[Βιβλίο]: Prog Rock FAQ (Will Romano)

Μια αναλυτική και σε βάθος προσέγγιση της progressive μουσικής

Από τον Χρήστο Καραδημήτρη, 05/06/2015 @ 12:28
Η αλήθεια είναι πως στους καιρούς μας ζούμε συμβαίνουν αρκετά πρωτόγνωρα πράγματα γύρω από το progressive παρακλάδι της rock μουσικής, οπότε δεν με εξέπληξε ιδιαίτερα η κυκλοφορία ενός βιβλίου γύρω από αυτό. Μπορεί οι φίλοι αυτού του μουσικού ιδιώματος να μην υπήρξαμε ποτέ ιδιαίτερα συνηθισμένοι σε τέτοιες πολυτέλειες, αλλά η αλήθεια είναι πως αυτό το είδος έχει τόσο πολύ βάθος που αυτόματα καθίσταται ιδανικό για εις βάθος αναλύσεις, σαν αυτές που εμπεριέχει το "Prog Rock FAQ".

Ο συγγραφέας του, Will Romano, είναι ένας δημοσιογράφος με σημαντικές συνεργασίες στο βιογραφικό του (New York Times) και είχε την ευκαιρία να ζήσει από κοντά τις χρυσές μέρες του ιδιώματος πίσω στη δεκαετία του '70. Μέσα από τη γραφή του διαπερνά την αγάπη του για κάθε έκφανση της προοδευτικής σκέψης στη μουσική και θεωρώ πως προσπαθεί να κινηθεί σε τρεις βασικούς άξονες.

Prog Rock FaqΑρχικά, θέλει να αποτυπώσει μια χρονική γραμμή συνέχειας του ιδιώματος, ξεκινώντας από τις απαρχές της prog μουσικής, περνώντας από τις πρώτες μπάντες που υπέγραψαν συμβόλαια με δισκογραφικές και φτάνοντας ως την εποχή που ξοδευόντουσαν σημαντικά χρήματα για την εκάστοτε επόμενη μεγάλη μπάντα του χώρου. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η ανάλυση των επιπτώσεων που είχε η εμφάνιση και επιδρομή του punk προσεγγίζοντάς το τόσο κοινωνικοπολιτικά, όσο και επιχειρηματικά (από πλευράς δισκογραφικών) και πως οδήγησε στην κατάρρευση του prog. Γίνεται αναφορά στη γέφυρα με το AOR στα '80s (μέσω των Asia, του John Wetton κλπ), ενώ φτάνει μέχρι και τις μέρες μας, άλλοτε με διάφορες επιμέρους, διάσπαρτες αναφορές, κι άλλοτε με την παρουσίαση ενδεικτικών σημερινών ονομάτων, τα οποία κατά την προσωπική μου άποψη δεν εκφράζουν και σε μεγάλο βαθμό το ιδίωμα σήμερα.

Επιπρόσθετα, παρουσιάζει αναλυτικά κάποια δομικά στοιχεία που κατέστησαν αυτή τη μουσική ξεχωριστή. Υπάρχουν κεφάλαια για τη χρήση του mellotron, για τα concept άλμπουμ, για τα μακροσκελή τραγούδια (άνω των 10 λεπτών), για τα μεγαλεπήβολα artwork ή τις grandiose ζωντανές εμφανίσεις, καθώς και στα βίντεο ντοκουμέντα που έμειναν από τη δεκαετία του '70. Μέσα από κάθε τέτοιο στοιχείο γίνεται σύνδεση με καλλιτέχνες ή κυκλοφορίες, αφού παραδείγματος χάριν δεν μπορείς να μιλάς για concept άλμπουμ και να μην αναφερθείς στους Genesis ή τους Pink Floyd (σε όλους βασικά) και δεν μπορεί να κάνεις ανάλυση μακροσκελών τραγουδιών χωρίς να φτάσεις μέχρι τον Frank Zappa και την συγγένειά του με την prog μουσική.

Τέλος, ίσως το σημαντικότερο στοιχείο του βιβλίου (που υποδεικνύεται και στον τίτλο του) είναι ότι δίνει βήμα σε μουσικούς να μιλήσουν για το prog του τότε και του τώρα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αναλώνεται σε συνηθισμένες ή τετριμμένες συνεντεύξεις. Αντ' αυτού υπάρχουν συνεντεύξεις με τον πρώτο κιθαρίστα των Jethro Tull, Mick Abrahams, τον σαξοφωνίστα των Van Der Graaf Generator, David Jackon και τον πρώτο κιθαρίστα των Genesis, Anthony Phillips, όπου όλοι τους έχουν ενδιαφέρουσες ιστορίες να παραθέσουν.

Επίσης, υπάρχει ξεχωριστό κεφάλαιο για το Ιταλικό progressive rock των '70s, το οποίο περιλαμβάνει συνέντευξη του Alberto Moreno των Museo Rosenbach (ProgSession κανείς;), ενώ αντίστοιχα υπάρχουν θέματα για obscure ονόματα, όπως οι Clouds, οι Henry Cow αλλά και για το κίνημα του RIO (Rock in Opposition) στοιχεία που δίνουν εξτρά ενδιαφέρον στο βιβλίο, μαζί με ενδιαφέρουσες ιστορίες όπως αυτή της πίσω από την παραλίγο συνεργασία του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τους Yes, ως αντικαταστάτη του Rick Wakeman.

Η αλήθεια είναι πως σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο περιστρέφεται γύρω από συγκεκριμένα ονόματα, όπως οι Yes, οι King Crimson, οι ELP, οι Genesis και οι Jethro Tull, κάτι που ταυτόχρονα καλό και κακό. Αφενός, δίνει έμφαση σε ωραίες λεπτομέρειες γύρω από αυτά, αλλά την ίδια στιγμή αγνοούνται ή έχουν πολύ μικρή παρουσία άλλα εξίσου σημαντικά ονόματα για το χώρο. Επίσης, προσπαθώντας να εισχωρήσει σε λεπτομέρειες και εις βάθος αναλύσεις θεμάτων, υπάρχουν σημεία στο βιβλίο που το ενδιαφέρον χάνεται και ίσως γίνεται λίγο κουραστικό, ειδικά για κάποιον που δεν ενδιαφέρεται να εντρυφήσει ιδιαίτερα στο θέμα.

Σαν σύνολο, πρόκειται για μια παραπάνω από αξιόλογη κυκλοφορία που καταφέρνει να παραθέσει πολλές ιδιαίτερες και όχι τόσο διαδεδομένες πτυχές της progressive rock μουσικής, όπως επίσης και πολλές ιστορίες που άξιζαν να δουν το φως της δημοσιότητας. Αν και χρειάζεται το χρόνο του αποτελεί ένα πολύ όμορφο σημείο αναφοράς για κάποιον που θέλει να έχει εξτρά πληροφορίες για μουσικούς και άλμπουμ, λειτουργώντας συμπληρωματικά στις ακροάσεις τους. Οι φίλοι του progressive rock έχουν την φήμη ότι υπέρ-αναλύουν τα στοιχεία της μουσικής που αγαπάνε και σε αυτό το πλαίσιο θα κερδίσουν πολλά αναζητώντας το βιβλίο του Will Romano.
  • SHARE
  • TWEET