Sumac And Moor Mother

Αναμνήσεις από τον πλανήτη γη. Η αλήθεια είναι πως όλα βαίνουν πρόσω ολοταχώς προς το τέλος: πέραν των ξάστερων ενδείξεων παντού γύρω, μια εντυπωσιακή βιβλιογραφία αποδεικνύει πέρα από κάθε αμφιβολία ότι το ανθρώπινο είδος καταστρέφει τον πλανήτη και τον εαυτό του, σε μία διαδικασία μη-αναστρέψιμη. Κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά, όλα γύρω μας φλέγονται. Εξάλλου, πως μπορεί να σωθεί ένας κόσμος στον οποίο το πιο ορατό πράγμα είναι οι οθόνες μας και το πιο αόρατο οι αλυσίδες μας; Και άραγε, το αξίζει; Το "The Film" είναι ένας δίσκος που επεξεργάζεται το παρόν και φαντάζεται πολλά πιθανά μέλλοντα - και, μάντεψε, όλα τελειώνουν με φλόγες.

Ως δημοφιλής τέχνη, η μουσική συνήθως επιτελεί σκοπούς διασκέδασης. Δεκτόν. Κάποιες φορές όμως, οι καλλιτέχνες επιλέγουν να πραγματώσουν έναν άλλον στόχο και να αλληλεπιδράσουν ουσιαστικά με την εποχή τους, φορώντας τα πιο καλά τους ρούχα: τα ρούχα της συνειδητότητας. Σε αυτήν την καλλιτεχνική συνθήκη, δεν χωράνε ημίμετρα και μισόλογα, αλλά απαιτείται μια τέχνη που παραδίδεται στην λογική του όλα ή τίποτα. Οι Sumac και η Moor Mother είναι ιδανικοί θιασώτες αυτής της πρακτικής, οι μεν με το ανορίοτο και αδάμαστο, αυτοσχεδιαστικό τους metal και η δε με τον φλεγόμενο λόγο που την έκανε να θεωρείται ως μία από τις κορυφαίες avant-jazz-whatever ποιήτριες των καιρών μας. Στα χαρτιά, αυτή η συνεργασία φαινόταν πως μπορεί να είναι σπουδαία. Στην πράξη όμως, είναι ακόμα καλύτερη.

Κανένα ημίμετρο στην μουσική: τα δύσβατα μονοπάτια που θαυμάσαμε στο "The Healer", απόκοσμα, απρόβλεπτα και αφηρημένα, οδηγούν συνθέσεις δύστροπες μα και καθαρτικές. Οι Sumac είναι ουσιαστικά μια free-jazz-improv μπάντα που χρησιμοποιεί metal και noise μάσκες. Ο όρος free-metal δεν υπάρχει, τουλάχιστον όχι ακόμα, αν όμως ποτέ υπάρξει οι Sumac θα πρέπει να αναγνωριστούν ως ηγέτες και στυλοβάτες αυτής της τεχνοτροπίας. Ελεύθερη έκφραση, μέρη σαν λόφοι και λακκούβες, χάος και λευκοί θόρυβοι, τρομερό drumming, θορυβώδες ακατάτακτο μπάσο και το κτήνος της κιθάρας του Aaron Turner. Ο υπέροχος αυτός πρωτοπόρος δεν λέει να σταματήσει να παράγει τον πιο βαθύ πρωτόγονο θόρυβο, αφού πρώτα όμως φροντίσει να μας υπενθυμίσει στο "Scene 3" και στα συγκλονιστικά τελευταία λεπτά του "Scene 5: Breathing Fire" πως είναι ο άνθρωπος πίσω από το ίσως κορυφαίο post-metal γκρουπ όλων των εποχών. Νοσταλγοί των Isis, το "The Film" σας έχει δυο δωράκια άξια δακρύων.

Κανένα ημίμετρο στον Λόγο: και τι να πει κανείς για την Camae Ayewa; Είτε στις σόλο δουλειές της, είτε στους Irreversible Entanglements, είτε στις πολλές (κι εξαιρετικές) συνεργασίες της, η Μητέρα των Βάλτων είναι μια μάγισσα των λέξεων. Μια αφυπνισμένη, θυμωμένη μάγισσα που φτύνει κατάρες προς κάθε αδικία και κάθε ανισότητα - από τις απαρχές της αποικιοκρατίας ως τον neoliberal κόσμο μας - χτίζοντας λεκτικά mantra γνώσης κι ενδυνάμωσης. Με λέξεις μέσα σε λέξεις, με επαναλήψεις που υφαίνουν ψυχικά ξόρκια, με περίτεχνα μοτίβα και περίπλοκα νοήματα, με ερμηνείες που δικάζουν και αφυπνίζουν, η Moor Mother λέει κάθε στίχο σαν να είναι ο τελικός στίχος της ανθρωπότητας. Η ποίηση της κόκαλα τσακίζει και δεν κάνει οικονομία δυνάμεων. Όλα στην πυρά.

‘’Δοξάρι είμαι στα χέρια σου, Κύριε, τέντωσε με αλλιώς θα σαπίσω’’, έγραψε ο Καζαντζάκης και, ομοίως, η μία ώρα που διαρκεί το "The Film" έχει σχεδόν ασκητικό χαρακτήρα. Διότι η μουσική δεν είναι απλά ένα οργισμένο spoken word πάνω από αυτοσχεδιαστικούς θορύβους αλλά ένα πιο σύνθετο μωσαϊκό ποιητικών αντιφάσεων. Όταν το "Scene 2: The Run" χτίζεται πάνω στα πιο μονολιθικά κιθαριστικά feedback, ενώ οι στίχοι αναζητούν την απόδραση της ανθρωπότητας στ’ άστρα - κι ενώ ο Turner εμφανίζεται με τα φωνητικά του γαβγίσματα για μοναδική φορά στο άλμπουμ - σχηματίζεται μια διαδρομή αντίστοιχης του "Space Odyssey" του Kubrick. Ή όταν στο "Scene 4", αιθέρια γυναικεία φωνητικά πλαισιώνουν μια Moor Mother που εκφράζει την ανάγκη να σπάσουμε "το matrix του χρόνου", το "The Film" έχει μπλέξει ήδη το metal, το sci-fi και παράξενους αφρό-φουτουρισμούς.

Εκτός από τις πέντε «σκηνές» του "The Film", υπάρχουν επίσης δύο σύντομα ατμοσφαιρικά ιντερλούδια και το πιο επιθετικό κομμάτι του άλμπουμ, το κομμάτι που μιλάει για τον μόνο ζωντανό θεό της εποχής μας: η "Camera" εξουσιάζει τα πάντα, καθώς η απόλυτη δύναμη της εικόνας είναι κι η απόλυτη αδυναμία μας, με την πιο τέλεια επανάσταση να είναι απλώς ένα scroll μακριά από την πιο απίθανη χαζομάρα. Πόσο κωμικοτραγικό αυτά τα δύο αντίθετα άκρα να έχουν την ίδια ισχύ στην θέση που διεκδικούν στο νου μας!

Όμως, μέσα από την κάμερα, ίσως να δούμε ένα φως. Ίσως είναι το φως της φωτιάς, σαν εκείνο που λαμπαδιάζει τα πάντα στα 17 λεπτά του "Scene 5: Breathing Fire" πριν κλείσει τον δίσκο. Μια καταπληκτική σύνθεση - η καλύτερη που έγραψαν ποτέ οι Sumac - που μετατρέπει αλχημιστικά τον θόρυβο σε αγνό συναίσθημα, πριν το λυτρωτικό φινάλε αφήσει μια αμυδρή ελπίδα. Θα μπορούσαμε να αφήσουμε πίσω το μίσος; Σε μια κίνηση ακραίας αισιοδοξίας, ας μείνει το ερώτημα να αιωρείται ρητορικά. Θα ήθελα να πιστέψω πως ίσως «ειδωθούμε στην άλλη πλευρά», όπως υπόσχεται η Μητέρα.

Φυσικά, το "The Film" δεν είναι τόσο ένας δίσκος με τραγούδια, όσο ο ήχος της φωτιάς. Ο ήχος της εξέγερσης, της παραδοχής, της πίστης, της αγάπης, της ήττας. Είναι ένα άλμπουμ σπουδαίο, όχι γιατί είναι ευχάριστο ή διασκεδαστικό, αλλά διότι είναι συνειδητό ως προς τα συναισθήματα που γεννάει. Είναι ένα άλμπουμ που περισσότερο βιώνεται παρά περιγράφεται, αν και στα αυλάκια του κρύβονται μυστικά και λεπτομέρειες που φανερώνονται σε κάθε ακρόαση. Πιστεύω πως, πέρα από κάθε αμφιβολία, οι Sumac και η Moor Mother έχουν σκαρώσει μία από τις πιο ιδιαίτερες και καλλιτεχνικές συνεργασίες που έτυχαν ποτέ να γεννηθούν από τον σκληρό ήχο.

Αναμνήσεις από τον πλανήτη γη; Αναμνήσεις της φωτιάς. Ίσως τελικά το ανθρώπινο είδος να «καταφέρει» να εξαφανίσει τον εαυτό του με όλα τα πικρά του καμώματα. Τα καλά νέα είναι πως ο πλανήτης θα είναι μια χαρά, οι θάλασσες θα γίνουν πάλι μπλε, οι πλαγιές πράσινες κι η ζωή θα γιατρευτεί. Τα κακά νέα είναι πως μάλλον δεν θα έχει απομείνει τίποτα να θυμίζει πως κάποτε η τέχνη της μουσικής κατάφερνε να βγάζει άλμπουμ συνειδητοποιημένα όπως το "The Film", άλμπουμ που έκαναν τον άνθρωπο να ψηλώνει λίγο από το πραγματικό του μπόι.

Bandcamp