Η εποχή που σκαρφαλώσαμε ξανά το βουνό των Psychotic Waltz

-Like Footnotes Songs on Facebook-

So I write this song of mine
To soothe my ears and ease my mind
And so another written page
Will turn into the everflow
Will no one ever really know about me
Should they even care

Οι παραπάνω στίχοι προέρχονται από το δεύτερο άλμπουμ των Psychotic Waltz, πίσω στο μακρινό 1992. Η μαγική εκείνη πεντάδα μουσικών, από την οποία προέκυψαν τέσσερις εμβληματικοί δίσκοι για το progressive metal την περίοδο 1990-1996, έβλεπε το κοινό της να αυξάνεται με ιδιαίτερα μικρούς και διόλου ικανοποιητικούς ρυθμούς. Μετά «θάνατον», δηλαδή μετά το 1996, οι κυκλοφορίες της μπάντας απέκτησαν σιγά-σιγά την αναγνώριση που τους άξιζε, όχι τόσο ποσοτικά, όσο ποιοτικά.

Αυτή η αναγνώριση ουδέποτε είχε γίνει αντιληπτή στην πραγματική της έκταση. Ούτε καν από τον ίδιο τον Devon Graves - έκτοτε ο μόνος πραγματικά ενεργός μουσικός (αντε και λίγο ο ντράμερ Norm Leggio). Πριν την επανένωση, το δίδυμο Dan Rock/Brian McAlpin είχε να πιάσει κιθάρα στα χέρια του χρόνια ολόκληρα, αν σημαίνει κάτι αυτό. Σε πολύ πρόσφατη συνέντευξή του, ο Graves δήλωνε πόσο εξεπλάγη όταν συνειδητοποίησε την ανταπόκριση του κόσμου, ακούγοντας άτομα στις reunion συναυλίες να του δηλώνουν με στόμφο πόσο σημαντικοί ήταν οι δίσκοι τους για τις ίδιες τους τις ζωές.

Στη μουσική, η αναγνώριση είναι ένα πιάτο που τρώγεται λίγο έως πολύ κρύο. Πάντα. Άλλες φορές με καθυστέρηση μιας κυκλοφορίας, άλλη φορά με καθυστέρηση ετών. Άλλες, πάλι, με καθυστέρηση μιας ολόκληρης ζωής, όπως η περίπτωση του Sixto Rodriguez για παράδειγμα.

Το 2012, το πλήρωμα του χρόνου έφτασε ώστε να δούμε Psychotic Waltz στη χώρα μας. Όμως, αν με ρωτάτε, ελάχιστα θυμάμαι από εκείνο το βράδυ. Ο ήχος ήταν εν γένει κάκιστος και ακόμα πιο απαράδεκτος στο σημείο όπου βρισκόμουν. Όχι πως έπεσα από τα σύννεφα, φυσικά. Οι ηχολήπτες, κυρίως εγχώριοι μα αρκετές φορές και εκείνοι των ίδιων των μπαντών, ανέκαθεν έδειχναν εντελώς ανίκανοι να ξεπεράσουν ηχητικούς σκοπέλους για να φτάσουν σε ένα ανεκτό αποτέλεσμα, δεδομένων των εκάστοτε συνθηκών των συναυλιακών χώρων.

Και αν η προαναφερθείσα επιστροφή δεν μας αντέμειψε, το νέο άλμπουμ μετά από κενό 24 χρονών μπορεί να υπερηφανεύεται πως, όχι μόνο έπιασε τον πήχη, μα δικαίως αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για την μπάντα. Ετούτη η πρόταση στην επίσημη κριτική περιγράφει αντικειμενικότατα το αποτέλεσμα: «Το "The God-Shaped Void" συνεχίζει εκεί που σταμάτησε το "Bleeding", έχοντας περάσει μέσα από ένα φίλτρο της μετέπειτα πορείας του Devon Graves και έχοντας προσαρμοστεί σε σημερινά ηχητικά δεδομένα.»

Λίγες αντιρρήσεις θα βρούμε και στην άτυπη κατάταξη των πέντε (πια) κυκλοφοριών των Psychotic Waltz, αφού η θέση πάνω από το "Mosquito" και κάτω από το "Bleeding" μοιάζει λίγο έως πολύ δεδομένη, άσχετα από την αξία που δίνει στο καθένα από αυτά τα άλμπουμ ο ακροατής.

Όσον αφορά τα δύο πρώτα full-length, "A Social Grace" και "Into The Everflow", προϊόντα ανεπανάληπτης έμπνευσης, αυτά αφήνουν πολλά σκαλιά πίσω κάθετι που έχει κυκλοφορήσει η μπάντα. Κάτι η ποίηση της στιχουργίας, κάτι η παράνοια στις κιθάρες, μια εποχή που η μουσική τους μπορούσε να περιγραφεί άψογα από το ίδιο το όνομα του συγκροτήματος. Από εκείνες τις περιπτώσεις που το όλο για κάποιο λόγο ξεπερνά τα επί μέρους και ως εκ τούτου δεν δύναται να επαναληφθούν με την ελύτικη μέθοδο που συχνά επαναλαμβάνουν οι νεο-έλληνες.

Ας κάνουμε, λοιπόν, μια μικρή βουτιά στους στίχους του δίσκου, ως συνηθίζει ανά καιρούς αυτή η στήλη. Κι ας δεν είναι concept, κι ας ερωτοτροπεί με τα κλισέ, κι ας δεν είναι προοδευτικό, το σκοτάδι του "A God Shaped Void" επαναλαμβάνεται σε όλο το άλμπουμ με φανερή νοηματική συνάφεια.

Το διαρκώς επαναλαμβανόμενο μήνυμα αφορά μια κοινωνία σε κατηφορικό μονόδρομο μέσα από εστίες συλλογικής ή ατομικής διαφθοράς. Οι περιγραφές ντύνονται χάριν ατμόσφαιρας από εικονοπλασίες διαστημικές και βιβλικές. Άλλωστε, η έκφραση περί ενός κενού στην ψυχή μας, το οποίο μπορεί να να καλυφθεί μονάχα από τον Θεό (ή την έννοια κάποιου θεού), κοσμεί τον τίτλο της κυκλοφορίας, "The God-Shaped Void".

Οι απαρχές τις ιδέας αυτής εντοπίζονται στον πασίγνωστο Γάλλο φυσικό του 17^ου αιώνα, Blaise Pascal, το όνομα του οποίου έχει βρει μέχρι σήμερα τη γαλήνια αιωνιότητά του στα μανόμετρά μας. Ωστόσο, αρκετοί μελετητές της Αγίας Γραφής ισχυρίζονται πως πρόκειται για ιδέα που προέρχεται απευθείας από τις διδαχές του χριστιανισμού, χαμένη σε κάποιες από τις μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης...

"Devils And Angels": Το ντεμπούτο τους είχε ξεκινήσει με το "…And The Devil Cried". Ο διάβολος μνημονεύεται σημειολογικά και στον τίτλο του φετινού εναρκτήριου κομματιού. Οι επιπτώσεις είναι πια απτές κι επιστρέφουν να διεκδικήσουν ό,τι τους αναλογεί (You have manifested a living form of all your secrets, all your buried bones), η πτώση από τον παράδεισο στην κόλαση δεν προκάλεσε απώλειες (We have survived falling from so high). Το ρεφραιν περιγράφει την άνοδο στα ουράνια, ωστόσο είναι παραπλανητικό καθώς η εποχή των συμφορών έχει ήδη ξεκινήσει (Angels taking flight as the black wings fill the sky, while the serpents serenade "Rise").

"Stranded": Ο αρνητισμός σε πρώτο πλάνο μέσω μεταφυσικών μεταφορών. Ο άνθρωπος είναι ο κομιστής και ο Graves μιμείται τη φωνή του Passenger, που έχει πάρει τα ηνία και δίνει τις εντολές (Set our course to one direction, to the black side of the Sun), εκμεταλλευόμενος τα πάθη μας (Dark emotions they invite strangers, passengers, parasites. Through the portal open wide, through my weakness, through my pride). Το κλείσιμο είναι μια επαναλαμβανόμενη κραυγή για βοήθεια από την κλειστοφοβική απεραντοσύνη του διαστήματος: Send transmission! We are stranded!

"Back To Black": Εκ των πλέον άμεσων κομματιών του άλμπουμ. Η εκφορά της λέξης black απογειώνει την πώρωση του αποτελέσματος. Το ξεκίνημα σε ευθύ λόγο ("Sister fell into the well" I heard you cry) θα μπορούσε να συνδεθεί με το "Sisters Of The Dawn", που ακολουθάει αρκετά μετά στον δίσκο. Η ενσάρκωση του απόλυτου Κακού συνεχίζει να καλείται (Someone cried the words of Lucifer's song). Στο ρεφραίν διαφαίνεται η πιο οργισμένη προσέγγιση, που το κάνει να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα τραγούδια (You're reaping what you've sown, the Devil keeps his own. Come redemption day, back to black, you fade away).

"All The Bad Men": Αλήθεια, τα πιάσατε τα πεντακάθαρα ‘ryche vibes στις κιθάρες ή πρέπει να γίνει αναφορά στο Operation: Nightshade των στίχων; Εδώ ισορροπούμε στο μεταίχμιο δύο πιθανών ερμηνειών: Αφενός, μια ειρωνία για τις θεωρίες συνωμοσίας (Some say the bad men built a big machine that they hide from the world. Code name "Operation Nightshade" / Blame it on the bad men. Blame it on the bad, bad men). Αφετέρου, είναι αδύνατο να αγνοήσεις πως το μίασμα πάνω από την ανθρωπότητα έχει όντως συγκεκριμένους δημιουργούς (Some say that the bad men dropped the bomb today. Some say the bad men started every war and they lied to the word). Το γεγονός πως οι ευθύνες ιστορικά παραμένουν θολές στον αποδέκτη και δεν έχουμε υλικό παρά για γενικολογίες κακών πολιτικών, κακών ηγετών, κακών ανθρώπων είναι μάλλον η πραγματική ουσία του τραγουδιού.

"The Fallen": Τα καθαρά αρπίσματα του "The Fallen" είναι σαφής αναφορά σε μπαλαντοειδείς συνθέσεις το παρελθόντος, βλέπε "I Remember" και "Hanging On A Sting". Το μικρό κόψιμο με εμβατηρικά ντραμς εντείνει τη σύνδεση με το παρελθόν. Ο αφηγητής μιλάει σε πρώτο πρόσωπο και εισέρχεται στο μυαλό του "sweet child", μόνο για να βρει ένα μέρος πιο σκοτεινό απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς (A darker shade of light coiled deep inside you in the corner of your mind). Η στιχουργία δε του ρεφραίν είναι το τσιτάτο επαναλαμβανόμενο we are the fallen, fallen from the stars, που σχετίζεται ως εικόνα με το "Stranded" που ακούσαμε νωρίτερα.

"While The Spiders Spin": Η εισαγωγή είναι από τις λιγοστές γλυκές στιγμές του δίσκου, λειτουργεί μόνο ως αντίθεση με το κυρίως μουσικό θέμα. Στιχουργικά, διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα και επικεντρώνεται με σαφήνεια στην αποξένωση που προκαλεί η τεχνολογία. Εξ ου και η ευκόλως εννοούμενη λέξη που παραλείπεται από τον τίτλο είναι το "web". Το κινητό (cell) κάνει το προφανές μπλέξιμο με το κελλί (cell) και το κέλυφος (shell) (Here in my cell, down in my shell, I hold in my hand a hi-def window to my life), ενώ η λέξη addiction σχηματίζει την παθολογική προέκταση που επιθυμεί να δώσει ο Graves. Οποιαδήποτε απόπειρα για διαφυγή είναι δύσκολη (Stuck like flies, this web worldwide will swallow) αφού το cocooning λίγο πριν γίνει viral συλλαμβάνεται εδώ ως το τελικό στάδιο της πτώσης (Spin the looms to our cocoons they bleed you, bereave you).

"Pull The String": Επιστροφή στο κεντρικό θέμα περί Σατανά, Αγγέλων και αλληγοριών της κατρακύλας της ανθρώπινης κοινωνίας. Δημαγωγοί που κινούν τα νήματα, λαός μαριονέτες και δύο από τους δυνατότερους στίχους του δίσκου, σε μία από τις καλύτερες συνθέσεις του – δεν είναι τυχαίο που επιλέχθηκε να ανταμειφθεί με το λατρεμένο φλάουτο που κληροδότησαν οι Jethro Tull στους Psychotic Waltz. Οι δύο αυτοί στίχοι είναι οι εξής: "Angels carry guns" και "The Gods are crying bombs", με σαφείς τις αναφορές στις ανά καιρούς «ειρηνευτικές» πολεμικές επιχειρήσεις.

"Demystified": Ο δίσκος έχει πάρει μπρος για τα καλά. Όταν μετά από ένα φοβερό πρώτο μισό έρχεται ένα δεύτερο με ακόμα περισσότερη ποιότητα και συναίσθημα, καταλαβαίνεις πως έχουμε ένα από τα άλμπουμ της χρονιάς. Το "Demystified" είναι ανατριχιαστικό και οι στίχοι του είναι πιο ευρηματικοί από τους γείτονές του, θυμίζοντας εποχές "Bleeding". Όταν ο Graves ανεβαίνει βουνό (I climb the mountain to ascertain) όλοι στεκόμαστε προσοχή, διότι την τελευταία φορά που το είχε κάνει αυτό, ήταν στο "Into The Everflow" (I climb up to the mountain just to share my point of view), μία από τις καλύτερες metal συνθέσεις όλων των εποχών.

"Season Of The Swarm": Bonus track από την Mediabook έκδοση. Δεδομένης της ποιότητάς του, δεν μπορεί παρά να λογιστεί ως κανονική σύνθεση στη ροή του δίσκου. Η πτώση μας μοιάζει αναπόφευκτη (Crossed the line of no return) και η κρεμάλα βέβαιη (One by one to the gallows). Το δεύτερο μισό στρέφει το βλέμμα σε μια εξουθενωμένη γυναικεία παρουσία (Broken nails from digging stony ground) αφημένη στη μοίρα της, παρακαλώντας τον χειμώνα να φέρει γρηγορότερα την καταιγίδα, ώστε να ακολουθήσει η εποχή του σμήνους.

"Sisters Of The Dawn": Κριτικής συνέχεια για μια κοινωνία που έχει προ πολλού υποκύψει στις λάθος επιλογές της (What have we created here? Αsylum of hate and fear. Alone on a Godless sphere). Δώσαμε στο κέρδος (Your choice of the poison pill seen through the eye of a dollar bill) και την εξουσία (Who's the man on the big TV, sayin' "Everybody's gotta vote for me’) την άγραφη επιταγή και, ως εκ τούτου, κατηγορούμαστε ως architects of our disrepair, dreamers of our own nightmare.

"In The Silence": Ένα εξαιρετικό τελείωμα που θα μπορούσε να προέρχεται κατευθείαν από το "Bleeding". Η μελωδία έχει το ending feeling που οφείλει να έχει το τελευταίο κομμάτι κάθε δίσκου που σέβεται τον εαυτό του. Στιχουργικά, παρουσιάζεται έστω και αργοπορημένα το μόνο αισισόδοξο μήνυμα που θα ακούσουμε σε όλο το άλμπουμ (Forgotten angel, here you have no throne. You've crossed the line one last time. And from within our shedding skin we re-emerge), επίκαιρα τοποθετημένο.

-Like Footnotes Songs on Facebook-

Footnotes

♠ Δεν είμαι αντικειμενικός με το μεγαλείο των Spectral Lore. Ούτε μπορώ να ισχυριστώ πως έχω σφαιρική εικόνα του black metal της εκάστοτε χρονιάς. Κάθε άλλο. Ωστόσο, μετά από μερικές ακροάσεις, αισθάνομαι πως ένας από τους καλύτερους τρόπους να εκμεταλλευτώ αυτόν τον ημι-εγκλεισμό είναι να εξερευνήσω κάθε σπιθαμή του ταξιδιού που κάνουν φέτος στο ηλιακό μας σύστημα, κατ’ αντιστοιχία με αυτό που έκανε ο Gustav Holst στις αρχές του περασμένου αιώνα. Συνταξιδιώτες τους σε αυτό, οι Mare Cognitum. "Wanderers: Astrology Of The Nine", λοιπόν, ολόκληρο και στο Bandcamp. Επί τη ευκαιρία, ας κάνω και μια αναφορά σε δύο υπερ-συνθεσάρες από το παρελθόν τους. "The Thorns That Guide My Warpath" (2012) και "The Cold March Towards Eternal Brightness" (2014). 25 λεπτά και 15 λεπτά αντίστοιχα. Τόσο χρειάζεται, ναι.

♠ Έχουμε και δύο jazz-o-ethnic δισκάκια να λιώνουμε ήδη φέτος. Σε αφρικανικούς ρυθμούς, από τον απώτατο βορρά στον απώτατο νότο, ξεκινάμε από τον Majid Bekkas με το Magic Spirit Quartet του και φτάνουμε στο πολυαναμενόμενο δεύτερο άλμπουμ των Shabaka And The Ancestors. Μεγάλη η απόσταση από το Μαρόκο μέχρι τη Νότια Αφρική, μην παραπλανηθείτε από τις δισδιάστατες απεικονίσεις μιας σφαίρας.

♠ Οι πρωτοφανείς αυτές ημέρες έχουν, τουλάχιστον, όμορφη παρέα με καταιγισμό καινούργιων κυκλοφοριών. Το εξαιρετικό φετινό Intronaut ανταποκρίνεται πλήρως σε όλες τις υψηλές προσδοκίες που είχαμε, η ένοχη απόλαυση του alcest-lookalike των Ρώσων Skyforest είναι άψογη παρέα, ενώ οι πένθμοι τόνοι των Godthrymm ντύνουν όμορφα το βραδινό σου μπαλκόνι, για τα γούστα μου ακόμα καλύτερα και από το φετινό My Dying Bride.

♠ Πρόσφατα ανεβάσαμε στο site ένα νέο σχετικά με το βίντεο ολόκληρης της τελευταίας συναυλίας των Oceansize πίσω το 2010. Η μουσική μας σκηνή είναι πολύ μικρότερη χωρίς αυτούς, ωστόσο η φλόγα τους ζει ακόμα. Πάρτε για παράδειγμα, μια πανάγνωστη μπάντα στην Κουριτίμπα της Βραζιλίας, Othersame, και το φετινό της ντεμπούτο. Αξίζει να πάρει περισσότερη αγάπη.