Γιάννης Παπανικολάου: «Όταν λες metal, πρέπει να έχεις riff»
Ο τραγουδιστής των Diviner και Rock 'N' Roll Children, με αφορμή το ντεμπούτο των πρώτων, μιλάει για όλους και για όλα σε μια χορταστική συνέντευξη
Από τον Κώστα Πολύζο, 16/11/2015 @ 12:41
Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί το ντεμπούτο άλμπουμ των Diviner, μιας μπάντας που περιλαμβάνει μέλη των Innerwish, R'N'R Children, 4Bitten και SixForNine. Με αφορμή λοιπόν το "Fallen Empires", μιλήσαμε με τον τραγουδιστή και συνυπεύθυνο πίσω από την ιδέα δημιουργίας του συγκροτήματος Γιάννη Παπανικολάου, ο οποίος επιβεβαίωσε τις φήμες πως πρόκειται για ένα πολύ καλό παιδί, λαλίστατο και χαμηλών τόνων. Μιλήσαμε φυσικά για τον καινούργιο δίσκο και το όραμα της μπάντας, αλλά η κουβέντα έφτασε μέχρι το "Book Of Souls", το "Load" και φυσικά την ελληνική σκηνή. Διαβάστε παρακάτω τα όσα ενδιαφέροντα συζητήθηκαν.
Πλέον είναι γνωστό ποιοι συμμετέχουν στους Diviner οπότε αρχικά θα ήθελα να μας μιλήσεις λίγο για το παρασκήνιο πίσω από την δημιουργία της μπάντας, καθώς διαβάζω στο δελτίο Τύπου πως το γκρουπ υφίσταται εδώ και κάποια χρόνια, ποιού ήταν η ιδέα;
Η ιδέα ξεκίνησε από δική μου επιθυμία πριν το 2011 και το συζήτησα με τον Θύμιο. Κοινός τόπος ήταν πως θέλαμε να κάνουμε μια μπάντα πιο heavy σε σχέση με τους Innerwish, που είναι πιο μελωδική εκεί η κατάσταση. Επειδή τα γούστα του Θύμιου και τα δικά μου, όσο μεγαλώνουμε βαραίνουν περισσότερο, μας έκανε να θέλουμε να φτιάξουμε ένα συγκρότημα που να παίζει λίγο πιο βαρβάτη μουσική, λίγο πιο metal. Απόλυτα metal δηλαδή, χωρίς άλλα στοιχεία. Ξεκινήσαμε σιγά σιγά να γράφουμε κάποια κομμάτια και είδαμε πως η κατεύθυνση που είχαν μας άρεσε. Είναι βασικό δηλαδή που συνέβη αυτό και ήταν εκείνο που μας οδήγησε στην απόφαση να κάνουμε ένα κανονικό σχήμα. Ακούσανε και τα υπόλοιπα παιδιά, που είναι και φίλοι μας το υλικό και τους άρεσε, οπότε επίσημα το καλοκαίρι του 2011 ξεκινήσαμε την μπάντα. Κάναμε κάποιες πρόβες το υλικό, γιατί έπρεπε να αποδειχτεί κιόλας πως σαν μπάντα υπάρχει και χημεία μεταξύ των μελών της, είδαμε πως αυτό που έβγαινε ήταν πολύ δυνατό και πως ταιριάζαμε πάρα πολύ μουσικά, οπότε αυτό το line-up που βλέπεις, είναι και το ιδρυτικό και δεν είχαμε αλλαγές στην πορεία. Με αυτή την πεντάδα λοιπόν προχωρήσαμε και γράψαμε και άλλα τραγούδια στη συνέχεια και κάποια στιγμή, μπήκαμε στο στούντιο και τα ηχογραφήσαμε. Από τραγούδια να ξέρεις δεν έμεινε κάτι απ' έξω. Γράψαμε δέκα τραγούδια και αυτά ηχογραφήσαμε.
Και γιατί σας πήρε τελικά τέσσερα χρόνια για να κυκλοφορήσετε τον δίσκο;
Καταρχήν, δεν είχαμε τελειώσει την διαδικασία σύνθεσης του δίσκου. Από το καλοκαίρι του 2011 και μετά, αρχές του 2012 κάναμε πρόβες σε ένα υλικό περίπου έξι-εφτά τραγουδιών, δεν είχαμε ολοκληρώσει ακόμα το άλμπουμ. Μετά γράψαμε άλλα τρία τραγούδια και ολοκληρώθηκε το υλικό κάπου στο τέλος του 2012 και ξεκινήσαμε σιγά σιγά να ηχογραφούμε, τύμπανα, μπάσο ...ξέρεις την διαδικασία. Απλά υπήρχαν κάποιες καθυστερήσεις λόγω κάποιων προσωπικών προβλημάτων -ο Θύμιος έχασε τον πατέρα του- οπότε μείναμε πίσω σε κάποια πράγματα. Δεν υπήρχε όμως γενική βιασύνη να βγάλουμε τον δίσκο, ούτε υπήρχε κάποιου είδους πίεση από τις εταιρείες. Οπότε την δουλειά την κάναμε αργά, χαλαρά (σ.σ.: δίνει έμφαση στις δύο λέξεις) γιατί δεν θέλαμε να πιεστούμε. Όλα τα παιδιά έχουν τις μπάντες τους και δεν θέλαμε να αφήσουμε πίσω τις υποχρεώσεις τους με αυτές. Θέλαμε λοιπόν να έχουμε χαλαρούς ρυθμούς, ώστε όταν δουλεύαμε πάνω στον δίσκο να είμαστε προσηλωμένοι σε αυτό. Από την στιγμή που όλα δουλέψανε καλά και το υλικό μας αρέσει, πετύχαμε τον ήχο που θέλαμε κλπ, είμαστε ικανοποιημένοι, άσχετα πόσο μας πήρε. Πάντα ξέρεις, το ντεμπούτο μιας μπάντας παίρνει περισσότερο καιρό να ετοιμαστεί, αλλά πλέον πλησιάζοντας και την ημερομηνία κυκλοφορίας του δίσκου είμαστε έτοιμοι να βάλουμε τις μηχανές μπροστά για τα καλά και νομίζω πως σιγά σιγά το πράγμα θα ρολάρει.
Και το όνομα της μπάντας Diviner, πως και καταλήξατε σε αυτό;
Το όνομα της μπάντας ήταν δική μου ιδέα. Εμένα μου αρέσει αρκετά η κλασική heavy metal θεματολογία και γενικότερα τα πράγματα που έχουν να κάνουν με κάτι το υπερβατικό. Δεν μου αρέσει δηλαδή να γράφω στίχους που να αφορούν την καθημερινότητα ή κοινωνικά προβλήματα. Δεν είναι πως δεν με απασχολούν τέτοια πράγματα, απλά αφήνω άλλους να γράφουν για αυτά. Εμένα μου αρέσει να μιλάω για πράγματα της φαντασίας...
Πιο Dio θεματολογία...
Ναι, και επειδή όλα τα πράγματα που έχω στο κεφάλι μου έχουν να κάνουν με κάτι πιο -ας το πούμε- ιδεατό, είπα να χρησιμοποιήσουμε ένα όνομα για την μπάντα που θα έχει μια έννοια λίγο υπερβατική, έξω από αυτό τον κόσμο. Έτσι σκέφτηκα το όνομα Diviner, το οποίο αφενός ηχητικά μας αρέσει πολύ, αλλά πολύ περισσότερο μας αρέσει η έννοια, αφού σημαίνει τον σοφό, αυτόν που έχει κάποιου είδους σοφία εν πάση περιπτώσει. Και ταιριάζει πολύ πιστεύω με το metal ένα τέτοιο όνομα, αν και δεν ήταν εμπορικός ο στόχος, όσο ότι μας άρεσε για τους λόγους που σου ανέφερα πιο πάνω.
Θα ήθελες να μας δώσεις ορισμένες λεπτομέρειες, όπως πώς κλείσατε την συμφωνία με την εταιρεία, πού ηχογραφήθηκε ο δίσκος, ποιός έκανε την παραγωγή, ποιοί είναι οι βασικοί σύνθετες κλπ;
Όσον αφορά τη μουσική, την έχουμε γράψει εγώ και ο Θύμιος, όπου ουσιαστικά αυτό σημαίνει πως φέρνει κάποιος μια ιδέα και την εξελίσσουμε παρέα και οι στίχοι είναι όλοι δικοί μου σε αυτόν τον δίσκο. Τώρα σε επόμενη δουλειά ίσως συνεισφέρουν και τα υπόλοιπα παιδιά δεν υπάρχει θέμα, απλά αυτή την φορά ήταν έτοιμο το υλικό και είπαμε να προχωρήσουμε με αυτό. Οι ηχογραφήσεις γίνανε στα Devasoundz Studios με βοηθό τον Φώτη Benardo που βοήθησε πάρα πολύ στην παραγωγή και βέβαια και στο drum production, γιατί είναι ένας πάρα πολύ καλός δάσκαλος στα τύμπανα και φυσικά φοβερός ντράμερ και το κατέχει το άθλημα. Η παραγωγή γενικότερα ήταν δική μου και του Θύμιου, αλλά όλο το engineering και η μίξη είναι δική του δουλειά. Με την εταιρεία η γνωριμία μας ξεκίνησε μέσω των Innerwish, που ξέρεις πως έχω μια πολύ φιλική σχέση. Με τον Θύμιο είμαστε αδερφικοί φίλοι εδώ και 30 χρόνια, από παιδιά. Επειδή ήταν ήδη λοιπόν τα παιδιά στην εταιρεία, εδώ και κάποια χρόνια, και είναι πολύ ευχαριστημένοι από την συνεργασία τους, έγινε η πρώτη κρούση σε αυτούς στέλνοντας το υλικό και από εκεί και πέρα θα βλέπαμε τι θα γινόταν. Δεν θέλω να σου κρύψω πως είχαμε σκοπό να χτυπήσουμε πολλές πόρτες, αλλά επειδή το υλικό μας έτυχε να αρέσει πολύ στην εταιρεία καταλήξαμε εκεί. Μπορεί η γνωριμία μας μαζί τους να έγινε μέσω των παιδιών, αλλά από εκεί και πέρα χρειάστηκαν και άλλα πράγματα να γίνουν, αφού η Ulterium είναι μια εταιρεία που τα περνάει όλα από κόσκινο. Δηλαδή, το όραμα της μπάντας, το concept, την θεματολογία, τα πάντα, θέλουν να ξέρουν τι αφορά ο δίσκος για να ξέρουν και πως θα τον προωθήσουν, που είναι κάτι πολύ λογικό. Ε, αφού άκουσαν το υλικό και τους άρεσε και θέλανε να κυκλοφορήσουν τον δίσκο, κρίναμε σκόπιμο να μην χτυπήσουμε τελικά άλλες πόρτες και να τιμήσουμε με αυτόν τον τρόπο την εμπιστοσύνη που δείξανε στην μπάντα. Είναι μια καλή μικρομεσαία εταιρεία και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από την έως τώρα συνεργασία μας.
Τον δίσκο τους τον στείλατε έτοιμο;
Ναι, ήταν μιξαρισμένος και είχε γίνει και το mastering. Έτσι γίνεται πλέον, μόνο οι μεγάλες μπάντες έχουν φουλ χρηματοδότηση. Οι περισσότερες μπάντες μπορεί να έχουν κάποια χρηματοδότηση από τις εταιρείες, αρκεί να έχεις δείξει και δείγματα πως φέρνεις λεφτά πίσω. Δυστυχώς, για να επενδύσεις κάποιος σε εσένα θα πρέπει να ξέρει πως τουλάχιστον τα έξοδά του θα τα βγάλει. Εταιρεία είναι ο άλλος...
Ε, ναι...δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα...
Αυτό ακριβώς. Αναγκαστικά οι μπάντες έτσι πρέπει να λειτουργούν ακόμα και όταν δεν ζουν από αυτό. Θα πρέπει να βρίσκουν έναν τρόπο να το χρηματοδοτήσουν όλο αυτό. Είναι δύσκολο το ξέρω. Κάποιοι από τις μπάντες δεν έχουν καν δουλειά, με τα περισσότερα μέλη να είναι άνεργοι, οπότε οικονομικά το επωμίζονται λίγοι και είναι πολύ δύσκολο να βρεις την απαραίτητη χρηματοδότηση.
Νομίζω πως το "Fallen Empire" αν ήθελα να το περιγράψω με τις λιγότερες το δυνατόν λέξεις θα έλεγα «μοντέρνο heavy metal». Έχει αυτές τις σκληρές ρυθμικές κιθάρες που πολύ σπάνια παίζουν κάποιες μελωδίες και την μοντέρνα πεντακάθαρη παραγωγή. Συμφωνείς; Ποιές μπάντες είχατε στο μυαλό σας όταν γράφατε το υλικό;
Αυτό που λες «μοντέρνο heavy metal», είναι αυτό που είχαμε και εμείς στόχο. Παρότι οι καταβολές μας και τα ακούσματά μας προέρχονται από το κλασικό heavy metal με το οποίο και έχουμε μεγαλώσει, εμείς θέλαμε να παίξουμε με τους Diviner μουσική που θα μας άρεσε να ακούσουμε σαν οπαδοί. Από την μια θέλαμε να έχει κλασικές δομές, αφού είμαστε κλασικομεταλλάδες στα γούστα μας, αλλά θα θέλαμε να έχει ταυτόχρονα και σύγχρονο ήχο, κάτι που να είναι δυνατό, που να είναι «αντρουά», να είναι επιθετικό. Όταν λες σήμερα metal πρέπει να έχεις riff, τουλάχιστον έτσι το έχουμε στο δικό μας το μυαλό. Δεν στερείτε μελωδίας ο δίσκος, και ρεφρέν έχει και μελωδικά περάσματα, αλλά το στοιχείο του δυναμισμού είναι περισσότερο, είναι κυρίαρχο νομίζω. Δεν είναι τόσο -ας το πούμε- γλυκανάλατο. Βασίζεται περισσότερο στο riff. Είναι πιο ενθουσιώδες, πιο aggressive, πιο υβριδικό αν θες. Θέλαμε δηλαδή ο ήχος του να είναι όσο το δυνατόν πιο σύγχρονος, σαν τις μουσικές που μας αρέσει να ακούμε σήμερα, γιατί όλα τα πράγματα εξελίσσονται. Βέβαια τα πάντα είναι και θέμα γούστου του ακροατή. Θεωρώ πως το κοινό μας είναι του κλασικού metal κυρίως. Από εκεί και πέρα δεν μπορείς να προβλέψεις αν θα αρέσει.
Πάντως θα σου πω πως αρέσει στον αδερφό μου που δεν ακούει καθόλου μοντέρνα πράγματα. (γέλια)
Ε ναι...δεν μπορείς να πεις πως είναι μοντέρνο μοντέρνο. Έχει κλασικές δομές. Σαν να ακούς το "Painkiller" ας πούμε σε ύφος...
Συμφωνώ. Μιας και ανέφερες τους Priest, σκέφτομαι πως το "Evilizer" έχει έντονο το στοιχείο αυτής της μπάντας και μάλιστα εποχής Owens.
Ακριβώς! Το "Evilizer" είναι αυτής της σχολής. Όταν γράφανε το υλικό, δενείχαμε στο μυαλό μας να μοιάσουμε σε κάτι συγκεκριμένο. Γράφεις το υλικό και όπως σου βγει. Απλά οι επιρροές σου βγαίνουν πάντα στο υλικό σου ασυναίσθητα. Αν και ο δίσκος είναι ένα κολάζ από metal στοιχεία, αφού έχει μέσα σκληρά riff, έχει ρεφρέν, έχει επικό στοιχείο, έχει πολύ groove και επιθετικότητα, έτσι όπως ακούμε και εμείς τώρα τον δίσκο καταλαβαίνουμε πως υπάρχουν κάποιες θεμελιώδεις μπάντες που κάνουν μπαμ πως είναι επιρροές μας. Πιθανότατα οι Judas Priest, οι Iced Earth, Annihilator ίσως σε θέμα riffing... πολλά πράγματα μπορείς να πεις. Υπάρχει και κάποιος που είπε πως υπάρχει κομμάτι που του θυμίζει Manowar. Δεν με απασχολεί τι θα πει ο καθένας, αρκεί να πει πως είναι καλό. (γέλια) Νομίζω πως αυτό που ακούτε κατά βάση είναι heavy metal και από εκεί και πέρα ας βάλει ο καθένας όποια ταμπέλα θέλει.
Μιλώντας για τα τραγούδια του δίσκου, και χωρίς να θέλω να αδικήσω κάποιο, αυτά που ξεχώρισα είναι το ομώνυμο, το φοβερό "Riders From The East", αλλά και το "Sacred World" το οποίο είναι και πιο power metal φάση. Ακούγοντας τον δίσκο, ξεχωρίζεις κάποια; Το αποτέλεσμα σε εκφράζει 100%;
Μιας και ο δίσκος έχει ολοκληρωθεί εδώ και καιρό, ξέρω πως και τα δέκα τραγούδια που συμπεριλαμβάνονται έχουν λόγω ύπαρξης. Έχει πολλά στοιχεία μέσα. Σε κάποιους που ακούνε πιο straight πράγματα, θα τους αρέσουν εκείνα τα τραγούδια που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, σε κάποιους θα αρέσουν περισσότερο κάποια άλλα. Εξαρτάται τι ακούνε. Ο καθένας έχει τα γούστα του. Αν με ρωτήσεις εμένα, ναι πιστεύω πως το "Ridrers From The East" είναι από τα καλύτερα τραγούδια του δίσκου και το ομώνυμο είναι πολύ δυνατό, το "Evilizer" επίσης. Αυτό που κάναμε και lyric video, το "Come To My Glory" είναι ένα απλό straight κομμάτι ...αλλά πιστεύω πως ένας δίσκος δείχνει την αξία του και όσο τον παίζεις ζωντανά. Εκεί θα φανεί η πραγματική του δύναμη και η αμεσότητά του. Εμάς όλα τα τραγούδια του δίσκου μας αρέσουν, αλλά πιστεύω πως ο καιρός θα δείξει πόσο καλός είναι και αν θα μείνουν κομμάτια που θα ακούγονται σε πέντε ή και παραπάνω χρόνια. Αυτά είναι πράγματα που θέλουν χρόνο και δεν είναι θέμα να πεις εσύ ή εγώ αν ένας δίσκος είναι καλός. Από την στιγμή που εκθέτεις τη μουσική σου δημόσια, πάντα ο κόσμος θα καθορίσει αν όντως είναι καλός ή όχι ένας δίσκος.
Δεν δίνετε δηλαδή βάση στα πολύ θετικά reviews που διαβάζετε τόσο καιρό, τα οποία δεν προέρχονται μόνο από Ελλάδα;
Προφανώς και μας αρέσει και μας τιμάει αυτό, αλλά δεν λέει κάτι επί της ουσίας. Ο κόσμος είναι αυτός που θα κρίνει τελικά τον δίσκο όταν τον ακούσει. Σίγουρα το να υπάρχουν καλές κριτικές για ένα άλμπουμ δίνει μια ώθηση. Δεν είναι τυχαίο και σίγουρα κάτι λέει που οι περισσότερες κριτικές είναι πολύ καλές, αλλά ξαναλέω ο κόσμος θα αποφασίσει τελικά.
Αισθάνομαι πως από το "Waiting For The Dawn" που σε πρωτοάκουσα έχεις εξελιχθεί αρκετά και έχω την εντύπωση πως στους Diviner βάζεις και στοιχεία μιας διαφορετικής και πιο σκληρής προσέγγισης. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Πολλή σωστή η παρατήρησή σου. Καταρχήν όταν μιλάμε για το "Waiting For The Dawn" μιλάμε για είκοσι σχεδόν χρόνια πριν. Η φωνή μου ήταν πιο παιδική, πιο ανώριμη, πιο άτεχνη. Όταν ακούω τον δίσκο γελάω με εμένα, γιατί αν ακούς τον εαυτό σου μετά από τόσο καιρό... ελπίζω να μην γελάω και με τους Divineρ μετά από χρόνια. (γέλια) Ισχύει αυτό που έχεις καταλάβει. Η φωνή μου έχει μεστώσει με τα χρόνια, έχω μελετήσει βέβαια, έχει αλλάξει και ο τρόπος που προσεγγίζω το τραγούδι πλέον, πότε όλα αυτά σαφώς και έχουν αλλάξει τον τρόπο που ακούγομαι. Όσο αφορά το υλικό των Diviner έτυχε να είναι και πιο aggressive και δυνατά τα τραγούδια, οπότε έπρεπε να βάλω και περισσότερα γρέζια και γενικά να έχω μια πιο «αντρική» προσέγγιση. Προσπάθησα να ταιριάξω την φωνή μου στο υλικό. Δεν μπορείς πάντα να τραγουδήσεις όπως μπορείς, γιατί μπορεί το αποτέλεσμα να μην ταιριάζει και να βγει μάπα. Πάντα πρέπει να την προσαρμόζεις στο υλικό. Θεωρώ λοιπόν πως με το υλικό που έχουμε γράψει, έκανα ό,τι καλύτερο με τη φωνή μου. Καταλαβαίνεις τι εννοώ. Μπορώ να τραγουδήσω πολλά διαφορετικά πράγματα, αυτό δεν σημαίνει πως σε έναν δίσκο πρέπει να τα βάλουμε όλα τα στυλ γιατί μπορεί να χάσει την ταυτότητά του. Στο ότι είναι πιο heavy και σκληρά τα φωνητικά μου πάντως έχεις απόλυτο δίκιο.
Σε δυσκόλεψε καθόλου αυτή η καινούργια προσέγγιση ή σου βγήκε εύκολα;
Με δυσκόλεψε αρκετά γιατί ήταν κάτι διαφορετικό, γιατί τόσα χρόνια πατούσα σε άλλα πράγματα και να σου πω την αλήθεια. Μου έκανε και καλό γιατί τα τελευταία χρόνια έχω εκπαιδεύσει τη φωνή μου στον τρόπο προσέγγισης των τραγουδιών του Dio, λόγω των Rock 'N' Roll Children, που πέρα από την δύναμη των ερμηνειών του είχε έναν λυρισμό και μια μελωδικότητα. Αυτό λοιπόν το σχολείο του Dio με βοήθησε στο να γίνω αυτός που είμαι, αλλά έπρεπε να προσεγγίσω το πράγμα διαφορετικά γιατί οι Diviner δεν χρειαζόντουσαν αυτή τη μελωδικότητα, αφού η μουσική μας είναι πιο heavy, πιο ωμή. Βέβαια επειδή ο Dio γενικότερα είναι από τις μεγαλύτερες μου επιρροές ως τραγουδιστής, νομίζω πως ακόμα και στους Diviner υπάρχουν σημεία που φαίνεται αυτό, που το καταλαβαίνει ο ακροατής. Και από άλλους τραγουδιστές φυσικά, τον Halford πιθανότατα και γενικότερα και από άλλους κλασικούς τραγουδιστές με τους οποίους μεγάλωσα.
Είσαι σχετικά ενεργός όλα αυτά τα χρόνια κυρίως με τους R'N'R Children, αλλά μόνο σε επίπεδο live. Πώς νιώθεις που βάζεις και πάλι τη φωνή σου σε έναν heavy metal δίσκο;
Είναι ό,τι πιο ωραίο να βγαίνει ένας δίσκος στον οποίο τραγουδάω την μουσική που γουστάρω και αγαπώ. Ξέρεις πολύ καλά πως στο παρελθόν έκανα και άλλα πράγματα και ελληνόφωνα και μη heavy metal, αλλά το heavy metal είναι η μεγάλη μου αγάπη, αυτή είναι η κορυφή. Δεν έχει σημασία πόση απήχηση και τι κοινό έχει, σημασία έχει πως αυτό είναι που γουστάρω να κάνω και νομίζω πως φαίνεται κιόλας. Όταν κάνεις κάτι που αγαπάς, βγάζεις πάθος και το καταλαβαίνει ο άλλος.
Μιλώντας με αφορμή τον ελληνόφωνο δίσκο που έκανες το 2008, θα έβλεπες πιθανόν να κάνεις ξανά κάτι τέτοιο στο μέλλον, κάτι πιο προσωπικό, κάτι πιο hardrock, σε φάση προσωπικού δίσκου;
Ο solo δίσκος ο ελληνόφωνος έγινε περισσότερο από κεκτημένη ταχύτητα, γιατί και πριν έκανα ελληνόφωνα πράγματα. Ουσιαστικά δεν ήταν κάτι που με εξέφραζε απόλυτα, απλά με βοήθησε να πειραματιστώ σε πράγματα μουσικά. Είναι ένα άλμπουμ που έχει στοιχεία και από ελληνόφωνο rock και από έντεχνο, πινελιές δηλαδή από διάφορα πράγματα. Δεν είναι ενιαίος δίσκος, μουσικά δεν είναι κάτι συγκεκριμένο, οπότε ουσιαστικά ήθελα να το κάνω από καλλιτεχνική ανησυχία αν θες. Όχι πως ήταν αυτό που γουστάρω περισσότερο να κάνω. Αυτό που πραγματικά θέλω να κάνω αναφορικά με την μουσική είναι αυτό που ακούς τώρα με τους Diviner. Γι' αυτό από τότε δεν ξαναέκανα κάτι ανάλογο και δεν ξέρω αν και στο μέλλον θα κάνω. Αυτή την στιγμή επικεντρώνομαι στους Diviner. Να πάει ο δίσκος όσο καλά μπορεί να πάει, να τον υποστηρίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερο παίζοντας ζωντανά και σιγά σιγά να μαζευτούμε και να γράψουμε υλικό και για δεύτερο δίσκο. Ιδέες υπάρχουν ήδη στην άκρη...
Μου έδωσες καλή πάσα γιατί η επόμενη ερώτηση είχε να κάνει με αυτό. Κατά πόσο δηλαδή είναι οι Diviner κανονική μπάντα και αν υπάρχει σκέψη να συνεχίσετε να δώσετε κάποια live και αν πάνε καλά τα πράγματα να βγάλετε και άλλο δίσκο;
Βεβαίως και είναι. Ο πολύς κόσμος μπορεί να νόμιζε πως πρόκειται για απλά ένα project έτσι για να βγάλουμε έναν δίσκο. Αλλά όχι, οι Diviner είναι μια κανονική μπάντα, με τις υποχρεώσεις και το στήσιμο που έχει κάθε μπάντα. Μην σε παρασύρει το γεγονός πως όλοι παίζουν και σε άλλα συγκροτήματα, γιατί αυτό είναι πολύ σύνηθες σήμερα. Οι μπάντες που συμμετέχουν τα υπόλοιπα παιδιά παίζουν πολύ διαφορετικά πράγματα, οπότε με τους Diviner κάνουν όλοι κάτι άλλο, έτσι και αλλιώς. Είναι full time μπάντα όπως όλες, και οι υποχρεώσεις που έχουμε με τις υπόλοιπες μπάντες δεν καθιστούν απαγορευτικό μα συμμετέχεις και σε άλλο συγκρότημα. Δεν περιοδεύουμε και έξι μήνες τον χρόνο, μην τρελαθούμε κιόλας, σιγά το πράγμα να έχουμε και δύο μπάντες (γέλια). Το θέμα είναι να συντονίζεις τον χρόνο σου όσο καλύτερα γίνεται αναφορικά με τις υποχρεώσεις της κάθε μπάντας. Φίλοι είμαστε μεταξύ μας όλοι και με τις μπάντες υπάρχει μια αδερφικότητα, οπότε τα πάντα είναι θέμα συνεννόησης. Το βασικό είναι να παράγουμε μουσική και να περνάμε ωραία. Όλα τα άλλα βρίσκονται...
Οπότε ποιοί είναι οι στόχοι που έχετε θέσει ως συγκρότημα;
Στόχοι... δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι. Το όραμα της μπάντας είναι να φτιάχνει καλή μουσική που θα την ευχαριστιέται και θα μπορεί να την αποδίδει ζωντανά. Ήδη υπάρχουν πλάνα για ζωντανές εμφανίσεις. Έχουμε κανονίσει στις 5 Δεκεμβρίου να κάνουμε το παρθενικό live των Diviner, όπου θα ανοίξουμε ουσιαστικά την συναυλία των R'N'R Children στην Θεσσαλονίκη, στο καθιερωμένο ετήσιο live των δεύτερων στο 8ball. Επειδή οι R'N'R Children έχουν κοινό στην Θεσσαλονίκη, θεώρηση πως ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να ανοίξουμε σε κάμποσο κόσμο και να τους συστήσουμε την μπάντα. Από εκεί και πέρα ήδη υπάρχει πλάνο για συναυλίες και στην Αθήνα και κάποιες άλλες επαρχιακές πόλεις και βέβαια και μέσω της εταιρείας έχουμε και κάποια πλάνα για εξωτερικό. Όσο μπορέσουμε τέλος πάντων, γιατί αν δεν παίξεις live δεν το ευχαριστιέσαι και δεν έχεις λόγο ύπαρξης. Το να βγάλουμε έναν δίσκο και απλά να τον ακούμε δεν έχει νόημα. Το ζήτημα είναι να τον μοιραστείς ζωντανά με τον κόσμο. Εκεί είναι η ουσία.
Θεωρείς πως οι Diviner είναι ένας τρόπος ο Θύμιος να βγάλει ένα διαφορετικό πρόσωπο από αυτό που μας δείχνει στους Innerwish και για να το γενικεύσουμε θεωρείς πως είναι σημαντικό για έναν μουσικό να εκφράζει όλες τους τις ιδέες βρίσκοντας τις ανάλογες διεξόδους και να μην περιορίζεται σε καλούπια;
Βέβαια! Αυτό είναι μια γενικότερη κουβέντα που αφορά τον κάθε καλλιτέχνη. Επειδή όλο αυτό το ταξίδι του καθένα μας στη μουσική κάποια στιγμή θα τελειώσει, όταν όντως φτάσει στο τέλος του θα πρέπει να μην έχεις απωθημένα από την μουσική και να την έχεις ευχαριστηθεί. Για να μην έχεις απωθημένα λοιπόν θα πρέπει να έχεις κάνει αυτό που θέλεις και αισθανθεί ανά πάσα στιγμή. Ο Θύμιος επειδή έχουμε μεγαλώσει μαζί και τον ξέρω πολύ καλά, είναι ένας χεβιμεταλλάς μέχρι το κόκκαλο. Τις κιθάρες που έπαιξε στους Diviner δεν τις έχει παίξει ποτέ στη ζωή του. Σαν ρυθμικός κιθαρίστας ακούς τα πράγματα που παίζει και έχει κάνει πολύ καλή δουλειά. Και αυτός ξεπέρασε τον εαυτό του σε αυτόν τον δίσκο. Όπως είπες πριν για εμένα πως κάνω πράγματα εδώ που δεν τα έχω ξανακάνει, έτσι και για τον Θύμιο ήταν μια πρόκληση όλο αυτό. Να παίξει δηλαδή πράγματα που ήθελε και δεν είχε την ευκαιρία μέχρι σήμερα να κάνει.
Μιας και ανέφερα τον Θύμιο και αφού στην μπάντα παίζει και ο Φραγκίσκος, και γνωρίζοντας πως ανήκεις στην οικογένεια των Innerwish μπορείς να μας πεις πως ακούγεται το καινούριο τους υλικό μιας και λογικά ο δίσκος τελειώνει ή είναι έτοιμος και φαντάζομαι πως τον έχεις ακούσει;
Ο δίσκος τους είναι αυτή την στιγμή έτοιμος και ουσιαστικά αυτές τις μέρες θα σταλεί στην εταιρεία και εκείνοι θα αρχίσουν την προώθησή του. Νομίζω πως πάνε για κυκλοφορία αρχές του 2016. Είναι ένας πάρα πολύ καλός δίσκος, πιθανότατα ο καλύτερος που έχουν κάνει ποτέ, έτσι νομίζω από αυτό που έχω ακούσει. Έχουν πάει σε άλλο επίπεδο, έχουν ανέβει ένα σκαλοπάτι ακόμα θεωρώ. Δεν κάνω συγκρίσεις, αλλά αυτό πιστεύω τώρα βάσει όσων έχω ακούσει. Μπορεί όταν βγει ο δίσκος και κάνει τα χιλιόμετρά του να λέω άλλα, όμως επειδή τον έχω ακούσει αρκετά και κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του ήμουνα κοντά στα παιδιά και γνωρίζω καλά το υλικό, νομίζω πως είναι εκπληκτικός δίσκος. Θα ακούσει ο κόσμος πράγματα που δεν θα τα περίμενε από τους Innerwish.
Ανέφερες πριν για το επερχόμενο live των R'N'R Children σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, οπότε αυτό που ήθελα να ρωτήσω είναι σκεφτήκατε ποτέ να ηχογραφήσετε και κυκλοφορήσετε κάποιες από τις διασκευές σε δίσκο και να τον διαθέσετε στις συναυλίες σας και τα όποια έσοδα (αν βγάλεις τα έξοδα) να διατεθούν και αυτά σε κάποιο φιλανθρωπικό σκοπό;
Να σου πω την αλήθεια, τα έξοδα παραγωγής ενός δίσκου είναι πάρα πολλά, είναι κάποιες χιλιάδες ευρώ, οπότε γιατί να κάνουμε έναν δίσκο με διασκευές του Dio, που στην τελική τι έγινε; Αν θέλει κάποιος να ακούσει Dio, βάζει τους δίσκους του. Εμείς απλά παίζουμε την μουσική του ζωντανά. Αν υπήρχε κάποιος να το σπονσονάρει όλο αυτό, ώστε τα έσοδα από τον δίσκο να πάνε κάπου για καλό σκοπό, έχει καλώς. Αλλά να πληρώσουμε εμείς από την τσέπη μας να βγάλουμε έναν τέτοιο δίσκο και να βγάλουμε ένα μέρος των χρημάτων από αυτά που θα έχουμε διαθέσει το θεωρώ αδικία. Θα ήταν προτιμότερο δηλαδή τα χρήματα που θα βάζαμε για τον δίσκο να πήγαινα απευθείας για φιλανθρωπικό σκοπό. Καταλαβαίνεις τι θέλω να πω;
Μου λες πως ο δίσκος δεν θα άφηνε έσοδα να διατεθούν στον όποιο καλό σκοπό οπότε δεν θα είχε νόημα και εσείς θα χάνατε χρήματα...
Ακριβώς. Πιο σωστό είναι να διαθέσει κάποιος απευθείας χρήματα παρά να κάνει κύκλο το πράγμα με αμφίβολα αποτελέσματα. Αν κάποιος βρισκόταν να το χρηματοδοτήσει προφανώς και θα το κάναμε και όλα τα έσοδα θα πήγαιναν για φιλανθρωπικό σκοπό. Τώρα για πάρτη μας να κυκλοφορήσουμε ένα τραγούδι που τα έξοδα ηχογράφησης δεν θα είναι τόσο πολλά, ναι, το έχουμε σκεφτεί. Δεν έχουμε χρόνο να το υλοποιήσομε όμως. Το λέμε και με τον Μανώλη (σ.σ.: Τσίγκο) να κάνουμε ένα τραγούδι Dio και έχουμε μάλιστα δυο-τρία στο μυαλό μας, έτσι για να έχουμε και μια στούντιο ηχογράφηση με τους R'N'R Children, πέρα από τα live ή τις πρόβες μας. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, αλλά ολόκληρο άλμπουμ δύσκολα. Μην ξεχνάς πως είναι και χρονοβόρα διαδικασία, δεν είναι εύκολο πράγμα. Άσε που πρέπει να είσαι και προσεκτικός με αυτό αφού είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το να παίζεις τα τραγούδια ζωντανά. Στο live περνάει οτιδήποτε, η οποιαδήποτε ατέλεια. Στον δίσκο πρέπει η προσέγγιση που θα κάνεις σε ένα υλικό που είναι ήδη γνωστό, πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και να υπερβάλεις τον εαυτό σου για να βγει καλό το αποτέλεσμα. Και μιλώντας για εμένα, επειδή θα γίνει σύγκριση με το αφεντικό -και η σύγκριση αυτή δεν είναι ποτέ υπέρ σου- θα πρέπει το αποτέλεσμα να είναι τουλάχιστον αξιοπρεπές. (γέλια)
Γιατί πιστεύεις πως ο κόσμος έχει αγκαλιάσει αυτό το εγχείρημα; Πιστεύεις πως είναι η αναγνώριση στις τίμιες προθέσεις σας και την αγάπη σας για τον μεγάλο αυτό τραγουδιστή; Είναι τελικά τόσο αλληλέγγυος ο κόσμος ως προς τα προβλήματα του συνανθρώπου του ή απλά πρόκειται για κάτι μεμονωμένο;
Είναι όλα αυτά μαζί. Πρώτον ο κόσμος τρέφει μεγάλο σεβασμό στον καλλιτέχνη Ronnie James Dio, ίσως περισσότερο από τον οποιοδήποτε. Μπορεί ποτέ να μην είχε την δημοτικότητα των Maiden ή των Metallica, αλλά επειδή ακριβώς ήταν άνθρωπος χαμηλών τόνων και γενικότερα δεν ήταν celebrity με οποιαδήποτε έννοια, είναι και ο λόγος που ο κόσμος τον σέβεται απεριόριστα. Ασχολούταν πολύ περισσότερο με την μουσική παρά με οτιδήποτε άλλο. Διαφημιστικά μπορεί να ήταν πολύ χαμηλότερης αξίας προϊόν, αλλά καλλιτεχνικά ήταν ανώτερο. Το υλικό και το έργο που έχει αφήσει είναι ανεκτίμητο. Χώρια του ότι είναι ο κορυφαίος metal τραγουδιστής όλων των εποχών, που όλοι το λένε και όλοι το ξέρουν και δεν τον συγκρίνουν με κανέναν άλλο. Είναι ο πρώτος. Από εκεί και πέρα το εγχείρημα των R'N'R Children επειδή ενέχει και το φιλανθρωπικό στοιχείο μέσα, σίγουρα είναι ένας λόγος παραπάνω που στηρίζει ο κόσμος. Και να σου πω την αλήθεια, δεν ξέρω αν έχει αυξηθεί η φιλανθρωπική διάθεση του κόσμου, αλλά σίγουρα αν βγεις και πεις «παιδιά θέλετε να μαζέψουμε 2000 ευρώ για το τάδε ίδρυμα;», δύσκολα θα τα μαζέψεις. Ενώ αν πεις στον κόσμο «ελάτε να ακούσουμε τα τραγούδια του καλύτερου heavy metal τραγουδιστή και να μαζέψουμε 5000 ευρώ και αυτά τα έσοδα να πάνε για καλό σκοπό» είναι πιο εύκολο να συμβεί. Δηλαδή το περιτύλιγμα της όμορφης μουσικής βραδιάς είναι πολύ πιο ελκυστικό από το ζητήσεις απευθείας χρήματα για κάποιο σκοπό. Έτσι τουλάχιστον πιστεύω εγώ, πως η μουσική είναι ένα όχημα που κάνει τα πράγματα πιο εύκολα.
Να μιλήσουμε και λίγο πιο προσωπικά τώρα. Εκτός από τον Dio, ποιοί άλλοι τραγουδιστές ήταν αυτοί που σε επηρέασαν και ποιούς από τους πιο σύγχρονους εκτιμάς; Θυμάμαι να λες στο Θόδωρο τον Ξουρίδα πως σου αρέσει πολύ ο Russell Allen για παράδειγμα.
Ναι, νομίζω πως ο Allen ίσως είναι ο καλύτερος από την καινούργια γενιά τραγουδιστών, μου αρέσει πάρα πολύ η χροιά του...
Είχες πάει στο τελευταίο live των Symphony X;
Όχι, δυστυχώς δεν τους έχω δει ποτέ live...
Εντάξει, ο άνθρωπος ήταν οδοστρωτήρας. Δεν έχω ξανακούει τόσο δυνατή live φωνή...
Ναι ρε, τι να λέμε τώρα, είναι καταπληκτικός τραγουδιστής. Τώρα σε σχέση με αυτό που ρώτησες, σίγουρα θα πρέπει να αναφέρω τον Dio, τον Rob Halford, τον Bruce Dickinson, κλασικοί metal τραγουδιστές και κορυφαίοι σε αυτό που κάνουνε. Επίσης τρέφω μεγάλο σεβασμό στον Freddie Mercury γιατί νομίζω πως οποιοσδήποτε κάνει οτιδήποτε, καλλιτεχνικά είναι βασισμένο εκεί και ας μην το καταλαβαίνει. Καλλιτεχνικά είναι μεγαλύτερος από όλους τους άλλους. Από εκεί και πέρα, μεμονωμένα τραγουδιστές που με έχουν συγκινήσει -δεν ξέρω αν με έχουν επηρεάσει στον τρόπο που τραγουδάω και χώρια από την παλιά φρουρά των Coverdale, Gillan, Plant κλπ- είναι ο Tony Martin. Επίσης θα σου φανεί παράξενο αλλά μου αρέσει πάρα πολύ ο Corey Taylor των Slipknot, γιατί μου αρέσει πάρα πολύ η εναλλαγή που κάνει από brutal σε καθαρά φωνητικά, είναι πολύ δύσκολο αυτό. Ο Draiman των Disturbed μου αρέσει πολύ...
Μιας και ανέφερες τους Disturbed, είχα δει πως είχες ποστάρει στο Facebook ένα τραγούδι τους και για να μου λες πως σου αρέσουν και οι Slipknot, καταλαβαίνω πως ακούς και πιο μοντέρνα πράγματα από αυτά που ίσως κάποιος να περιμένει...
Κοίτα, δεν είναι και η αποθέωση του μοντέρνου, αλλά υπάρχουν πράγματα καινούργια που μου αρέσουν. Που τα θεωρώ πολύ καλές δουλειές και που θα κάτσω να τα ακούσω εύκολα. Δηλαδή μπάντες όπως οι Disturbed είναι από τις καινούργιες που μου αρέσουν.
Βασικά το ανέφερα ώστε με αφορμή αυτό να μου δώσεις το σχόλιό σου για τους Έλληνες οπαδούς που χρησιμοποιούν χαρακτηρισμούς και γενικότερα δεν αποδέχονται τέτοιου είδους μπάντες και θα σου πουν «αυτό ΔΕΝ είναι heavymetal». Γιατί πιστεύεις συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Κοίτα, αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση. Γενικά ο οπαδισμός γύρω από την μουσική είναι επικίνδυνο πράγμα, με την έννοια πως δεν χρειάζεται να τα ανάγουμε όλα σε ιδεολογία. Εγώ καταλαβαίνω πολύ καλά -και εγώ οπαδός είμαι- τι είναι να σου λέει κάποιος «εγώ θεωρώ heavy metal αυτό και αυτό και αυτό», αλλά για εμένα heavy metal είναι πολλές ωραίες μουσικές και όχι μόνο ένα πράγμα. Κλασικό heavy metal μπορεί να είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο, αλλά ο όρος «heavy metal» περιγράφει πολύ περισσότερα, που δεν μπορείς να τα αποκλείσεις. Δεν μπορείς δηλαδή να αποκλείσεις από έναν χεβιμεταλλά να ακούει και πράγματα που δεν είναι απόλυτα heavy metal. Δεν είναι ωραίοι οι Dream Theater; Οι Manowar επειδή παίζουν αυτό το επικό metal δεν θα μας αρέσουν και θα ακούμε μόνο Iron Maiden;
Όλες αυτές οι συζητήσεις είναι λίγο αστείες. Μας αρέσει το κλασικό heavy metal, μας αρέσουν μπάντες όπως οι Saxon, οι Accept, οι Maiden, οι Priest και όλοι αυτοί. Μας αρέσει και η επόμενη γενιά που πήγε σε πιο power κατεύθυνση. Γιατί μας αρέσουν δηλαδή μπάντες όπως οι Stratovarius, Blind Guardian, Helloween, Gamma Ray; Και αυτές μια εξέλιξη του κλασικού ήχου ήταν. Από εκεί και πέρα βγήκαν και άλλες μπάντες με πιο μοντέρνα στοιχεία εξελίσσοντας και αυτές με την σειρά τους τον ήχο. Εμένα μου αρέσουν και οι Sepultura, οι Slipknot, οι Disturbed και οι Rammstein... δεν μπορεί να πει κάποιος πως δεν είναι metal. Είναι metal! Τώρα υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι έχουν περιθωριοποιήσει κάποιες αμερικάνικες μπάντες γιατί τις θεωρούν mainstream και εμπορικές. Συμφωνώ πως η μουσική είναι προϊόν, αλλά όταν ακούς, ακούς μουσική και την μουσική πρέπει να κρίνεις και όχι το hype και την μόδα γύρω από αυτή. Δηλαδή επειδή οι Metallica τα τελευταία 25 χρόνια δεν βγάζουν καλούς δίσκους, σημαίνει αυτόματα πως δεν είναι φοβερό το "Master Of Puppets";
Όπα μπάστα! Έθιξες ευαίσθητη χορδή εδώ... το "Load" είναι εξαιρετικός δίσκος... 10άρι ακατέβατο...
(γέλια) Όταν είχε βγει το "Load" γελάγαμε, σήμερα όμως η ιστορία έδειξε πως ήταν δίσκος προπομπός για να φέρει πιο φρέσκα πράγματα στη μουσική. Υπάρχει κόσμος που έχει κοπιάρει το "Load" ολόκληρο για να παίξει metal. Είχε και αυτά τα heavy rock στοιχεία που επηρέασαν τις stoner μπάντες, είχε και μια hardrock-ιά και μια country-ίλα. Είναι αυτό που έλεγα και πιο πριν. Με τα χρόνια φαίνεται η αξία ενός δίσκου. Και το "Black Album" όταν βγήκε λέγαμε «δεν είναι αυτό Metallica, δεν παίζουν πλέον thrash και μα και μου» και άλλα τέτοια ωραία, όμως είδες σε τι δίσκο εξελίχθηκε. Το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις και δεν πρέπει ποτέ να κρίνεις κάτι κοντόφθαλμα και βιαστικά. Υπάρχουν πράγματα που άκουγα στα '80s και αν μου τα βάλεις σήμερα να τα ακούσω θα κάνω εμετό και άλλα που δεν μου άρεσαν και σήμερα τα προσκυνάω. Ό,τι περάσει το τεστ του χρόνου είναι καλό, ό,τι και αν λέει ο καθένας. Ξαναλέω, πρέπει να κρίνει πάντα την μουσική και όχι τα άτομα, αν κουρεύτηκαν και τι είπαν. Το ότι άνοιξε κάποιος το στόμα του και πέταξε μια κοτσάνα, επειδή είναι φελλός στο μυαλό, δεν πρέπει να καταδικάζει και την μουσική του. Ξέρεις οι μουσικοί δεν είναι και οι πιο έξυπνοι άνθρωποι στον πλανήτη αναγκαστικά. Απλά τυχαίνει να έχουν ταλέντο στο να γράφουν καλή μουσική. Το αν είσαι καλός επικοινωνιακά και σαν προσωπικότητα, αυτό είναι που σε κάνει το κάτι παραπάνω. Ο Bruce Dickinson για παράδειγμα είναι προσωπικότητα, πέρα από τραγουδισταράς.
Μιας και ανέφερες τον Bruce, Το άκουσες το καινούργιο Maiden;
Ναι, και το θεωρώ καλό δίσκο...
Πολύ καλό ή απλά καλό;
Κοίτα, επειδή τον άκουσα πάρα πολύ και έχω κατασταλλάξει, δεν θα πω πως είναι καλύτερος από το "Brave New World". Βασικά ποτέ δεν τον πιάσουνε αυτόν τον δίσκο στην μετά reunion εποχή. Το "Brave..." το θεωρώ πλέον έναν κλασικό Iron Maiden δίσκο. Το καινούργιο θα δείξει, αλλά είναι καλύτερο από τα προηγούμενα, αν και μου άρεσε πολύ και το "A Matter Of Life And Death", αλλά είναι λίγο δύσπεπτος εκείνος ο δίσκος. Εντάξει, δεν θα πω εγώ στους Maiden τι θα παίξουν, αλλά μπορούμε φυσικά να τους κρίνουμε αφού εμείς είμαστε αυτοί που του κάναμε αυτούς που είναι. Τόσα χρόνια πληρώνουμε για τους δίσκους και έχουμε γεμάτη την δισκοθήκη μας με τα άλμπουμ τους και έχουμε δικαίωμα να μιλάμε για αυτά, έτσι δεν είναι; (γέλια)
Ελληνική metal σκηνή: Μύθος ή πραγματικότητα; Υπάρχουν μπάντες που ξεχωρίζεις και πιστεύεις πως μπορούν να κάνουν το κάτι παραπάνω ξεπερνώντας τα σύνορα; Η μόδα με την stoner σκηνή πιστεύεις πως έχει ημερομηνία λήξης;
Αυτό έχει διπλή ερμηνεία. Υπάρχει κόσμος που πιστεύει πως υπάρχει ελληνική σκηνή και κάποιοι πως όχι. Πιθανότατα αυτό που λέμε metal ελληνική σκηνή είναι κάποιες μπάντες underground που ποτέ τους δεν έκαναν κάτι παραπέρα. Για έναν απ' έξω, ελληνική metal σκηνή είναι αυτό που βγαίνει προς τα έξω, δεν είναι αυτό που ξέρω εγώ και εσύ, με τους φίλους μας, τους μουσικούς και τις μπάντες τους που τόσα χρόνια κάνουμε παρέα και πράγματα μαζί. Για τους ξένους ελληνική σκηνή είναι αυτό που ακούγεται πιο πέρα από εδώ, ενώ εμείς βαφτίζουμε έτσι ό,τι δεν βγαίνει προς τα έξω, επειδή είναι μόνο ελληνικό και δεν έχει γίνει ποτέ παγκόσμιο. Σε ό,τι αφορά τη μουσική, όμως, πολύ καλά πράγματα γίνονται και το επίπεδο των μουσικών έχει ανέβει πάρα πολύ. Υπάρχει τεχνογνωσία, αυτοί που ασχολούνται πλέον με παραγωγή είναι περισσότεροι και πιο ικανοί από ότι παλιότερα, οπότε πλέον στο θέμα του ήχου νομίζω κοιτάμε στα ίσια το εξωτερικό. Από την στιγμή που μπορεί να ηχογραφήσει σε καλά στούντιο και υπάρχει δυνατότητα να πάει και να μιξάρει τον δίσκο έξω, νομίζω πως το αποτέλεσμα πλέον είναι εφάμιλλο των όσων συμβαίνουν στο εξωτερικό.
Τώρα το πόσο μια μπάντα θέλει να προχωρήσει και να κάνει καριέρα, αυτό είναι μια άλλη συζήτηση, γιατί αυτό είναι θέμα του πόσο θέλει να το κυνηγήσει και του να ζήσει από αυτό και βασικά είναι οικονομικό ζήτημα. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να εγγυηθεί πως αν επενδύσεις χρήματα και βγεις σε περιοδεία πως θα πετύχεις κιόλας. Πρέπει η μουσική σου να αρέσει. Αν προσπαθήσεις και δεν σου κάτσει δεν σημαίνει πως δεν σε στηρίζει η ελληνική σκηνή, αλλά ότι η μουσική σου δεν κάνει γκελ στον κόσμο. Τι να κάνουμε τώρα; Το λέω αυτό γιατί πλέον το πιο εύκολο είναι να φτιάξεις ένα συγκρότημα και να βγεις σε ευρωπαϊκή περιοδεία με μια γνωστή μπάντα. Άμα έχεις 5-10 χιλιάρικα, ο καθένας μπορεί να το κάνει, ξέρεις πως λειτουργεί το πράγμα, δεν είναι δύσκολο. Αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως πρέπει να το προσπαθήσεις με ό,τι μέσα έχεις για να πετύχεις. Αν δεν παίξεις λόττο, πως θα κερδίσεις; (γέλια) Είναι μια στο εκατομμύριο οι πιθανότητες, το ξέρω, αλλά παίξε! Είναι δύσκολο το ξέρω μιας και υπάρχει και το οικονομικό στη μέση, αλλά προσπάθησε τουλάχιστον. Το λέω κιόλας γιατί ξέρουμε περιπτώσεις συγκροτημάτων που έχουν προωθηθεί όσο δεν πάει από τον Τύπο και τις εταιρείες και δεν έχουν καταφέρει να γίνουν μεγάλοι. Οπότε σίγουρα δεν είναι μόνο θέμα διαφήμισης, αλλά περισσότερο να το προσπαθήσεις. Το αν θα τα καταφέρεις είναι άλλο καπέλο, αλλά πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσεις. Αν η μουσική σου και το προϊόν σου έχει ψυχούλα θα μιλήσει, άσχετα πόσο θα προμοταριστεί, τουλάχιστον εγώ έτσι πιστεύω.
Εσύ θεωρείς πως ήθελες περισσότερα τα οποία δεν κατάφερες;
Όχι, δεν είμαι άνθρωπος που μπορεί να βγει σε περιοδεία για έξι μήνες. Θέλω να παίζω μουσική, αλλά παράλληλα θέλω να έχω και προσωπική ζωή. Όλη αυτή η πίεση που νιώθεις όταν ζεις τόσο έντονα είναι να ξέρεις η αιτία που οδηγούν τους μουσικούς στις καταχρήσεις. Καίγονται. Ζούνε για μεγάλο διάστημα την ίδια μέρα. Μπορεί να αλλάζουν πολεις και να ταξιδεύουν, αλλά για αυτούς κάθε φορά είναι το ίδιο. Ταξίδι, συναυλία, ξενοδοχείο. Κάθε μέρα. Για αυτό και ψάχνουν τρόπο να αποδράσουν από αυτή την πραγματικότητα είναι και ο λόγος που ακούμε όλες αυτές τις ιστορίες. Εγώ προσωπικά δεν αντέχω κάτι τέτοιο και επέλεξα να μην το κάνω κιόλας. Όση απήχηση και αν αποκτήσουν οι Diviner, εμείς είμαστε εδώ για να το ευχαριστηθούμε και όχι για να δημιουργήσουμε προβλήματα στις ζωές μας. (γέλια)
Και κάτι πολύ προσωπικό που δεν ξέρω αν θες να το σχολιάσεις μιας και πάνε πολλά χρόνια από τότε, αλλά τι συνέβη και θέλησες να κάνεις την κίνηση και να πας στο μοναστήρι; Ξέρεις, είναι μια ειλικρινής ερώτηση. Θέλω να μάθω δηλαδή πώς ένας άνθρωπος παίρνει μια τόσο σημαντική απόφαση για τη ζωή του. Αν γυρνούσες τον χρόνο πίσω, θα το άλλαζες αυτό;
Όχι, δεν θα το άλλαζα. Αυτή είναι η ζωή μου και η πορεία της και αυτός είμαι. Το έκανα γιατί το ήθελα και δεν το έχω μετανιώσει. Παρότι εγκατέλειψα τον χώρο, δεν μετάνιωσα που το έκανα, γιατί για αυτό για το οποίο πήγα το έζησα και αν δεν είχα κάνει αυτή την κίνηση σήμερα θα είχα απωθημένα και δεν ξέρω σε τι φάση θα βρισκόμουν. Προφανώς καταλαβαίνεις υπήρχαν και πράγματα τα οποία δεν με αφορούσαν και δεν ήθελα να συνταχθώ μαζί τους, οπότε έφυγα από τον χώρο. Δεν έχει να κάνει με το αν άλλαξαν τα πιστεύω μου ξαφνικά. Ο δρόμος της ζωής μου πέρασε από εκεί και πλέον βρίσκομαι εδώ που είμαι σήμερα. Ο καθένας έχει τον δρόμο του και αυτός ήταν ο δικός μου. Η μουσική πάντως παραμένει σταθερά συνοδοιπόρος μου σε ό,τι έχω κάνει, τουλάχιστον αυτό είναι το σταθερό σημείο στη ζωή μου. (γέλια) Δεν έχω πρόβλημα να απαντάω σε αυτή την ερώτηση γιατί η κοινωνία μας είναι μικρή και όλοι ξέρουν πάνω-κάτω ποιος είναι ο καθένας και τι έχει κάνει. Όταν κάνω κάτι που μου αρέσει παθιάζομαι και βάζω όλον μου τον εαυτό, αλλά όταν πιστέψω πως κάτι δεν αξίζει και δεν μου κάνει, και χάνει την αλήθειά του, τότε είναι που φεύγω. Θα μπορούσα φαντάσου να ζω από την μουσική τραγουδώντας άλλα πράγματα. Είχα τις προτάσεις και μπορούσα να το κάνω, αλλά δεν μπορούσαν να το υποστηρίξω γιατί δεν ταίριαζε στον χαρακτήρα μου και δεν μου άρεσε. Αυτό που κάνω τώρα νομίζω πως είναι το ιδανικό για εμένα.
Ok Γιάννη, δεν έχω άλλες ερωτήσεις. Σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου και εύχομαι τα πράγματα να εξελιχθούν όπως τα θες...
Και εγώ σε ευχαριστώ και εσένα και το Rockingγια την στήριξη. Θα τα πούμε από κοντά σε κάποια συναυλία.
Πλέον είναι γνωστό ποιοι συμμετέχουν στους Diviner οπότε αρχικά θα ήθελα να μας μιλήσεις λίγο για το παρασκήνιο πίσω από την δημιουργία της μπάντας, καθώς διαβάζω στο δελτίο Τύπου πως το γκρουπ υφίσταται εδώ και κάποια χρόνια, ποιού ήταν η ιδέα;
Η ιδέα ξεκίνησε από δική μου επιθυμία πριν το 2011 και το συζήτησα με τον Θύμιο. Κοινός τόπος ήταν πως θέλαμε να κάνουμε μια μπάντα πιο heavy σε σχέση με τους Innerwish, που είναι πιο μελωδική εκεί η κατάσταση. Επειδή τα γούστα του Θύμιου και τα δικά μου, όσο μεγαλώνουμε βαραίνουν περισσότερο, μας έκανε να θέλουμε να φτιάξουμε ένα συγκρότημα που να παίζει λίγο πιο βαρβάτη μουσική, λίγο πιο metal. Απόλυτα metal δηλαδή, χωρίς άλλα στοιχεία. Ξεκινήσαμε σιγά σιγά να γράφουμε κάποια κομμάτια και είδαμε πως η κατεύθυνση που είχαν μας άρεσε. Είναι βασικό δηλαδή που συνέβη αυτό και ήταν εκείνο που μας οδήγησε στην απόφαση να κάνουμε ένα κανονικό σχήμα. Ακούσανε και τα υπόλοιπα παιδιά, που είναι και φίλοι μας το υλικό και τους άρεσε, οπότε επίσημα το καλοκαίρι του 2011 ξεκινήσαμε την μπάντα. Κάναμε κάποιες πρόβες το υλικό, γιατί έπρεπε να αποδειχτεί κιόλας πως σαν μπάντα υπάρχει και χημεία μεταξύ των μελών της, είδαμε πως αυτό που έβγαινε ήταν πολύ δυνατό και πως ταιριάζαμε πάρα πολύ μουσικά, οπότε αυτό το line-up που βλέπεις, είναι και το ιδρυτικό και δεν είχαμε αλλαγές στην πορεία. Με αυτή την πεντάδα λοιπόν προχωρήσαμε και γράψαμε και άλλα τραγούδια στη συνέχεια και κάποια στιγμή, μπήκαμε στο στούντιο και τα ηχογραφήσαμε. Από τραγούδια να ξέρεις δεν έμεινε κάτι απ' έξω. Γράψαμε δέκα τραγούδια και αυτά ηχογραφήσαμε.
Και γιατί σας πήρε τελικά τέσσερα χρόνια για να κυκλοφορήσετε τον δίσκο;
Καταρχήν, δεν είχαμε τελειώσει την διαδικασία σύνθεσης του δίσκου. Από το καλοκαίρι του 2011 και μετά, αρχές του 2012 κάναμε πρόβες σε ένα υλικό περίπου έξι-εφτά τραγουδιών, δεν είχαμε ολοκληρώσει ακόμα το άλμπουμ. Μετά γράψαμε άλλα τρία τραγούδια και ολοκληρώθηκε το υλικό κάπου στο τέλος του 2012 και ξεκινήσαμε σιγά σιγά να ηχογραφούμε, τύμπανα, μπάσο ...ξέρεις την διαδικασία. Απλά υπήρχαν κάποιες καθυστερήσεις λόγω κάποιων προσωπικών προβλημάτων -ο Θύμιος έχασε τον πατέρα του- οπότε μείναμε πίσω σε κάποια πράγματα. Δεν υπήρχε όμως γενική βιασύνη να βγάλουμε τον δίσκο, ούτε υπήρχε κάποιου είδους πίεση από τις εταιρείες. Οπότε την δουλειά την κάναμε αργά, χαλαρά (σ.σ.: δίνει έμφαση στις δύο λέξεις) γιατί δεν θέλαμε να πιεστούμε. Όλα τα παιδιά έχουν τις μπάντες τους και δεν θέλαμε να αφήσουμε πίσω τις υποχρεώσεις τους με αυτές. Θέλαμε λοιπόν να έχουμε χαλαρούς ρυθμούς, ώστε όταν δουλεύαμε πάνω στον δίσκο να είμαστε προσηλωμένοι σε αυτό. Από την στιγμή που όλα δουλέψανε καλά και το υλικό μας αρέσει, πετύχαμε τον ήχο που θέλαμε κλπ, είμαστε ικανοποιημένοι, άσχετα πόσο μας πήρε. Πάντα ξέρεις, το ντεμπούτο μιας μπάντας παίρνει περισσότερο καιρό να ετοιμαστεί, αλλά πλέον πλησιάζοντας και την ημερομηνία κυκλοφορίας του δίσκου είμαστε έτοιμοι να βάλουμε τις μηχανές μπροστά για τα καλά και νομίζω πως σιγά σιγά το πράγμα θα ρολάρει.
Και το όνομα της μπάντας Diviner, πως και καταλήξατε σε αυτό;
Το όνομα της μπάντας ήταν δική μου ιδέα. Εμένα μου αρέσει αρκετά η κλασική heavy metal θεματολογία και γενικότερα τα πράγματα που έχουν να κάνουν με κάτι το υπερβατικό. Δεν μου αρέσει δηλαδή να γράφω στίχους που να αφορούν την καθημερινότητα ή κοινωνικά προβλήματα. Δεν είναι πως δεν με απασχολούν τέτοια πράγματα, απλά αφήνω άλλους να γράφουν για αυτά. Εμένα μου αρέσει να μιλάω για πράγματα της φαντασίας...
Πιο Dio θεματολογία...
Ναι, και επειδή όλα τα πράγματα που έχω στο κεφάλι μου έχουν να κάνουν με κάτι πιο -ας το πούμε- ιδεατό, είπα να χρησιμοποιήσουμε ένα όνομα για την μπάντα που θα έχει μια έννοια λίγο υπερβατική, έξω από αυτό τον κόσμο. Έτσι σκέφτηκα το όνομα Diviner, το οποίο αφενός ηχητικά μας αρέσει πολύ, αλλά πολύ περισσότερο μας αρέσει η έννοια, αφού σημαίνει τον σοφό, αυτόν που έχει κάποιου είδους σοφία εν πάση περιπτώσει. Και ταιριάζει πολύ πιστεύω με το metal ένα τέτοιο όνομα, αν και δεν ήταν εμπορικός ο στόχος, όσο ότι μας άρεσε για τους λόγους που σου ανέφερα πιο πάνω.
Θα ήθελες να μας δώσεις ορισμένες λεπτομέρειες, όπως πώς κλείσατε την συμφωνία με την εταιρεία, πού ηχογραφήθηκε ο δίσκος, ποιός έκανε την παραγωγή, ποιοί είναι οι βασικοί σύνθετες κλπ;
Όσον αφορά τη μουσική, την έχουμε γράψει εγώ και ο Θύμιος, όπου ουσιαστικά αυτό σημαίνει πως φέρνει κάποιος μια ιδέα και την εξελίσσουμε παρέα και οι στίχοι είναι όλοι δικοί μου σε αυτόν τον δίσκο. Τώρα σε επόμενη δουλειά ίσως συνεισφέρουν και τα υπόλοιπα παιδιά δεν υπάρχει θέμα, απλά αυτή την φορά ήταν έτοιμο το υλικό και είπαμε να προχωρήσουμε με αυτό. Οι ηχογραφήσεις γίνανε στα Devasoundz Studios με βοηθό τον Φώτη Benardo που βοήθησε πάρα πολύ στην παραγωγή και βέβαια και στο drum production, γιατί είναι ένας πάρα πολύ καλός δάσκαλος στα τύμπανα και φυσικά φοβερός ντράμερ και το κατέχει το άθλημα. Η παραγωγή γενικότερα ήταν δική μου και του Θύμιου, αλλά όλο το engineering και η μίξη είναι δική του δουλειά. Με την εταιρεία η γνωριμία μας ξεκίνησε μέσω των Innerwish, που ξέρεις πως έχω μια πολύ φιλική σχέση. Με τον Θύμιο είμαστε αδερφικοί φίλοι εδώ και 30 χρόνια, από παιδιά. Επειδή ήταν ήδη λοιπόν τα παιδιά στην εταιρεία, εδώ και κάποια χρόνια, και είναι πολύ ευχαριστημένοι από την συνεργασία τους, έγινε η πρώτη κρούση σε αυτούς στέλνοντας το υλικό και από εκεί και πέρα θα βλέπαμε τι θα γινόταν. Δεν θέλω να σου κρύψω πως είχαμε σκοπό να χτυπήσουμε πολλές πόρτες, αλλά επειδή το υλικό μας έτυχε να αρέσει πολύ στην εταιρεία καταλήξαμε εκεί. Μπορεί η γνωριμία μας μαζί τους να έγινε μέσω των παιδιών, αλλά από εκεί και πέρα χρειάστηκαν και άλλα πράγματα να γίνουν, αφού η Ulterium είναι μια εταιρεία που τα περνάει όλα από κόσκινο. Δηλαδή, το όραμα της μπάντας, το concept, την θεματολογία, τα πάντα, θέλουν να ξέρουν τι αφορά ο δίσκος για να ξέρουν και πως θα τον προωθήσουν, που είναι κάτι πολύ λογικό. Ε, αφού άκουσαν το υλικό και τους άρεσε και θέλανε να κυκλοφορήσουν τον δίσκο, κρίναμε σκόπιμο να μην χτυπήσουμε τελικά άλλες πόρτες και να τιμήσουμε με αυτόν τον τρόπο την εμπιστοσύνη που δείξανε στην μπάντα. Είναι μια καλή μικρομεσαία εταιρεία και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από την έως τώρα συνεργασία μας.
Τον δίσκο τους τον στείλατε έτοιμο;
Ναι, ήταν μιξαρισμένος και είχε γίνει και το mastering. Έτσι γίνεται πλέον, μόνο οι μεγάλες μπάντες έχουν φουλ χρηματοδότηση. Οι περισσότερες μπάντες μπορεί να έχουν κάποια χρηματοδότηση από τις εταιρείες, αρκεί να έχεις δείξει και δείγματα πως φέρνεις λεφτά πίσω. Δυστυχώς, για να επενδύσεις κάποιος σε εσένα θα πρέπει να ξέρει πως τουλάχιστον τα έξοδά του θα τα βγάλει. Εταιρεία είναι ο άλλος...
Ε, ναι...δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα...
Αυτό ακριβώς. Αναγκαστικά οι μπάντες έτσι πρέπει να λειτουργούν ακόμα και όταν δεν ζουν από αυτό. Θα πρέπει να βρίσκουν έναν τρόπο να το χρηματοδοτήσουν όλο αυτό. Είναι δύσκολο το ξέρω. Κάποιοι από τις μπάντες δεν έχουν καν δουλειά, με τα περισσότερα μέλη να είναι άνεργοι, οπότε οικονομικά το επωμίζονται λίγοι και είναι πολύ δύσκολο να βρεις την απαραίτητη χρηματοδότηση.
Νομίζω πως το "Fallen Empire" αν ήθελα να το περιγράψω με τις λιγότερες το δυνατόν λέξεις θα έλεγα «μοντέρνο heavy metal». Έχει αυτές τις σκληρές ρυθμικές κιθάρες που πολύ σπάνια παίζουν κάποιες μελωδίες και την μοντέρνα πεντακάθαρη παραγωγή. Συμφωνείς; Ποιές μπάντες είχατε στο μυαλό σας όταν γράφατε το υλικό;
Αυτό που λες «μοντέρνο heavy metal», είναι αυτό που είχαμε και εμείς στόχο. Παρότι οι καταβολές μας και τα ακούσματά μας προέρχονται από το κλασικό heavy metal με το οποίο και έχουμε μεγαλώσει, εμείς θέλαμε να παίξουμε με τους Diviner μουσική που θα μας άρεσε να ακούσουμε σαν οπαδοί. Από την μια θέλαμε να έχει κλασικές δομές, αφού είμαστε κλασικομεταλλάδες στα γούστα μας, αλλά θα θέλαμε να έχει ταυτόχρονα και σύγχρονο ήχο, κάτι που να είναι δυνατό, που να είναι «αντρουά», να είναι επιθετικό. Όταν λες σήμερα metal πρέπει να έχεις riff, τουλάχιστον έτσι το έχουμε στο δικό μας το μυαλό. Δεν στερείτε μελωδίας ο δίσκος, και ρεφρέν έχει και μελωδικά περάσματα, αλλά το στοιχείο του δυναμισμού είναι περισσότερο, είναι κυρίαρχο νομίζω. Δεν είναι τόσο -ας το πούμε- γλυκανάλατο. Βασίζεται περισσότερο στο riff. Είναι πιο ενθουσιώδες, πιο aggressive, πιο υβριδικό αν θες. Θέλαμε δηλαδή ο ήχος του να είναι όσο το δυνατόν πιο σύγχρονος, σαν τις μουσικές που μας αρέσει να ακούμε σήμερα, γιατί όλα τα πράγματα εξελίσσονται. Βέβαια τα πάντα είναι και θέμα γούστου του ακροατή. Θεωρώ πως το κοινό μας είναι του κλασικού metal κυρίως. Από εκεί και πέρα δεν μπορείς να προβλέψεις αν θα αρέσει.
Πάντως θα σου πω πως αρέσει στον αδερφό μου που δεν ακούει καθόλου μοντέρνα πράγματα. (γέλια)
Ε ναι...δεν μπορείς να πεις πως είναι μοντέρνο μοντέρνο. Έχει κλασικές δομές. Σαν να ακούς το "Painkiller" ας πούμε σε ύφος...
Συμφωνώ. Μιας και ανέφερες τους Priest, σκέφτομαι πως το "Evilizer" έχει έντονο το στοιχείο αυτής της μπάντας και μάλιστα εποχής Owens.
Ακριβώς! Το "Evilizer" είναι αυτής της σχολής. Όταν γράφανε το υλικό, δενείχαμε στο μυαλό μας να μοιάσουμε σε κάτι συγκεκριμένο. Γράφεις το υλικό και όπως σου βγει. Απλά οι επιρροές σου βγαίνουν πάντα στο υλικό σου ασυναίσθητα. Αν και ο δίσκος είναι ένα κολάζ από metal στοιχεία, αφού έχει μέσα σκληρά riff, έχει ρεφρέν, έχει επικό στοιχείο, έχει πολύ groove και επιθετικότητα, έτσι όπως ακούμε και εμείς τώρα τον δίσκο καταλαβαίνουμε πως υπάρχουν κάποιες θεμελιώδεις μπάντες που κάνουν μπαμ πως είναι επιρροές μας. Πιθανότατα οι Judas Priest, οι Iced Earth, Annihilator ίσως σε θέμα riffing... πολλά πράγματα μπορείς να πεις. Υπάρχει και κάποιος που είπε πως υπάρχει κομμάτι που του θυμίζει Manowar. Δεν με απασχολεί τι θα πει ο καθένας, αρκεί να πει πως είναι καλό. (γέλια) Νομίζω πως αυτό που ακούτε κατά βάση είναι heavy metal και από εκεί και πέρα ας βάλει ο καθένας όποια ταμπέλα θέλει.
Μιλώντας για τα τραγούδια του δίσκου, και χωρίς να θέλω να αδικήσω κάποιο, αυτά που ξεχώρισα είναι το ομώνυμο, το φοβερό "Riders From The East", αλλά και το "Sacred World" το οποίο είναι και πιο power metal φάση. Ακούγοντας τον δίσκο, ξεχωρίζεις κάποια; Το αποτέλεσμα σε εκφράζει 100%;
Μιας και ο δίσκος έχει ολοκληρωθεί εδώ και καιρό, ξέρω πως και τα δέκα τραγούδια που συμπεριλαμβάνονται έχουν λόγω ύπαρξης. Έχει πολλά στοιχεία μέσα. Σε κάποιους που ακούνε πιο straight πράγματα, θα τους αρέσουν εκείνα τα τραγούδια που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, σε κάποιους θα αρέσουν περισσότερο κάποια άλλα. Εξαρτάται τι ακούνε. Ο καθένας έχει τα γούστα του. Αν με ρωτήσεις εμένα, ναι πιστεύω πως το "Ridrers From The East" είναι από τα καλύτερα τραγούδια του δίσκου και το ομώνυμο είναι πολύ δυνατό, το "Evilizer" επίσης. Αυτό που κάναμε και lyric video, το "Come To My Glory" είναι ένα απλό straight κομμάτι ...αλλά πιστεύω πως ένας δίσκος δείχνει την αξία του και όσο τον παίζεις ζωντανά. Εκεί θα φανεί η πραγματική του δύναμη και η αμεσότητά του. Εμάς όλα τα τραγούδια του δίσκου μας αρέσουν, αλλά πιστεύω πως ο καιρός θα δείξει πόσο καλός είναι και αν θα μείνουν κομμάτια που θα ακούγονται σε πέντε ή και παραπάνω χρόνια. Αυτά είναι πράγματα που θέλουν χρόνο και δεν είναι θέμα να πεις εσύ ή εγώ αν ένας δίσκος είναι καλός. Από την στιγμή που εκθέτεις τη μουσική σου δημόσια, πάντα ο κόσμος θα καθορίσει αν όντως είναι καλός ή όχι ένας δίσκος.
Δεν δίνετε δηλαδή βάση στα πολύ θετικά reviews που διαβάζετε τόσο καιρό, τα οποία δεν προέρχονται μόνο από Ελλάδα;
Προφανώς και μας αρέσει και μας τιμάει αυτό, αλλά δεν λέει κάτι επί της ουσίας. Ο κόσμος είναι αυτός που θα κρίνει τελικά τον δίσκο όταν τον ακούσει. Σίγουρα το να υπάρχουν καλές κριτικές για ένα άλμπουμ δίνει μια ώθηση. Δεν είναι τυχαίο και σίγουρα κάτι λέει που οι περισσότερες κριτικές είναι πολύ καλές, αλλά ξαναλέω ο κόσμος θα αποφασίσει τελικά.
Αισθάνομαι πως από το "Waiting For The Dawn" που σε πρωτοάκουσα έχεις εξελιχθεί αρκετά και έχω την εντύπωση πως στους Diviner βάζεις και στοιχεία μιας διαφορετικής και πιο σκληρής προσέγγισης. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Πολλή σωστή η παρατήρησή σου. Καταρχήν όταν μιλάμε για το "Waiting For The Dawn" μιλάμε για είκοσι σχεδόν χρόνια πριν. Η φωνή μου ήταν πιο παιδική, πιο ανώριμη, πιο άτεχνη. Όταν ακούω τον δίσκο γελάω με εμένα, γιατί αν ακούς τον εαυτό σου μετά από τόσο καιρό... ελπίζω να μην γελάω και με τους Divineρ μετά από χρόνια. (γέλια) Ισχύει αυτό που έχεις καταλάβει. Η φωνή μου έχει μεστώσει με τα χρόνια, έχω μελετήσει βέβαια, έχει αλλάξει και ο τρόπος που προσεγγίζω το τραγούδι πλέον, πότε όλα αυτά σαφώς και έχουν αλλάξει τον τρόπο που ακούγομαι. Όσο αφορά το υλικό των Diviner έτυχε να είναι και πιο aggressive και δυνατά τα τραγούδια, οπότε έπρεπε να βάλω και περισσότερα γρέζια και γενικά να έχω μια πιο «αντρική» προσέγγιση. Προσπάθησα να ταιριάξω την φωνή μου στο υλικό. Δεν μπορείς πάντα να τραγουδήσεις όπως μπορείς, γιατί μπορεί το αποτέλεσμα να μην ταιριάζει και να βγει μάπα. Πάντα πρέπει να την προσαρμόζεις στο υλικό. Θεωρώ λοιπόν πως με το υλικό που έχουμε γράψει, έκανα ό,τι καλύτερο με τη φωνή μου. Καταλαβαίνεις τι εννοώ. Μπορώ να τραγουδήσω πολλά διαφορετικά πράγματα, αυτό δεν σημαίνει πως σε έναν δίσκο πρέπει να τα βάλουμε όλα τα στυλ γιατί μπορεί να χάσει την ταυτότητά του. Στο ότι είναι πιο heavy και σκληρά τα φωνητικά μου πάντως έχεις απόλυτο δίκιο.
Σε δυσκόλεψε καθόλου αυτή η καινούργια προσέγγιση ή σου βγήκε εύκολα;
Με δυσκόλεψε αρκετά γιατί ήταν κάτι διαφορετικό, γιατί τόσα χρόνια πατούσα σε άλλα πράγματα και να σου πω την αλήθεια. Μου έκανε και καλό γιατί τα τελευταία χρόνια έχω εκπαιδεύσει τη φωνή μου στον τρόπο προσέγγισης των τραγουδιών του Dio, λόγω των Rock 'N' Roll Children, που πέρα από την δύναμη των ερμηνειών του είχε έναν λυρισμό και μια μελωδικότητα. Αυτό λοιπόν το σχολείο του Dio με βοήθησε στο να γίνω αυτός που είμαι, αλλά έπρεπε να προσεγγίσω το πράγμα διαφορετικά γιατί οι Diviner δεν χρειαζόντουσαν αυτή τη μελωδικότητα, αφού η μουσική μας είναι πιο heavy, πιο ωμή. Βέβαια επειδή ο Dio γενικότερα είναι από τις μεγαλύτερες μου επιρροές ως τραγουδιστής, νομίζω πως ακόμα και στους Diviner υπάρχουν σημεία που φαίνεται αυτό, που το καταλαβαίνει ο ακροατής. Και από άλλους τραγουδιστές φυσικά, τον Halford πιθανότατα και γενικότερα και από άλλους κλασικούς τραγουδιστές με τους οποίους μεγάλωσα.
Είσαι σχετικά ενεργός όλα αυτά τα χρόνια κυρίως με τους R'N'R Children, αλλά μόνο σε επίπεδο live. Πώς νιώθεις που βάζεις και πάλι τη φωνή σου σε έναν heavy metal δίσκο;
Είναι ό,τι πιο ωραίο να βγαίνει ένας δίσκος στον οποίο τραγουδάω την μουσική που γουστάρω και αγαπώ. Ξέρεις πολύ καλά πως στο παρελθόν έκανα και άλλα πράγματα και ελληνόφωνα και μη heavy metal, αλλά το heavy metal είναι η μεγάλη μου αγάπη, αυτή είναι η κορυφή. Δεν έχει σημασία πόση απήχηση και τι κοινό έχει, σημασία έχει πως αυτό είναι που γουστάρω να κάνω και νομίζω πως φαίνεται κιόλας. Όταν κάνεις κάτι που αγαπάς, βγάζεις πάθος και το καταλαβαίνει ο άλλος.
Μιλώντας με αφορμή τον ελληνόφωνο δίσκο που έκανες το 2008, θα έβλεπες πιθανόν να κάνεις ξανά κάτι τέτοιο στο μέλλον, κάτι πιο προσωπικό, κάτι πιο hardrock, σε φάση προσωπικού δίσκου;
Ο solo δίσκος ο ελληνόφωνος έγινε περισσότερο από κεκτημένη ταχύτητα, γιατί και πριν έκανα ελληνόφωνα πράγματα. Ουσιαστικά δεν ήταν κάτι που με εξέφραζε απόλυτα, απλά με βοήθησε να πειραματιστώ σε πράγματα μουσικά. Είναι ένα άλμπουμ που έχει στοιχεία και από ελληνόφωνο rock και από έντεχνο, πινελιές δηλαδή από διάφορα πράγματα. Δεν είναι ενιαίος δίσκος, μουσικά δεν είναι κάτι συγκεκριμένο, οπότε ουσιαστικά ήθελα να το κάνω από καλλιτεχνική ανησυχία αν θες. Όχι πως ήταν αυτό που γουστάρω περισσότερο να κάνω. Αυτό που πραγματικά θέλω να κάνω αναφορικά με την μουσική είναι αυτό που ακούς τώρα με τους Diviner. Γι' αυτό από τότε δεν ξαναέκανα κάτι ανάλογο και δεν ξέρω αν και στο μέλλον θα κάνω. Αυτή την στιγμή επικεντρώνομαι στους Diviner. Να πάει ο δίσκος όσο καλά μπορεί να πάει, να τον υποστηρίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερο παίζοντας ζωντανά και σιγά σιγά να μαζευτούμε και να γράψουμε υλικό και για δεύτερο δίσκο. Ιδέες υπάρχουν ήδη στην άκρη...
Μου έδωσες καλή πάσα γιατί η επόμενη ερώτηση είχε να κάνει με αυτό. Κατά πόσο δηλαδή είναι οι Diviner κανονική μπάντα και αν υπάρχει σκέψη να συνεχίσετε να δώσετε κάποια live και αν πάνε καλά τα πράγματα να βγάλετε και άλλο δίσκο;
Βεβαίως και είναι. Ο πολύς κόσμος μπορεί να νόμιζε πως πρόκειται για απλά ένα project έτσι για να βγάλουμε έναν δίσκο. Αλλά όχι, οι Diviner είναι μια κανονική μπάντα, με τις υποχρεώσεις και το στήσιμο που έχει κάθε μπάντα. Μην σε παρασύρει το γεγονός πως όλοι παίζουν και σε άλλα συγκροτήματα, γιατί αυτό είναι πολύ σύνηθες σήμερα. Οι μπάντες που συμμετέχουν τα υπόλοιπα παιδιά παίζουν πολύ διαφορετικά πράγματα, οπότε με τους Diviner κάνουν όλοι κάτι άλλο, έτσι και αλλιώς. Είναι full time μπάντα όπως όλες, και οι υποχρεώσεις που έχουμε με τις υπόλοιπες μπάντες δεν καθιστούν απαγορευτικό μα συμμετέχεις και σε άλλο συγκρότημα. Δεν περιοδεύουμε και έξι μήνες τον χρόνο, μην τρελαθούμε κιόλας, σιγά το πράγμα να έχουμε και δύο μπάντες (γέλια). Το θέμα είναι να συντονίζεις τον χρόνο σου όσο καλύτερα γίνεται αναφορικά με τις υποχρεώσεις της κάθε μπάντας. Φίλοι είμαστε μεταξύ μας όλοι και με τις μπάντες υπάρχει μια αδερφικότητα, οπότε τα πάντα είναι θέμα συνεννόησης. Το βασικό είναι να παράγουμε μουσική και να περνάμε ωραία. Όλα τα άλλα βρίσκονται...
Οπότε ποιοί είναι οι στόχοι που έχετε θέσει ως συγκρότημα;
Στόχοι... δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι. Το όραμα της μπάντας είναι να φτιάχνει καλή μουσική που θα την ευχαριστιέται και θα μπορεί να την αποδίδει ζωντανά. Ήδη υπάρχουν πλάνα για ζωντανές εμφανίσεις. Έχουμε κανονίσει στις 5 Δεκεμβρίου να κάνουμε το παρθενικό live των Diviner, όπου θα ανοίξουμε ουσιαστικά την συναυλία των R'N'R Children στην Θεσσαλονίκη, στο καθιερωμένο ετήσιο live των δεύτερων στο 8ball. Επειδή οι R'N'R Children έχουν κοινό στην Θεσσαλονίκη, θεώρηση πως ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να ανοίξουμε σε κάμποσο κόσμο και να τους συστήσουμε την μπάντα. Από εκεί και πέρα ήδη υπάρχει πλάνο για συναυλίες και στην Αθήνα και κάποιες άλλες επαρχιακές πόλεις και βέβαια και μέσω της εταιρείας έχουμε και κάποια πλάνα για εξωτερικό. Όσο μπορέσουμε τέλος πάντων, γιατί αν δεν παίξεις live δεν το ευχαριστιέσαι και δεν έχεις λόγο ύπαρξης. Το να βγάλουμε έναν δίσκο και απλά να τον ακούμε δεν έχει νόημα. Το ζήτημα είναι να τον μοιραστείς ζωντανά με τον κόσμο. Εκεί είναι η ουσία.
Θεωρείς πως οι Diviner είναι ένας τρόπος ο Θύμιος να βγάλει ένα διαφορετικό πρόσωπο από αυτό που μας δείχνει στους Innerwish και για να το γενικεύσουμε θεωρείς πως είναι σημαντικό για έναν μουσικό να εκφράζει όλες τους τις ιδέες βρίσκοντας τις ανάλογες διεξόδους και να μην περιορίζεται σε καλούπια;
Βέβαια! Αυτό είναι μια γενικότερη κουβέντα που αφορά τον κάθε καλλιτέχνη. Επειδή όλο αυτό το ταξίδι του καθένα μας στη μουσική κάποια στιγμή θα τελειώσει, όταν όντως φτάσει στο τέλος του θα πρέπει να μην έχεις απωθημένα από την μουσική και να την έχεις ευχαριστηθεί. Για να μην έχεις απωθημένα λοιπόν θα πρέπει να έχεις κάνει αυτό που θέλεις και αισθανθεί ανά πάσα στιγμή. Ο Θύμιος επειδή έχουμε μεγαλώσει μαζί και τον ξέρω πολύ καλά, είναι ένας χεβιμεταλλάς μέχρι το κόκκαλο. Τις κιθάρες που έπαιξε στους Diviner δεν τις έχει παίξει ποτέ στη ζωή του. Σαν ρυθμικός κιθαρίστας ακούς τα πράγματα που παίζει και έχει κάνει πολύ καλή δουλειά. Και αυτός ξεπέρασε τον εαυτό του σε αυτόν τον δίσκο. Όπως είπες πριν για εμένα πως κάνω πράγματα εδώ που δεν τα έχω ξανακάνει, έτσι και για τον Θύμιο ήταν μια πρόκληση όλο αυτό. Να παίξει δηλαδή πράγματα που ήθελε και δεν είχε την ευκαιρία μέχρι σήμερα να κάνει.
Μιας και ανέφερα τον Θύμιο και αφού στην μπάντα παίζει και ο Φραγκίσκος, και γνωρίζοντας πως ανήκεις στην οικογένεια των Innerwish μπορείς να μας πεις πως ακούγεται το καινούριο τους υλικό μιας και λογικά ο δίσκος τελειώνει ή είναι έτοιμος και φαντάζομαι πως τον έχεις ακούσει;
Ο δίσκος τους είναι αυτή την στιγμή έτοιμος και ουσιαστικά αυτές τις μέρες θα σταλεί στην εταιρεία και εκείνοι θα αρχίσουν την προώθησή του. Νομίζω πως πάνε για κυκλοφορία αρχές του 2016. Είναι ένας πάρα πολύ καλός δίσκος, πιθανότατα ο καλύτερος που έχουν κάνει ποτέ, έτσι νομίζω από αυτό που έχω ακούσει. Έχουν πάει σε άλλο επίπεδο, έχουν ανέβει ένα σκαλοπάτι ακόμα θεωρώ. Δεν κάνω συγκρίσεις, αλλά αυτό πιστεύω τώρα βάσει όσων έχω ακούσει. Μπορεί όταν βγει ο δίσκος και κάνει τα χιλιόμετρά του να λέω άλλα, όμως επειδή τον έχω ακούσει αρκετά και κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του ήμουνα κοντά στα παιδιά και γνωρίζω καλά το υλικό, νομίζω πως είναι εκπληκτικός δίσκος. Θα ακούσει ο κόσμος πράγματα που δεν θα τα περίμενε από τους Innerwish.
Ανέφερες πριν για το επερχόμενο live των R'N'R Children σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, οπότε αυτό που ήθελα να ρωτήσω είναι σκεφτήκατε ποτέ να ηχογραφήσετε και κυκλοφορήσετε κάποιες από τις διασκευές σε δίσκο και να τον διαθέσετε στις συναυλίες σας και τα όποια έσοδα (αν βγάλεις τα έξοδα) να διατεθούν και αυτά σε κάποιο φιλανθρωπικό σκοπό;
Να σου πω την αλήθεια, τα έξοδα παραγωγής ενός δίσκου είναι πάρα πολλά, είναι κάποιες χιλιάδες ευρώ, οπότε γιατί να κάνουμε έναν δίσκο με διασκευές του Dio, που στην τελική τι έγινε; Αν θέλει κάποιος να ακούσει Dio, βάζει τους δίσκους του. Εμείς απλά παίζουμε την μουσική του ζωντανά. Αν υπήρχε κάποιος να το σπονσονάρει όλο αυτό, ώστε τα έσοδα από τον δίσκο να πάνε κάπου για καλό σκοπό, έχει καλώς. Αλλά να πληρώσουμε εμείς από την τσέπη μας να βγάλουμε έναν τέτοιο δίσκο και να βγάλουμε ένα μέρος των χρημάτων από αυτά που θα έχουμε διαθέσει το θεωρώ αδικία. Θα ήταν προτιμότερο δηλαδή τα χρήματα που θα βάζαμε για τον δίσκο να πήγαινα απευθείας για φιλανθρωπικό σκοπό. Καταλαβαίνεις τι θέλω να πω;
Μου λες πως ο δίσκος δεν θα άφηνε έσοδα να διατεθούν στον όποιο καλό σκοπό οπότε δεν θα είχε νόημα και εσείς θα χάνατε χρήματα...
Ακριβώς. Πιο σωστό είναι να διαθέσει κάποιος απευθείας χρήματα παρά να κάνει κύκλο το πράγμα με αμφίβολα αποτελέσματα. Αν κάποιος βρισκόταν να το χρηματοδοτήσει προφανώς και θα το κάναμε και όλα τα έσοδα θα πήγαιναν για φιλανθρωπικό σκοπό. Τώρα για πάρτη μας να κυκλοφορήσουμε ένα τραγούδι που τα έξοδα ηχογράφησης δεν θα είναι τόσο πολλά, ναι, το έχουμε σκεφτεί. Δεν έχουμε χρόνο να το υλοποιήσομε όμως. Το λέμε και με τον Μανώλη (σ.σ.: Τσίγκο) να κάνουμε ένα τραγούδι Dio και έχουμε μάλιστα δυο-τρία στο μυαλό μας, έτσι για να έχουμε και μια στούντιο ηχογράφηση με τους R'N'R Children, πέρα από τα live ή τις πρόβες μας. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, αλλά ολόκληρο άλμπουμ δύσκολα. Μην ξεχνάς πως είναι και χρονοβόρα διαδικασία, δεν είναι εύκολο πράγμα. Άσε που πρέπει να είσαι και προσεκτικός με αυτό αφού είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το να παίζεις τα τραγούδια ζωντανά. Στο live περνάει οτιδήποτε, η οποιαδήποτε ατέλεια. Στον δίσκο πρέπει η προσέγγιση που θα κάνεις σε ένα υλικό που είναι ήδη γνωστό, πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και να υπερβάλεις τον εαυτό σου για να βγει καλό το αποτέλεσμα. Και μιλώντας για εμένα, επειδή θα γίνει σύγκριση με το αφεντικό -και η σύγκριση αυτή δεν είναι ποτέ υπέρ σου- θα πρέπει το αποτέλεσμα να είναι τουλάχιστον αξιοπρεπές. (γέλια)
Γιατί πιστεύεις πως ο κόσμος έχει αγκαλιάσει αυτό το εγχείρημα; Πιστεύεις πως είναι η αναγνώριση στις τίμιες προθέσεις σας και την αγάπη σας για τον μεγάλο αυτό τραγουδιστή; Είναι τελικά τόσο αλληλέγγυος ο κόσμος ως προς τα προβλήματα του συνανθρώπου του ή απλά πρόκειται για κάτι μεμονωμένο;
Είναι όλα αυτά μαζί. Πρώτον ο κόσμος τρέφει μεγάλο σεβασμό στον καλλιτέχνη Ronnie James Dio, ίσως περισσότερο από τον οποιοδήποτε. Μπορεί ποτέ να μην είχε την δημοτικότητα των Maiden ή των Metallica, αλλά επειδή ακριβώς ήταν άνθρωπος χαμηλών τόνων και γενικότερα δεν ήταν celebrity με οποιαδήποτε έννοια, είναι και ο λόγος που ο κόσμος τον σέβεται απεριόριστα. Ασχολούταν πολύ περισσότερο με την μουσική παρά με οτιδήποτε άλλο. Διαφημιστικά μπορεί να ήταν πολύ χαμηλότερης αξίας προϊόν, αλλά καλλιτεχνικά ήταν ανώτερο. Το υλικό και το έργο που έχει αφήσει είναι ανεκτίμητο. Χώρια του ότι είναι ο κορυφαίος metal τραγουδιστής όλων των εποχών, που όλοι το λένε και όλοι το ξέρουν και δεν τον συγκρίνουν με κανέναν άλλο. Είναι ο πρώτος. Από εκεί και πέρα το εγχείρημα των R'N'R Children επειδή ενέχει και το φιλανθρωπικό στοιχείο μέσα, σίγουρα είναι ένας λόγος παραπάνω που στηρίζει ο κόσμος. Και να σου πω την αλήθεια, δεν ξέρω αν έχει αυξηθεί η φιλανθρωπική διάθεση του κόσμου, αλλά σίγουρα αν βγεις και πεις «παιδιά θέλετε να μαζέψουμε 2000 ευρώ για το τάδε ίδρυμα;», δύσκολα θα τα μαζέψεις. Ενώ αν πεις στον κόσμο «ελάτε να ακούσουμε τα τραγούδια του καλύτερου heavy metal τραγουδιστή και να μαζέψουμε 5000 ευρώ και αυτά τα έσοδα να πάνε για καλό σκοπό» είναι πιο εύκολο να συμβεί. Δηλαδή το περιτύλιγμα της όμορφης μουσικής βραδιάς είναι πολύ πιο ελκυστικό από το ζητήσεις απευθείας χρήματα για κάποιο σκοπό. Έτσι τουλάχιστον πιστεύω εγώ, πως η μουσική είναι ένα όχημα που κάνει τα πράγματα πιο εύκολα.
Να μιλήσουμε και λίγο πιο προσωπικά τώρα. Εκτός από τον Dio, ποιοί άλλοι τραγουδιστές ήταν αυτοί που σε επηρέασαν και ποιούς από τους πιο σύγχρονους εκτιμάς; Θυμάμαι να λες στο Θόδωρο τον Ξουρίδα πως σου αρέσει πολύ ο Russell Allen για παράδειγμα.
Ναι, νομίζω πως ο Allen ίσως είναι ο καλύτερος από την καινούργια γενιά τραγουδιστών, μου αρέσει πάρα πολύ η χροιά του...
Είχες πάει στο τελευταίο live των Symphony X;
Όχι, δυστυχώς δεν τους έχω δει ποτέ live...
Εντάξει, ο άνθρωπος ήταν οδοστρωτήρας. Δεν έχω ξανακούει τόσο δυνατή live φωνή...
Ναι ρε, τι να λέμε τώρα, είναι καταπληκτικός τραγουδιστής. Τώρα σε σχέση με αυτό που ρώτησες, σίγουρα θα πρέπει να αναφέρω τον Dio, τον Rob Halford, τον Bruce Dickinson, κλασικοί metal τραγουδιστές και κορυφαίοι σε αυτό που κάνουνε. Επίσης τρέφω μεγάλο σεβασμό στον Freddie Mercury γιατί νομίζω πως οποιοσδήποτε κάνει οτιδήποτε, καλλιτεχνικά είναι βασισμένο εκεί και ας μην το καταλαβαίνει. Καλλιτεχνικά είναι μεγαλύτερος από όλους τους άλλους. Από εκεί και πέρα, μεμονωμένα τραγουδιστές που με έχουν συγκινήσει -δεν ξέρω αν με έχουν επηρεάσει στον τρόπο που τραγουδάω και χώρια από την παλιά φρουρά των Coverdale, Gillan, Plant κλπ- είναι ο Tony Martin. Επίσης θα σου φανεί παράξενο αλλά μου αρέσει πάρα πολύ ο Corey Taylor των Slipknot, γιατί μου αρέσει πάρα πολύ η εναλλαγή που κάνει από brutal σε καθαρά φωνητικά, είναι πολύ δύσκολο αυτό. Ο Draiman των Disturbed μου αρέσει πολύ...
Μιας και ανέφερες τους Disturbed, είχα δει πως είχες ποστάρει στο Facebook ένα τραγούδι τους και για να μου λες πως σου αρέσουν και οι Slipknot, καταλαβαίνω πως ακούς και πιο μοντέρνα πράγματα από αυτά που ίσως κάποιος να περιμένει...
Κοίτα, δεν είναι και η αποθέωση του μοντέρνου, αλλά υπάρχουν πράγματα καινούργια που μου αρέσουν. Που τα θεωρώ πολύ καλές δουλειές και που θα κάτσω να τα ακούσω εύκολα. Δηλαδή μπάντες όπως οι Disturbed είναι από τις καινούργιες που μου αρέσουν.
Βασικά το ανέφερα ώστε με αφορμή αυτό να μου δώσεις το σχόλιό σου για τους Έλληνες οπαδούς που χρησιμοποιούν χαρακτηρισμούς και γενικότερα δεν αποδέχονται τέτοιου είδους μπάντες και θα σου πουν «αυτό ΔΕΝ είναι heavymetal». Γιατί πιστεύεις συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Κοίτα, αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση. Γενικά ο οπαδισμός γύρω από την μουσική είναι επικίνδυνο πράγμα, με την έννοια πως δεν χρειάζεται να τα ανάγουμε όλα σε ιδεολογία. Εγώ καταλαβαίνω πολύ καλά -και εγώ οπαδός είμαι- τι είναι να σου λέει κάποιος «εγώ θεωρώ heavy metal αυτό και αυτό και αυτό», αλλά για εμένα heavy metal είναι πολλές ωραίες μουσικές και όχι μόνο ένα πράγμα. Κλασικό heavy metal μπορεί να είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο, αλλά ο όρος «heavy metal» περιγράφει πολύ περισσότερα, που δεν μπορείς να τα αποκλείσεις. Δεν μπορείς δηλαδή να αποκλείσεις από έναν χεβιμεταλλά να ακούει και πράγματα που δεν είναι απόλυτα heavy metal. Δεν είναι ωραίοι οι Dream Theater; Οι Manowar επειδή παίζουν αυτό το επικό metal δεν θα μας αρέσουν και θα ακούμε μόνο Iron Maiden;
Όλες αυτές οι συζητήσεις είναι λίγο αστείες. Μας αρέσει το κλασικό heavy metal, μας αρέσουν μπάντες όπως οι Saxon, οι Accept, οι Maiden, οι Priest και όλοι αυτοί. Μας αρέσει και η επόμενη γενιά που πήγε σε πιο power κατεύθυνση. Γιατί μας αρέσουν δηλαδή μπάντες όπως οι Stratovarius, Blind Guardian, Helloween, Gamma Ray; Και αυτές μια εξέλιξη του κλασικού ήχου ήταν. Από εκεί και πέρα βγήκαν και άλλες μπάντες με πιο μοντέρνα στοιχεία εξελίσσοντας και αυτές με την σειρά τους τον ήχο. Εμένα μου αρέσουν και οι Sepultura, οι Slipknot, οι Disturbed και οι Rammstein... δεν μπορεί να πει κάποιος πως δεν είναι metal. Είναι metal! Τώρα υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι έχουν περιθωριοποιήσει κάποιες αμερικάνικες μπάντες γιατί τις θεωρούν mainstream και εμπορικές. Συμφωνώ πως η μουσική είναι προϊόν, αλλά όταν ακούς, ακούς μουσική και την μουσική πρέπει να κρίνεις και όχι το hype και την μόδα γύρω από αυτή. Δηλαδή επειδή οι Metallica τα τελευταία 25 χρόνια δεν βγάζουν καλούς δίσκους, σημαίνει αυτόματα πως δεν είναι φοβερό το "Master Of Puppets";
Όπα μπάστα! Έθιξες ευαίσθητη χορδή εδώ... το "Load" είναι εξαιρετικός δίσκος... 10άρι ακατέβατο...
(γέλια) Όταν είχε βγει το "Load" γελάγαμε, σήμερα όμως η ιστορία έδειξε πως ήταν δίσκος προπομπός για να φέρει πιο φρέσκα πράγματα στη μουσική. Υπάρχει κόσμος που έχει κοπιάρει το "Load" ολόκληρο για να παίξει metal. Είχε και αυτά τα heavy rock στοιχεία που επηρέασαν τις stoner μπάντες, είχε και μια hardrock-ιά και μια country-ίλα. Είναι αυτό που έλεγα και πιο πριν. Με τα χρόνια φαίνεται η αξία ενός δίσκου. Και το "Black Album" όταν βγήκε λέγαμε «δεν είναι αυτό Metallica, δεν παίζουν πλέον thrash και μα και μου» και άλλα τέτοια ωραία, όμως είδες σε τι δίσκο εξελίχθηκε. Το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις και δεν πρέπει ποτέ να κρίνεις κάτι κοντόφθαλμα και βιαστικά. Υπάρχουν πράγματα που άκουγα στα '80s και αν μου τα βάλεις σήμερα να τα ακούσω θα κάνω εμετό και άλλα που δεν μου άρεσαν και σήμερα τα προσκυνάω. Ό,τι περάσει το τεστ του χρόνου είναι καλό, ό,τι και αν λέει ο καθένας. Ξαναλέω, πρέπει να κρίνει πάντα την μουσική και όχι τα άτομα, αν κουρεύτηκαν και τι είπαν. Το ότι άνοιξε κάποιος το στόμα του και πέταξε μια κοτσάνα, επειδή είναι φελλός στο μυαλό, δεν πρέπει να καταδικάζει και την μουσική του. Ξέρεις οι μουσικοί δεν είναι και οι πιο έξυπνοι άνθρωποι στον πλανήτη αναγκαστικά. Απλά τυχαίνει να έχουν ταλέντο στο να γράφουν καλή μουσική. Το αν είσαι καλός επικοινωνιακά και σαν προσωπικότητα, αυτό είναι που σε κάνει το κάτι παραπάνω. Ο Bruce Dickinson για παράδειγμα είναι προσωπικότητα, πέρα από τραγουδισταράς.
Μιας και ανέφερες τον Bruce, Το άκουσες το καινούργιο Maiden;
Ναι, και το θεωρώ καλό δίσκο...
Πολύ καλό ή απλά καλό;
Κοίτα, επειδή τον άκουσα πάρα πολύ και έχω κατασταλλάξει, δεν θα πω πως είναι καλύτερος από το "Brave New World". Βασικά ποτέ δεν τον πιάσουνε αυτόν τον δίσκο στην μετά reunion εποχή. Το "Brave..." το θεωρώ πλέον έναν κλασικό Iron Maiden δίσκο. Το καινούργιο θα δείξει, αλλά είναι καλύτερο από τα προηγούμενα, αν και μου άρεσε πολύ και το "A Matter Of Life And Death", αλλά είναι λίγο δύσπεπτος εκείνος ο δίσκος. Εντάξει, δεν θα πω εγώ στους Maiden τι θα παίξουν, αλλά μπορούμε φυσικά να τους κρίνουμε αφού εμείς είμαστε αυτοί που του κάναμε αυτούς που είναι. Τόσα χρόνια πληρώνουμε για τους δίσκους και έχουμε γεμάτη την δισκοθήκη μας με τα άλμπουμ τους και έχουμε δικαίωμα να μιλάμε για αυτά, έτσι δεν είναι; (γέλια)
Ελληνική metal σκηνή: Μύθος ή πραγματικότητα; Υπάρχουν μπάντες που ξεχωρίζεις και πιστεύεις πως μπορούν να κάνουν το κάτι παραπάνω ξεπερνώντας τα σύνορα; Η μόδα με την stoner σκηνή πιστεύεις πως έχει ημερομηνία λήξης;
Αυτό έχει διπλή ερμηνεία. Υπάρχει κόσμος που πιστεύει πως υπάρχει ελληνική σκηνή και κάποιοι πως όχι. Πιθανότατα αυτό που λέμε metal ελληνική σκηνή είναι κάποιες μπάντες underground που ποτέ τους δεν έκαναν κάτι παραπέρα. Για έναν απ' έξω, ελληνική metal σκηνή είναι αυτό που βγαίνει προς τα έξω, δεν είναι αυτό που ξέρω εγώ και εσύ, με τους φίλους μας, τους μουσικούς και τις μπάντες τους που τόσα χρόνια κάνουμε παρέα και πράγματα μαζί. Για τους ξένους ελληνική σκηνή είναι αυτό που ακούγεται πιο πέρα από εδώ, ενώ εμείς βαφτίζουμε έτσι ό,τι δεν βγαίνει προς τα έξω, επειδή είναι μόνο ελληνικό και δεν έχει γίνει ποτέ παγκόσμιο. Σε ό,τι αφορά τη μουσική, όμως, πολύ καλά πράγματα γίνονται και το επίπεδο των μουσικών έχει ανέβει πάρα πολύ. Υπάρχει τεχνογνωσία, αυτοί που ασχολούνται πλέον με παραγωγή είναι περισσότεροι και πιο ικανοί από ότι παλιότερα, οπότε πλέον στο θέμα του ήχου νομίζω κοιτάμε στα ίσια το εξωτερικό. Από την στιγμή που μπορεί να ηχογραφήσει σε καλά στούντιο και υπάρχει δυνατότητα να πάει και να μιξάρει τον δίσκο έξω, νομίζω πως το αποτέλεσμα πλέον είναι εφάμιλλο των όσων συμβαίνουν στο εξωτερικό.
Τώρα το πόσο μια μπάντα θέλει να προχωρήσει και να κάνει καριέρα, αυτό είναι μια άλλη συζήτηση, γιατί αυτό είναι θέμα του πόσο θέλει να το κυνηγήσει και του να ζήσει από αυτό και βασικά είναι οικονομικό ζήτημα. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να εγγυηθεί πως αν επενδύσεις χρήματα και βγεις σε περιοδεία πως θα πετύχεις κιόλας. Πρέπει η μουσική σου να αρέσει. Αν προσπαθήσεις και δεν σου κάτσει δεν σημαίνει πως δεν σε στηρίζει η ελληνική σκηνή, αλλά ότι η μουσική σου δεν κάνει γκελ στον κόσμο. Τι να κάνουμε τώρα; Το λέω αυτό γιατί πλέον το πιο εύκολο είναι να φτιάξεις ένα συγκρότημα και να βγεις σε ευρωπαϊκή περιοδεία με μια γνωστή μπάντα. Άμα έχεις 5-10 χιλιάρικα, ο καθένας μπορεί να το κάνει, ξέρεις πως λειτουργεί το πράγμα, δεν είναι δύσκολο. Αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως πρέπει να το προσπαθήσεις με ό,τι μέσα έχεις για να πετύχεις. Αν δεν παίξεις λόττο, πως θα κερδίσεις; (γέλια) Είναι μια στο εκατομμύριο οι πιθανότητες, το ξέρω, αλλά παίξε! Είναι δύσκολο το ξέρω μιας και υπάρχει και το οικονομικό στη μέση, αλλά προσπάθησε τουλάχιστον. Το λέω κιόλας γιατί ξέρουμε περιπτώσεις συγκροτημάτων που έχουν προωθηθεί όσο δεν πάει από τον Τύπο και τις εταιρείες και δεν έχουν καταφέρει να γίνουν μεγάλοι. Οπότε σίγουρα δεν είναι μόνο θέμα διαφήμισης, αλλά περισσότερο να το προσπαθήσεις. Το αν θα τα καταφέρεις είναι άλλο καπέλο, αλλά πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσεις. Αν η μουσική σου και το προϊόν σου έχει ψυχούλα θα μιλήσει, άσχετα πόσο θα προμοταριστεί, τουλάχιστον εγώ έτσι πιστεύω.
Εσύ θεωρείς πως ήθελες περισσότερα τα οποία δεν κατάφερες;
Όχι, δεν είμαι άνθρωπος που μπορεί να βγει σε περιοδεία για έξι μήνες. Θέλω να παίζω μουσική, αλλά παράλληλα θέλω να έχω και προσωπική ζωή. Όλη αυτή η πίεση που νιώθεις όταν ζεις τόσο έντονα είναι να ξέρεις η αιτία που οδηγούν τους μουσικούς στις καταχρήσεις. Καίγονται. Ζούνε για μεγάλο διάστημα την ίδια μέρα. Μπορεί να αλλάζουν πολεις και να ταξιδεύουν, αλλά για αυτούς κάθε φορά είναι το ίδιο. Ταξίδι, συναυλία, ξενοδοχείο. Κάθε μέρα. Για αυτό και ψάχνουν τρόπο να αποδράσουν από αυτή την πραγματικότητα είναι και ο λόγος που ακούμε όλες αυτές τις ιστορίες. Εγώ προσωπικά δεν αντέχω κάτι τέτοιο και επέλεξα να μην το κάνω κιόλας. Όση απήχηση και αν αποκτήσουν οι Diviner, εμείς είμαστε εδώ για να το ευχαριστηθούμε και όχι για να δημιουργήσουμε προβλήματα στις ζωές μας. (γέλια)
Και κάτι πολύ προσωπικό που δεν ξέρω αν θες να το σχολιάσεις μιας και πάνε πολλά χρόνια από τότε, αλλά τι συνέβη και θέλησες να κάνεις την κίνηση και να πας στο μοναστήρι; Ξέρεις, είναι μια ειλικρινής ερώτηση. Θέλω να μάθω δηλαδή πώς ένας άνθρωπος παίρνει μια τόσο σημαντική απόφαση για τη ζωή του. Αν γυρνούσες τον χρόνο πίσω, θα το άλλαζες αυτό;
Όχι, δεν θα το άλλαζα. Αυτή είναι η ζωή μου και η πορεία της και αυτός είμαι. Το έκανα γιατί το ήθελα και δεν το έχω μετανιώσει. Παρότι εγκατέλειψα τον χώρο, δεν μετάνιωσα που το έκανα, γιατί για αυτό για το οποίο πήγα το έζησα και αν δεν είχα κάνει αυτή την κίνηση σήμερα θα είχα απωθημένα και δεν ξέρω σε τι φάση θα βρισκόμουν. Προφανώς καταλαβαίνεις υπήρχαν και πράγματα τα οποία δεν με αφορούσαν και δεν ήθελα να συνταχθώ μαζί τους, οπότε έφυγα από τον χώρο. Δεν έχει να κάνει με το αν άλλαξαν τα πιστεύω μου ξαφνικά. Ο δρόμος της ζωής μου πέρασε από εκεί και πλέον βρίσκομαι εδώ που είμαι σήμερα. Ο καθένας έχει τον δρόμο του και αυτός ήταν ο δικός μου. Η μουσική πάντως παραμένει σταθερά συνοδοιπόρος μου σε ό,τι έχω κάνει, τουλάχιστον αυτό είναι το σταθερό σημείο στη ζωή μου. (γέλια) Δεν έχω πρόβλημα να απαντάω σε αυτή την ερώτηση γιατί η κοινωνία μας είναι μικρή και όλοι ξέρουν πάνω-κάτω ποιος είναι ο καθένας και τι έχει κάνει. Όταν κάνω κάτι που μου αρέσει παθιάζομαι και βάζω όλον μου τον εαυτό, αλλά όταν πιστέψω πως κάτι δεν αξίζει και δεν μου κάνει, και χάνει την αλήθειά του, τότε είναι που φεύγω. Θα μπορούσα φαντάσου να ζω από την μουσική τραγουδώντας άλλα πράγματα. Είχα τις προτάσεις και μπορούσα να το κάνω, αλλά δεν μπορούσαν να το υποστηρίξω γιατί δεν ταίριαζε στον χαρακτήρα μου και δεν μου άρεσε. Αυτό που κάνω τώρα νομίζω πως είναι το ιδανικό για εμένα.
Ok Γιάννη, δεν έχω άλλες ερωτήσεις. Σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου και εύχομαι τα πράγματα να εξελιχθούν όπως τα θες...
Και εγώ σε ευχαριστώ και εσένα και το Rockingγια την στήριξη. Θα τα πούμε από κοντά σε κάποια συναυλία.