Tune-Yards

Whokill

4AD (2011)
Από τον Παντελή Μαραγκό, 06/10/2011
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;
Από την ιστορική ετικέτα της 4AD μάς ήρθε ένας από τους πιο ενδιαφέροντες «πειραματικούς» δίσκους που κυκλοφόρησαν φέτος. Το δεύτερο album των tUnE-yArDs, του project ενός τρελοκομείου που απαντά στο όνομα Merill Garbus, όσο περίεργο, ανένταχτο και ανεξάρτητο κι αν είναι, δεν το έχει στη μοίρα του να περάσει απαρατήρητο. Δίσκος που έχει ό,τι χρειάζεται για να καταλήξει να γίνει ένα πρώτης τάξης κόλλημα σε όποιον μπορεί να ακούσει τέτοιου είδους πράγματα. Το να μιλήσουμε για tribal / funk / jazz ήχους είναι περιοριστικό. Εδώ έχουμε να κάνουμε με χρονοκάψουλα που μας ταξιδεύει στη mama-africa και στις παρυφές της απαρχής του ρυθμού. Δεν είναι ο James Brown η επιρροή, εκείνος ο ηγέτης των Zulu είναι, ο Shaka!

Αντλώντας στοιχεία από παραδοσιακούς ήχους της Αφρικής που εκ παραδρομής έχουν κάτσει στο υποσυνείδητό της, η -γεννημένη στη Νέα Αγγλία και δραστηριοποιούμενη στο Oakland- Garbus ερμηνεύει αχαλίνωτη, σαν παιδί που πάει για πρώτη φορά σε λούνα παρκ. Αμέσως μόλις πατήσεις play γίνεται αντιληπτή μια τρομερή, πρωτόγονη ορμή. Ξεκινώντας από μινιμαλιστικές ενορχηστρώσεις, φορτώνει επιπρόσθετα επίπεδα που καταλήγουν σε ένα ιδιαιτέρως πλούσιο ηχητικό αποτέλεσμα, στο οποίο η χαρακτηριστική φωνή και τα παραμορφωτικά φίλτρα από τα οποία αυτή περνάει παίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Στις επιρροές της δε μπορείς να μην αναγνωρίσεις την Björk, τη M.I.A., τους CocoRosie, τους Dirty Projectors (με τους οποίους περιόδευσε) και τους Yeasayer. Παρ' όλα αυτα, θα ήταν άδικο να μην ξεκαθαρίσουμε ότι όταν μιλάμε για την περιπτωσάρα της, μιλάμε για πολλά κιλά ταλέντο!

Έξυπνες και «γρήγορες» μικρομελωδίες, ένα πολύ καλό μπάσο, σαξόφωνα που γρυλίζουν, κοφτά punk riffs, κρουστά που υποφέρουν από το κοπάνημα (αλλά «απολαμβάνουν» τους πρωτότυπους ρυθμούς στους οποίους υποβάλλονται) και μια φωνή (μα τι φωνή!) που είναι ικανή για τα πάντα, συνθέτουν ένα πολύχρωμο, περιπετειώδες μωσαϊκό. Θα ήταν τραγική παράλειψη από μέρους μου να μην κάνω μνεία στον τρόπο ερμηνείας της Garbus, παρόλο που αυτός είναι τόσο αντισυμβατικός που καταλήγει υπεράνω κάθε περιγραφής. Γιατί είναι άλλο πράγμα να μιλάς για κάποιον που έχει μια ιδιαίτερη χροιά και άλλο για κάποιον που «ξεσκίζει» το λαρύγγι του έχοντας βάλει τους φθόγγους μέσα σε σφεντόνα, λίγο προτού τους εκσφενδονίσει με τόση δύναμη που κολλάει τη βελόνα στα κατακόκκινα.

Οι πρωτότυπες ιδέες αποκτούν προστιθέμενη αξία από μερικούς εξαιρετικούς στίχους που προέρχονται από τα ερεθίσματα της σύγχρονης αστικής ζωής. Έτσι, το άκουσμα του δίσκου μοιάζει σαν ένα αστραπιαίο ταξίδι από τις ζούγκλες της Αφρικής μέχρι τις «τσιμεντένιες ζούγκλες» των υπερχρεωμένων δυτικών κοινωνιών. «My country bleeding me / I will not stay in your arms» μάς λέει στο εξαιρετικό "My Country" που ανοίγει το δίσκο και τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει; Αα, ναι! Στις 12.000 έφτασαν οι ελληνικές αιτήσεις μετανάστευσης για την Αυστραλία λέει... (Προσοχή! κυκλοφορούν απατεώνες που ισχυρίζονται ότι μεσολαβούν για τη χορήγηση visa). Η Garbus, πάντως, δεν είναι απατεώνας. Κι αν ήταν από εκεί κάτω θα ήταν Αβορίγινας, δίχως την παραμικρή αμφιβολία.

Στο "W H O K I L L" περισσότερο αντιπαραθέτει, παρά συνδυάζει τους παραδοσιακούς ήχους με εκείνους που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία. Κατά αυτό τον τρόπο δημιουργεί ένα άκρως εκρηκτικό μείγμα που είτε σε συνεπαίρνει και το λατρεύεις ή σου προκαλεί πονοκέφαλο και το πετάς στα σκουπίδια. Προσωπικά κατατάσσω τον εαυτό μου με ευκολία στην πρώτη κατηγορία, αλλά δεν πρόκειται να κατηγορήσω όποιον μου πει ότι το έκλεισε στα δύο λεπτά για να βάλει κάτι που παρεκκλίνει λιγότερο από τα ειωθότα. Είναι, βέβαια, και σε τι φάση θα σε πετύχει κάτι τέτοιο. Δεν είναι αποκλειστικά θέμα γούστου και εγγενούς προκατάληψης. Πρέπει να συνδυαστεί με κατάλληλους βιορυθμούς, φάσεις σελήνης, παλίρροιες, δίαιτες, πεπτικές προδιαθέσεις κλπ. Εάν όμως συντρέξουν οι παραπάνω προϋποθέσεις και ευθυγραμμιστούν τα άστρα είναι πολύ πιθανό μετά το άκουσμά του να ψάχνετε το σκαλπ σας κάπου στην Αφρική. Αφήστε που ταιριάζει γάντι στην τρέλα της εποχής. Ακούστε το έχοντας φρικαλέο δελτίο ειδήσεων να παίζει στο mute και σας υπόσχομαι ότι θα καταλάβετε το λόγο που η Όλγα τρέμει.

Υ.Γ.1: Για να πάρετε μια γρήγορη (αλλά κάπως παραπλανητική) γεύση περί τίνος πρόκειται, χαζέψτε την καθώς ερμηνεύει το "Powa", ένα από τα πιο όμορφα -και περιέργως σέξυ- σύγχρονα blues (τρόπον τινά).
 
Υ.Γ.2: Εάν παρακολουθώντας το "Powa" σας δημιουργήθηκε η εσφαλμένη εντύπωση ότι ενδεχομένως να έχετε να κάνετε με μια (σχεδόν) συμβατική καλλιτέχνιδα, επιτρέψτε μου να σας επαναφέρω στην πραγματική διάσταση των πραγμάτων μέσα από το video του (πρώτου single) "Bizness".

Υ.Γ.3: Αντέξατε να δείτε αυτά τα δύο μέχρι το τέλος; Τότε μπορείτε να οδηγήσετε την υπομονή σας σε νέα επίπεδα με το "Gangsta".
  • SHARE
  • TWEET