«10»: Folk προτάσεις από όλο τον κόσμο για το 2024
Ανακαλύπτουμε και προτείνουμε δέκα folk δίσκους από κάθε γωνιά του πλανήτη που αξίζει να πάρουμε μαζί μας από την φετινή χρονιά
Από τον Αντώνη Καλαμούτσο, 14/11/2024 @ 11:04
Και ναι, η ώρα για την προετοιμασία για τις τελικές λίστες και τις ετήσιες αποτιμήσεις του Rocking.gr αρχίζει να πλησιάζει. Και φέτος, είναι η κατάλληλη στιγμή να προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως και σε δίσκους που θα μείνουν σχετικά πιο αθέατοι, μακριά από τα μεγάλα και λαμπερά ονόματα που συνήθως κοσμούν τα δημοφιλή αφιερώματα.
Η folk μουσική είναι ίσως από τα πιο χαοτικά και δαιδαλώδη genres, σίγουρα όμως και από τα πιο κραταιά. Μέσα στις άπειρες ηχητικές της παραλλαγές, συχνά μιλάμε για σημαντικές folk δουλειές στις ψηφιακές μας σελίδες, στο παρόν άρθρο όμως ξεθάβουμε κι επιλέγουμε δέκα πανέμορφα άλμπουμ που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 έχοντας πολύ έντονο το τοπικό/παραδοσιακό στοιχείο. Σε κάποιες περιπτώσεις βρισκόμαστε αρκετά μακριά από το rock, οι μουσικές εδώ όμως λειτουργούν με έναν τρόπο πιο βαθύ και ίσως πιο οικουμενικό. Απολαύστε ήχους κάθε χρώματος και υφής, από τον ίδιο μεγάλο μπλε κόσμο!
Η σειρά είναι χρονολογική.
1
Mohammad Syfkhan - I Am Kurdish
Nyahh Records, 14-02-2024
Syria
Η λίστα ξεκινάει με μια αναπάντεχη περίπτωση. Ο Syfkhan παίζει το μπουζούκι με τρόπο «εκστατικό» από την δεκαετία του ‘80, όταν όμως ξέσπασε ο πόλεμος στην Συρία, ο ίδιος κι η οικογένεια του αναγκάστηκαν να βρουν καταφύγιο στην Ευρώπη. Ο ίδιος κατέληξε στην Ιρλανδία κι άρχισε να παίζει για γάμους και πανηγύρια της κουρδικής κοινότητας. Το καλό πράγμα όμως δεν κρύβεται: η σούπερ εξαιρετική Nyahh Records εκτίμησε όχι μόνο τον διονυσιακό χαρακτήρα της μεσανατολικής του τέχνης αλλά και την φωνή του πρόσφυγα που ζητάει ειρήνη, ελευθερία και δικαιοσύνη. Η λαϊκή του τέχνη λοιπόν, ενωμένη με τον πολιτικό στίχο και με κομψές σταγόνες πειραματισμού αποτελούν το όχημα που φέρνουν τον Syfkhan σε όλο και περισσότερα φεστιβάλ και με όλο και περισσότερους καλλιτέχνες να δηλώνουν γοητευμένοι. Τα live του δε είναι ένας ψυχεδελικός στρόβιλος - τον είδαμε. Ένας πραγματικά απρόβλεπτος folk ήρωας από το ματωμένο πουθενά στο φιλόξενο κάπου.
2
Lair - Ngélar
Guruguru, 23-02-2024
Indonesia
Χειμαρρώδες σεξτέτο από την Δυτική Java της Ινδονησίας παραδίδει μαθήματα ανατολικής ψυχεδέλειας; Φυσικά! Οι κιθάρες όταν fuzz-άρουν φέρνουν στο νου τις λιτανείες των Goat, τα κρουστά tribal-ίζουν με φινέτσα, τα υμνικά φωνητικά έχουν μια νεανική σπιρτάδα κι όλα δείχνουν να λειτουργούν άψογα στο δεύτερο τους άλμπουμ. Οι ίδιοι δηλώνουν psych soul/funk, τα οργανωμένα τους rituals όμως έχουν επίσης καθαρές rock αναφορές, και κάποιες ήπιες ομοιότητες με τους Kikagaku Moyo, των οποίων εξάλλου δανείζονται τον παραγωγό. Οι στίχοι είναι προσανατολισμένοι στις δόξες και τα προβλήματα του τόπου τους, η μουσική όμως ρέει φυσική, βαθιά και απόλυτα φιλική στα ξένα αυτιά μας. Πολύ όμορφος δίσκος από ένα τρομερά ταλαντούχο γκρουπ που μάλλον ηχεί πιο διεθνές απ' όσο έχουν αντιληφθεί.
3
Milkweed - Folklore 1979
Broadside Hacks Recordings, 28-02-2024
UK
Απίθανη περίπτωση μπάντας που είχαμε παρουσιάσει ξανά και σε παλαιότερο Underground Express. Ισχύει ό,τι είχαμε πει και τότε: ένα παντελώς άγνωστο ντουέτο που ζει σε κάποιο σκάφος σε κάποιο αγγλικό ποτάμι, κυκλοφορεί κασέτες που περιέχουν ένα παράξενο lo-fi folky hip-hop που είναι τόσο τραχύ και αγυάλιστο που φλερτάρει ανοιχτά με την ατμόσφαιρα των proto-blues. Φτηνά samples, θανατηφόρες πεντατονίες, basic beats και μια αισθητική που παραπέμπει ευθέως σε προηγούμενους αιώνες, αποτελούν κάποια από τα στοιχεία που κάνουν τις (συντομότατες σε διάρκεια) δουλειές των Milkweed να ακούγονται τόσο γοητευτικές και ακαταμάχητες. Πιστεύω πραγματικά πως πρόκειται για ένα από τα πιο μυστηριώδη και ιδιόμορφα folk πράγματα που κρύβονται στο underground. Εξαιρετικοί!
4
The Handover - The Handover
Sublime Frequencies, 05-04-2024
Egypt
Κάποια πράγματα στην μουσική μπορούν να χαρακτηριστούν μόνο ως μαγικά - και ως τέτοιο μόνο μπορεί να νοηθεί η μουσική συνάντηση των The Handover. Το ούτι, το βιολί και τα keyboards δημιουργούν έναν μεγάλο κύκλο που χωράει μέσα του πρωτίστως αιγυπτιακές και αραβικές παραδόσεις, όμως οι μεγάλες φόρμες (δύο 24λεπτες συνθέσεις), οι παρατεταμένοι αυτοσχεδιασμοί και οι τελικές κλιμακώσεις δείχνουν ένα σχήμα που δεν αγνοεί τις διδαχές της free jazz, του kraut rock και της classical μουσικής. Πρόκειται για ένα οργιώδες μα και τρομακτικά ευγενικό άλμπουμ που υποβάλλει και μεθάει τον ακροατή μέσα από τα πνευματικά του ηχοτοπία, ενώ κάτι που μπορεί να χαρακτηριστεί ως αραβικό noir πλανάται μέσα στις νότες και τους διαλόγους των οργάνων. Οι Aly Eissa, Ayman Asfour και Jonas Cambien μας χαρίζουν ένα εκπληκτικό άλμπουμ που λειτουργεί περίπου σαν κάποιο ξεχασμένο ιερό βιβλίο γραμμένο από ανώνυμους προφήτες…
5
Bab L'Bluz - Swaken
Real World, 10-05-2024
Morocco
Τι να περιμένει κανείς από το δεύτερο άλμπουμ του Μαροκινού αυτού κουαρτέτου; Μα τι άλλο παρά καυτό ψυχεδελικό gnawa blues;! - όπου gnawa σημαίνει παραδοσιακή, μεσαιωνική θρησκευτική μουσική του Μαρόκου. Οι Bab L'Bluz σκύβουν στην γη τους και μαζεύουν τους πιο μυστικούς της καρπούς, χωρίς όμως να διστάζουν να τους μπολιάσουν με γερές ευρωπαϊκές παρεμβολές, τις γαλλικές ρίζες του σχήματος και την αγγλική ματιά της παραγωγής των Real World Studios. Η μουσικά φυσικά παραμένει μεθυστική, σαν τα κεχριμπαρένια χρώματα του Marrakesh, ενώ οδηγείται από την χαρισματική προσωπικότητα της frontwoman Yousra Mansour. Κι ενώ η φωνή θυμίζει νύχτες της ερήμου, οι κιθάρες ψυχεδελίζουν και τα grooves παραμένουν συχνά ίσια, σταθερά προσανατολισμένα σε ένα εξαίσιο ethnic rock. Οι φήμες λένε πως live θερίζουν, ας ελπίσουμε λοιπόν ότι θα περάσουν από κάποια κοντινή γειτονιά.
6
Mari Boine - Alva
By Norse, 06-09-2024
Norway
Παραδέχομαι πως μέχρι πρότινος αγνοούσα το εκτεταμένο μουσικό/πολιτιστικό έργο της Νορβηγής Mari Boine, κάλλιο όμως αργά παρά ποτέ. Η φωνή της είναι μαγική. Ακόμα πιο μαγικό όμως είναι το πάντρεμα ηλεκτρονικών, jazz και folk ηχοχρωμάτων με την παραδοσιακή μουσικής του λαού της, των Sami του πολικού βορρά. Αυτός ο υπερβόρειος πολιτισμός εμποτίζει την μουσική με ένα πνεύμα που δραπετεύει από αυτό που νοούμε ως nordic folk, κάνοντας την να φαντάζει παντελώς άγνωστη και ανεξερεύνητη. Ως εκ τούτου, το 15ο studio album της με τίτλο "Alva" παραμένει γοητευτικά κλειδωμένο, πέραν κάποιων στιγμών που φλερτάρει με μια new age αισθητική. Η ζεστασιά του όμως κουβαλά παράξενα οικείες μνήμες. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και αναγνωρισμένη καλλιτέχνιδα που σηκώνει πολλή μελέτη!
7
Etran De L'Aïr - 100% Sahara Guitar
Sahel Sounds, 13-09-2024
Niger
Επιστροφή στην Αφρική και στις γνωστές-άγνωστες γειτονιές της πόλης Agadez του Νίγηρα και, ξέρω, εξώφυλλο και τίτλος σε φέρνουν στα όρια του cringe να θες να αναφωνήσεις "όχι κι άλλο desert blues συγκρότημα"! Μάντεψε όμως, εσύ θα χάσεις… οι Etran De L' Air δεν αστειεύονται καθόλου, έχοντας μάλιστα το χάρισμα του να είναι ίσως η πιο πιασάρικη από όλες τις συγγενικές μπάντες - ναι, ίσως πιο catchy κι από τους θρύλους Tinariwen. Παρά το γεγονός πως αυτό είναι το δεύτερο επίσημο άλμπουμ τους, οι Etran De L' Air παίζουν από το 1995 κι έχουν ένα τεράστιο βιογραφικό ως wedding μπάντα. Λίγο έχουν αυτά σημασία όμως, όταν το υλικό του "100% Sahara Guitar" μπουκώνει τα ηχεία σου. Εκεί η αγριωπές μελωδίες και τα εκστατικά κρουστά θα σε κάνουν ξανά να ονειρευτείς την έρημο και το είδος της ελευθερίας που ίσως οι δυτικοί δεν μπορούμε καν να φανταστούμε. Είναι αναπόφευκτο. Δισκάρα.
8
Dal:Um - Coexistence
Glitterbeat, 04-10-2024
South Korea
Έχουμε σταθερά το βλέμμα μας στην Νότια Κορέα για δύο κυρίως λόγους. Τους θεούς Jambinai - και την ανυπόφορη αναμονή για τον διάδοχο του ανυπέρβλητου "ONDA" - και το εκπληκτικό ντουέτο των Dal:Um. Δεύτερο άλμπουμ για τις εν λόγω κοπέλες, που σηματοδοτεί την περαιτέρω εξερεύνηση των δύο παραδοσιακών έγχορδων οργάνων gayageum και geomungo. Η instrumental μουσική τους τονίζει και αναδεικνύει, προφανώς, περισσότερο πειραματικές διαθέσεις, το "Coexistence" όμως παραμένει ένα προσιτό άλμπουμ που αναδεικνύει ατμοσφαιρικά, αιθέρια αρώματα. Σε ήπιες στιγμές, τα όργανα θυμίζουν άρπες και σε πιο άγριες φέρνουν στο νου κάτι κοντά στο σαντούρι. Εννοείται πως οι πολεμικές πλευρές του άλμπουμ θυμίζουν αχνά κάποιο αιματοβαμμένο μεσαιωνικό παραμύθι, κι είναι εκείνες στιγμές που η φαντασία θα οργιάσει, με μεγάλη της χαρά.
9
Róis - Mo Léan
Nyahh, 04-10-2024
Ireland
Ως μόνιμος κάτοικος (και underground κατάσκοπος) στο σμαραγδένιο νησί, έχω κρατημένα για φέτος δύο σπουδαία ιρλανδικά folk μυστικά. Το ένα θα έρθει εν καιρώ. Το άλλο είναι το δεύτερο άλμπουμ της Róis - ή αλλιώς της Rose Connelly από την Βόρεια Ιρλανδία - πρώτο όμως στο οποίο αχνοφαίνεται το ταλέντο και η δυναμική για κάτι πολύ μεγάλο. Δεν σε αδικώ αν η φωναρα της σου θυμίσει την Enya. Όμως η μουσική του "Mo Léan" σχηματίζει ένα πραγματικά άγριο υβρίδιο που μπλέκει μοιρολόγια, dark folk, ηλεκτρονικούς ήχους, pop και πειραματικά περάσματα, παντρεύοντας την Lisa O' Neil με την Bjork - αν είναι ποτέ δυνατόν! Το άλμπουμ είναι σχετικά άνισο, έχοντας κάποιες μεγαλειώδεις στιγμές δίπλα σε κάποιες πιο αφηρημένες, δεν είναι όμως δουλειά που αφήνεις χωρίς να ψάξεις. Δημιουργεί την υποψία πως Róis δουλεύει κάτι καλλιτεχνικά σαρωτικό… Μένει να μας δικαιώσει.
10
Agalisiga - Nasgino Inage Nidayulevni
Horton Records, 18-10-2024
USA
Δεν είναι εύκολο σε folk άρθρο να λείψει το μεγάλο χωνευτήρι των ΗΠΑ, ας κλείσουμε λοιπόν με λίγη καλή country, όμως, στάσου, αυτή η γλώσσα δεν είναι αγγλικά. Πράγματι. Ο καλλιτέχνης με το όνομα Agalisiga είναι ένας αγνός Cherokee από το Kenwood της Oklahoma που γράφει παραδοσιακή country rock στο πνεύμα του Jimmy Rodgers, τραγουδώντας όμως στην διάλεκτο των Cherokee. Ο τύπος είναι απίστευτος: η φωνή του και τα τραγούδια του μοιάζουν σαν αν έρχονται από κάποιον σοφό Ινδιάνο ετών 90+, κι όμως το παλικάρι είναι μόλις 20 χρόνων κι αυτό είναι το ντεμπούτο του! Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για μεγάλο ταλέντο και για πανέμορφο άλμπουμ. Τα 11 τραγούδια ξεχειλίζουν ζεστασιά και γλύκα, υπονοούν δε μαγικές ιστορίες με παλιά πνεύματα, αμόλυντες κοινότητες και νεαρούς θεούς. Αν ήταν στο χέρι μου, ο Agalisiga θα γινόταν επιτόπου αστέρι της country και τα αρπίσματα της κιθάρας του θα ακούγονταν στα ραδιόφωνα.
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΤΩΡΑ
ROCKING FEATURED
