτούν τη διάσταση μιας συλλογικής μνήμης που διατηρεί τον ιθύνοντα νου παρόντα ακόμη και στην απουσία του. Έτσι, το "LSD" στέκει ως ζωντανή μαρτυρία, μια γέφυρα ανάμεσα στο πένθος και στην «αρμονική» φρενίτιδα που αποτελούσε ανέκαθεν το αισθητικό πρόσημο των Cardiacs.

Η ιδιαιτερότητα του δίσκου έγκειται στο ότι δεν αποτελεί ένα «μεταθανάτιο» λεύκωμα, αλλά ένα έργο που συγκροτήθηκε μεθοδικά μέσα από τα ίδια τα υλικά του Smith και με τη φροντίδα των στενότερων συνεργατών του. Σε αντίθεση με άλλα εγχειρήματα «αποκατάστασης», η ύπαρξη ολοκληρωμένων παρτιτούρων και λεπτομερών ενορχηστρωτικών οδηγιών επέτρεψε τη συνέχιση της δημιουργικής διαδικασίας ακόμη και μετά την αδυναμία του να τραγουδήσει. Οι Craig Fortnam, Mike Vennart και Rose-Ellen Kemp ανέλαβαν με σεβασμό να γεμίσουν τα κενά, ενώ η παραγωγή του Adam Noble κατόρθωσε να ισορροπήσει ανάμεσα στη διαύγεια και την ωμή ενέργεια, διατηρώντας τον ιδιοσυγκρασιακό όγκο του σχήματος. Στα δεκαεπτά κομμάτια του, από την εκρηκτική ορμή του "The May" έως τη συμφωνική παραφορά του "Busty Beez" και το παραληρηματικό "Skating", μέχρι το ακροτελεύτιο "Pet Fezant", αναδύεται μια μουσική γλώσσα απολύτως αναγνωρίσιμη ως Cardiacs, ήτοι μνημειώδης και αταξινόμητη.

Παράλληλα, το ύφος φωτίζεται από τις δύο σταθερές τους επιρροές:, δηλαδή των The Mothers of Invention/Frank Zappa, με την τυφλή λογική του χάους, την ειρωνεία και τις απρόβλεπτες μεταστροφές, και τους Beatles, με την εκρηκτική μελωδικότητα, το πρώιμο ψυχεδελικό δέμας και τη λαμπερή pop αμεσότητα. Η «σκαμπρόζικη συμφωνικότητα» του "Busty Beez" φέρει ζαππικό πνεύμα, ενώ το "The Blue and Buff" και το "Lovely Eyes" ανακαλούν μια βρετανική proto-ψυχεδέλεια που θυμίζει "Magical Mystery Tour". Αυτή η διαρκής ταλάντευση ανάμεσα στο "εύτακτο" χάος και τη μελωδία δεν καταλήγει ποτέ σε μίμηση· αντίθετα, αποκαλύπτει την ιδιόλεκτο των Cardiacs: μία ηχητική πρόταση μακριά από σύμβάσεις και περιχαρακωμένα όρια. Για τον ακροατή του 2025, το "LSD" μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως η τέλεια εισαγωγή στον κόσμο τους όσο και ως το κύκνειο άσμα ενός δημιουργού που μετέτρεψε τον θόρυβο, την αρμονία και την παράνοια σε όργανα μίας ειλικρινούς μουσικής κατάθεσης.

Εξεταζόμενο εντός της συνολικής δισκογραφίας των Cardiacs, το "LSD" δε συνιστά απλώς μια όψιμη προσθήκη. Αν το "A Little Man and a House and the Whole World Window" ανέδειξε την μπάντα στο ιδιόμορφο πάνθεον του art-punk με την εφευρετικότητα και τη θεατρικότητά του, και αν το "On Land and in the Sea" υπήρξε η πιο «σκοτεινή» και συνάμα λεπτομερής έκφανση της ιδιοπροσωπίας τους, ενώ το "Sing to God" αποτέλεσε το μεγαλεπήβολο συμφωνικό τους ξέσπασμα, τότε το "LSD" στέκει ως έργο ενδιάμεσο και αναστοχαστικό. Διαθέτει τη συμφωνικότητα και την πληθωρικότητα του "Sing to God", αλλά διατηρεί και τον πειραματισμό του "On Land and in the Sea", δίχως ωστόσο να διαθέτει την ίδια νεανική ορμή ή την αθωότητα του "A Little Man..." Αυτό δεν αποτελεία αδυναμία· αντίθετα, τοποθετεί το "LSD" σε ένα καθεστώς «ύστερου έργου», όπου η ωριμότητα και η μελαγχολία συνυπάρχουν με την υπερβατική τρέλα που χαρακτήριζε πάντα τους Cardiacs. Πρόκειται για δίσκο που, ενώ στερείται πλήρως της παρουσίας του Smith στο στούντιο, καταφέρνει να ακούγεται απολύτως δικός του - ένας άθλος που σπανίως συναντάται σε παρόμοια εγχειρήματα. Ακόμη και αν δεν έτυχε να ακούσετε νότα από το σπουδαίο παρελθόν ενός εκ των πιο πρωτότυπων σχημάτων ever, ελάτε σε επαφή με το "LSD" και επιτρέψτε στο χρόνο σας να αβγατίσει.

Bandcamp