Spiritualized

Ελάχιστοι μουσικοί έχουν καταφέρει να έχουν μια πορεία αντίστοιχη με αυτή του Jason Pierce. Και αυτό γιατί, παρόλο που δεν πήραν την ευρεία αναγνώριση που τους άξιζε, οι Spacemen 3 υπήρξαν καθοριστικοί για τη δεκαετία του 1980. Και η συνέχεια ήταν ακόμη πιο ένδοξη καθώς οι Spiritualized αποτέλεσαν μια τεράστια δικαίωση για τον δημιουργό που, μέχρι σήμερα, συνεχίζει να κυκλοφορεί σπουδαία άλμπουμ μαζί τους. Για αυτό εξάλλου ανυπομονούμε για την συναυλία τους την Πέμπτη 29 Μαΐου στον Λυκαβηττό.

Αν πάμε όμως 30 χρόνια πίσω, στο μακρινό 1995, θα βρούμε τους Spiritualized να χτίζουν ακόμη τον ήχο τους. Και αυτό γιατί, τρία χρόνια μετά το ντεμπούτο τους, κυκλοφορούν το "Pure Phase", ένα άλμπουμ που μέχρι σήμερα μπορεί να περηφανεύεται πως αποτελεί ένα από τα πιο τολμηρά και ανατρεπτικά δείγματα συνδυασμού space rock, shoegaze, αλλά και χιλιάδων άλλων πραγμάτων.

Πολύ πιο πειραματικό και "άγουρο" από το αριστουργηματικό "Ladies and Gentlemen We Are Floating in Space" που ακολούθησε, το δεύτερο άλμπουμ των Βρετανών συχνά παραβλέπεται. Όμως, εδώ, συναντάει κανείς όλα αυτά τα στοιχεία που στη συνέχεια θα γίνουν σήμα κατατεθέν του ήχου τους, ενώ, παράλληλα, ανά φάσεις τους ακούμε όπως δεν τους ακούσαμε ποτέ ξανά στην καριέρα τους. Συνδυάζοντας σχεδόν τα πάντα, από folk μέχρι ψυχεδέλεια και από gospel και brit pop μέχρι drone και ηλεκτρονική μουσική, το συγκρότημα δομεί ένα ηχητικό σύμπαν γεμάτο αντιθέσεις και αλληλουχίες που αποκαλύπτουν τις πολλαπλές όψεις της μουσικής των Spiritualized.

Από το εντυπωσιακό χτίσιμο του "Medication" που ξεκινάει ως μια ωδή στη μελωδία και καταλήγει σε ένα θορυβώδες ντελίριο, μέχρι τις ambient αποχρώσεις του "The Slide Song", και από εκεί στον αναπολογητικό θόρυβο του "Electric Phase" και το συγκινησιακά φορτισμένο "All of My Tears", οι Spiritualized εδώ βρίσκονται σε έναν καλλιτεχνικό οργασμό που συνέχεια φτάνει σε νέες κορυφώσεις. Πως αλλιώς εξάλλου να περιγράψει κανείς το rock ξέσπασμα του "These Blues", την απελευθερωτική λύτρωση που κουβαλά το "Let It Flow", ή, γενικότερα, τον τρόπο που το άλμπουμ σιγά-σιγά εξελίσσεται στο "Low" των ‘90s; Και όλα αυτά χωρίς να αναφερθούμε στο γεγονός ότι ο δίσκος εμπεριέχει το "Lay Back in the Sun", ένα από τα καλύτερα τραγούδια που έχει γράψει μέχρι σήμερα το συγκρότημα.

Φυσικά, τα κομμάτια ξεχωρίζουν και λόγω της, πολυεπίπεδης και τολμηρής για την εποχή, παραγωγής που δένει τέλεια τα πάντα. Επίσης, η συμβολή του Balanescu Quartet στα έγχορδα προσδίδει μια κλασική και ταυτόχρονα μοντέρνα αύρα, διαχρονικό παράδειγμα της ικανότητας του συγκροτήματος να συνδυάζει το παρελθόν, το παρόν, και το μέλλον του εναλλακτικού rock μέσα από μελωδίες αλλά και γενναίους πειραματισμούς. Επιπλέον, το άλμπουμ λειτουργεί και ως μια ελεγεία πάνω στην τέχνη της επανάληψης αλλά και της συνεχούς μεταμόρφωσης, στοιχεία που είναι έντεχνα απλωμένα κάτω από άπειρα layers ήχου και αναμένουν τον ακροατή να τα εξερευνήσει, προσφέροντας μια μοναδική ηχητική εμπειρία, ανοιχτή στην προσωπική ερμηνεία του καθενός από εμάς.

Συγχρόνως όμως, η διαδικασία της ηχογράφησης υπήρξε μεταμορφωτική και για το ίδιο το σχήμα καθώς, μέχρι το τέλος των ηχογραφήσεων, οι Mark Refoy και Jonny Mattock θα απολύονταν ενώ ο Pierce θα άλλαζε το όνομα του συγκροτήματος σε Spiritualized Electric Mainline, κάτι που - ευτυχώς εδώ που τα λέμε - κράτησε ελάχιστα. Όπως ήταν σχεδόν βέβαιο, κατά την αρχική του κυκλοφορία το "Pure Phase" έλαβε ανάμεικτες κριτικές αφού ήταν αρκετοί αυτοί που το θεώρησαν πολύ εσωστρεφές, δύσκολο στο άκουσμα, ή υπερβολικά φιλόδοξο. Όπως, όμως συμβαίνει με πολλά αριστουργήματα, με το πέρασμα του χρόνου η αξία του άλμπουμ αναγνωρίστηκε ευρύτερα και πλέον θεωρείται ένα αριστούργημα της δεκαετίας του '90, που ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει καλλιτέχνες και ακροατές.

Και αυτό γιατί το "Pure Phase", εκτός του ότι αποτελεί μία πλούσια και πολυεπίπεδη ηχητική εμπειρία που επιτρέπει στον ακροατή να χαθεί μέσα σε σκέψεις και ήχους, παραμένει ένα μνημείο άκρατου πειραματισμού. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον Jason Pierce, ο οποίος με βεβαιότητα αποτελεί έναν από τους πιο δημιουργικούς μουσικούς των τελευταίων δεκαετιών, αλλά στο πως, συνολικά, καταφέρνει να μας μεταδώσει το κλίμα μιας εποχής όπου το εναλλακτικό rock διεύρυνε συνεχώς τα πράγματα που μπορούσε να χωρέσει κάτω από την ομπρέλα του.

Τριάντα χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το δεύτερο άλμπουμ των Spiritualized παραμένει μια δυναμική απόδειξη του η αληθινή τέχνη είναι εκείνη που τολμά να δοκιμάσει το καινούργιο και το διαφορετικό, χωρίς να ανησυχεί για το αν θα βρει πρόθυμους ακροατές. Το γεγονός εξάλλου ότι οι Spiritualized σήμερα συνεχίζουν να θριαμβεύουν ενώ γιόρτασαν τα 30 χρόνια του δίσκου μέσα από μια άκρως πετυχημένη επετειακή περιοδεία, αποδεικνύει πως η επιλογή τους αυτή φυσικά και τους βγήκε σε καλό αφού το άλμπουμ συνεχίζει να γεννά συγκινήσεις και να καλεί το κοινό να το εξερευνήσει ξανά και ξανά.